1
Copyright © 2004 South-Western
26
26
Tit kim, u t, và
H thng Tài chính
Bài ging ca TS Phm Th Anh

Copyright © 2004 South-Western
H thng Tài chính
• H thng tài chính bao gm các nhóm th ch
trong nn kinh t giúp cho tit kim ca ngi
này gp g u t ca ngi khác.
• Nó giúp chuyn ngun lc khan him ca nn
kinh t t ngi tit kim sang ngi i vay.
Copyright © 2004 South-Western
CÁC TH CH TÀI CHÍNH TRONG NN KINH T
• H thng tài chính c cu thành bi các th
ch tài chính iu phi hot ng ca nhng
ngi tit kim và ngi i vay.
• Các th ch tài chính có th c phân thành
các nhóm khác nhau: các th trng tài chính và
các trung gian tài chính.
Copyright © 2004 South-Western
CÁC TH CH TÀI CHÍNH TRONG NN KINH T
• Các th trng tài chính
• Th trng C phiu
• Th trng Trái phiu
• Các trung gian tài chính
• Các ngân hàng
• Các qu u t

Copyright © 2004 South-Western
CÁC TH CH TÀI CHÍNH TRONG NN KINH T
• Các th trng tài chính là các th ch tài chính
qua ó ngi tit kim có th cung cp vn trc
tip cho ngi i vay.
• Các trung gian tài chính là các th ch tài chính
qua ó ngi tit kim có th cung vp vn
gián tip cho ngi i vay.
Copyright © 2004 South-Western
Các Th trng Tài chính
• Th trng Trái phiu
• Trái phiu là mt giy xác nhn khon n ch rõ
trách nhim ca ngi i vay i vi ngi nm gi
trái phiu.
• Các c im ca Trái phiu
• K hn: Thi gian cho ti khi trái phiu áo hn.
• Ri ro Tín dng: Kh nng mà ngi i vay mt kh
nng thanh toán mt phn tin lãi hoc vn gc.
• Chính sách Thu: Các lut thu áp dng i vi tin lãi
ca trái phiu.
IOU
2
Copyright © 2004 South-Western
Các Th trng Tài chính
• Th trng c phiu
• C phiu phán nh quyn s hu mt phn i vi
doanh nghip và do vy, có quyn hng li nhun
mà doanh nghip to ra.
• Vic bán c phiu nh m huy ng vn c g!i là
tài tr bng vn ch s hu.

• So sánh vi trái phiu, c phiu có ri ro cao h"n và li
t#c tim nng cao h"n.
• Các th trng c phiu quan tr!ng nht  Vit Nam
là Trung tâm giao dch ch#ng khoán Hà Ni và
Trung tâm giao dch ch#ng khoán Thành ph H
Chí Minh.
Copyright © 2004 South-Western
Các Th trng Tài chính
• Th trng c phiu
• Hu ht các th trng c phiu cung cp các thông
tin sau:
• Giá (ca c phiu)
• S lng (s lng c phiu bán)
• C t#c (li nhun tr cho c ông)
• T$ sut giá-thu nhp
Copyright © 2004 South-Western
Các Trung gian Tài chính
• Các trung gian tài chính là các th ch tài chính
qua ó ngi tit kim có th cung cp vn mt
cách gián tip cho ngi i vay.
Copyright © 2004 South-Western
Các Trung gian Tài chính
• Các ngân hàng
• nhn tin g%i ca nhng ngi tit kim và s% dng
các khon tin g%i này  cho vay i vi nhng
ngi mun vay.
• tr lãi sut cho nhng ngi g%i tin và thu lãi sut
cao h"n i vi nhng ngi i vay.
Copyright © 2004 South-Western
Các Trung gian Tài chính

