Tải bản đầy đủ (.pdf) (55 trang)

Luận văn: Thành lập quỹ Bảo hiểm xã hội thành Bảo hiểm xã hội Việt nam pptx

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (775.21 KB, 55 trang )







Luận văn: Thành lập quỹ Bảo hiểm xã hội
thành Bảo hiểm xã hội Việt nam
Th
Th
Th
Thà
à
à
ành
nh
nh
nhl
l
l
lậ


ập
p
p
pqu
qu
qu
quỹ



ỹB
B
B
Bả


ảo
o
o
ohi
hi
hi
hiể


ểm
m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh
h
h
hộ



ội
i
i
i
th
th
th
thà
à
à
ành
nh
nh
nhph
ph
ph
phầ


ần
n
n
nở


ởB
B
B
Bả



ảo
o
o
ohi
hi
hi
hiể


ểm
m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh
h
h
hộ


ội
i
i
iVi

Vi
Vi
Việ


ệt
t
t
t
nam
nam
nam
nam
CH
CH
CH
CHƠ
Ơ
Ơ
ƠNG
NG
NG
NGI
I
I
I
NH
NH
NH
NHỮ



ỮNG
NG
NG
NGV
V
V
VẤ


ẤN
N
N
NĐỀ
ĐỀ
ĐỀ
ĐỀC
C
C

Ơ
Ơ
ƠB
B
B
BẢ


ẢN

N
N
NV
V
V
VỀ


ỀB
B
B
BẢ


ẢO
O
O
OHI
HI
HI
HIỂ


ỂM
M
M
MX
X
X


Ã
Ã
ÃH
H
H
HỘ


ỘI
I
I
I
V
V
V

À
À
ÀQU
QU
QU
QUỸ


ỸB
B
B
BẢ



ẢO
O
O
OHI
HI
HI
HIỂ


ỂM
M
M
MX
X
X

Ã
Ã
ÃH
H
H
HỘ


ỘI
I
I
I
I.
I.

I.
I.L
L
L

Ý
Ý
ÝLU
LU
LU
LUẬ


ẬN
N
N
NCHUNG
CHUNG
CHUNG
CHUNGV
V
V
VỀ


ỀB
B
B
BẢ



ẢO
O
O
OHI
HI
HI
HIỂ


ỂM
M
M
MX
X
X

Ã
Ã
ÃH
H
H
HỘ


ỘI
I
I
I(BHXH)
(BHXH)

(BHXH)
(BHXH)
1.
1.
1.
1.B
B
B
Bả


ảo
o
o
ohi
hi
hi
hiể


ểm
m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh

h
h
hộ


ội
i
i
itrong
trong
trong
trongđờ
đờ
đờ
đời
i
i
is
s
s
số


ống
ng
ng
ngng
ng
ng
ngờ



ời
i
i
ilao
lao
lao
laođộ
độ
độ
động.
ng.
ng.
ng.
Xãhộ
i
loà
i
ngờipháttriểnthôngquaquátr
ì
nhlaođộngvàsảnxuất,thếnhngchính
quátrìnhấymộtmặtđãđaconngờitớibớcpháttriểnvợtbậc,mặtkháclạilàcănnguyên
củanhữngnỗilothờngtrựccủaconngờivìtrongquátrìnhlaođộngvàsảnxuấtconngờ
i
luônđứngtrớcnguycơgặpphả
i
rủirobấtngờsảyrangoàimongđợi:
Conngờimuốntồntạivàpháttriểntrớchếtphảiăn,ở,mặcvàđ
i

lại đểthoảmãn
nhữngnhucầutố
i
thiểuđó,ngờ
i
taphảilaođộngđểsảnxuấtranhữngsảnphẩmcầnthiết.
Khisảnphẩmđợcsảnxuấtrangàycàngnhiềuth
ì
đờisốngconngờ
i
ngàycàngđầyđủvà
hoànthiện,xãhộingàycàngvănminhhơn.Nhvậyviệcthoảmãnnhữngnhucầusinh
sốngvàpháttriểncủaconngờiphụthuộcvàochínhkhảnăngcủahọ.Thếnhng,trong
thựctếkhôngphả
i
lúcnàoconngờ
i
cũnggặpthuậnlợi,cóđầyđủthunhậpvàmọiđiều
kiệnsinhsốngb
ì
nhthờng.Trá
i
lại,córấtnhiềutrờnghợpkhókhănbất
l
ợi,
í
tnhiềuphát
sinhngẫunhiênlàmchongờitabịgiảmhoặcmấtthunhậphoặccácđ
i
ềukiệnsinhsống

khác.Chẳnghạn,bịbấtngờốmđauhayb

tainạnlaođộng,mấtviệc
l
àmhaykhituổ
i
già
khảnănglaođộngvàkhảnăngtựphụcvụsuygiảm khirơivàonhữngtrờnghợpnày,
cácnhucầucầnthiếttrongcuộcsốngkhôngvìthếmàmấtđi,trái
l

i
cócáicòntănglên,
thậmchícònxuấthiệnmộtsốnhucầumớ
i
nh:cầnđợckhámchữabệnhkhiốmđau,tai
nạnthơngtậtnặngcầnphả
i
cóngờ
i
chămsócnuôidỡng Bởivậy,muốntồntạ
i
vàổn
địnhcuộcsống,conngờivàxãhộiloà
i
ngờ
i
phảitìmravàthựctếđãtìmranhiềucách
giả
i

quyếtkhácnhaunh:Sansẻ,đùmbọc
l
ẫnnhautrongnộibộcộngđồng;Đivay,đixin
haydựavàosựcứutrợcủanhànớc songđólànhữngcách
l
àmthụđộngvàkhôngchắc
chắn.
Khinềnkinhtếhànghoápháttriển,việcthuêmớnnhâncôngtrởnênphổbiến.Lúc
đầungờichủch

camkếttrảcônglaođộng,nhngvềsauđãphảicamkếtcảviệcbảođảm
chongờilàmthuêcómộtsốthunhậpnhấtđịnhđểhọtrangtrả
i
nhữngnhucầuthiếtyếu
khikhôngmayb

ốmđau,tainạn Trongthựctế,nhiềukhicáctrờnghợptrênkhôngxảy
ravàngờ
i
chủkhôngphả
i
chiramộtđồngnào.Nhngcũngcókhisảyradồndậpbuộchọ
phảibỏramột
l
úcnhiềukhoảntiềnlớnmàhọkhôngmongmuốn.Vìthếmâuthuẫnchủ-
thợphátsinh,giớithợliênkếtđấutranhbuộcgiớichủthựchiệncamkết.Cuộcđấutranh
ngàycàngrộnglớnvàcótácđộngnhiềumặtđếnđờisốngkinhtếxãhội.DovậyNhànớc
đãphảiđứngracanthiệpvàđ
i
ềuhoàmâuthuẫn.Sựcanthiệpnàymộtmặtlàmtăngđợc

vaitròcủanhànớc,mặtkhácbuộccảgiớ
i
chủvàgiớ
i
thợphảiđóngmộtkhoảntiềnnhất
địnhhàngthángđợct
í
nhtoánchặtchẽdựatrêncơsởxácsuấtrủirosảyrađốivớingời
làmthuê.Sốtiềnđónggópcủacảchủvàthợhìnhthànhmộtquỹtiềntệtậptrungtrên
phạmviquốcgia.Quỹnàycònđợcbổxungtừngânsáchnhànớckhicầnthiếtnhằmđảm
bảođờisốngchongờ
i
laođộngkhihọgặpphảinhữngbiếncốbất
l
ợi.
Chínhnhờnhữngmốiquanhệràngbuộcđómàrủ
i
ro,bất
l

i
củangờ
i
laođộngđợc
dàntrải,cuộcsốngcủangờilaođộngvàgiađìnhhọngàycàngđợcbảođảmổnđịnh.Giới
chủcũngthấym
ì
nhcólợ
i
vàđợcbảovệ,sảnxuấtkinhdoanhdiễnrabìnhthờng,tránh

đợcnhữngxáotrộnkhôngcầnthiết.
Bảohiểmxãhộ
i
rađờiđãgiảiquyếtđợcmâuthuẫntrongmốiquanhệchủ-thợvà
kếthợphàihoàlợ
i
íchgiữacácbên:
ãĐốivớingờilaođộng:Gópphầnổnđịnhcuộcsốngchongờilaođộngkhihọkông
maybịmấthoặcgiảmthunhập,tạođ
i
ềukiệnchohọyêntâmsảnxuấtvàcôngtác,gắnbó
lợiíchcủamìnhvàgắnbólợiíchcủachủsửdụnglaođộngvàlợiíchcủanhànớc.
ãĐốivớingờisửdụnglaođộng:Giúphọổnđịnhsảnxuấtkinhdoanhtránhđợc
nhữngthiệthạilớnkhiphảichiranhữngkhoảntiềnlớnkhikhôngmayngờilaođộngmà
mìnhthuêmớngặprủirotronglaođộng,đặcbiệtthôngquabảohiểmxãhội
l
ợiíchcủa
ngờisửdụnglaođộngvớingờilaođộngđợcgiảiquyếthàihoàtránhnhữngcăngthẳng
khôngcầnthiết.
ãĐốivớixãhội:Bảohiểmxãhộilàmộttrongnhữngchínhsáchbảođảmantoàncho
xãhội,đặcbiệtquỹBảohiểmxãhội
l
àmộtnguồnđầutrấtlớngópphầnpháttriểnvà
tăngtrởngkinhtế,thôngquađógắnbólợiíchcủatấtcảcácbênthamgia.
2.
2.
2.
2.Kh
Kh
Kh

Khá
á
á
ái
i
i
ini
ni
ni
niệ


ệm,
m,
m,
m,đố
đố
đố
đối
i
i
it
t
t
tợ


ợng
ng
ng

ngv
v
v

à
à
àch
ch
ch
chứ


ức
c
c
cn
n
n

ă
ă
ăng
ng
ng
ngc
c
c
củ



ủa
a
a
aB
B
B
Bả


ảo
o
o
ohi
hi
hi
hiể


ểm
m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh
h
h

hộ


ội
i
i
i
a,
a,
a,
a,Kh
Kh
Kh
Khá
á
á
ái
i
i
ini
ni
ni
niệ


ệm
m
m
m
Bảohiểmxãhội

l
àsựbảođảmđảmthaythếhoặcbùđắpmộtphầnthunhậpđốivớ
i
ngờilaođộngkhihọgặpphảinhữngbiếncốlàmgiảmhoặcmấtkhảnănglaođộnghoặc
mấtviệclàmtrêncơsởhìnhthànhvàsửdụngmộtnguồnquỹtiềntệtậptrungnhằmđảm
bảođờisốngchongờ
i
laodộngvàgiađìnhhọ,gópphầnđảmbảoantoànxãhội.
b,
b,
b,
b,Đố
Đố
Đố
Đối
i
i
it
t
t
tợ


ợng
ng
ng
ngc
c
c
củ



ủa
a
a
ab
b
b
bả


ảo
o
o
ohi
hi
hi
hiể


ểm
m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh

h
h
hộ


ội
i
i
i
Bảohiểmxãhộilàmộthệthốngbảođảmkhoảnthunhậpbịgiảmhoặcmấtđ
i
do
ngờilaođộngbịgiảmhoặcmấtkhảnănglaođộng,mấtviệclàmvìcácnguyênnhânnh
ốmđau,tainạn,giàyếu Chínhvìvậy,đố
i
tợngcủabảohiểmxãhộ
i
chính
l
àthunhập
củangờilaođộngb

biếnđộnggiảmhoặcmấtđ
i
củanhữngngờithamgiabảohiểmxã
hội.
Chúngtacũngcầnphânbiệtgiữađố
i
tợngcủabảohiểmxãhộivàđốitợngthamgia
bảohiểmxãhội,ởđâyđố

i
tợngthamgiabảohiểmxãhộichính
l
ànhữngngờilaođộng
đứngtrớcnguycơmấtantoànvềthunhậpvàcảnhữngngờisửdụnglaođộngb

ràng
buộctráchnhiệmtrongquanhệthuêmớnlaođộng.
c,
c,
c,
c,Ch
Ch
Ch
Chứ


ức
c
c
cn
n
n

ă
ă
ăng
ng
ng
ngc

c
c
củ


ủa
a
a
aB
B
B
Bả


ảo
o
o
ohi
hi
hi
hiể


ểm
m
m
mx
x
x


ã
ã
ãh
h
h
hộ


ội
i
i
i
ãThaythếhoặcbùđắpmộtphầnthunhậpb

giảmcủangờilaođộngthamgiabảo
hiểmxãhội.Sựbảođảmthaythếhoặcbùđắpnàychắcchắnsẽxảyra,v
ì
suychocùng,
mấtkhảnănglaođộngsẽđếnvớitấtcảmọ
i
ngờilaođộngkhihếttuổ
i
laođộngtheocác
điềukiệnquyđịnhcủabảohiểmxãhội.Cònmấtviệc
l
àmvàmấtkhảnănglaođộngtạm
thờilàmgiảmhoặcmấtthunhập,ngờilaođộngcũngsẽđợchởngtrợcấpbảohiểmxãhộ
i
vớimứchởngphụthuộcvàocácđiềukiệncầnthiết.Đâylàchứcnăngcơbảnnhấtcủabảo
hiểmxãhội,nóquyếtđịnhnhiệmvụ,tínhchấtvàcảcơchếtổchứchoạtđộngcủabảo

hiểmxãhội.
ãTiếnhànhphânphốivàphânphốilạithunhậpgiữanhữngngờithamgiabảohiểm
xãhội.Quỹbảohiểmxãhộ
i
đợchìnhthànhtừnhiềunguồn:Ngờilaođộng,ngờisửdụng
laođộngvàcảNhànớc Tuynhiênchỉnhữngngờ
i
laođộnggặpphảicácrủirobiếncố
đợcbảohiểmmớiđợchởngtrợcấpbảohiểmxãhội,sốlợngnhữngngờinàythờngchiếm
tỷtrọngnhỏtrongtổngsốnhữngngờithamgiađónggóp.Bảohiểmxãhộ
i
thựchiệnphân
phố
i
vàphânphốilạithunhậpthôngquaviệclấysựđónggópcủasốđôngngờ
i
laođộng
thamgiabảohiểmxãhộ
i
bùđắpchosốítngờilaođộngkhôngmaygặpcácrủirotrong
quátr
ì
nhlaođộng.Việcphânphố
i
đợcthựchiệntheocảchiềudọcvàchiềungang:Phân
phố
il

