Khi nào dùng lấy nét tay
Với một số trường hợp, người chụp cần phải biết
cách ứng dụng khả năng lấy nét tay vốn có của
ống kính để ảnh chụp tốt hơn.
Sự phát triển của máy ảnh số cho phép người sử dụng
dễ dàng bắt lại nhiều khoảnh khắc độc đáo trong cuộc
sống. Một trong những yếu tố đưa đến thành công đó
là khả năng lấy nét của máy, bao gồm lấy nét tự
động, lấy nét liên tiếp đối với vật thể chuyển động và
lấy nét tay. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, ngay
cả những chiếc máy DSLR với hệ thống lấy nét tự
động tiên tiến nhất cũng phải bó tay, hoặc cho kết
quả rất tồi tệ. Khi đó, người dùng cần phải biết cách
ứng dụng khả năng lấy nét tay vốn có của ống kính
để ảnh chụp tốt hơn.
Dưới đây là những trường hợp lấy nét tay hiệu quả
hơn chế độ tự động.
1. Chụp macro
Ảnh macro của tác giả Mike.P, sử dụng ống
kính Tamrom 90mm f/2.8 Macro và Vivitar
2x Macro Tele Converter.
Nhiều người nghĩ rằng chụp macro thì nên sử dụng
lấy nét tự động vì đối tượng chụp thường rất nhỏ lại
hay di chuyển, nên nếu lấy nét tay thì sẽ khó chụp.
Điều này không hoàn toàn đúng.
Khi chụp macro, nhất là khi kết hợp ống kính macro
chuyên dụng và bộ nối ống, trường ảnh nét thường là
rất hẹp và rất khó lấy chính xác bằng AF nên người
chụp cần tỉ mẩn lấy nét bằng tay từng chút một để
điều chỉnh DOF rơi vào đúng đối tượng cần chụp. Sử
dụng tripod để triệt tiêu các chuyển động gây rung
máy, rung ống kính dẫn đến lấy nét sai.
Ảnh macro thật sự yêu cầu tái hiện chi tiết đối tượng,
nên hãy học cách lấy nét tay thuần thục. Còn nếu nhu
cầu chỉ là close-up và không cần đối tượng quá chi
tiết thì AF là đủ.
2. Ánh sáng yếu.
Trong điều kiện ánh sáng yếu, máy ảnh rất khó lấy
nét chuẩn vào đối tượng và ống kính sẽ thường bị
hiện tượng "focus hunting" để tìm điểm lấy nét. Điều
này kéo dài quá trình chụp và khó bắt lại được
khoảnh khắc đáng giá. Chuyển sang lấy nét tay sẽ
giúp lấy nét chính xác và chụp ảnh trong điều kiện
ánh sáng yếu dễ dàng hơn.
3. Chân dung.
Ảnh của tác giả BigBrotherBear.
Khi chụp chân dung cần đặc biệt chú ý lấy nét.
Trong những tấm ảnh chụp người, đôi mắt là nơi thể
hiện cảm xúc rõ ràng nhất nên cần được thể hiện
đúng nét. Thông thường, cách chụp chân dung hay
được áp dụng là lấy nét tự động vào mắt rồi bố cục
lại ảnh, tức là với mỗi bức, người chụp đều phải lặp
lại quá trình này. Vì vậy, nếu sử dụng lấy nét tay,
người chụp đã tiết kiệm được thời gian cho quá trình
bố cục bức ảnh, đồng thời cũng dễ dàng thể hiện
được ý tưởng của mình.
4. Chụp qua kính, hàng rào.
Ảnh của Selen Ediger.
Thông thường, khi chụp qua cửa kính hoặc hàng rào,
máy ảnh rất khó phân biệt được vùng nào để lấy nét
do có không phân biệt được đối tượng chụp. Trong
trường hợp này, lấy nét tay dễ dàng xác định được
vùng ảnh rõ và đối tượng muốn chụp. Ngoài ra, nếu
với khẩu độ lớn và để gần thì có thể dễ dàng loại bỏ
sự chú ý của người xem lên cửa kính, hàng rào…
hướng người xem tập trung vào đối tượng chụp
chính.
5. Chụp ảnh thể thao, hành động.
Ảnh của Natacha Pisarenko.
Khi chụp ảnh thể thao hay hành động, đối với đối
tượng di chuyển nhanh (đua xe, chạy việt dã hay
chim chóc, động vật di chuyển), nhiều khi máy ảnh
sẽ bắt nét sai làm hỏng toàn bộ bức hình, thậm chí cả
series. Ngay cả khi sử dụng chế độ bắt nét liên tục,
người chụp cũng dễ dàng để lỡ frame hình ưng ý vì
không lia máy kịp với chuyển động. Lấy nét tay trước
vào khu vực đối tượng sẽ di chuyển qua (pre-focus)
rồi chụp lại khoảnh khắc khi đối tượng đi qua sẽ giúp
cải thiện tình hình. Để làm được việc đó, người chụp
cần căn thời gian thật chuẩn và sử dụng chế độ chụp
liên tục.
Thực hành.
Kỹ thuật lấy nét tay tương đối khó, nhưng căn bản và
cần thiết. Người chụp nên thực hành cho thuần thục,
bắt đầu đối bằng đối tượng đứng yên và dần nâng cao
với đối tượng chuyển động ở tốc độ khác nhau.
Lê Phương