• Các ngân hàng
• Các ngân hàng giúp to phng tin thanh toán
b ng cách cho phép ngi g%i tin vit séc i vi
khon tin g%i ca h!.
• Ph"ng tin thanh toán là cái mà m!i ngi có th d&
dàng s% dng  thc hin các giao dch.
• Nó h' tr cho vic mua bán hàng hoá và dch v.
Copyright © 2004 South-Western
Các Trung gian Tài chính
• Các qu u t
• Qu u t là mt th ch bán c phn ra công
chúng và s% dng s tin thu c  thit lp danh
mc u t, gm nhiu loi c phiu, trái phiu
khác nhau, hoc c hai
• Chúng cho phép nhng ngi có vn ít có th d& dàng a
dng hoá danh mc u t.
3
Copyright © 2004 South-Western
Các Trung gian Tài chính
• Các Th ch Tài chính khác
• Các liên minh tín dng
• Các qu hu trí
• Các công ty bo him
• Các qu tín dng
Copyright © 2004 South-Western
TIT KIM VÀ U T TRONG H
THNG TÀI KHON QUC DÂN
• Nh li r ng GDP là tng thu nhp trong mt
nn kinh t và c(ng là tng chi tiêu v hàng hoá
và dch v ca nn kinh t:

Y = C + I + G +
Y = C + I + G +
NX
NX
Copyright © 2004 South-Western
Mt s ng nht thc quan trng
• Gi nh mt
nn kinh t óng
nn kinh t óng – nn kinh t
không tham gia vào các hot ng th"ng mi
quc t:
Y = C + I + G
Y = C + I + G
Copyright © 2004 South-Western
Mt s ng nht thc quan trng
• Tr C và G t c hai v ca ph"ng trình trên:
Y
Y
–
–
C
C
–
–
G =I
G =I
• V trái ca ph"ng trình là tng thu nhp trong
nn kinh t sau khi ã tr i tiêu dùng và chi
tiêu chính ph, và c g!i là tit kim quc
gia, hay g!i tt là tit kim (S).

Copyright © 2004 South-Western
Mt s ng nht thc quan trng
• Thay Y - C – G b ng S, ph"ng trình trên có th
vit li nh sau:
S = I
S = I
Copyright © 2004 South-Western
Mt s ng nht thc quan trng
• Tit kim quc gia, hay tit kim, b ng vi:
S = I
S = I
S = Y
S = Y
–
–
C
C
–
–
G
G
S = (Y
S = (Y
–
–
T
T
–
–
C) + (T

C) + (T
–
–
G)
G)
4
Copyright © 2004 South-Western
Ý ngha ca Tit kim và u t
• Tit kim Quc gia
• Tit kim quc gia là tng thu nhp trong nn kinh
t còn li sau khi ã chi tr cho tiêu dùng và chi tiêu
chính ph.
• Tit kim T nhân
• Tit kim t nhân là phn thu nhp còn li ca h
gia ình sau khi ã tr thu và chi tr cho tiêu dùng.
Tit kim t nhân
Tit kim t nhân
= (Y
= (Y
–
–
T
T
–
–
C)
C)
Copyright © 2004 South-Western
Ý ngha ca Tit kim và u t
• Tit kim Chính ph

• Tit kim chính ph là phn doanh thu thu còn li
ca chính ph sau khi ã chi tr cho các khon chi
tiêu.
Tit kim chính ph
Tit kim chính ph
= (T
= (T
–
–
G)
G)
Copyright © 2004 South-Western
Ý ngha ca Tit kim và u t
• Thng d và Thâm ht
• Nu T > G, chính ph có thng d ngân sách bi vì
h! thu nhiu h"n chi.
• Thng d ca T - G phn ánh tit kim chính ph.
• Nu G > T, chính ph có thâm ht ngân sách bi vì
h! chi nhiu h"n thu t thu.
Copyright © 2004 South-Western
Ý ngha ca Tit kim và u t
• )i vi mt nn kinh t óng, tit kim phi
b ng vi u t.
S = I
S = I
Copyright © 2004 South-Western
TH TRNG VN VAY
• Các th trng tài chính iu phi tit kim và
u t trên
th trng vn vay.