i
giữanhữngngờicóthunhậpcaovàthấp,giữanhữngngờikhoẻmạnhđanglàm

việcvớinhữngngờ
i
ốmyếuphảinghỉviệc Thựchiệnchứcnăngnàycónghĩalàbảo
hiểmxãhộiđãgópphầnthựchiệncôngbằngxãhội.
ãGópphầnkíchthíchngờilaođộnghănghá
i
laođộngsảnxuấtđểnângcaonăngsuất
laođộngcánhânvànăngsuấtlaođộngxãhội.Cóthểnóibảohiểmxãhộiđã
l
àmtriệttiêu
đinỗilongạicủangờilaođộngvềbệnhtật,tainạnlaođộnghaytuổigià Bằngcác
khoảntrợcấpđủđểđảmbảoổnđịnhcuộcsốngcủangờ
i
laođộng,tạonêntâmlýyêntâm
chongờ
i
laođộng,đặcbiệtlàvớinhữngngờilaođộng
l
àmcáccôngviệcnặngnhọc,độc
hại,nguyhiểm Chứcnăngnàybiểuhiệnnh
l
àmộtđònbẩykinhtếk
í
chthíchngờ
i
lao
độngtronghoạtđộnglaođộngsảnxuất.
ãGắnbólợ

chgiữangờilaođộngvớ

i
ngờisửdụnglaođộng,giữangờilaođộngvớ
i
xãhội.Mâuthuẫntrongquanhệchủ-thợvốn
l
àmâuthuẫnnộitạimàbảnthânnókhócó
thểgiảiquyếthoặcgiảiquyếtvớisựtiêutốnlớnnguồnlựcxãhội(chẳnghạnnhnhững
cuộcbiểut
ì
nhđò
i
quyềnlợigâyđìnhtrệquátrìnhsảnxuất )vàcáchthứcdờngnh
l
àtốt
nhấtđểgiảiquyếtmâuthuẫnnàylàthamgiabảohiểmxãhộimàtrongđóquyềnlợicủa
cảhaibênđềuđợcbảovệ,từđógópphầnlàmchosảnxuấtổnđịnh,kinhtế,chínhtrịvà
xãhộiđợcb
ì
nhổnvàkhôngngừngpháttriển.
3.T
3.T
3.T
3.Tí
í
í
ính
nh
nh
nhch
ch

ch
chấ


ất
t
t
tc
c
c
củ


ủa
a
a
aB
B
B
Bả


ảo
o
o
ohi
hi
hi
hiể



ểm
m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh
h
h
hộ


ội
i
i
i
ã
ã
ã
ãTínhtấtyếu,kháchquantrongđờ
i
sốngxãhội:
Chúngtabiếtrằngbảohiểmxãhộirađờ
i
doxuấthiệnnhữngmâuthuẫntronghệ
chủ-thợ.Ngờ

i
laođộngtrongquátrìnhlaođộngkhócóthểtránhđợcnhữngbiếncố,rủ
i
ro,
cónhữngtrờnghợprủiroxảyranhlàmộttấtyếu.Khiđóngờisửdụnglaođộngcũngrơi
vàotìnhtrạngkhókhănbởisựgiánđoạntrongsảnxuấtkinhdoanh.Khinềnsảnxuấtcàng
pháttriểnthìnhữngrủirotronglaođộngcàngnhiềuvàtrở
l
ênphứctạpdẫnđếnmốiquan
hệchủ-thợngàycàngcăngthẳngvànhànớcphả
i
đứngracanthiệpthôngquabảohiểmxã
hội.Dođó,Bảohiểmxãhộihoàntoànmangtínhkháchquantrongđờisốngkinhtếxãhội
củamỗinớc.
ãT
í
nhngẫunhiên,phátsinhkhôngđồngđềutheothờigianvàkhônggian:Xuấtphát
từnhữngrủiromangt
í
nhngẫunhiênkhônglờngtrớcđợc,khócóthểxácđịnhđợckhi
nàothìngờilaođộnggặprủirotronglaođộngvàcũngkhôngphảitấtcảnhữngngờilao
độngđềugặprủirovàocùngmộtthờ
i
điểm.Tínhchấtnàythểhiệnbảnchấtcủabảohiểm
làlấysốđôngbùsốít.
ãBảohiểmxãhộivừacótínhkinhtế,vừacótínhdịchvụ:
Xétdớigócđộkinhtế,cảngờilaođộngvàngờisửdụnglaođộngđềuđợclợikhi
khôngphảibỏramộtkhoảntiền
l
ớnđểtrangtrả

i
chonhữngngờilaođộngkhihọbịmất
hoặcgảmthunhập.Vớ
i
nhànớc,bảohiểmxãhộ
i
gópphầnlàmgiảmgánhnặngchongân
sách,đồngthờiquỹbảohiểmxãhộicònlànguồnđầutđángkểchonềnkinhtếquốcdân.
Ngoà
i
rabảohiểmxãhộ
i
cònmangt
í
nhd

chvụtronglĩnhvựctàichínhbằngcáchình
thứcphânphốivàphânphốilạithunhậpgiữanhữngngờithamgiabảohiểmxãhội.
ãT
í
nhnhânđạonhânvăncaocả
:
Thểhiệnởsựtơngtrợ,sanxẻlẫnnhaunhữngrủirokhôngmongđợi.Mộtngờicóthể
đónggóprấtnhiềuvàoquỹbảohiểmxãhộ
i
màkhôngđợchởngtrợcấphoặchởngrất
í
t
màthôi,nhngkhônghềgì,bở
i

sốtiềnđósẽđợcchiasẻchonhữngngờikhác.
Chẳnghạn:Khimộtngờithamgiabảohiểmxãhộiđãđủđ
i
ềukiệnhởngtrợcấphutr
í
nhngkhôngmayhọbịchếtvàch

đợchởngmộtkhoảntrợcấptửtuấtítỏisovớ
i
cônglao
đónggópcủahọ.Haymộtminhchứngcụthểhơnđó
l
àviệcquyđịnhmộttỷlệđónggóp
nhnhausongnhữngngờiđànôngchẳnghyvọngg
ì
ởkhoảntrợcấpthaisản.
4.
4.
4.
4.H
H
H
Hệ


ệth
th
th
thố



ống
ng
ng
ngc
c
c

á
á
ác
c
c
cch
ch
ch
chế
ế
ế
ếđộ
độ
độ
độb
b
b
bả


ảo
o

o
ohi
hi
hi
hiể


ểm
m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh
h
h
hộ


ội
i
i
i
Mụcđíchcủabảohiểmxãhộ
i
thờnggắnliềnvớ
i

việc“đềnbù”hậuquảcủanhữngsự
kiệnkhácnhauxảyratrongvàngoàiquátrìnhlaođộngcủanhữngngờ
i
laođộng.Tậphợp
nhữngcốgắngtổchức“đềnbù”chonhữngsựkiệnđólàcơsởchủyếucủacácch
í
nh
sáchbảohiểmxãhội.Vìthế,năm1952TổchứcLaođộngquốctế(ILO)đãracôngớc
102quyđịnhtốithiểuvềbảohiểmxãhộivàđãđợc158nớcthànhviênphêchuẩn.Theo
côngớcnày,hệthốngbảohiểmxãhộigồmcácnhánhsau:
1.Chămsócytế.
2.Trợcấpốmđau.
3.Trợcấpthấtnghiệp.
4.Trợcấptuổ
i
già.
5.Trợcấptainạnlaođộng_bệnhnghềnghiệp.
6.Trợcấpgiađình.
7.Trợcấpthaisản.
8.Trợcấptàntật.
9.Trợcấpmấtngờinuô
i
dỡng.
Ởtừngnớc,tuỳtheođ
i
ềukiệncóthểthựchiệncóthểthựchiệnmộtsốchếđộcơbản
hoặcmởrộng.Tuynhiên,ILOquyđịnhrằngcácthànhviênphêchuẩncôngớcphảithực
hiệnítnhất3trong9chếđộnêutrên,trongđóphảicóítnhấtmộttrongcácchếđộ3,4,5,
8hoặc9.Cácchếđộbảohiểmxãhộ
i

hiệnnayởViệtnambaogồm:
1.Trợcấpốmđau.
2.Trợcấpthaisản.
1.Trợcấptainạnlaođộng_bệnhnghềnghiệp.
2.Trợcấphutr
í
.
3.Trợcấptửtuất.
Ngoà
i
raởChâuÂu,cácthànhviêncủacộngđồngchâuâuđãkýmộtđạoluậtgọilà
ĐạoluậtChâuÂuvềbảohiểmxãhội.Đạoluậtnàyvềcơbảntơngtựnhcôngớc102
nhngởmứcđộcaohơnvànhữngđ
i
ềukiệnchặtchẽhơn,phùhợpvớitrìnhđộpháttriển
kinhtếvàxãhộ
i
củacácnớcthuộccộngđồngchâuÂu.
5.
5.
5.
5.Nh
Nh
Nh
Nhữ


ững
ng
ng

ngquan
quan
quan
quanđ
đ
đ
đi
i
i
iể


ểm
m
m
mc
c
c

ơ
ơ
ơb
b
b
bả


ản
n
n

nv
v
v
về


ềb
b
b
bả


ảo
o
o
ohi
hi
hi
hiể


ểm
m
m
mx
x
x

ã
ã

ãh
h
h
hộ


ội
i
i
i
a,
a,
a,
a,M
M
M
Mọ


ọi
i
i
ing
ng
ng
ngờ


ời
i

i
ilao
lao
lao
laođộ
độ
độ
động
ng
ng
ngđứ
đứ
đứ
đứng
ng
ng
ngtr
tr
tr
trớ


ớc
c
c
cnguy
nguy
nguy
nguyc
c

c

ơ
ơ
ơb
b
b
bị


ịgi
gi
gi
giả


ảm
m
m
mho
ho
ho
hoặ


ặc
c
c
cm
m

m
mấ


ất
t
t
tthu
thu
thu
thunh
nh
nh
nhậ


ập
p
p
pdo
do
do
dob
b
b
bị


ịgi
gi

gi
giả


ảm
m
m
mho
ho
ho
hoặ


ặc
c
c
c
m
m
m
mấ


ất
t
t
tkh
kh
kh
khả



ản
n
n

ă
ă
ăng
ng
ng
nglao
lao
lao
laođộ
độ
độ
động
ng
ng
ngho
ho
ho
hoặ


ặc
c
c
cb

b
b
bị


ịm
m
m
mấ


ất
t
t
tvi
vi
vi
việ


ệc
c
c
cl
l
l

à
à
àm

m
m
mđề
đề
đề
đều
u
u
uc
c
c

ó
ó
óquy
quy
quy
quyề


ền
n
n
ntham
tham
tham
thamgia
gia
gia
giab

b
b
bả


ảo
o
o
ohi
hi
hi
hiể


ểm
m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh
h
h
hộ


ội

i
i
i
Bởivìbảohiểmxãhộirađời
l
àđểphụcvụquyềnlợicủangờilaođộngvàmọ
i
ngời
laođộngởmọ
i
ngànhnghềthuộcmọithànhphầnkinhtếkhácnhauđềuđứngtrớcnguy
cơmấtantoànvềthunhậpvàđềucónhucầuđớcthamgiabảohiểmxãhội.
Hầuhếtcácnớckhimớ
i
thựchiệnchínhsáchbảohiểmxãhội,docácđiềukiệnkinh
tếxãhộimàđốitợngthựchiệnbảohiểmxãhộ
i
ch
ỉl
àcôngnhânviênchứcnhànớcvà
nhữngngờilàmcônghởng
l
ơng.Việtnamcũngkhôngvợtrakhỏithựctếnàymặcdùbiết
rằngnhvậy
l
àkhôngbìnhđẳnggiữatấtcảnhữngngờilaođộng.Tuynhiênviệcthamgia
bảohiểmxãhộiđãvàsẽđợcmởrộngđếntấtcảngờ
i
laođộngbằngcảhìnhthứctự
nguyệnvàbắtbuộc.

b,
b,
b,
b,Nh
Nh
Nh
Nhà
à
à
àn
n
n
nớ


ớc
c
c
cv
v
v

à
à
àng
ng
ng
ngờ



ời
i
i
is
s
s
sử


ửd
d
d
dụ


ụng
ng
ng
nglao
lao
lao
laođộ
độ
độ
động
ng
ng
ngc
c
c


ó
ó
ótr
tr
tr
trá
á
á
ách
ch
ch
chnhi
nhi
nhi
nhiệ


ệm
m
m
mph
ph
ph
phả


ải
i
i

ib
b
b
bả


ảo
o
o
ohi
hi
hi
hiể


ểm
m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh
h
h
hộ



ội
i
i
iđố
đố
đố
đối
i
i
iv
v
v
vớ


ới
i
i
i
ng
ng
ng
ngờ


ời
i
i
ilao
lao

lao
laođộ
độ
độ
động,
ng,
ng,
ng,ng
ng
ng
ngờ


ời
i
i
ilao
lao
lao
laođộ
độ
độ
động
ng
ng
ngph
ph
ph
phả



ải
i
i
ic
c
c

ó
ó
ótr
tr
tr
trá
á
á
ách
ch
ch
chnhi
nhi
nhi
nhiệ


ệm
m
m
mt
t

t
tự


ựb
b
b
bả


ảo
o
o
ohi
hi
hi
hiể


ểm
m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh
h

h
hộ


ội
i
i
icho
cho
cho
chom
m
m

ì
ì
ình
nh
nh
nh
Bảohiểmxãhộ
i
đemlạilợiíchchocảngờilaođộng,ngờisửdụnglaođộngvàcả
nhànớc:Nhànớcthựchiệnchứcnăngquản
l
ývĩmômọihoạtđộngkinhtếxãhộivàcó
đủphơngtiện,côngcụthựchiệnchứcnăngđó,tuynhiênkhôngphảilúcnàochứcnăng
đócũngđợcpháthuytácdụngnhmongmuốnmàđôikhiđem
l
ạinhữngkếtquảbấtlợi

làmảnhhởngđếnđờisốngngờ
i
laođộng.Khiđódùkhôngcóbảohiểmxãhộith
ì
nhà
nớcvẫnphảichingânsáchđểgiúpđỡngờilaođộngdớ
i
mộtdạngkhác.Đốivớingờ
i
sử
dụnglaođộngcũngtơngtựnhngtrênphạmvixínghiệp,đơnvịtổchứcsảnxuấtkinh
doanh.Ch

khingờ
i
sửdụnglaođộngchămlođếnđờisốngngờilaođộngvàcónhữngu
đãixứngđángthìngờilaođộngmớ
i
yêntâm,tíchcựclaođộnggópphầntăngnăngsuất
laođộng.Cònđốivớingờilaođộng,nhữngrủ
i
rophátsinhsuychocùngđềucómộtphần
lỗicủangờ
i
laođộng(doýthức,taynghề )vàv
ì
thếhọcũngphảigánhvácmộtphần
tráchnhiệmtựbảohiểmxãhộichomình.
c,
c,

c,
c,B
B
B
Bả


ảo
o
o
ohi
hi
hi
hiể


ểm
m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh
h
h
hộ



ội
i
i
iph
ph
ph
phả


ải
i
i
id
d
d
dự


ựa
a
a
atr
tr
tr
trê
ê
ê
ên
n

n
ns
s
s
sự


ựđó
đó
đó
đóng
ng
ng
ngg
g
g

ó
ó
óp
p
p
pc
c
c
củ


ủa
a

a
ac
c
c

á
á
ác
c
c
cb
b
b

ê
ê
ên
n
n
ntham
tham
tham
thamgia
gia
gia
giađể
để
để
đểh
h

h

ì
ì
ình
nh
nh
nhth
th
th
thà
à
à
ành
nh
nh
nh
qu
qu
qu
quỹ


ỹb
b
b
bả


ảo

o
o
ohi
hi
hi
hiể


ểm
m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh
h
h
hộ


ội
i
i
iđộ
độ
độ
độc

c
c
cl
l
l
lậ


ập,
p,
p,
p,t
t
t
tậ


ập
p
p
ptrung
trung
trung
trung
Nhờsựđónggópcủacácbênthamgiamàphơngthứcriêngcócủabảohiểmxãhội
làdàntrảirủ
i
rotheonhiềuchiều,tạođiềukiệnđểphânphố
i
lạ

i
thunhậptheocảchiều
dọcvàchiềungangmớiđợcthựchiện.Hơnnữa,nócòntạoramố
i
liênhệràngbuộcchặt
chẽgiữaquyền
l

i
vàtráchnhiệmcủamỗibênthamgia,gópphầntránhnhữnghiệntợng
tiêucựcnhlợidụngchếđộbảohiểmxãhội.
d,
d,
d,
d,Ph
Ph
Ph
Phả


