1
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
2
2
Suy lun nh mt
Nhà Kinh T
Bài ging ca TS Phm Th Anh
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
Suy lun nh mt nhà kinh t
• Mi lnh vc nghiên cu u có nhng thut
ng riêng
• Toán hc
• tích phân nh lý không gian véct
• Tâm lý hc
• cái tôi bn nng mâu thun nhn thc
• Lut hc
• cam kt ph nhn li dân s toà án
• Kinh t hc
• cung chi phí c hi h s co giãn thng d ngi
tiêu dùng cu li th so sánh tn tht xã hi
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
Suy lun nh mt nhà kinh t
• Kinh t hc ào to bn. . . .
• Suy ngh v các phng án thay th.
• ánh giá chi phí ca cá nhân và các la chn xã
hi.
• Xem xét và hiu c nhng s kin và vn nht
nh có liên quan vi nhau nh th nào.
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
NHÀ KINH T LÀ MT NHÀ KHOA HC
• Cách suy lun kinh t . . .
• Liên quan n suy lun phân tích và khách quan.
• S d ng các phng pháp khoa hc.
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
Phng pháp khoa hc: Quan sát, Lý thuyt,
và Quan sát thêm
• S d ng các mô hình tóm lc nh!m gii thích
s vn hành phc tp ca th gii thc.
• Phát trin các lý thuyt, thu thp và phân tích s
liu ánh giá các lý thuyt.
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
Vai trò ca các gi nh
• Các nhà kinh t a ra các gi nh d" hiu
th gii hn.
• Ngh thut ca suy lun khoa hc là quyt nh
xem nên a ra nhng gi nh nào.
• Các nhà kinh t s d ng các gi nh khác nhau
tr li nhng câu h#i khác nhau.
2
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
Các mô hình kinh t
• Các nhà kinh t s d ng các mô hình n
gin hoá hin thc nh!m ci thin s hiu bit
ca chúng ta v th gii
• Hai mô hình kinh t c bn nht g$m:
• Dòng chu chuyn kinh t
• ng gii hn kh nng sn xut
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
Mô hình th nht: S dòng chu chuyn
• S dòng chu chuyn
là mt mô hình trc giác
v nn kinh t, nó cho thy tin chu chuyn th
nào qua các h gia ình và doanh nghip.
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
Hình 1 Dòng chu chuyn
Chi tiêu
HH & DV
c mua
Doanh thu
HH & DV
c bán
Lao ng, t
ai và vn
Income
= Dòng chu chuyn
u vào và u ra
= Dòng tin
Các nhân t
sn xut
Tin lng, tin thuê
và li nhun
DOANH NGHIP
•Sn xut và bán
hàng hoá và dch v
•Thuê và s d ng
nhân t sn xut
•Mua và tiêu dùng
hàng hoá và dch v
•S% hu và bán
các nhân t sn xut
H&'()*'+,-
•H gia ình bán
•Doanh nghip mua
TH NG
CÁC NHÂN T.
S/N XU0T
•Doanh nghip bán
•H gia ình mua
TH NG
HÀNG HOÁ
VÀ DCH V
Copyright © 2004 South-Western
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
Mô hình th nht: S dòng chu chuyn
• Các doanh nghip
• Sn xut và bán hàng hoá và dch v
• Thuê và s d ng các nhân t sn xut
• H gia ình
• Mua và tiêu dùng hàng hoá và dch v
• S% hu và bán các nhân t sn xut
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
Mô hình th nht: S dòng chu chuyn
• Th trng hành hoá và dch v
• Doanh nghip bán
• H gia ình mua
• Th trng các nhân t sn xut
• H gia ình bán
• Doanh nghip mua
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
Mô hình th nht: S dòng chu chuyn
• Các nhân t sn xut
• Các u vào c s d ng sn xut ra hàng hoá
và dch v
• t ai, lao ng và vn
3
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
Mô hình th 2: ng gii hn kh n ng sn xut
• ng gii hn kh nng sn xut
là biu $ cho
thy các cách kt hp khác nhau ca sn lng
mà nn kinh t có kh nng sn xut vi các
nhân t và công ngh sn xut hin có
.
Hình 2 ng gii hn kh n ng sn xut
Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning
ng gii hn kh
n ng sn xut
A
B
C
Lng xe hi
2,200
600
1,000
3000 700
2,000
3,000
1,000
Lng máy
tính
D
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
Mô hình th 2: ng gii hn kh n ng sn xut
• Các khái nim c minh ho b%i ng Gii
hn Kh nng Sn xut
• Hiu qu
• S ánh i
• Chi phí c hi
• Tng tr%ng kinh t
Hình 3 S! dch chuyn ng gii hn kh n ng sn xut
Copyright © 2004 South-Western
E
Lng xe hi
2,000
700
2,100
750
0
4,000
3,000
1,000
Lng máy
tính
A
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
Kinh t vi mô và kinh t v" mô
• Kinh t vi mô
tp trung vào các cá th trong nn
kinh t.
• H gia ình và doanh nghip ra quyt nh và tng
tác vi nhau nh th nào trên các th trng c th
• Kinh t v mô
xem xét nn kinh t tng th.