th trng vn vay.
Copyright © 2004 South-Western
TH TRNG VN VAY
• Th trng vn vay là th trng trên ó nhng
ngi tit kim cung cp vn và nhng ngi i
vay có nhu cu vay vn.
5
Copyright © 2004 South-Western
TH TRNG VN VAY
•
•
Vn vay
Vn vay phn ánh tt c các ngun thu nhp mà
m!i ngi tit kim và cho vay, ch# không phi
s% dng cho tiêu dùng.
Copyright © 2004 South-Western
Cung và Cu v Vn vay
• Cung v vn vay xut phát t nhng ngi có
thu nhp mà h! mun tit kim và cho vay.
• Cu v vn vay xut phát t nhng h gia ình
và doanh nghip mun vay  u t.
Copyright © 2004 South-Western
Cung và Cu v Vn vay
• Lãi sut là giá c ca vn vay.
• Nó phn ánh s tin mà ngi i vay tr cho
vn vay, và nó chính là s tin ngi cho vay
nhn c t khon tit kim ca h!.
• Lãi sut trên th trng vn vay là lãi sut thc
t.
Copyright © 2004 South-Western

Cung và Cu v Vn vay
• Các th trng tài chính hot ng ging nh
các th trng khác trong nn kinh t.
• Cân b ng gia cung và cu v vn vay s* xác nh
lãi sut thc t.
Hình 1 Th trng Vn vay
Vn vay (t ôla)
0
Lãi sut
Cung
Cu
5%
$1,200
Copyright©2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western
Cung và Cu v Vn vay
• Các Chính sách ca Chính ph +nh hng n
Tit kim và )u t
• Thu và tit kim
• Thu và u t
• Thâm ht ngân sách chính ph
6
Copyright © 2004 South-Western
Chính sách 1: Khuyn khích tit kim
• Thu i vi tin lãi làm gim áng k li t#c
t"ng lai ca tit kim hin ti, và d,n n làm
gim ng c" tit kim.
Copyright © 2004 South-Western
Chính sách 1: Khuyn khích tit kim
• Ngc li, gim thu làm tng ng c" tit
kim ca các h gia ình  m!i m#c lãi sut.

• )ng cung vn vay dch chuyn sang phi.
• Lãi sut cân b ng gim.
• Lng cu v vn vay tng.
Hình 2 S gia tng Cung Vn vay
Vn vay (t ôla)
0
Lãi sut
Cung, S
1
S
2
2. . . . nó
làm gim
lãi sut
cân bng . . .
3. . . . và làm tng l ng
vn vay cân bng
Cu
1. Gim thu i
v!i tit kim làm
tng cung vn vay
5%
$1,200
4%
$1,600
Copyright©2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western
Chính sách 1: Khuyn khích tit kim
• Nu lut thu thay i theo hng khuyn
khích tit kim nhiu h"n, kt qu s* d,n n
lãi sut thp hn và u t ln hn.

Copyright © 2004 South-Western
Chính sách 2: Khuyn khích tit kim
• -u ãi thu u t s* làm tng ng c" i vay.
• Làm tng cu v vn vay.
• Dch chuyn ng cu sang phi.
• D,n n lãi sut cao h"n và lng tit kim ln
h"n.
Copyright © 2004 South-Western
Chính sách 2: Khuyn khích tit kim
• Nu lut thu thay i theo hng khuyn
khích u t nhiu h"n, kt qu s* d,n n lãi
sut cao hn và tit kim ln hn.
7
Hình 3 S gia tng Cu vn vay
Vn vay (t ôla)
0
Lãi sut
1. u ãi thu
u t làm tng
cu v vn vay…
2. . . . tng
lãi sut
cân bng…
3. . . . và làm tng l ng
vn vay cân bng
Cung
Cu, D
1
D
2