ải
i
i
il
l
l
lấ


ấy

y
y
ys
s
s
số


ốđô
đô
đô
đông
ng
ng
ngb
b
b

ù
ù
ùs
s
s
số


ốí
í
í
ít

t
t
t
Bảohiểmnó
i
chunghoạtđộngtrêncơsởxácsuấtrủirotheoquyluậtsốlớn,tứclà
lấysựđónggópcủasốđôngngờ
i
thamgiasanxẻchosố
í
tngờikhôngmaygặprủiro.
Trongsốđôngngờithamgiađónggópbảohiểmxãhội,chỉnhữngngờilaođộngmới
làđốitợnghởngtrợcấpvàtrongsốnhữngngờilaođộnglạichỉcónhữngngờ
i
b

ốmđau,
thaisản,tainạnlaođộnghaytuổ
i
già cóđủcácđiềukiệncầnthiếtmớ
i
đợchởngtrợcấp
bảohiểmxãhội.
e,
e,
e,
e,Ph
Ph
Ph
Phả



ải
i
i
ik
k
k
kế
ế
ế
ết
t
t
th
h
h
hợ


ợp
p
p
ph
h
h

à
à
ài

i
i
iho
ho
ho
hoà
à
à
àc
c
c

á
á
ác
c
c
cl
l
l
lợ


ợi
i
i

í
í
ích,

ch,
ch,
ch,c
c
c

á
á
ác
c
c
ckh
kh
kh
khả


ản
n
n

ă
ă
ăng
ng
ng
ngv
v
v


à
à
àph
ph
ph
phơ
ơ
ơ
ơng
ng
ng
ngth
th
th
thứ


ức
c
c
cđá
đá
đá
đáp
p
p
pứ


ứng

ng
ng
ngnhu
nhu
nhu
nhuc
c
c
cầ


ầu
u
u
ub
b
b
bả


ảo
o
o
o
hi
hi
hi
hiể



ểm
m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh
h
h
hộ


ội
i
i
i
Việcxácđịnh
l

i
íchcủacácbênthamgiabảohiểmxãhộithìđãđợclàmrõvà
quyềnlợiluônđ
i
đôivớitráchnhiệm,điềuđóđò
i
hỏiphảicómộtsựcânđố
i

giữatrách
nhiệmvàquyềnlợicủamỗibênthamgia,nghĩa
l
àxácđịnhmứcđónggópcủamỗibên
thamgiaphùhợpvới
l

i
íchmàhọnhậnđợctừviệcthamgiađó.Việcthựchiệnbảohiểm
xãhộichongờ
i
laođộngsẽkhôngđợcthựchiệnnếunhgánhnặngthuộcvềbấtcứbên
nàolàmtriệttiêuđ
il

i
íchmàhọđángđợchởng.
f,
f,
f,
f,M
M
M
Mứ


ức
c
c
ctr

tr
tr
trợ


ợc
c
c
cấ


ấp
p
p
pb
b
b
bả


ảo
o
o
ohi
hi
hi
hiể


ểm

m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh
h
h
hộ


ội
i
i
iph
ph
ph
phả


ải
i
i
ith
th
th
thấ



ấp
p
p
ph
h
h

ơ
ơ
ơn
n
n
nm
m
m
mứ


ức
c
c
cti
ti
ti
tiề


ền

n
n
nl
l
l

ơ
ơ
ơng
ng
ng
ngl
l
l

ú
ú
úc
c
c

đ
đ
đang
ang
ang
angđ
đ
đ
đi

i
i
il
l
l

à
à
àm,
m,
m,
m,nhng
nhng
nhng
nhng
th
th
th
thấ


ấp
p
p
pnh
nh
nh
nhấ



ất
t
t
tc
c
c

ũ
ũ
ũng
ng
ng
ngph
ph
ph
phả


ải
i
i
iđả
đả
đả
đảm
m
m
mb
b
b

bả


ảo
o
o
om
m
m
mứ


ức
c
c
cs
s
s
số


ống
ng
ng
ngt
t
t
tố



ối
i
i
ithi
thi
thi
thiể


ểu
u
u
u
Trongđiềukiệnbìnhthờng,ngờ
i
laođộng
l
àmviệcvànhậnđợcmứctiềncôngthoả
đáng.Khigặpcácbiếncốrủ
i
rohọđợchởngtrợcấpvànếunhmứctrợcấpnày
l
ớnhơn
hoặcbằngmứctiềncôngcủahọth
ì
khônglýg
ì
màhọphảicốgắnglàmviệcvàt
í
chcực

làmviệc.Tuynhiêndomụcđích,bảnchấtvàcách
l
àmcủabảohiểmxãhộithìmứctrợ
cấpbảohiểmxãhộithấpnhấtcũngphả
i
đủđểtrangtrảicácchiph
í
cầnthiếtchongờ
i
lao
độngtrongcuộcsốnghàngngày.
g,
g,
g,
g,Ch
Ch
Ch
Chí
í
í
ính
nh
nh
nhs
s
s

á
á
ách

ch
ch
chb
b
b
bả


ảo
o
o
ohi
hi
hi
hiể


ểm
m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh
h
h
hộ



ội
i
i
il
l
l

à
à
àb
b
b
bộ


ộph
ph
ph
phậ


ận
n
n
nc
c
c
cấ



ấu
u
u
uth
th
th
thà
à
à
ành
nh
nh
nhv
v
v

à
à
àl
l
l

à
à
àb
b
b
bộ



ộph
ph
ph
phậ


ận
n
n
nquan
quan
quan
quantr
tr
tr
trọ


ọng
ng
ng
ngnh
nh
nh
nhấ


ất

t
t
t
trong
trong
trong
trongch
ch
ch
chí
í
í
ính
nh
nh
nhs
s
s

á
á
ách
ch
ch
chx
x
x

ã
ã

ãh
h
h
hộ


ội
i
i
iđặ
đặ
đặ
đặt
t
t
td
d
d
dớ


ới
i
i
is
s
s
sự



ựqu
qu
qu
quả


ản
n
n
nl
l
l

ý
ý
ýth
th
th
thố


ống
ng
ng
ngnh
nh
nh
nhấ



ất
t
t
tc
c
c
củ


ủa
a
a
aNh
Nh
Nh
Nhà
à
à
àn
n
n
nớ


ớc
c
c
c
Ởnớcta,bảohiểmxãhộinằmtronghệthốngcácchínhsáchxãhộicủaĐảngvànhà
nớc.Thựcchấtđâylàmộttrongnhữngchínhsáchnhằmđápứngmộttrongnhữngquyền

vànhucầutốithiểucủaconngời:Nhucầuantoànvềviệclàm,antoànlaođộng,antoàn
xãhội chínhsáchbảohiểmxãhộicònthểhiệntr
ì
nhđộxãhộihoácủamỗiquốcgia
(trìnhđộvănminh,tiềmlựckinhtế,khảnăngtổchứcvàquản
l
ýxãhội)và,trongmột
chừngmựcnàođó,nócònthểhiệntínhuviệtcủamộtchếđộxãhội.
Hơnnữa,nhànớccóchứcnăngquản
l
ývĩmômọimặtcủađờisốngkinhtếxãhộido
đóbảohiểmxãhộiphảiđợcđặtdớisựquảnlýthốngnhấtcủanhànớc.
h,
h,
h,
h,B
B
B
Bả


ảo
o
o
ohi
hi
hi
hiể



ểm
m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh
h
h
hộ


ội
i
i
iph
ph
ph
phả


ải
i
i
iđợ
đợ
đợ

đợc
c
c
cph
ph
ph
phá
á
á
át
t
t
ttri
tri
tri
triể


ển
n
n
nd
d
d
dầ


ần
n
n

nt
t
t
từ


ừng
ng
ng
ngb
b
b
bớ


ớc
c
c
cph
ph
ph
phù
ù
ù
ùh
h
h
hợ



ợp
p
p
pv
v
v
vớ


ới
i
i
ic
c
c

á
á
ác
c
c

đ
đ
đi
i
i
iề



ều
u
u
uki
ki
ki
kiệ


ện
n
n
nkinh
kinh
kinh
kinh
t
t
t
tế
ế
ế
ếx
x
x

ã
ã
ãh
h

h
hộ


ội
i
i
ic
c
c
củ


ủa
a
a
ađấ
đấ
đấ
đất
t
t
tn
n
n
nớ


ớc
c

c
ctrong
trong
trong
trongt
t
t
từ


ừng
ng
ng
nggiai
giai
giai
giaiđ
đ
đ
đo
o
o
oạ


ạn
n
n
nc
c

c
cụ


ụth
th
th
thể



Sựpháttriểncủabảohiểmxãhộicòntuỳthuộcvàonhiềuyếutố:Cácđiềukiệnvề
kinhtếxãhội,tr
ì
nhđộquản
l
ýcủanhànớchaysựhoànchỉnhcủanềnphápchếmỗiquốc
gia.Việcthựchiệntoànbộ9chếđộtrongcôngớc102củaILOlàmongmuốnvàmục
tiêuphấnđấucủamỗ
i
quốcgia,songkhôngphả
i
quốcgianàocũngthựchiệnđợcdosự
hạnchếvềnhiềumặt.Khixãhộiđãđạttớ
i
mộtbớcpháttriểnmớ
il
àmnảysinhnhững
vấnđềmàhệthốngbảohiểmxãhộihiệnthờ
i

khôngcònphùhợpthìyêucầuđặtralàsự
đổ
i
mớihệthốngbảohiểmxãhộ
i
(Cơcấucácbộphậncủahệthống,sốlợngvàcơcấu
cácchếđộtrợcấp,mứcđóngphí )chophùhợpvớ
i
sựpháttriểnchungcủatoànxãhội.
II.
II.
II.
II.B
B
B
BẢ


ẢO
O
O
OHI
HI
HI
HIỂ


ỂM
M
M

MX
X
X

Ã
Ã
ÃH
H
H
HỘ


ỘI
I
I
IVI
VI
VI
VIỆ


ỆT
T
T
TNAM
NAM
NAM
NAMTRONG
TRONG
TRONG

TRONGN
N
N
NỀ


ỀN
N
N
NKINH
KINH
KINH
KINHT
T
T
TẾ


ẾTH
TH
TH
THỊ


ỊTR
TR
TR
TRỜ



ỜNG
NG
NG
NG
1.
1.
1.
1.Giai
Giai
Giai
Giaiđ
đ
đ
đo
o
o
oạ


ạn
n
n
n1945-
1945-
1945-
1945-1959
1959
1959
1959
a,

a,
a,
a,V
V
V

ă
ă
ăn
n
n
nb
b
b
bả


ản
n
n
nph
ph
ph
phá
á
á
áp
p
p
pquy

quy
quy
quyquy
quy
quy
quyđị
đị
đị
định
nh
nh
nh
SauCáchmạngtháng8-1945NhànớcViệtnamDânchủCộnghoàrađờ
i
vàmặcdù
đangphảigiảiquyếttrămcôngngànviệcquantrọngmangt
í
nhsốngcòncủađấtnớcnhng
ĐảngvàNhànớcvẫnquantâmđếncôngtácbảohiểmxãhộiđốivớicôngnhânviênchức
khiốmđau,thaisản,TNLĐ,tuổigiàvàtửtuất.
ãTháng12-1946QuốchộiđãthôngquaHiếnphápđầutiêncủaNhànớcdânchủnhân
dân.TrongHiếnphápcóxácđịnhquyềnđợctrợcấpcủangờitàntậtvàngờigià.
ãNgày12-3-1947ChủtịchnớcHồCh
í
MinhkýSắclệnhsố29/SLquyđịnhchếđộ
trợcấpchocôngnhân.
ãNgày20-5-1950HồchủtịchkýhaiSắclệnhsố76,77quyđịnhthựchiệncácchếđộ
ốmđau,thaisản,tainạnlaođộng,hutr
í
chocánbộ,côngnhânviênchức.

b,
b,
b,
b,Đặ
Đặ
Đặ
Đặc
c
c

đ
đ
đi
i
i
iể


ểm
m
m
mc
c
c
củ


ủa
a
a

ach
ch
ch
chí
í
í
ính
nh
nh
nhs
s
s

á
á
ách
ch
ch
chb
b
b
bả


ảo
o
o
ohi
hi
hi

hiể


ểm
m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh
h
h
hộ


ội
i
i
i
TrongthờikỳnàythựcdânpháplạixâmchiếmViệtnamnêntronghoàncảnhkháng
chiếngiankhổviệcthựchiệnbảohiểmxãhộirấthạnchế(cácloạitrợcấpđềuđợcthực
hiệnbằnggạo)tuynhiênđãthểhiệnđợcsựquantâmrất
l
ớncủaĐảngvàNhànớcđối
vớichínhsáchbảohiểmxãhộiđánhdấuthờikỳmanhnhavềbảohiểmxãhộiởViệtnam.
2.
2.

