Tải bản đầy đủ (.pdf) (80 trang)

ĐỀ TÀI: ĐẦU TƯ VỚI SỰ PHÁT TRIỂN ĐẦU PHÁT TRIỂN KẾT CẤU HẠ TẦNG GIAO THÔNG VẬN TẢI Ở VIỆT NAM pot

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.13 MB, 80 trang )







ĐỀ TÀI: ĐẦU TƯ VỚI SỰ PHÁT TRIỂN
ĐẦU PHÁT TRIỂN KẾT CẤU HẠ TẦNG
GIAO THÔNG VẬN TẢI Ở VIỆT NAM
ĐẦ
ĐẦ
ĐẦ
ĐẦU
U
U
UT
T
T
TV
V
V
VỚ


ỚI
I
I
IS
S
S
SỰ




ỰPH
PH
PH
PHÁ
Á
Á
ÁT
T
T
TTRI
TRI
TRI
TRIỂ


ỂN
N
N
N
K
K
K
KẾ


ẾT
T
T

TC
C
C
CẤ


ẤU
U
U
UH
H
H
HẠ


ẠT
T
T
TẦ


ẦNG
NG
NG
NGGIAO
GIAO
GIAO
GIAO
TH
TH

TH
THÔ
Ô
Ô
ÔNG
NG
NG
NGV
V
V
VẬ


ẬN
N
N
NT
T
T
TẢ


ẢI
I
I
IỞ


ỞVI
VI

VI
VIỆ


ỆT
T
T
TNAM
NAM
NAM
NAM
GIAI
GIAI
GIAI
GIAIĐ
Đ
Đ
ĐO
O
O
OẠ


ẠN
N
N
N2001-2010
2001-2010
2001-2010
2001-2010

CH
CH
CH
CHƠ
Ơ
Ơ
ƠNG
NG
NG
NG
I:
I:
I:
I:
ĐẦ
ĐẦ
ĐẦ
ĐẦU
U
U
UT
T
T
TPH
PH
PH
PHÁ
Á
Á
ÁT

T
T
TTRI
TRI
TRI
TRIỂ


ỂN
N
N
NK
K
K
KẾ


ẾT
T
T
TC
C
C
CẤ


ẤU
U
U
UH

H
H
HẠ


ẠT
T
T
TẦ


ẦNG
NG
NG
NGGIAO
GIAO
GIAO
GIAOTH
TH
TH
THÔ
Ô
Ô
ÔNG
NG
NG
NGV
V
V
VẬ



ẬN
N
N
NT
T
T
TẢ


ẢI
I
I
IỞ



C
C
C

Á
Á
ÁC
C
C
CQU
QU
QU

QUỐ


ỐC
C
C
CGIA
GIA
GIA
GIA
I.
I.
I.
I.
ĐẦ
ĐẦ
ĐẦ
ĐẦU
U
U
UT
T
T
TPH
PH
PH
PHÁ
Á
Á
ÁT

T
T
T
TRI
TRI
TRI
TRI



ỂN
N
N
N
1.
1.
1.
1.Kh
Kh
Kh
Khá
á
á
ái
i
i
ini
ni
ni
niệ



ệm
m
m
mv
v
v

à
à
àđặ
đặ
đặ
đặc
c
c

đ
đ
đi
i
i
iể


ểm
m
m
mc

c
c
củ


ủa
a
a
ađầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ut
t
t
tph
ph
ph
phá
á
á
át
t
t
ttri
tri
tri
triể



ển
n
n
n
1.1.
1.1.
1.1.
1.1.Kh
Kh
Kh
Khá
á
á
ái
i
i
ini
ni
ni
niệ


ệm
m
m
mđầ
đầ
đầ

đầu
u
u
ut
t
t
tv
v
v

à
à
àđầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ut
t
t
tph
ph
ph
phá
á
á
át
t
t

ttri
tri
tri
triể


ển
n
n
n
Đầutlàhoạtđộngkinhtếrấtphổbiếnvàcótínhchấtliênngành.Cónhiềukháiniệm
khácnhauvềđầutnhngsuychocùngcóthểhiểuđầuttrênhaigócđộkhácnhau:
Theonghĩarộng
:Đầutlàsựhisinhnguồnlựcởhiệntạiđểtiếnhànhcáchoạtđộng
nàođónhằmthuvềchongờ
i
đầutcáckếtquảnhấtđịnhtrongtơnglai
l
ớnhơncácnguồn
lực(tà
i
lực,vật
l
ực,nhânlực,trílực )đãbỏrađểđạtđợccáckếtquảđó.Kếtquảđócó
thểlàsựtăngthêmcáctàisảntàich
í
nh(tiềnvốn),tà
i
sảnvậtchất(nhàmáy,đờngsá,các
củacả