5%
$1,200
6%
$1,400
Copyright©2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western
Chính sách 3: Th"ng d và Thâm h#t Ngân
sách Chính ph
• Khi chính ph chi nhiu h"n thu t thu, s
thiu ht này phn ánh thâm ht ngân sách.
• S tích lu ca thâm ht ngân sách trong quá
kh# c g!i là n chính ph.
Copyright © 2004 South-Western
Chính sách 3: Th"ng d và Thâm h#t Ngân
sách Chính ph
• Vay n ca chính ph  tài tr cho thâm ht
ngân sách làm gim cung vn vay tài tr cho
u t ca các h gia ình và các doanh nghip.
• S gim sút u t này c g!i là hin tng
ln át u t.
• Vay n tài tr cho thâm ht ngân sách ln át vay n
cho u t ca khu vc t nhân.
Copyright © 2004 South-Western
Chính sách 3: Th"ng d và Thâm h#t Ngân
sách Chính ph
• Thâm ht ngân sách làm gim cung vn vay.
• Dch chuyn ng cung sang trái.
• Làm tng lãi sut cân b ng.
• Làm gim lng vn vay cân b ng.
Hình 4: Hiu ng ca Thâm h#t Ngân sách Chính ph
Vn vay (t ôla)

0
Lãi sut
3. . . . và làm gim l ng
vn vay cân bng
S
2
2. . . . nó làm
tng lãi sut
cân bng…
Cung, S
1
Cu
$1,200
5%
$800
6%
1. Thâm h#t ngân
sách làm gim cung
vn vay
Copyright©2004 South-Western Copyright © 2004 South-Western
Chính sách 3: Th"ng d và Thâm h#t Ngân
sách Chính ph
• Khi chính ph gim tit kim quc gia vi ngân
sách thâm ht, lãi sut s* tng và u t gim.
8
Copyright © 2004 South-Western
Chính sách 3: Th"ng d và Thâm h#t Ngân
sách Chính ph
• Thng d ngân sách làm tng cung vn vay,
làm gim lãi sut, và kích thích u t.

Hình 5 N chính ph ca M
% GDP
1790 1810 1830 1850 1870 1890 1910 1930 1950 1970 1990
Revolutionary
War
2010
Civil
War
World War I
World War II
0
20
40
60
80
100
120
Copyright©2004 South-Western
Copyright © 2004 South-Western
Tóm t$t ch%ng
• H thng tài chính bao gm các th ch tài
chính nh th trng trái phiu, th trng c
phiu, và các qu u t.
• Tt c nhng th ch này hot ng nh m
chuyn ngun lc ca nhng h gia ình có tit
kim sang nhng h gia ình và doanh nghip
mun vay.
Copyright © 2004 South-Western
Tóm t$t ch%ng
• Các ng nht th#c hch toán thu nhp quc

dân phn ánh nhng mi quan h quan tr!ng
gia các bin kinh t v. mô.
• C th, trong mt nn kinh t óng, tit kim
quc gia phi b ng vi u t.
• Các th ch tài chính c gng làm cho tit kim
ca ngi này gp g c u t ca ngi
khác.
Copyright © 2004 South-Western
Tóm t$t ch%ng
• Lãi sut c xác nh bi cung và cu v vn
vay.
• Cung vn vay xut phát t các h gia ình
mun tit kim mt phn thu nhp.
• Cu v vn vay xut phát t các h gia ình và
các doanh nghip mun vay  u t.
Copyright © 2004 South-Western
Tóm t$t ch%ng
• Tit kim quc gia b ng vi tit kim t nhân
cng vi tit kim chính ph.
• Thâm ht ngân sách chính ph phn ánh tit
kim chính ph âm, và do vy làm gim tit
kim quc gia và cung vn vay.
• Khi thâm ht ngân sách chính ph ln át u t,
nó làm gim tng trng nng sut và GDP.