2.
2.Giai
Giai
Giai
Giaiđ
đ
đ
đo
o
o
oạ


ạn
n
n
n1960-1994
1960-1994
1960-1994
1960-1994
a,
a,
a,
a,V
V
V

ă
ă
ăn

n
n
nb
b
b
bả


ản
n
n
nph
ph
ph
phá
á
á
áp
p
p
pquy
quy
quy
quyquy
quy
quy
quyđị
đị
đị
định.

nh.
nh.
nh.
ãTạiđiều14củaHiếnphápnăm1959quyđịnh“Côngnhânviênchứcnhànớccó
quyềnđợchởngbảohiểmxãhộ
i
”.
ãNgày27-12-1961ChínhphủbanhànhNghịđịnh218/CPkèmtheođiều
l
ệtạmthời
vềBHXH,cóhiệulựcthihànhtừngày1-1-1962.Baogồmnhữngnộ
i
dungcơbảnsau:
-Đốitợngápdụng:Cánbộ,côngnhânviênchứcnhànớc.
-Hệthốngtrợcấpgồm6chếđộ
:
ốmđau,thaisản,tainạnlaođộnghaybệnhnghề
nghiệp,mấtsứclaođộng,hutrí,tửtuất.
-NguồntàichínhBHXH:Cáccơquan,đơnvịđóng4,7%sovớitổngquỹtiềnlơng
vàoquỹBHXHnằmtrongNgânsáchnhànớc.ChíphívềBHXHnếuvợtquásố
l
ợng
đónggópth
ì
đợcNSNNcấpbù.
-Cơquanquảnlýthựchiện:Bộlaođộng-ThơngbinhvàXãhộiquản
l
ý3chếđộ
MSLĐ,hutr
í

,tửtuất.TổngliênđoànLaođộngViệtnamquản
l
ýthựchiện3chếđộ
l
àốm
đau,thaisản,TNLĐ-BNN.
b,
b,
b,
b,Đặ
Đặ
Đặ
Đặc
c
c

đ
đ
đi
i
i
iể


ểm
m
m
mc
c
c

củ


ủa
a
a
ach
ch
ch
chí
í
í
ính
nh
nh
nhs
s
s

á
á
ách
ch
ch
chb
b
b
bả



ảo
o
o
ohi
hi
hi
hiể


ểm
m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh
h
h
hộ


ội.
i.
i.
i.
-ĐãhìnhthànhnênmộtkhunghệthốngtrợcấpBHXHkhátoàndiệnbaogồm6chế
độ.Đãgiả

i
quyếtcho1,3triệungờihởngchếđộhutr
í
,mấtsứclaođộng50vạnngời,tử
tuấtlà25vạnvàhàngtriệu
l
ợtngờ
i
hởngchếđộốmđau,thaisản.
-ChínhsáchBHXHđãgópphầnổnđịnhđờ
i
sốngcủacánbộ,côngnhânviênchức
gópphầnxâydựngxãhộ
i
nhânvăn,tiếnbộvàgópphầnvàosựnghiệpđấutranhgiả
i
phóngđấtnớc.
-Dohoàncảnhcủađấtnớcthờ
i
kỳnaynềnkinhtếcònkémpháttriểnvànhànớcthực
hiệnquản
l
ýkinhtếxãhộ
i
theocơchếbaocấpnênviệcthựchiệnBHXHcònrấthạnhẹp
(mớ
i
ch

thựchiệnđợcvớ

i
côngnhânviênchứcnhànớc)vànguồntà
i
chínhchủyếuđể
thựchiệntrợcấpcácchếđộBHXHlàdoNSNNbảođảm.
3.
3.
3.
3.Giai
Giai
Giai
Giaiđ
đ
đ
đo
o
o
oạ


ạn
n
n
n1995
1995
1995
1995đế
đế
đế
đến

n
n
nnay
nay
nay
nay
a,
a,
a,
a,V
V
V

ă
ă
ăn
n
n
nb
b
b
bả


ản
n
n
nph
ph
ph

phá
á
á
áp
p
p
pquy
quy
quy
quyquy
quy
quy
quyđị
đị
đị
định
nh
nh
nh
-ĐểthựchiệnBHXHđốivớingờilàmcôngănlơngvàpháttriểncáchìnhthức
BHXHkhác,ngay23-6-1994QuốchộiđãthôngquaBộluậtlaođộngtrongđócómột
chơngquyđịnhvềBHXH.
-Ngày26-01-1995ChínhphủbanhànhNghịđịnhsố12/CPkèmtheoĐiều
l
ệBảo
hiểmxãhộiđốivớicôngnhânviênchứcvàngờilaođộng.
-Ngày15-7-1995Ch
í
nhphủbanhànhNghịđịnhsố45/CPkèmtheoĐiềulệBảohiểm
xãhộiđốivớiquânnhântrong

l
ựclợngvũtrang.
Nộidungcơbảncủanhữngvănbảnphápquynày:
1,TừngbớcmởrộngđốitợngthamgiaBHXHbằnghìnhthứckếthợpbắtbuộcvàtự
nguyệnđốivớ
i
ngờilaođộngtrongmọ
i
thànhphầnkinhtế.
2,HệthốngcácchếđộtrợcấpBHXHgồm:ốmđau,thaisản,tainạnlaođộng-bệnh
nghềnghiệp,hutr
í
vàtửtuất.
3,HìnhthànhquỹBHXHđộclập,nằmngoàiNSNN.QuỹBHXHhìnhthànhchủyếu
từ3nguồn:Nhànớc,ngờilaođộngvàngờ
i
sửdụnglaođộng.
4,HìnhthànhcơquanchuyêntráchvềBHXH
l
àBảohiểmxãhộiViệtnam.
b,
b,
b,
b,Đặ
Đặ
Đặ
Đặc
c
c


đ
đ
đi
i
i
iể


ểm
m
m
mc
c
c
củ


ủa
a
a
ach
ch
ch
chí
í
í
ính
nh
nh
nhs

s
s

á
á
ách
ch
ch
chb
b
b
bả


ảo
o
o
ohi
hi
hi
hiể


ểm
m
m
mx
x
x


ã
ã
ãh
h
h
hộ


ội
i
i
i
-Bảohiểmxãhộiđãđợctổchứcvàthựchiệnphùhợpvớiđiềukiệnnềnkinhtếnhiều
thànhphầncósựquản
l
ýcủanhànớctheođịnhhớngXãhộichủnghĩa.
-ThựchiệnsựcôngbằngvềquyềnđợcBHXHcủamọingờilaođộng.
-ThựchiệnquanhệgiữanghĩavụđónggópvàhởngtrợcấpBHXH.
-Thựchiệncơchếquản
l
ýthựchiệnphápluậtBHXHchuyêntrách.
II.
II.
II.
II.T
T
T
TỔ



ỔNG
NG
NG
NGQUAN
QUAN
QUAN
QUANV
V
V
VỀ


ỀQU
QU
QU
QUỸ


ỸB
B
B
BẢ


ẢO
O
O
OHI
HI
HI

HIỂ


ỂM
M
M
MX
X
X

Ã
Ã
ÃH
H
H
HỘ


ỘI
I
I
I
1.
1.
1.
1.Kh
Kh
Kh
Khá
á

á
ái
i
i
ini
ni
ni
niệ


ệm,
m,
m,
m,đặ
đặ
đặ
đặc
c
c

đ
đ
đi
i
i
iể


ểm
m

m
mqu
qu
qu
quỹ


ỹb
b
b
bả


ảo
o
o
ohi
hi
hi
hiể


ểm
m
m
mx
x
x

ã

ã
ãh
h
h
hộ


ội
i
i
i
a,
a,
a,
a,Kh
Kh
Kh
Khá
á
á
ái
i
i
ini
ni
ni
niệ


ệm

m
m
mqu
qu
qu
quỹ


ỹb
b
b
bả


ảo
o
o
ohi
hi
hi
hiể


ểm
m
m
mx
x
x


ã
ã
ãh
h
h
hộ


ội
i
i
i
Quỹbảohiểmxãhộilàquỹtàich
í
nhđộc
l
ập,tậptrungnằmngoàingânsáchnhànớc.
ĐiềukiệntiênquyếtđểmộthệthốngBHXHhoạtđộngđợc
l
àphảihìnhthànhđợc
nguồnquỹtiềntệtậptrungđểrồinguồnquỹnàyđợcdùngđểchitrảtrợcấpchocácchế
độBHXH.
b,
b,
b,
b,Đặ
Đặ
Đặ
Đặc
c

c

đ
đ
đi
i
i
iể


ểm
m
m
mqu
qu
qu
quỹ


ỹb
b
b
bả


ảo
o
o
ohi
hi

hi
hiể


ểm
m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh
h
h
hộ


ội
i
i
i
Quỹbảohiểmxãhộimangđầyđủnhữngđặctrngcơbảnnhấtcủamộtquỹ,ngoàira
dođặcthùcủaBHXHmàquỹBHXHcónhữngđặctrngriêngcósau:
ăQuỹBHXHlàquỹantoànvềtàichính.
Ngh
ĩ
a
l

à,phảicómộtsựcânđốigiữanguồnvàovànguồnracủaquỹBHXH.Chức
năngcủabảohiểmxãhộilàđảmbảoantoànvềthunhậpchongờilaođộngvàđểthực
hiệnchứcnăngnày,đếnlợtnó,BHXHphả
i
tựbảovệmìnhtrớcnguycơmấtantoànvề
tàichính.Đểtạosựantoànnày,vềnguyêntắctổngsốtiềnhìnhthànhnênquỹphảibằng
tổngsốtiềnchiratừquỹ.Tuynhiên,khôngphảicứđồngtiềnnàovàoquỹlàđợcdùngđể
chitrảngay(nếuvậyđãkhôngtồntạ
i
cáigọilàquỹBHXH)màphảisaumộtkhoảng
thờigiannhấtđịnh,đô
i
khitơngđốidài(nhđốivớichếđộhutrí)sốtiềnấymớiđợcchi
ra,cùngthờigianấyđồngtiềnluônbiếnđộngvàcóthểbịgiảmgiátrịdo
l
ạmphát,điều
nàyđặtrayêucầuquỹBHXHkhôngchỉphả
i
bảođảmvềmặtsốlợngmàcònphả
i
bảo
toànvềmặtgiátr

.Điềuđólýgiảitạisaotrongđiều40Đ
i
ềulệBHXHnớctaquyđịnh
“Quỹbảohiểmxãhộiđợcthựchiệncácbiệnphápđểbảotồngiátrịvàtăngtrởngtheo
quyđịnhcủachínhphủ”.
ăTínhtíchluỹ.
QuỹBHXHlà“củađểdành”củangờilaođộngphòngkhiốmđau,tuổ

i
già vàđó
làcôngsứcđónggópcủacảquátr
ì
nhlaođộngcủangờilaođộng.TrongquỹBHXHluôn
tồntạ
i
mộtlợngtiềntạmthờ
i
nhànrỗiởmộtthờ
i
điểmhiệntạiđểchitrảtrongtơnglai,
khingờ
i
laođộngcóđủcácđiềukiệncầnthiếtđểđợchởngtrợcấp(chẳnghạnnhvềthời
gianvàmứcđộđónggópBHXH).Số
l
ợngtiềntrongquỹcóthểđợctănglênbởisựđóng
gópđềuđặncủacácbênthamgiavàbởithựchiệncácbiệnpháptăngtrởngquỹ.
ăQuỹBHXHvừamangtínhhoàntrảvừamangtínhkhônghoàntrả.
Tínhhoàntrảthểhiệnởchỗ,mụcđíchcủaviệcthiết
l
ậpquỹBHXH
l
àđểchitrảtrợ
cấpchongờilaođộngkhihọkhôngmaygặpcácrủirodẫnđếnmấthaygiảmthhunhập.
Dođó,ngờilaođộnglàđốitợngđónggópđồngthờicũnglàđốitợngnhậntrợcấp.Tuy
nhiên,thờigian,chếđộvàmứctrợcấpcủamỗingờ
i
sẽkhácnhau,đ

i
ềuđóphụthuộcvào
nhữngrủ
i
romàhọgặpphảicũngnhmứcđộđónggópvàthờ
i
gianthamgiaBHXH.
Tínhkhônghoàntrảthểhiệnởchỗ,mặcdùnguyêntắccủaBHXH
l
àcóđóng-có
hởng,đóng
í
t-hởng
í
t,đóngnhiều-hởngnhiềunhngnhvậykhôngcónghĩalànhữngngời
cómứcđónggópnhnhausẽchắcchắnđọchởngmộtkhoảntrợcấpnhnhau.Trongthực
tế,cùngthamgiaBHXHnhngcóngờ
i
đợchởngnhiềulần,cóngờ
i
đợchởng
í
tlần(với
chếđộốmđau),thậmtríkhôngđợchởng(chếđộthaisản).
2.
2.
2.
2.Ph
Ph
Ph

Phâ
â
â
ân
n
n
nlo
lo
lo
loạ


ại
i
i
iqu
qu
qu
quỹ


ỹb
b
b
bả


ảo
o
o

ohi
hi
hi
hiể


ểm
m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh
h
h
hộ


ội
i
i
i
NhiệmvụcủacácnhàlàmcôngtácBHXH
l
àphảithànhlậpnênquỹBHXHtheo
cáchthứcphùhợpvớ
i

trìnhđộtổchứcvàthựchiện.Thếnhng,đólạilàmộtvấnđềhết
sứckhókhănvàđôikhikhôngthốngnhấtquanđiểm.Bởivìtheonhiềucáchtiếpcậnkhác
nhaucócácloạiquỹbảohiểmxãhộikhácnhau.
a,
a,
a,
a,Theo
Theo
Theo
Theot
t
t

í
í
ính
nh
nh
nhch
ch
ch
chấ


ất
t
t
ts
s
s

sử


ửd
d
d
dụ


ụng
ng
ng
ngqu
qu
qu
quỹ



ãQuỹdà
i
hạn:Làquỹđợcthànhlậpđểdùngchitrảchocácchếđộđàihạn(chếđộ
trợcấphutrí).
ãQuỹngắnhạn:Dùngchitrảchocácchếđộtrợcấpngắnhạn(ốmđau,thai
sản ).
b,
b,
b,
b,Theo
Theo

Theo
Theoc
c
c

á
á
ác
c
c
ctr
tr
tr
trờ


ờng
ng
ng
ngh
h
h
hợ


ợp
p
p
pđợ
đợ

đợ
đợc
c
c
cBHXH
BHXH
BHXH
BHXH
Cóthểthànhlậpracácquỹtheotừngchếđộvàmỗiquỹsẽdùngđểchitrảchotừng
chếđộtơngứng.
ãQuỹhutrí.
ãQuỹTNLD-BNN.
ãQuỹthấtnghiệp.
ã
Cáchphânloạinàygiúpchúngtacóthểcânđốigiữamứchởngvàmứcđónggópđối
vớitừngchếđộ.
c,
c,
c,
c,Theo
Theo
Theo
Theođố
đố
đố
đối
i
i
it
t

t
tợ


ợng
ng
ng
ngqu
qu
qu
quả


ản
n
n
nl
l
l

ý
ý
ý,
,
,
,c
c
c

ó

ó
ó:
:
:
:
ãQuỹBHXHchocôngchứcnhànớc.
ãQuỹBHXH
l
ựclợngvũtrang.
ãQuỹBHXHchonôngđân.
ã
Ởmỗinớc,tuỳthuộcvàođiềukiệncụthểmàcóthểthànhlậpquỹbảohiểmxãhội
phùhợpvớ
i
điềukiệnkinhtếxãhội,trìnhđộquảnlýnhànớc Thôngthờng,khimới
thựchiệnBHXHcácnớcthành
l
ậpmộtquỹchungnhấtchomọingờilaođộngdo:Trình
độtổchứcvàquảnlýcònhạnchế,đốitợngBHXHcònhạnhẹpvàcácchếđộbảohiểmxã
hộ
i
cònít(mộtvà
i
chếđộ).Nhngkhinềnkinhtếpháttriểnđếnmộtmứcđộnhấtđịnh,
trìnhđộquản
l
ýđợcnângcao,đốitợngthamgiangàycàng
l
ớn thìxuấthiệnnhữngbất
cậpmàđòihỏiphảithànhlậpracácquỹBHXHthànhphần.