i
vậtchấtkhác)vàgiatăngnăngsuấtlaođộngtrongnềnsảnxuấtxãhội.
Theonghĩahẹp
:
Đầutchỉbaogồmcáchoạtđộngsửdụngcácnguồnlựchiệntại,
nhằmđemlạ
i
chonềnkinhtếxãhộinhữngkếtquảtrongtơnglailớnhơncácnguồnlực
đãbỏrađểđạtđợckếtquảđó.
Vậy,xéttheobảnchấtcóthểphânchiahoạtđộngđầuttrongnềnkinhtếrathành3
loại:đầuttàichính(làhìnhthứcđầutmanglại
l

i
nhuậntrựctiếpchongờibỏtiềnrađể
chovayhoặcmuabáncácchứngch

cógiámàkhôngtạoratàisảnmớichonềnkinhtế),
đầutthơngmạ
i
(đâylàhìnhthứcmànhàđầutbỏtiềnrađểmuahànghoávàsauđóbán
vớigiácaonhằmthu
l

i
nhuậndochênhlệchgiákhimuavàkhibán),đầuttàisảnvật
chấtvàsứclaođộng(còngọilàđầutpháttriển).Khácvớ
i
haihìnhthứctrên,đầutphát
triểntạoratà

i
sảnmớichonềnkinhtế,nângcaonănglựcsảnxuấtkinhdoanh,gópphần
tíchcựctạoviệclàm,nângcaođờisốngcủamọithànhviêntrongxãhội.Hoạtđộngđầut
pháttriểnbaogồm3yếucơbản:
-Đầutpháttriểnlàmộtchuỗicáchoạtđộngchitiêu,haophícácnguồnlực:nguồn
lựctà
i
ch
í
nh,nguồnlựcvậtchất(đấtđai,máymócthiếtbị,nguyênnhiênvậtliệu ),
nguồn
l
ựclaođộngvàtrítuệ.
-Phơngthứctiếnhànhcáchoạtđộngđầut:xâydựngmới,sửachữanhàcửavàcấu
trúchạtầng,muasắmtrangthiếtbịvàlắpđặtchúngtrênnềnbệ,bồidỡngđàotạonguồn
nhânlực,thựchiệnchiph
í
thờngxuyêngắnliềnvớ
i
hoạtđộngcủacáctà
i
sảnnày
-Kếtquảđầut,lợi
í
chđầut:Hoạtđộngđầutmanglạilợiíchchochủđầutnó
i
riêng
(doanhthu,lợinhuận )vàđem
l


i
lợi
í
chchonềnkinhtế-xãhộinóichung.Đầutđợc
tiếnhànhtronghiệntạivàkếtquảcủanóđợcthuvềtrongtơnglai.
Nhvậy
,đầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ut
t
t
tph
ph
ph
phá
á
á
át
t
t
ttri
tri
tri
triể



ển
n
n
n
lànhữnghoạtđộngsửdụngcácnguồnlựcởhiệntạ
i
đểtrực
tiếplàmtăngcáctàisảnvậtchất,nguồnnhânlựcvàtàisảntrítuệ,hoặcduytrìsựhoạt
độngcủacáctàisảnvànguồnnhân
l
ựcsẵncó.
1.2.
1.2.
1.2.
1.2.Đặ
Đặ
Đặ
Đặc
c
c

đ
đ
đi
i
i
iể


ểm

m
m
mc
c
c
củ


ủa
a
a
ađầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ut
t
t
tph
ph
ph
phá
á
á
át
t
t
ttri

tri
tri
triể


ển.
n.
n.
n.
Hoạtđộngđầutpháttriểncónhữngđặcđiểmkhácvớicáchoạtđộngđầutkhác,cần
phảinắmbắtđểquản
l
ýđầutsaochocóhiệuquả,pháthuyđợctốiđacácnguồnlực.
vĐầutpháttriểnluônđòihỏ
i
mộtlợngvốnlớnvànằmkhêđọngtrongsuốtquátrình
thựchiệnđầut.Vòngquaycủavốnrấtdài,chiph
í
sửdụngvốnlớnlàcáigiáphảitrảcho
hoạtđộngđầutpháttriển.Vìvậy,việcraquyếtđịnhđầutcóýngh
ĩ
aquantrọng.Nếu
quyếtđịnhsaisẽlàm
l
ãngphíkhố
i
lợngvốnlớnvàkhôngpháthuyhiệuquảđốivớ
i
nền
kinhtếxãhội.Trongquátr

