Cụm hoa có hạn (cụm hoa xim) ppsx
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (137.29 KB, 5 trang )
Cụm hoa có hạn (cụm hoa xim):
Là kiểu cụm hoa có cành mang hoa sinh trưởng có
hạn, tận cùng của cành
mang hoa là một hoa xuất hiện sớm nhất. Về sau
cuống của cụm hoa có thể phân
nhánh ở bên dưới. Như vậy hoa ở đầu trục chính là
hoa già nhất, nên thứ tự nở hoa
của cụm hoa này là từ trên xuống dưới (theo trục
thẳng đứng) hoặc từ trong ra
ngoài (theo mặt phẳng ngang).
Tùy theo sự phân nhánh của cành mang hoa, có các
kiểu cụm hoa sau đây:
a. Xim một ngả
Đầu trục chính có một hoa đầu tiên, tiếp theo từ một
mấu ở bên dưới hoa đó sẽ
xuất hiện 1 nhánh bên mang hoa, nhánh bên này lại
tiếp tục cho ra một nhánh bên
tiếp theo mang hoa và quá trình cứ tiếp tục như vậy.
Nếu các nhánh bên của cụm hoa luôn thay đối hướng,
ta có kiểu cụm hoa: xim
xoắn ốc (xim zích - zắc) - hoa Lay ơn. Nếu các nhánh
bên sinh ra đều theo một
hướng không đổi, khiến cho cụm hoa có dạng uốn
cong- Ta có dạng xim bò cạp
(hoa Vòi voi - Heliotropium indicum ).
b. Xim hai ngả
106
Hoa đầu tiên mọc ở đầu của trục chính, từ một mấu ở
dưới hoa đó mọc ra 2
nhánh bên, mỗi nhánh bên mang một hoa và tại mỗi
nhánh quá trình lại xảy ra
tương tự như vậy (hoa Cẩm chướng, Thuốc bỏng ).
c. Xim nhiều ngả
Đầu trục chính mang một hoa, từ một mấu ở bên dưới
đó sẽ xuất hiên nhiều
nhánh bên mang hoa và tại mỗi nhánh có thể tiếp tục
phân nhánh như vậy (hoa
cây Ngô đồng ).
d. Xim co
Là một dạng đặc biệt của xim nhiều ngả, các nhánh
bên của xim rất ngắn làm
cho hoa xếp sít vào nhau, kiểu này thường gặp ở
những cây thuộc họ Hoa môi
(Lamiaceae).
*Chú ý: sự phân biệt ranh giới giữa 2 nhóm cụm hoa
không hạn và có hạn,
mang tính chất tương đối, vì trong thực tế có những
kiểu cụm hoa phức tạp mang
tính chất của cả 2 nhóm hoặc của 2 kiểu khác nhau.
Có các kiểu cụm hoa kép: Ngù -
Đầu; Chùm - Xim, Chùm - Đầu Ngoài ra có kiểu
hoa hình chùy: có thể xem như
một cụm hoa kép, thường gồm các kiểu: chùm, bông
hoặc xim làm thành và nó có
dạng hình tháp vì các nhánh ngắn dần từ gốc lên
ngọn (hoa Thầu dầu).
Trong quá trình tiến hóa, cụm hoa xuất hiện từ hoa
đơn độc. Trong nhiều
trường hợp, từ một nhóm hoa mọc đơn độc và ở tận
cùng, do sự thu ngắn của các
chồi mang hoa riêng biệt và tiêu giảm tất cả các lá
dinh dưỡng, biến đổi chúng
thành lá bắc, kết quả là nhóm chồi mang hoa đó trở
thành một cụm hoa. Cụm hoa
cũng có thể hình thành do sự xuất hiện dần những
hoa mới mọc ở bên, dọc theo
chồi mang hoa ở tận cùng. Tập hợp của nhiều hoa
thành một cụm hoa rõ ràng là làm
thuận tiện thêm cho sự thụ phấn của hoa. Như vậy,
cụm hoa là một ưu thế sinh học
đối với thời gian nở hoa ngắn ngủi của từng hoa
(theo Takhtajan).