ỞViệtnam,nênchăngchúngtacũngthành
l
ậpracácquỹBHXHthànhphầnvà
thànhlậptheocáchnàolàtốtnhất.Việcthành
l
ậptheocáchtiếpcậnthứhaivàthứbađố
i
vớiViệtnamtrongđiềukiệnhiệnnaydờngnhkhôngth
í
chhợpvìnhthếsẽđẫntớitình
trạngquáphântánnguồnđónggópcủacácđốitợngthamgiabảohiểmxãhội(theocách
tiếpcậnthứhaichúngtaphảithành
l
ậpra5quỹBHXHtơngứngvớ
i
5chếđộBHXH
hiệnhànhvàtheocáchtiếpcậnthứbathìítnhấtcũngphả
i
thành
l
ậprakhôngdới5quỹ
BHXH).Trongđ
i
ềukiệnhiệnnay,chúngtanênthànhlậpracácquỹBHXHthànhphần
theocáchtiếpcậnthứnhất
l
àhợplýhơncảvànhững
l
ýdosẽđợctrìnhbàyởphầnsau.
3.

3.
3.
3.T
T
T
Tạ


ạo
o
o
ongu
ngu
ngu
nguồ


ồn
n
n
n
a,
a,
a,
a,Đố
Đố
Đố
Đối
i
i

it
t
t
tợ


ợng
ng
ng
ngtham
tham
tham
thamgia
gia
gia
giav
v
v

à
à
àđó
đó
đó
đóng
ng
ng
ngg
g
g


ó
ó
óp.
p.
p.
p.
Nhữngcâuhỏicơbảnnhấtliênquanđếntàich
í
nhBHXH
l
à:Aiđónggóp,đónggóp
baonhiêuvàdựatrêncơsởnào.Nóichung,cácnguồnkinhphícủamộthệthốngBHXH
cóthểliệtkênhsau:SựthamgiacủaNhànớc,sựthamgiacủach
í
nhquyềncáccấp
(chínhquyềnt

nhvàđịaphơng);nhữngkhoảnthuếđãđợcnhắmtrớchoặcphânbổcho
BHXH;Đónggópcủangờ
i
thamgiabảohiểmxãhội,củachủsửdụnglaođộng;Thu
nhậptừđầutvàcáckhoảnthunhậpkhác.Trongđónguồnthunhậpchủyếucủaquỹ
BHXH
l
àtừsựđónggópcủangờ
i
laođộng,ngờisửdụnglaođộngvànhànớc.
Thôngthờng,đểđảmbảonguyêntắccóđóngcóhởng,tấtcảnhữngngờ
i

laođộng
thamgiaBHXHđềucónghĩavụđónggópbảohiểmxãhội,tuynhiênviệcxácđịnhđối
tợngthamgiaởmỗ
i
quốcgiacókhácnhau.Banđầu,chơngtrìnhBHXHkhôngcóxu
hớngbảohiểmchonhữngngờitựtạoviệclàm,laođộngnôngnghiệp,ngờ
i
thấtnghiệpvà
ngờichacóviệclàm.BHXHcũngkhôngbảohiểmchonhữngngờilàmviệcbánthờ
i
gian
vàlaođộngtrongcácdoanhnghiệpnhỏ.
ỞkhuvựcChâuÁ-Tháibìnhdơng,cácquốcgiacôngnghiệp(Ôxtraylia,Hồng
Kông,NhậtbảnvàNiuDiLân)vàcácnớccộnghoàthuộcLiênxô(cũ)đangmởrộngsự
baophủhệthốngantoànxãhộiđếntoànbộdânchúngmộtcáchtoàndiệnhơn.Trongkhi
đó,cácnớccòn
l
ạichủyếutậptrungcáchệthốngcủahọvàokhuvựcsửdụnglaođộng
mộtcáchch
í
nhquytạ
i
cáctrungtâmđôthịtrongkhilàmngơmộtbộphậnđángkểdân
chúngđangnằmngoà
i
sựbảotrợ.Nguyênnhâncủasựbỏquanày
l
àdosựkhókhănvề
mặthànhch
í

nhtrongviệcthúcđẩysựmởrộngbắtbuộccủahọcũngnhkhôngcókhả
năngvềtàichínhcủacácdoanhnghiệpnhỏđểđónggópvàohệthốngnày.ỞGioocĐan
Ni,thậmchínhữngtrờnghợpbanđầuđợcthamgiahệthốngantoànxãhộinhngsauđó
lạibịbỏquanhtrờnghợpcủacácnôngdân,ngdân,ngờitựlaođộng(làmt).Ởcácnớc
khác,mộtsốnằmngoà
i
đãđợcchophépthamgiavàochơngtr
ì
nhtrêncơsởtựnguyện.
b,
b,
b,
b,Ph
Ph
Ph
Phơ
ơ
ơ
ơng
ng
ng
ngth
th
th
thứ


ức
c
c

cđó
đó
đó
đóng
ng
ng
ngg
g
g

ó
ó
óp
p
p
p
ã
ã
ã
ãĐó
Đó
Đó
Đóng
ng
ng
ngg
g
g

ó

ó
óp
p
p
ptheo
theo
theo
theom
m
m
mứ


ức
c
c
cc
c
c
cố


ốđị
đị
đị
định:
nh:
nh:
nh:
Đố

i
tợngthamgiađóngmộtmứccốđịnhkhôngphụthuộcvàomứcthunhậpcủahọ,
mặcdùvậyvẫncócóthểcónhữngtỷlệđónggópkhácnhau(vídụtỷ
l
ệđónggópcủa
ngờitrẻkhácvớicủangờigià,củanamkhácvớinữ )nhngtrongphạmvimộtnhómngờ
i
thìmứcđónggópsẽnhnhauvàkhônggắnvớ
i
thunhậpcủahọvàkhiđómứchởngcũng
sẽlàmộtkhoảnđợcấnđịnhtrớc.
ã
ã
ã
ãĐó
Đó
Đó
Đóng
ng
ng
ngg
g
g

ó
ó
óp
p
p
pg

g
g
gắ


ắn
n
n
nv
v
v
vớ


ới
i
i
ithu
thu
thu
thunh
nh
nh
nhậ


ập:
p:
p:
p:

Theophơngthứcnày,mứcđónggópsẽgắnvớithunhậpcủatừngcánhânvàđợcấn
địnhbằngcáchsửdụngcáchtínhphầntrămđơngiảnsovớ
i
thunhập,khihởngtrợcấpth
ì
mứctrợcấpcũngđợccăncứvàomứcthunhậpkhicònlàmviệccủangờilaođộng.Phơng
thứcnàyđợcápdụngphổbiếnnhấttrênthếgiới.
ã
ã
ã
ãĐó
Đó
Đó
Đóng
ng
ng
ngg
g
g

ó
ó
óp
p
p
ptheo
theo
theo
theonh
nh

nh
nhó
ó
ó
óm
m
m
mti
ti
ti
tiề


ền
n
n
nc
c
c

ô
ô
ông:
ng:
ng:
ng:
Trongtừngnhómtiềncôngcócácmứctiềncôngvàđốivớimỗimứctiềncôngsẽcó
mộtmứcđónggóptơngứngtheomứcđộluỹtiến.Nhómtiềncôngcũngcóthểđợcsử
dụngnhlàmộtcôngcụthúcđẩyviệcphânphối
l

ạinguồnquỹgiữacácthànhviên.
ã
ã
ã
ãĐó
Đó
Đó
Đóng
ng
ng
ngg
g
g

ó
ó
óp
p
p
ptheo
theo
theo
theot
t
t
tỷ


ỷl
l

l
lệ


ệđặ
đặ
đặ
đặc
c
c
cbi
bi
bi
biệ


ệt:
t:
t:
t:
Mộtsốnớcdựavàomứcđónggóptheomộttỷlệđặcbiệtdựavàosựkhácbiệtgiữa
cáccôngviệccủangờilaođộng.Chẳnghạntrongchếđộbảohiểmtainạnlaođộng,tỷlệ
đónggópthayđổituỳtheongànhcôngnghiệpvàmứcđộrủ
i
rocủamỗingànhnghề.
c,
c,
c,
c,X
X

X

á
á
ác
c
c
cđị
đị
đị
định
nh
nh
nhm
m
m
mứ


ức
c
c
cđó
đó
đó
đóng
ng
ng
ngg
g

g

ó
ó
óp.
p.
p.
p.

i
chung,xácđịnhmứcđónggópBHXHdựatrênmộtcơchếtàichính
l
àcânđố
i
giữathuvàchi.Cóthểxácđịnhmứcđónggópvà,trêncơsởđóxácđịnhmứchởnghoặc
cũngcóthểxácđịnhmứchởngtrớcrồixácđịnhmứcđónggóp.Chodùthựchiệntheo
cáchnàoth
ì
vẫnphả
i
đảmbảosựcânđố
i
giữatổngsốtiềnhìnhthànhquỹvàtổngsốtiền
đợcchiratừquỹ.
Hệthống

trợcấpxácđịnh

vàhệthống


đónggópxácđịnh
”:
-Hệthống

đónggópxácđịnh

:Hệthốngnàyxácđịnhngờilaođộngnêngiànhbao
nhiêutiềnchotuổigiàcủamìnhchứkhôngphảilàhọsẽxứngđángđợcnhậntrợcấp
làbaonhiêu.Ưuđiểmcủahệthốngnàylànókhôngphảichịubấtcứsựmấtcânbằng
nàovềtàichínhvàkhôngbaogiờphảităngmứcđónggóplêncả.Nhngnhợcđiểm
củanólàdocórấtnhiềurủironênmộtsốhoặctấtcảmọingờilaođộngcóthểbị
chấmdứtđợcnhậntrợcấptuổigià,mứctrợcấpnàythấphơnrấtnhiềusovớimục
tiêuđãđặtra.
-Hệthống

trợcấpxácđịnh

:Ưuđiểmchínhcủahệthốngnàylànóchophépngời
laođộngđợcbảođảmvềtàichínhởmứcđộcaohơnởtuổigià,tuynhiênnhợcđiểm
củahệthốngnàylàđôilúcgặpphảirắcrốivềtàichínhmàvấnđềnàycầnthiếtphải
tăngmứcđónggópvàhoặcgiảmmứctrợcấp.
Qu
Qu
Qu
Quố


ốc
c
c

cgia
gia
gia
gian
n
n

à
à
ào
o
o

á
á
áp
p
p
pd
d
d
dụ


ụng
ng
ng
ng?
?
?

?.Hệthốngbảohiểmxãhộimàcóchếđộtuổigiàởhầuhết
cácnớc(trongđócóViệtNam)làhệthốngbảohiểmchếđộtrợcấpxácđịnh.Trong
khiđóhệthốngtiếtkiệmhutríbắtbuộcởChilevàQuỹdựtrữquốcgiaởcácnớc
MalayxiavàSingaporelạilànhữngvídụđiểnhìnhvềhệthốngbảohiểmcómứcđóng
gópxácđịnh.
Nhiệmvụcủanhữngngờichịutráchnhiệmthựchiệnlàphả
i
xácđịnhđợcch
í
nhxác
nhữngkhoảnchiphíchínhđángtrongtơnglaisẽchiratừquỹnhngđ
i
ềuđódờngnh
khôngthểbởinhữngthayđổ
i
khôngtiênđoántrớcđợcsẽxảyra.Donhữngớctínhlà
khôngthểthựchiệnđợcnênkhixácđịnhmứcđónggópngờitaphả
i
xácđịnhthêmmột
lợngđủđểdựtrữchocácsựcốphátsinh
l
àmtăngthêmcácchiphítrongtơnglai.Hơn
nữa,việcxácđịnhmứctrợcấp
l

i
khônghoàntoànmangtínhkỹthuậtmàcònliênquan
đếnnhiềuvấnđềkinhtếxãhội(ngh
ĩ
alàviệcxácđịnhmốiquanhệgiữađóngvàhởng

chỉmangtínhchấttơngđối).
KhixácđịnhmứcđónggópBHXHphả
i
đảmbảonguyêntắc:
-PhảicânbằngThu-Chi.
-Lấysốđôngbùsốít.
-Códựphòng.
Khoảntiềnđónggópcủanhữngngờ
i
thamgiaBHXHchoquỹBHXHđợcgọilàphí
BHXH:
Ptp
Ptp
Ptp
Ptp=
=
=
=Ptt
Ptt
Ptt
Ptt+
+
+
+Phc
Phc
Phc
Phc+
+
+
+Pdp

Pdp
Pdp
Pdp
Trongđó:Ptp:phítoànphần.
Ptt:ph
í
thuầntuý.
Phc:chiphíhànhchính.
Pdp:phầnantoàn.
ĐPhíthuầntuýđợcdùngđểchitrảtrợcấpcácchếđộBHXHvàđólàphầnmà
nhữngngờilaođộngthamgiaBHXHsẽđợcnhậnkhihọcóđủcácđiềukiệnhởngtrợcấp.
Đây
l
àphầnchiếmtỷtrọnglớnnhấttrongquỹBHXHviệcxácđịnhph
í
thuầntuýliên
quantrựctiếpđếnmứctrợcấpBHXH.Thôngthờng,mứctrợcấpcàngcaothìphíthuần
tuýcũngđợctănglênvàngợclại,tuynhiênđ
i
ềunàycũngkhôngphảiluônđúngkhisố
lợngnhữngđónggópvàoquỹlà
l
ớnvàchỉcósốítnhữngngờihởngtrợcấp.
ĐChiphíhànhch
í
nhđợcdùngđểtrangtrảichocáchoạtđộngsựnghiệp.Nhữngngời
thựchiệnBHXHsuychocùnghọkhôngthểuốngnớc
l
ãmàsống(thậmch
í

nớc
l
ãcũng
mấttiền)vàthêmvàođólàcáckhoảnchiphíđểxâydựngcơsởvậtchất,hạtầng
Nguồntàichínhtà
i
trợchocácchiphínày
l
àtừquỹBHXH.Chiphíhànhchínhbịảnh
hởngbởicảthờigianthànhlậpvàđộlớncủatổchứcBHXH.CáctổchứcBHXHmới
thànhlậpthờngcóchiph
í
hànhch
í
nhcaohơnbở
i
nhữnghệthốngnàycònđangtrong
giaiđoạnhọchỏiđểhoạtđộngcóhiệuquả.NhữnghệthốngBHXHnhỏcóchiphíhành
chínhcaohơngắnvớ
i
mứcđónggópbởivìnhữnghệthốngnàykhôngthểthựchiệnlợi
thếcủatiếtkiệmdomởrộngquymôdonhữngchứcnănghànhchínhđợcchuyênmôn
hoácaohơnvàkhảnăngdàntrả
i
chiphícốđịnhđốivớichiph
í
hànhchínhrachonhiều
ngờithamgia.
ĐPhầnantoànđợcthiếtlậpđểđốiphóvớinhữngbiếncốxảyratrongtơnglaivàđợc
dùngtớikhimứctrợcấpvợtquásovớ

i
dựtính.
B
B
B
Bả


ảng
ng
ng
ng01:
01:
01:
01:M
M
M
Mứ


ức
c
c
cđó
đó
đó
đóng
ng
ng
ngg

g
g

ó
ó
óp
p
p
pBHXH
BHXH
BHXH
BHXHc
c
c
củ


ủa
a
a
am
m
m
mộ


ột
t
t
ts

s
s
số


ốn
n
n
nớ


ớc
c
c
ctr
tr
tr
trê
ê
ê
ên
n
n
nth
th
th
thế
ế
ế
ếgi

gi
gi
giớ


ới.
i.
i.
i.
T
T
T

ê
ê
ên
n
n
nn
n
n
nớ


ớc
c
c
cCh
Ch
Ch

Chí
í
í
ính
nh
nh
nhph
ph
ph
phủ


ủT
T
T
Tỷ


ỷl
l
l
lệ


ệđó
đó
đó
đóng
ng
ng

ngg
g
g

ó
ó
óp
p
p
pc
c
c
củ


ủa
a
a
a
NL
NL
NL
NLĐ
Đ
Đ
Đso
so
so
sov
v

v
vớ


ới
i
i
iti
ti
ti
tiề


ền
n
n
nl
l
l

ơ
ơ
ơng
ng
ng
ng
(%)
(%)
(%)
(%)

