Khi sản phụ trầm uất sau sinh
Theo các bác sĩ Trung tâm chăm sóc sức khỏe sinh
sản TP HCM và Bệnh viện Tâm thần TP HCM, mỗi
tháng có hàng trăm sản phụ mắc chứng trầm cảm
được đưa đến khám. Mỗi người một mức độ bệnh
khác nhau, thường thấy nhất là ít nói, xa lánh con, trở
nên hung hãn. Không ít người bệnh nặng với các
hành vi muốn giết hại người khác hoặc tự sát.
Chị Huỳnh Thị Lý nhà ở Long An, sau khi sinh lại cứ
đánh con và đòi chết. "Cô ấy nhiều lần toan tự sát vì
cho rằng mình không biết nuôi con. May mà người
nhà phát hiện kịp", chồng của chị Lý nói.
Vốn tính tình vui vẻ, hoạt bát, hòa đồng, nhưng sau
khi sinh con, chị Thủy (23 tuổi) nhà ở quận 5 đột
nhiên im lặng không chịu giao tiếp và thường xuyên
cáu gắt vô cớ. Đưa bà xã đi khám, anh Tuấn được các
bác sĩ cho hay vợ anh bị chứng trầm cảm sau sinh.
Cũng có những biểu hiện bất thường như chị Thủy,
chị Hạnh (25 tuổi) ở quận 3 TP HCM từ một phụ nữ
hiền lành, ít nói, bỗng trở thành hung dữ.
"Bình thường vợ tôi không có kiểu chửi chó mắng
mèo, thế nhưng đẻ xong, ai làm gì cô ấy cũng không
hài lòng. Tôi tắt đèn đi ngủ thì cô ấy bảo muốn mở
đèn để ngủ. Tôi nhờ lấy giúp cái khăn thì cô ấy bảo
'tôi không phải người hầu'. Đến bác sĩ, tôi mới biết vợ
mình bị chứng trầm cảm", anh Hưng chồng chị Hạnh
nói.
Cùng cảnh vợ bỗng dưng bất thường sau sinh, anh
Huy nhà ở quận 11 cho hay, trước sinh, Yến háo hức
chờ con chào đời, thế nhưng sau sinh cô thậm chí
không nhìn mặt con. Con khát sữa khóc, cô lại sang
phòng khác ngồi chứ nhất định không cho bú. Lúc
đứa trẻ khóc to, thay vì dỗ, Yến lại tát vào mông bé
và mắng nhiếc.
Các bác sĩ Trung tâm chăm sóc sức khỏe sinh sản TP
HCM cho biết, khoảng 40% phụ nữ mắc hội chứng
này sau khi sinh con đầu lòng; nửa số sản phụ bị trầm
cảm sau sinh đã tái trầm cảm lúc sinh con thứ 2.
Các rối loạn tâm thần thường xuất hiện khoảng vài
ngày đến 6 tuần sau sinh, với nhiều mức độ khác
nhau. Ở dạng trầm cảm nhẹ, đẻ xong khoảng 3-4
ngày người mẹ thường thấy mệt mỏi, các hoạt động
vô cùng khó khăn và vụng về, lo lắng thái quá đối với
sức khỏe của con và của bản thân, khóc vô cớ.
Trầm cảm ở dạng nặng, người mẹ thường buồn rầu,
cáu gắt vô cớ, rối loạn hành vi, mất định hướng về
không gian và thời gian, không chủ động được bản
thân, có những lời nói hay hành vi thô bạo, xúc phạm
tới người xung quanh. Theo các nghiên cứu tại Bệnh
viện Từ Dũ (TP HCM), có đến 50% số người muốn
giết hại người khác hoặc tự sát.
Ông Văn Thanh Sĩ, chuyên viên tư vấn văn phòng
TT&T, Tổng đài 1088 TP HCM cho rằng, về cơ bản
trầm cảm là trạng thái bệnh lý xuất hiện sau khi
người ta trải qua một biến cố lớn hoặc cú sốc mạnh
như sinh con, phẫu thuật, xúc động mạnh, ức chế tâm
lý…
Trong những sự cố về sức khỏe sản phụ sau khi sinh
thì trầm cảm chỉ là một, bên cạnh đó còn có nguy cơ
về bệnh tâm thần, bất mãn, bại liệt, tử vong Riêng
với người đã có tiền sử trầm cảm thì nguy cơ tái phát
chứng này càng cao.
Ông Sĩ nhìn nhận, đối với những trường hợp mắc
chứng trầm cảm nặng dẫn đến mất ý thức, bệnh nhân
không kiểm soát được những hành động của mình và
có thể gây ra những hậu quả vô cùng nghiêm trọng.
Nhằm hạn chế những sự cố ngoài ý muốn xảy ra với
sản phụ, tại các nước tiên tiến trên thế giới, phụ nữ
khi mang thai được hướng dẫn bài bản về những bài
tập hít thở, động tác vận động, tư thế sinh… để không
bị sốc với những vấn đề xảy ra trong lúc vượt cạn.
Tại Việt Nam, theo ông Sĩ, các tổ chức xã hội về bà
mẹ và trẻ em cần quan tâm hơn nữa trong việc tạo
điều kiện dịch vụ chăm sóc sức khỏe thai kỳ cho phụ
nữ. Song song đó, phía gia đình cũng cần quan tâm
chăm sóc chu đáo hơn, tránh để người mẹ phải lao
động chân tay, suy nghĩ căng thẳng hay ức chế tâm
lý.
“Nếu sản phụ được chăm sóc tốt, được sống trong
một môi trường lành mạnh, thoài mái và không bị áp
lực về tâm lý, công việc thì ít có nguy cơ trầm cảm”,
ông Sĩ nói.
Theo VnExpress