• Các hin tng ca nn kinh t nh lm phát, tht
nghip, và tng tr%ng kinh t
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
NHÀ KINH T LÀ MT NHÀN CHÍNH SÁCH
• Khi các nhà kinh t c g1ng gii thích th gii,
h là nhà khoa hc.
• Khi các nhà kinh t c g1ng thay i th gii,
h là nhà t vn chính sách.
4
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
PHÂN TÍCH TH#C CH$NG VÀ CHU%N T&C
• Nhng phát biu thc chng
là nhng phát biu c
g1ng mô t th gii nh vn có.
• c gi là phân tích mô t
• Nhng phát biu chun tc
là nhng phát biu v
vic th gii nên th nào.
• c gi là phân tích kê n
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
• Phát biu thc chng hay chu2n t1c?
• Vic tng lng ti thiu s3 làm gim vic làm ca
nhng lao ng thiu k nng.
TH4C CH5NG
• Thâm h t ngân sách trung ng cao s3 khin cho lãi
sut tng.
TH4C CH5NG
?
?
PHÂN TÍCH TH#C CH$NG VÀ CHU%N T&C
?
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
• Phát biu thc chng hay chu2n t1c?
• Thu nhp có c t6 tng lng ti thiu là tt hn
so vi s gim sút nh7 ca vic làm.
CHU8N T9C
• Chính quyn các bang nên c phép thu phí i
vi các công ty sn xut thuc lá'':u tr các
bnh liên quan n thuc lá ca ngi nghèo
CHU8N T9C
?
?
PHÂN TÍCH TH#C CH$NG VÀ CHU%N T&C
?
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
Các nhà kinh t ' Washington
• . . . có vai trò là các c vn ca quá trình ra
quyt nh i vi ba nhánh ca chính ph:
• Lp pháp
• Hành pháp
• T pháp
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
Các nhà kinh t ' Washington
• Mt s c quan chính ph thu thp s liu và
a ra các chính sách kinh t nh:
• B Kinh t
•
• B Thng kê và Lao ng
•
• Vn phòng Ngân sách Quc hi
•
• C c D tr Liên bang
•
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
T(I SAO CÁC NHÀ KINH T B)T *NG
• H có th bt $ng v tính úng 1n ca các lý
thuyt thc chng khác nhau v s vn hành
ca th gii.
• H có th có nhng giá tr khác nhau, và do vy
có các quan im chu2n t1c khác nhau v vic
nên thc hin chính sách nào.
5
Bng 2 10 im mà các nhà kinh t thng nht trí nht
Copyright © 2004 South-Western
1. Giá thuê trn làm gim c';ng và cht v nhà %. (93%)
2. Thu quan và hn ngch nhp kh2u thng làm gim phúc li kinh t
chung. (93%)
3. T< giá linh hot và th ni giúp cho chính sách tin t hiu qu'=>.
(90%)
4. Chính sách tài khoá (ví d '>='?:m thu và/hoc tng chi tiêu) có tác
ng kích thích ln nn kinh t khi nó %'@i mc toàn d ng. (90%)
5. Nu cán cân ngân sách trung ng cân b!ng,'ó là kt qu sau c chu kì
kinh doanh ch không phi là hàng nm. (85%)
6. Thanh toán tin mt làm tng phúc li ca ngi nhn ln hn so vi
thanh toán hàng i hàng vi cùng giá tr. (84%)
7. Thâm h t ln ngân sách trung ng có tác ng xu n nn kinh t.
(83%)
8. Tin lng ti thiu làm tng tht nghip lao ng trA và thiu k'>>?'
(79%)
9. Chính ph nên tái c cu h thng phúc li cùng vi “thu thu nhp âm.”
(79%)
10. Thu gây ô nhi"m môi trng và vic cho phép mua bán giy phép gây ô
nhi"m là cách thc kim soát ô nhi"m tt hn so vi vic áp d ng hn
mc trn ô nhi"m. (78%)
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
Kt lun
• Các nhà kinh t c g1ng gii quyt tính ch
quan ca h vi tính khách quan ca mt nhà
khoa hc.
• H a ra các gi nh hp lý và xây dng các mô
hình c n gin hoá nh!m hiu c th gii
quanh h.
• Hai mô hình kinh t n gin ó là s $ dòng chu
chuyn và ng gii hn kh nng sn xut.
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
Kt lun
• Kinh t hc c chia thành hai lnh vc nh#:
• Kinh t vi mô nghiên cu quá trình ra quyt nh
ca các h gia ình và doanh nghip trên th trng.
• Kinh t v mô nghiên cu các lc lng và xu
hng nh h%ng n tng th nn kinh t
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
Kt lun
• Phát biu thc chng là khBng nh v s vn
hành ca th gii.
• Phát biu chu2n t1c là khBng nh v vic th
gii nên th nào.
• Khi các nhà kinh t a ra các phát biu chu2n
t1c, h hành ng nh các nhà t vn chính
sách hn là các nhà khoa hc.
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning
Kt lun
• Các nhà kinh t khi t vn cho các nhà hoch
nh chính sách a ra nhng li khuyên xung
t nhau, iu ó hoc là do s khác nhau v
các ánh giá khoa hc, hoc là do nhng giá tr
khác nhau.
• Ngoài ra, các nhà kinh t có th thng nht v
li khuyên, nhng các nhà hoch nh chính
sách li có th l i.