T
T
T
Tỷ


ỷl
l
l
lệ


ệđó
đó
đó
đóng
ng
ng
ngg
g
g

ó
ó
óp
p
p
pc
c
c

củ


ủa
a
a
a
NSDL
NSDL
NSDL
NSDLĐ
Đ
Đ
Đso
so
so
sov
v
v
vớ


ới
i
i
iqu
qu
qu
quỹ




l
l
l

ơ
ơ
ơng
ng
ng
ng(%)
(%)
(%)
(%)
CHLBĐứcBùthiếu14,8 18,816,3 22,6
CHPhápBùthiếu11,8219,68
IndonexiaBùthiếu3,06,5
PhilippinBùthiếu2,85 9,256,85 8,05
MalaixiaChitoànbộ
chếđộốm
đau,thaisản
9,512,75
Nguồn:BHXHởmộtsốnớctrênthếgiới.
4.
4.
4.
4.S
S
S

Sử


ửd
d
d
dụ


ụng
ng
ng
ngngu
ngu
ngu
nguồ


ồn
n
n
n
a,
a,
a,
a,Đ
Đ
Đ
Đi
i

i
iề


ều
u
u
uki
ki
ki
kiệ


ện
n
n
nh
h
h
hở


ởng
ng
ng
ngtr
tr
tr
trợ



ợc
c
c
cấ


ấp
p
p
p
Nhđãnêu,khôngphảitấtcảnhữngngờithamgiađềuđợcnhậntrợcấpvàkhôngphả
i
aicũngnhậnđợcmộtkhoảntrợcấpnhnhaumàch

khihọthựcsựb

mấthaygiảmthu
nhập.Nghĩalàhọgặpphảicácrủirotrongquátr
ì
nhlaođộngvàtrongcuộcsống.Cácrủi
ronàycóthể
l
à
:
-
-
-
-Theo
Theo

Theo
Theonguy
nguy
nguy
nguyê
ê
ê
ên
n
n
nnh
nh
nh
nhâ
â
â
ân:
n:
n:
n:
+Nhữngrủirothểchất:Làmgiảmhoặcmấtthunhậptừnghềnghiệpdonhững
nguyênnhânnghềngiệpnhbịtainạnlaođộngvàbệnhnghềnghiệphoặckhôngdo
nguyênnhânnghềnghiệpnhốmđau,sinhđẻ,tuổigià làmchosứclaođộngcủađốitợng
bịgiảmsúthoặcmấthẳn.
+Rủirokinhtế:Loạirủironàycũnglàmgiảmhoặcmấtthunhậpdosứclaođộng
khôngđợcsửdụng.Đó
l
àtrờnghợpthấtnghiệp.
+Làmgiảmmứcsốngvìnhữngchitiếtbấtthờng:Đây
l

àloạ
i
rủiroliênquanđếnsử
dụngthunhập.Thunhậpcủangờilaođộngtrongcáctrờnghợpnàykhôngphảidogiảm
haymấtđimàdophảisửdụngthunhậpđểchichocáckhoảnchibấtthờngnhchiphí
thuốcmen,chữabệnhhoặccácđảmphụgiađình.
-
-
-
-Theo
Theo
Theo
Theoh
h
h
hậ


ậu
u
u
uqu
qu
qu
quả


ả:
:
:

:
Vềbiểuhiện,cónhiềuloạirủirokhácnhaunhngđềucóhậuquảlàđedoạsựantoàn
vềkinhtếcủangờ
i
laođộngcũngnhgiađìnhhọ.Nhữngrủironàycũngbaogồmcảrủ
i
rovềthểchấtvàrủ
i
rovềkinhtế.
Tuynhiên,khôngphảitấtcảnhữngrủironêutrênđềuthuộcđố
i
tợngcủaBHXH
(chẳnghạnnhtainạnchiếntranh, ).Ngaycảnhữngrủirođợcgọ
i
làđốitợngcủaBHXH
khôngphả
il
úcnàocũngđợcbảohộ,đợcđềnbù.Tronglịchsửpháttriểncủamình,ban
đầucáctrờnghợpđợcBHXHlànhữngrủiroliênquanđếnquátrìnhlaođộngcủangời
làmcôngănlơngnhốmđau,tainạnlaođộngvàbệnhnghềnghiệp.Dầndầnýniệmvề
BảohiểmxãhộihiểmxãhộiđợcmởrộngnêncáctrờnghợpđợcBHXHcũngđợcmở
rộngdầncảtrongvàngoà
i
quátr
ì
nhlaođộng.
Ngoà
i
nhữngquyđịnhvềrủ
i

ro,còncócácquyđịnhvềtuổiđờivàthờigiantham
giaBHXH.Quyđịnhvềtuổiđờ
i
nhằmxáclậpmứcchitrảtrợcấp,quyđịnhvềthờigian
thamgianhằmxác
l
ậpmứcđộdónggóp.Haiđiềukiệnnàylàmộttrongnhữngbiệnpháp
cânđốithuchicủaBHXHvàthựchiệnnguyêntắccóđóngcóhởng,đóng
í
thởngít,đóng
nhiềuhởngnhiều.
M
M
M
Mộ


ột
t
t
tv
v
v

à
à
ài
i
i
iv

v
v

í
í
íd
d
d
dụ


ụ:
:
:
:
V
V
V
Vớ


ới
i
i
ich
ch
ch
chế
ế
ế

ếđộ
độ
độ
độố


ốm
m
m

đ
đ
đau
au
au
au:Thờ
i
gianđóngBHXHtrớckhiđợchởngtrợcấpốmđauở
Mianmaquyđịnhlà6tháng,Iranlà3tháng
V
V
V
Vớ


ới
i
i
ich
ch

ch
chế
ế
ế
ếđộ
độ
độ
độthai
thai
thai
thais
s
s
sả


ản
n
n
n
:
ThờigianđóngBHXHtrớckhiđợchởngtrợcấpthaisảnđố
i
với
Mianmalà26tuần,Đàiloan:10tháng,Ấnđộ:18tuần
V
V
V
Vớ



ới
i
i
ich
ch
ch
chế
ế
ế
ếđộ
độ
độ
độhu
hu
hu
hutr
tr
tr
trí
í
í
í:ThờigianthamgiađóngBHXHtrớckhinghỉhuởcácnớcthờng
là60chonamvà55chonữ(mộtsốnớccóquyđịnhkhác:Ôxtrâylia:65chonam,60cho
nữ;Srilanka:55chonamvà50chonữ).ThờigianthamgiaBHXHtrớckhihởngchếđộ
hutr
í
thờng
l
àtừ20đến30năm.

b,
b,
b,
b,X
X
X

á
á
ác
c
c
cđị
đị
đị
định
nh
nh
nhm
m
m
mứ


ức
c
c
ctr
tr
tr

trợ


ợc
c
c
cấ


ấp
p
p
p
Theoquanđ
i
ểmcủaBHXH,mứctrợcấpphảithấphơnmứctiền
l
ơnglúcđangđ
i
làm,nhngphảiđảmbảomứcsốngtốithiểu.Nhngmứctrợcấplàbaonhiêu?.chúngta
biếtrằngmụcđíchcủaBHXH
l
àbùđắplạimộtphầnthunhậpđãbịmấtvàgópphầnổn
địnhcuộcsốngchongờilaođộng.Dođó,đểxácđịnhmứctrợcấpngờitadựavào:
ăMứcgiảmhoặcmấtthunhậpdogiảmhoặcmấtkhảnănglaođộng.Khinhữngrủiro
xảyra,mứcđộsuygiảmkhảnănglaođộngkhácnhaudẫntớiviệcgiảmthunhậpkhác
nhau.Dođó,mứctrợcấpBHXHphảicăncứvàomứcsuygiảmthunhậpđểcóthểbùđắp
mộtcáchhợp
l
ý.Tuynhiênđố

i
vớicảmộttậphợpngờilaođộngvớinhữngmứcđộsuy
giảmkhảnănglaođộngkhácnhauvàdođómứcsuygiảmthunhậpkhácnhauthìcần
phảitínhtoánnhững“thiếuhụtcótínhxãhội”chung,cókhảnăngđạidiệnchomọ
i
ngờ
i
laođộngtrongcáctrờnghợpcụthể.
ăNhữngchiph
í
cầnthiếtđểđảmbảocuộcsốngtố
i
thiểucủangờ
i
laođộng:Đólàcác
khoảnchiphíđểđápứngnhữngnhucầutốithiểunh:nhucầuăn,ở,mặc,đ
i
lại,nhucầu
chữabệnh,nhucầuhọctập Đây
l
ànhữngkhoảnchiph
í
cầnthiếtkháchquanvàphảituỳ
thuộcvàokhảnăngcủanềnkinhtếquốcdâncũngnhkhảnăngtà
i
chínhcủacơquan
BHXHmàcóthểxácđịnhnhữngchiphícầnthiếtđó,đápứngmứcđộnhấtđịnhnhucầu
đò
i
hỏi.

ăMứcvàthờigianđóngBHXH:Mốiliênhệgiữamứcđóngvàmứchởngliênquan
chặtchẽvớinhau,vàmặcdùnhữngchiph
í
nhđãnêutrênlàkháchquanvàchínhđáng
nhngkhảnăngđápứngnhucầuđólạ
i
phụthuộcrấtnhiềuvàolợngvấtchất(tiền)củaquỹ
BHXH.Quỹnàylạ
i
đợctạoratừsựđónggópcủacácđố
i
tợngthamgia.Đểthựchiệnsự
tơngđơnggiữađóngvàhởngBHXH,cácmứctrợcấpvàthờihạnhởngtrợcấpphảicăn
cứvàomứcvàthờ
i
gianđóngph
í
BHXHcủangờilaođộngvà,vềnguyêntắc,aiđóngcao
hơnvà
l
âuhơnsẽđợchởngmứctrợcấpcaohơnvàdà
i
hơn.
Theocôngớc102củaILO:khoảntrợcấpBHXHchothaisảnkhôngthểthấphơn2/3
thunhậptrớckhisinhvàkhuyếncáocácnớcnêntăngmứctrợcấpthaisảnbằng100%
mứcthunhậptrớckhisinh;Mứchởngtrợcấpốmđaubằng45%mứclơng(tuynhiênđa
sốcácnớcquyđịnhtrợcấpốmđaubằng50-70%mức
l
ơng);Vàvớichếđộhutr
í

,mức
hởngtrợcấpthờng
l
à70-80%mứctiềnlơngbìnhquâncủamộtsốnămtrớckhingh

hu.
c,
c,
c,
c,Ph
Ph
Ph
Phơ
ơ
ơ
ơng
ng
ng
ngth
th
th
thứ


ức
c
c
cchi
chi
chi

chitr
tr
tr
trả


ảtr
tr
tr
trợ


ợc
c
c
cấ


ấp
p
p
pBHXH
BHXH
BHXH
BHXH

i
chungcáctổchứcbảohiểmxãhộithựchiệnchitrảtrợcấpthôngquamộtmạng
lớichitrảdom
ì

nhthànhlậprahoặclàkýkếthợpđồngvớ
i
cáccơsởlàmđạ
il
ýchitrả,
việcthựchiệnchitrảthờngđợctiếnhànhtheotháng,tuần mộtcáchđịnhkỳ.
CơquanquảnlýBHXHvàVụPhúclợixãhộiNewZrealandđãxắpxếpviệc
thanhtoánchitrảtrợcấptheotừnggiaiđoạn(tháng,tuần)đểgiảmbớtkhốilợng
côngviệcphátsinhtrongquátrìnhtiếnhànhthanhtoántheođòihỏicủakháchhàng.
ỞNamphi,hơn400.000ngờivềhunhậntrợcấpchếđộthôngquamáyrúttiềntự
độngcủangânhànghayởIreland,CụcCácVấnđềXãHội,Cộngđồngvàgiađình
(DSCFA)đãhợpđồngchitrảtrợcấpngắnhạnvớingànhBuđiện(vớimạnglới
2000trạmbuđiệnđịaphơng).
5.
5.
5.
5.C
C
C

ơ
ơ
ơquan
quan
quan
quant
t
t
tổ



ổch
ch
ch
chứ


ức
c
c
cth
th
th
thự


ực
c
c
chi
hi
hi
hiệ


ện.
n.
n.
n.
Việctiếnhànhtổchứcthựchiệncóthểdonhànớcđảmnhậnvàcũngcóthểdot

nhântiếnhànhvàđôikhicùngtồntạimột
l
úchaihệthốngthànhphần.Nhànớcđợc
l

i
từ
BHXHnhngnhthếkhôngcónghĩalànhànớcphảitrựctiếpđứngrathựchiệnmàchỉcần
đóngvaitròcủamộtbênthamgiavàthựchiệnchứcnăngquản
l
ý.Vớihệthốngbảohiểm
xãhộ
i
donhànớclậpra,quỹBHXHcósựbùđắpthêmcủaNgânsáchnhànớcvànó
khônghoạtđộngtheophơngthứckinhdoanhđố
i
vớingờilaođộng.Cònhệthốngbảo
hiểmxãhộ
i
dotnhânvàcáctổchứcxãhộithựchiệntheoquyđịnhcủaphápluậtvàcósự
bảotrợcủanhànớcthìhoạtđộngtheophơngthứckinhdoanhvàtrongphíbảohiểmđợc
thêmmộtphầngọilà
l
ã
i
địnhmứcchotổchứcbảohiểmxãhội(Plđm,khiđó
Ptp=Ptt+Phc+Pdp+Plđm).
Liệurằng,quảnlýNhànớchayquảnlýtnhâncáchệthốngbảohiểmxãhộ
i
cóhiệu

quảhơn?Chúngtathửsosánhhaih
ì
nhthứcnàythôngquaviệclậpquỹhutrí
:
B
B
B
Bả


ảng
ng
ng
ng02:
02:
02:
02:Qu
Qu
Qu
Quả


ản
n
n
nl
l
l

ý

ý
ýNh
Nh
Nh
Nhà
à
à
àn
n
n
nớ


ớc
c
c
cv
v
v

à
à
àt
t
t
tnh
nh
nh
nhâ
â

â
ân
n
n
nc
c
c

á
á
ác
c
c
ch
h
h

ì
ì
ình
nh
nh
nhth
th
th
thứ


ức
c

c
cqu
qu
qu
quỹ


ỹBHXH.
BHXH.
BHXH.
BHXH.
Qu
Qu
Qu
Quả


ản
n
n
nl
l
l

ý
ý
ýnh
nh
nh
nhà

à
à
àn
n
n
nớ


ớc
c
c
cQu
Qu
Qu
Quả


ản
n
n
nl
l
l

ý
ý
ýt
t
t
tnh

nh
nh
nhâ
â
â
ân
n
n
n
Antoàn
thu
nhập
khinghỉ
hu
-Cácquỹcóthểliênquantới
việctáiphânphối.
-Cácquỹthờngđợcđầutvào
tráiphiếuchínhphủmàởnhiều
nớcđangpháttriểncholợi
nhuậnthấphoặcâm,ngaycả
cácnớcđãpháttriểntráiphiếu
cũngsụtgiádolạmphát
-Ngaycảkhiđầutvàotàisản
thìcũngchỉtrongnềnkinhtế
nộiđịa,dođóthunhậpphụ
thuộcvàohoạtđộngcủanền
kinhtếnộiđịa.
-Dotínhđộnglựcthấp,hay
yếutốchínhtrịnêncáckhoản
mụcđầutkhônghiệuquả.

Ngaycảkhiđầuthiệuquảthì
cũngbịlấyđiphầnlớnthông
-Cáctàisảnđợcđadạnghoávềđầu
tvàphânbổhiệuquả.
-Baogồmcảđầutranớcngoàido
đóđadạnghoárủirotừthịtrờngnội
địavàcácthịtrờngtàichính.
-Sựthànhcôngcủaquảnlýtnhân
phụthuộcvàohoạtđộngcủakhuvực
quảnlýtàisản,điềumàbịảnhhởng
bởikhảnăngcạnhtranh,đạidiệncác
côngtynớcngoài Tínhkhônghiệu
quảcủakhuvựcquảnlýtàisảncóthể
dođộrủirocaodomạohiểmđầtvới
sốtiềnhu.
-Quảnlýtnhâncácquỹcóthểđễbị
tổnhạibởitìnhtrạnglừađảocủa
ngờiquảnlý.
quathuế.
Các
vấnđề
tài
chính
-chiphíquảnlýcóthểthấp
mặcdùdothiếuđộnglựclợi
íchchocánbộ,vàcũngítbị
thúcépđểgiảmthiểuchiphí.
-Tuynhiêntổngchiphícóthể
tănglêndolãithấptừcác
khoảnđầuttồitừquỹ.

-Tínhphikinhtếbởiquymô
trongquảnlýtàisảndẫnđến
sựkhôngcókhảnăngtrong
việcdịchchuyểnđầut.
-Đầutcóhiệuquảsẽgiảmchiphído
tănglãiởmứcrủironhấtđịnh.
-Lợngquỹcóthểphikinhtếdonhỏ,
chiphíquảnlýcóthểcao.
-Chiphímarketingcủalơnghucá
nhâncao.
-Cơcấuquảnlýphứctạphơndoyêu
cầucủaquảnlýtàisảntnhân.
Các
nớcáp
dụng
ThuỵĐiển,Malayxia,
Singapore.
Anh,Mỹ,HàLan.
Nguồn:NgânhàngtáithiếtvàpháttriểnChâuâu.
Theocáchtiếpcậnnày,chúngtathấyquản
l
ýtnhânvàquản
l
ýnhànớcđềucó
nhữnguvànhợcđ
i
ểmriêng.Xétvềkhíacạnhkinhtế,quảnlýtnhânsẽcóhiệuquảhơn
dokhảnăngthamgiavàoth

trờngtronghoạtđộngđầut.Thếnhng,BHXHlại

l
àmột
chínhsáchxãhộivàdođó,quảnlýnhànớccáchìnhthứcquỹBHXHsẽcóhiệuquảhơn
trongviệcbảođảmđờ
i
sốngngờilaođộngcũngnhổnđịnhtìnhh
ì
nhkinhtế-chínhtrịvà
xãhộicủađấtnớc.
6.
6.
6.
6.M
M
M
Mố


ối
i
i
ili
li
li
liê
ê
ê
ên
n
n

nh
h
h
hệ


ệgi
gi
gi
giữ


ữa
a
a
ađầ
đầ
đầ
đầu
u
u
uv
v
v

à
à
ào
o
o

ov
v
v

à
à
àđầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ura
ra
ra
rac
c
c
củ


ủa
a
a
aqu
qu
qu
quỹ



ỹb
b
b
bả


ảo
o
o
ohi
hi
hi
hiể


ểm
m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh
h
h
hộ



ội
i
i
i
a,
a,
a,
a,Chu
Chu
Chu
Chutr
tr
tr
trì
ì
ì
ình
nh
nh
nhqu
qu
qu
quỹ


ỹc
c
c
củ



ủa
a
a
am
m
m
mộ


ột
t
t
th
h
h
hệ


ệth
th
th
thố


ống
ng
ng
ngb
b

b
bả


ảo
o
o
ohi
hi
hi
hiể


ểm
m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh
h
h
hộ


ội
i

i
i
Trợcấpngắn
hạn
Trợcấpdài
hạn
TrợcấpTNLĐTrợcấpthất
nghiệp

*Chămsócy
tế
*ốmđau
*Thaisản
*Maitáng

*Mấtsức
laođộng
*Tuổigià
*Tửtuất
*Chămsócytế
*Mấtsứctạmthờ
i
*Mấtsứcv
ĩ
nhviễn
*Trợcấpngờiăn
theo
*Thấtnghiệp
*Trợcấpbổ
xungchongời

ăntheo


b,
b,
b,
b,C
C
C

á
á
ác
c
c
cbi
bi
bi
biệ


ện
n
n
nph
ph
ph
phá
á
á

áp
p
p
pgi
gi
gi
giả


ải
i
i
iquy
quy
quy
quyế
ế
ế
ết
t
t
tkhi
khi
khi
khiqu
qu
qu
quỹ



ỹm
m
m
mấ


ất
t
t
tc
c
c

â
â
ân
n
n
nđố
đố
đố
đối
i
i
i
Mộtcáchđơngiảnnhất,côngthứccơbảnđố
i
vớicânđốitàichínhcủamộthệthống
BHXHđợcviết:
Và,vớitỷlệđónggópđợcxácđịnhtrớc,côngthứcđợcbiểuthị:

Và,đólàđ
i
ềumàcácnhàlàmcôngtácBHXHmongmuốnnhất.Tuynhiênđ
i
ềuđó
khôngphải
l
úcnàocũngxảyra,donhữngsai
l
ệchtrongtínhtoánhaynhữngthayđổi
trongtơnglaimànhiềukhiquỹBHXHcóthểbộ
i
thuhaybộichi(màthờnglàbộ
i
chi),
vậythìbiệnphápđểđốiphóvớitìnhtrạngnàylàgì?
Thôngthờng,khixảyramấtcânđốigiữathuvàchi,mộtcáchđơngiảnnhất,ngờita
tìmranhữngnguyênnhângâyrasai
l
ệchđóvàtácđộngvàochúng.Chẳnghạnnhvớ
i
chếđộTNLĐ-BNN,khicómộtsựgiatăngvềtỷlệTNLĐ-BNNdẫnđếnbộ
i
chiBHXH
thìngờitasẽtìmcáchgiảmtỷlệnàybằngcácbiệnpháptăngcờngcôngtácantoànlao
động,vệsinhlaođộnghaychămlođếnsứckhoẻcủangờ
i
laođộnghơn.Tuynhiêncách
làmnàyhếtsứcthụđộngvìantoànlaođộngvàvệsinhlaođộngkhôngphả
i

lànhiệmvụ
củaBHXH.Hơnnữa,đốivớimộtvàichếđộ,biệnphápnàydờngnhkhônghợplý,chúng
takhôngthểlàmgiảmtỷlệsinhđẻkhichínhsáchdânsốcủaquốcgia
l
àkhuyếnkhích
tăngdânsố.Hayvớ
i
chếđộhutrí,khituổithọtăng
l
êndẫnđếnbộ
i
chiBHXHth
ì
chúng
tacũngkhôngthểtìmcáchnàođóđể
l
àmgiảmtuổ
i
thọv
ì
tăngtuổithọlàmố
i
quantâm
củacácnhàkhoahọc,làmongmuốncủamỗixãhộ
i
vàlàmụcđíchcủatoànnhânloại.
V
V
V
Vậ



ậy
y
y
yth
th
th
thì
ì
ì
ìbi
bi
bi
biệ


ện
n
n
nph
ph
ph
phá
á
á
áp
p
p
pn

n
n

à
à
ào
o
o
ol
l
l

à
à
àth
th
th
thí
í
í
ích
ch
ch
chh
h
h
hợ


ợp

p
p
p?
?
?
?
ãCânđối
l

i
giữamứcđóngvàmứchởngBHXH:KhiquỹBHXHbịthâmhụt,cóthể
buộccácđố
i
tợngđónggópphảiđónggópthêmmộtkhoảnđủđểbùđắpsựthiếuhụtđó.
GiảmmứchởngtrợcấpBHXHcũnglàcáchcânđốiquỹvàcũngcóthểsửdụngcảhai
biệnpháptrên(vừatăngmứcđónggópvàvừagiảmmứchởng).Khităngmứcđónggóp
phảixemxétđếnkhảnăngthamgiacủangờilaođộngvàkhigiảmmứchởngphảixem
xétảnhhởngcủaquyếtđịnhđóđếnviệcổnđịnhđờ
i
sốngcủangờilaođộngvàgiađình
họ.
ãĐánhgiálạihiệuquảhoạtđộngBHXH:Cácchiphíchohoạtđộngsựnghiệpđô
i
khilớnquámứccầnthiết,hoặcchiphívớimứckhôngtơngxứngcũngsẽ
l
ànguyênnhân
ảnhhởngđếnquỹBHXH.Tuynhiênđókhôngthờnglànhântốmangtínhquyếtđịnhđến
sựthâmhụtquálớnquỹBHXHsongcũngcầnđavàođánhgiáđểtăngcờnghiệuquảhoạt
độngquỹBHXH.KhíacạnhkháccầnquantâmlàvấnđềđầutquỹBHXH.Đôikhithâm
hụtquỹBHXHkhôngphảidobộichihaydosựđónggópquáítcủađố

i
tợngthamgiavì
chúngtabiếtrằngtheothờigianquỹBHXHsẽb

giảmgiátrịvànếunhkhôngcócácbiện
phápbảotoàngiátrịchoquỹth
ì
thâmhụtquỹlàđiềukhôngthểtránhkhỏi.Tráchnhiệm
nàythuộcvềcácnhà
l
àmcôngtácBHXH.
ãSựtàitrợcủaNgânsáchnhànớc:Vớ
i
nhiềuquốcgia,mứcđónggóptố
i
đavàmức
hởngtrợcấptốithiểuđợcấnđịnhbởinhữngquyđịnhcủanhànớcvànếunhđólànguyên
nhânthâmhụtquỹBHXHth
ì
sựtà
i
trợcủaNgânsáchnhànớclàhếtsứccầnthiết.Vànếu
nhkhôngphảivìđiềuđóthì,vìmụcđíchantoànxãhộichung,nhànớccũngnênhỗtrợ
mộtphần.
M
M
M
Mộ



ột
t
t

đ
đ
đi
i
i
iể


ển
n
n
nh
h
h

ì
ì
ình
nh
nh
nh
Đốivớ
i
chếđộốmđau,thaisảnởMôngcổ.Theoluật1994,tỷlệhởngtố
i
đađãgiảm

xuốngtừ80%xuốngcòn70%vàtỷlệhởngtố
i
thiểuđãgiảmxuốngtừ60%xuống45%.
Cácmứchởngnàyđợcgiảmxuốngnhằm(i)Cắtgiảmchiph
í
,(ii)Tintởngrằngsựchênh
lệchlớngiữalơngvàmứchởngtrợcấpsẽngăncảnđợctìnhtrạngnghỉviệc.
CũngtạiMôngcổ,Luậtchếđộdàihạnnăm1997đãđaranhữngthayđổ
i
nhằmgảm
mứchởngnhsau:
-Tăngtuổinghỉhutốithiểuchonam
l
ên55vànữ
l
ên50đố
i
vớinhữngngờilàmviệc
ởhầm
l
òhoặctrongcácđiềukiệnnóngbức,độchại;
-TăngmứcđộtàntậttốithiểuchophéphởngtrợcấpMSLĐdàihạnởmức50%;
-Ngừngchitrảchếđộdà
i
hạnchonhữngngờ
i
dớituổihuquyđịnhnếuhọvẫn
l
àm
việc.

CH
CH
CH
CHƠ
Ơ
Ơ
ƠNG
NG
NG
NGII
II
II
II
THỰCTRẠNGTỔCHỨCQUỸBẢOHIỂMXÃHỘIỞVIỆTNAMHIỆNNAY
I.
I.
I.
I.T
T
T
TẠ


ẠO
O
O
ONGU
NGU
NGU
NGUỒ



ỒN
N
N
N
1.
1.
1.
1.Đố
Đố
Đố
Đối
i
i
it
t
t
tợ


ợng
ng
ng
ngtham
tham
tham
thamgia
gia
gia

gia
TheoĐiều
l
ệbảohiểmxãhội(banhànhkèmNghịđịnh12/CPngày26tháng01
năm1995củaChínhphủ)thìnhữngngờilaođộngsauđâythuộcđốitợngápdụngcácchế
độbảohiểmxãhộibắtbuộc:
-Ngờilaođộnglàmviệctrongcácdoanhnghiệpnhànớc.
-Ngờilaođộnglàmviệctrongcácdoanhnghiệpthuộccácthànhphầnkinhtếngoài
quốcdoanhcósửdụng10laođộngtrởlên.
-NgờilaođộngViệtnamlàmviệctrongcácdoanhnghiệpcóvốnđầutnớcngoài,
khuchếxuất,khucôngnghiệp;Trongcáccơquan,tổchứcnớcngoàihoặctổchứcquốctế
tạiViệtnam,trừtrờnghợpđ
i
ềuớcquốctếmàCộnghoàXãhộichủnghĩaViệtnamký
kếthoặcthamgiacóquyđịnhkhác.
-Ngờilaođộnglàmviệctrongcáctổchứckinhdoanhdịchvụthuộccơquanhành
chính,sựnghiệp,cơquanĐảng,đoànthể.
-Ngờ
i
laođộng
l
àmviệctrongcácdoanhnghiệp,tổchứcd

chvụthuộclựclợngvũ
trang.
-Ngờ
i
giữchứcvụdâncử,bầucử
l
àmviệctrongcáccơquanquản

l
ýNhànớc,
Đảng,đoànthểtừTrungơngđếncấphuyện.
-Côngchức,viênchứcNhànớclàmviệctrongcáccơquanhànhchínhsựnghiệp;
ngờilàmviệctrongcáccơquanĐảng,đoànthểtừTrungơngđếncấphuyện.
Cácđốitợngtrênđihọc,thựctập,côngtác,điềudỡngtrongvàngoà
i
nớcmàvẫn
hởngtiềnlơnghoặctiềncôngthìcũngthuộcđố
i
tợngbảohiểmxãhộibắtbuộc.
Cácđốitợngquyđịnhtrêngọ
i
chung
l
àngờilaođộng.
Ngờisửdụnglaođộngvàngờilaođộngphảiđóngbảohiểmxãhộiđểthựchiệncác
chếđộbảohiểmxãhộiđốivớ
i
ngờilaođộng.Ngờilaođộngcóđóngbảohiểmxãhộ
i
đợc
cơquanbảohiểmxãhộicấpsổbảohiểmxãhội,cóquyềnhởngcácchếđộbảohiểmxã
hộ
i
quyđịnhtạiđiềulệnày.Quyềnhởngbảohiểmxãhộ
i
củangờilaođộngcóthểbịđình
chỉ,cắtgiảmhoặchuỷbỏkhingờilaođộngviphạmphápluật.
2.

2.
2.
2.M
M
M
Mứ


ức
c
c
cv
v
v

à
à
àph
ph
ph
phơ
ơ
ơ
ơng
ng
ng
ngth
th
th
thứ



ức
c
c
cđó
đó
đó
đóng
ng
ng
ngg
g
g

ó
ó
óp
p
p
p
Theođiều36Điều
l
ệbảohiểmxãhộ
i
Việtnam.Quỹbảohiểmxãhộiđợchìnhthành
từcácnguồnsauđây:
1.Ngờ
i
sửdụnglaođộngđóngbằng15%sovớitổngquỹtiềnlơngcủanhữngngờ

i
thamgiabảohiểmxãhộitrongđơnvị;trongđó10%đểchicácchếđộhutrí,tửtuấtvà
5%đểchicácchếđộốmđau,thaisản,tainạnlaođộng,bệnhnghềnghiệp.
2.Ngờilaođộngđóngbằng5%tiềnlơngthángđểchicácchếđộhutrívàtửtuất.
3.Nhànớcđóngvàhỗtrợthêmđểbảođảmhựchiệncácchếđộbảohiểmxãhộiđối
vớingờilaođộng.
4.Cácnguồnkhác.
Hàngtháng,ngờisửdụnglaođộngcótráchnhiệmđóngbảohiểmxãhộ
i
theoquy
địnhtạikhoản1điều36vàtríchtừtiền
l
ơngcủatừngngờilaođộngtheoquyđịnhtại
khoản2điều36Đ
i
ềulệbảohiểmxãhộiđểđóngcùngmộtlúcvàoquỹbảohiểmxãhội.
Tiềnlơngthánglàmcăncứđóngbảohiểmxãhộigồm
l
ơngtheongạchbậc,chứcvụ,hợp
đồngvàcáckhoảnphụcấpkhuvực,đắtđỏ,chứcvụ,thâmniên,hệsốchênhlệchbảolu
(nếucó).
Hàngtháng,Bộtàichínhtr
í
chtừngânsáchNhànớcchuyểnvàoquỹbảohiểmxãhội
đủchicácchếđộhutrí,trợcấpmấtsứclaođộng,tainạnlaođộng,bệnhnghềnghiệp,tử
tuất,bảohiểmytếcủanhữngngờiđanghởngbảohiểmxãhộitrớcngày01tháng01năm
1995vàhỗtrợđểchilơnghuchongờilaođộngthuộckhuvựcNhànớcvềhukểtừngày
01tháng01năm1995.
ViệctổchứcthubảohiểmxãhộidotổchứcBảohiểmxãhộ
i

Việtnamthựchiện.
II.
II.
II.
II.S
S
S
SỬ


ỬD
D
D
DỤ


ỤNG
NG
NG
NGNGU
NGU
NGU
NGUỒ


ỒN
N
N
N(CHI
(CHI

(CHI
(CHITR
TR
TR
TRẢ


ẢTR
TR
TR
TRỢ


ỢC
C
C
CẤ


ẤP
P
P
PC
C
C

Á
Á
ÁC
C

C
CCH
CH
CH
CHẾ


ẾĐỘ
ĐỘ
ĐỘ
ĐỘB
B
B
BẢ


ẢO
O
O
OHI
HI
HI
HIỂ


ỂM
M
M
MX
X

X

Ã
Ã
ÃH
H
H
HỘ


ỘI)
I)
I)
I)
NguồnquỹBHXHđợcsửdụngđểchi:
+Hoạtđộngsựnghiệp:ChínhphủchophépBảohiểmxãhộ
i
Việtnamđợcsửdụng
4%sốthuBHXHđểchichocáchoạtđộngcủangành.
+Chitrợcấp:Nộidungvềđiềukiệnvàmứchởngtrợcấpbảohiểmxãhộiđốivớ
i
từngchếđộđãđợcthểhiệnrấtchitiếttạiĐiềulệBảohiểmxãhộibanhànhkèmNghị
định12/CPcủaCh
í
nhphủngày26.01.1995;Ngh

định93/1998/CPngày12.11.1998của
chínhphủvềviệcsửđổi,bổxungmộtsốđiều
l
ệcủaĐiềulệbảohiểmxãhộ

i
banhành
kèmNghịđịnh12/CPvàcácvănbảnphápquyliênquan.Ởđâych

xinđợcnêuranhững
vấnđềhếtsứccơbảntrongcácvănbảnphápquyđó.
1.
1.
1.
1.Ch
Ch
Ch
Chế
ế
ế
ếđộ
độ
độ
độố


ốm
m
m

đ
đ
đau
au
au

au
a,
a,
a,
a,C
C
C

á
á
ác
c
c
ctr
tr
tr
trờ


ờng
ng
ng
ngh
h
h
hợ


ợp
p

p
pđợ
đợ
đợ
đợc
c
c
cngh
ngh
ngh
nghỉ


ỉh
h
h
hở


ởng
ng
ng
ngtr
tr
tr
trợ


ợc
c

c
cấ


ấp
p
p
pố


ốm
m
m

đ
đ
đau
au
au
au
-Bảnthânngờ
i
laođộngcóthamgiabảohiểmxãhộibịốm.
-Ngờilaođộngcócondới7tuổibịốm.
-Ngờilaođộngđợcthựchiệncácbiệnphápkếhoạchhoádânsố.
b,
b,
b,
b,Đ
Đ

Đ
Đi
i
i
iề


ều
u
u
uki
ki
ki
kiệ


ện
n
n
nđợ
đợ
đợ
đợc
c
c
ch
h
h
hở



ởng
ng
ng
ngtr
tr
tr
trợ


ợc
c
c
cấ


ấp
p
p
p
-Phảicóđóngbảohiểmxãhội,thờihạnhởngtrợcấpphụthuộcvàothờigiantham
giabảohiểmxãhội.
-Cógiấyxácnhậncủatổchứcytế(doBộytếquyđịnh).
c,
c,
c,
c,Th
Th
Th
Thờ



ời
i
i
ih
h
h
hạ


ạn
n
n
nv
v
v

à
à
àm
m
m
mứ


ức
c
c
ctr

tr
tr
trợ


ợc
c
c
cấ


ấp
p
p
p
Đố
i
vớingờilaođộnglàmviệctrongđiềukiệnbìnhthờng
-30ngàytrong1nămnếuđãđóngbảohiểmxãhộidớ
i
15năm
-40ngàytrong1nămnếuđãđóngbảohiểmxãhộitừ15dến30năm
-50ngàytrongmộtnămnếuđóngbảohiểmxãhộitừ30nămtrởlên
Đố
i
vớingờilaođộnglàmviệctrongcácngànhnghềhoặccôngviệcnặngnhọc,độc
hại,làmviệcởnơicóphụcấpkhuvựcnơ
i
cóhệsố0,7trở
l

ênđợcnghỉdàihơn10ngày
sovớingờilaođộng
l
àmviệctrongđiềukiệnbìnhthờngcóthờigianđóngBHXHtơng
ứngnhutrên.
Ngờilaođộngbịmắccácloạ
i
bệnhcầnđ
i
ềutrịdà
i
ngày(theoquyđịnhcủaBộytế)
thìthờigianhởngtrợcấptốiđalà180ngàykhôngphụthuộcvàothờigianđóngBHXH.
Trờnghợphết180ngàymàvẫntiếptụcđiềutrịth
ì
đợchởngtiếptrợcấpnhngvớimức
thấphơn.
Ngờilaođộngthựchiệncácbiệnphápkếhoạchhoádânsốthìđợcnghỉviệctừ7đến
20ngàytuỳtừngtrờnghợpcụthể.
Ngờilaođộngđợcnghỉchămsócconốm20ngàytrongnămđốivớicondới3tuổi
và15ngàytrongnămđố
i
vớ
i
contừ3đến7tuổi.
Trongthờihạnnghỉtheoquyđịnhngờilaođộngđợchởngtrợcấpbảohiểmxãhộ
i
bằng75%mứctiềnluơnglàmcăncứđóngbảohiểmxãhộitrớckhingh

việc.Đốivới

nhữngngờ
i
mắcbệnhcầnchữatrịdà
i
ngàyth
ì
sauthờ
i
hạn80ngày,đợcngh

vàhởngtrợ
cấpbằng70%mứctiền
l
ơnglàmcăncứđóngbảohiểmxãhộ
i
trớckhinghỉốm,nếucó
thờigianđóngbảohiểmxãhộidới30năm.Tiềnlơnglàmcăncứđóngbảohiểmxãhộ
i
baogồmlơngtheocấpbậc,chứcvụ,phụcấpchứcvụ,phụcấpkhuvực,phụcấpđắtđỏ
(nếucó)
2.
2.
2.
2.Ch
Ch
Ch
Chế
ế
ế
ếđộ

độ
độ
độthai
thai
thai
thais
s
s
sả


ản
n
n
n
a,
a,
a,
a,C
C
C

á
á
ác
c
c
ctr
tr
tr

trờ


ờng
ng
ng
ngh
h
h
hợ


ợp
p
p
pđợ
đợ
đợ
đợc
c
c
ch
h
h
hở


ởng
ng
ng

ng
-Laođộngnữcóthai,sinhconthứnhất,thứhai
-Laođộngnữnuôiconsơsinh
b,
b,
b,
b,Đ
Đ
Đ
Đi
i
i
iề


ều
u
u
uki
ki
ki
kiệ


ện
n
n
n
Cóthamgiađónggópbảohiểmxãhội
c,

c,
c,
c,Th
Th
Th
Thờ


ời
i
i
ih
h
h
hạ


ạn
n
n
nv
v
v

à
à
àm
m
m
mứ



ức
c
c
ch
h
h
hở


ởng
ng
ng
ngb
b
b
bả


ảo
o
o
ohi
hi
hi
hiể


ểm

m
m
mx
x
x

ã
ã
ãh
h
h
hộ


ội
i
i
i
Thờihạn:
-Khicóthaiđợcngh

việckhámthai3lần,mỗilầnmộtngày
-Sảythaiđợcnghỉtừ20đến30ngàytuỳtheothángthai
-Sinhmột
l
ầnnhiềuconth
ì
tínhtừconthứhaitrởđi,mỗiconsinhthêmmẹđợc
ngh


thêm30ngày
-Trờnghợpsaukhisinhconchết,ngờimẹđợcnghỉ75ngàykểtừngàysinh,nếu
condới60ngàytuổibịchếtthìngờimẹđợcngh

thêm15ngàykểtừkhiconb

chếtnhng
khôngquáthờ
i
hạnngh

sinhcontheoquyđịnhchung
-Nếunuôiconsơsinhthìngờinuôiđợcnghỉchođếnkhiconđủ4thángtuổi.
Mứctrợcấp:
-Đợchởngtrợcấpbằng100%mứctiền
l
ơnglàmcăncứđóngbảohiểmxãhộitrớc
khingh

hởngtrợcấp.
-Đợctrợcấpthêmmộtthángtiền
l
ơng.
3.
3.
3.
3.Ch
Ch
Ch
Chế

ế
ế
ếđộ
độ
độ
độtai
tai
tai
tain
n
n
nạ


ạn
n
n
nlao
lao
lao
laođộ
độ
độ
động
ng
ng
ngv
v
v


à
à
àb
b
b
bệ


ệnh
nh
nh
nhngh
ngh
ngh
nghề


ềnghi
nghi
nghi
nghiệ


ệp
p
p
p
a,
a,
a,

a,C
C
C

á
á
ác
c
c
ctr
tr
tr
trờ


ờng
ng
ng
ngh
h
h
hợ


ợp
p
p
pđợ
đợ
đợ

đợc
c
c
cx
x
x

á
á
ác
c
c
cđị
đị
đị
định
nh
nh
nhl
l
l

à
à
àtai
tai
tai
tain
n
n

nạ


ạn
n
n
nlao
lao
lao
laođộ
độ
độ
động,
ng,
ng,
ng,b
b
b
bệ


ệnh
nh
nh
nhngh
ngh
ngh
nghề



ềnghi
nghi
nghi
nghiệ


ệp
p
p
p
-Bịtainạntronggiờlàmviệc,tạinơ
i
làmviệcvàngoàigiờlàmviệctheoyêucầu
củachủsửdụnglaođộng.
-Bịtainạnngoà
i

i
làmviệctheoyêucầucủachủsửdụnglaođộng.
-Bịtainạnlaođộngtrêntuyếnđờngđivàvềtừnơiởđếnnơilàmviệc.
-B

cácbệnhnghềnghiệpdomô
i
trờngvàđiềukiệnlaođộng.DanhmụcBNNdo
BộytếvàBộlaođộng-Thơngbinhvàxãhộ
i
quyđịnh.
b,
b,

b,
b,Đ
Đ
Đ
Đi
i
i
iề


ều
u
u
uki
ki
ki
kiệ


ện
n
n
nh
h
h
hở


ởng
ng

ng
ngtr
tr
tr
trợ


ợc
c
c
cấ


ấp
p
p
p
-Cóthamgiađóngbảohiểmxãhội
-Cógiámđịnhthơngtật,bệnhtậttheoquyđịnhcủaphápluậthiệnhành.
c,
c,
c,
c,C
C
C

á
á
ác
c

c
clo
lo
lo
loạ


ại
i
i
itr
tr
tr
trợ


ợc
c
c
cấ


ấp
p
p
p
-KhibịTNLĐ-BNNtrongthờigianđiềutrịngờ
i
laođộngvẫnđợchởnglơngvàcác
chiphíđiềutr


dochủsửdụnglaođộngchitrả(khôngthuộctrợcấpBHXH)
-Khiđãổnđịnhthơngtật,đợcgiámđịnhthơngtậtthìđợchởngtrợcấpbảohiểmxã
hộ
i
tínhtừkhiraviện,gồm:
+Trợcấp1lần(nếubịsuygiảmkhảnănglaođộngtừ5-30%bằngtừ4-12tháng
tiềnlơngtố
i
thiểu).

×