ì
nhthựchiệnđầutvàvậnhànhkếtquảđầutcầnphảiquảnlý
vốnsaochocóhiệuquả,tránhthấtthoát,dàntrảivàứđọngvốn.Cóthểchiadựán
l
ớn
thànhcáchạngmụccôngtrình,saukhixâydựngxongsẽđangayvàokhaithácsửdụng
đểtạovốnchocáchạngmụccôngtrìnhkhácnhằmtăngtốcđộchuchuyểnvốn.
vHoạtđộngđầutpháttriểncótínhdàihạnthểhiệnở:thờ
i
gianthựchiệnđầutkéo
dàinhiềunămthángvàthờigianvậnhànhkếtquảđầutđểthuhồ
i
vốnrấtdài.Đểtiến
hànhmộtcôngcuộcđầutcầnphảihaophímộtkhoảngthờ
i
gianrấtlớnđểnghiêncứucơ
hộ
i
đầut,
l
ậpdựánđầut,tiếnhànhhoạtđộngđầuttrênthựcđịachođếnkhicácthành
quảcủanópháthuytácdụng.Thờ
i
giankéodà
i
đồngnghĩavớirủirocàngcaodoảnh
hởngbởinhiềuyếutốbấtđịnhvàbiếnđộngvềtựnhiên-kinhtế-chínhtrị-xãhội.Vìvậy,
đểđảmbảochocôngcuộcđầutđemlạihiệuquảkinhtếxãhộ
i
caođò

i
hỏ
i
phải
l
àmtốt
côngtácchuẩnbị.Khilậpdựánđầutcầnphảit
í
nhtoánkỹlỡngcácrủirocóthểxảyra
vàdựtrùcácphơngánkhắcphục.
vThànhquảcủahoạtđộngđầutpháttriểnlàrấttolớn,cógiátr

lớnlaovềkinhtế-
vănhoá-xãhộ
i
cảvềkhônggianvàthờigian.Mộtcôngtrìnhđầutpháttriểncóthểtồn
tạihàngtrămnăm,hàngngànnămthậmch
í
tồntạivĩnhviễnnhcáccôngtrìnhkiếntrúc,
cáckỳquannổ
i
tiếngthếgiớ
i
nh:KimTựThápAiCập,VạnLýTrờngThànhởTrung
Quốc,ĂngcoVátcủaCampuchia
vTấtcảcáccôngtr
ì
nhđầutpháttriểnsẽhoạtđộngởngaytạinơinóđợctạodựng
nên.Dođó,cácđ
i

ềukiệnvềđịalý-xãhộ
i
cóảnhhởnglớnđếnquátrìnhthựchiệnđầut
cũngnhtácdụngsaunàycủacáckếtquảđầut.Vídụnhkhixâydựngcácdựánkhaithác
nguồnnguyênnhiênliệu(than,dầumỏ,kh
í
đốt )cầnphả
i
quantâmđếnvịtr
í
địalý(xem
cógầnnguồnnguyênnhiênliệuvàthuậntiệntrongviệcvậnchuyểnkhông)vàquymô,
trữ
l
ợngđểxácđịnhcôngsuấtdựán.Đố
i
vớicácnhàmáythuỷđiện,côngsuấtphátđ
i
ện
tuỳthuộcvàonguồnnớcnơixâydựngcôngtr
ì
nh.Khôngthểdichuyểnnhàmáythuỷđ
i
ện
nhdichuyểnnhữngchiếcmáytháodờ
i
docácnhàmáysảnxuấtratừđ
i
ạđiểmnàyđến
địađiểmkhác.Đểđảmbảoantoàntrongquátrìnhxâydựngvàhoạtđộngcủakếtquảđầu

tđòihỏ
i
cácnhàđầutphảiquantâmđếnđịađiểmđầut,cácngoạiứngt
í
chcựcvàtiêu
cựcảnhhởngtrựctiếphoặcgiántiếpđếnviệctriểnkhaidựán.
2.
2.
2.
2.Ph
Ph
Ph
Phâ
â
â
ân
n
n
nlo
lo
lo
loạ


ại
i
i
iđầ
đầ
đầ

đầu
u
u
ut
t
t
tph
ph
ph
phá
á
á
át
t
t
ttri
tri
tri
triể


ển
n
n
n
Trongquảnlývàkếhoạchhoáhoạtđộngđầutcácnhàkinhtếthờngphânloạihoạt
độngđầuttheocáctiêuthứckhácnhau.Mỗitiêuthứcphânloạ
i
phụcvụchomộtmục
đíchquảnlývànghiêncứukinhtếkhácnhau.Mộtsốtiêuthứcphânloạiđầutthờngsử

dụng
l
à
:
v
v
v
vPh
Ph
Ph
Phâ
â
â
ân
n
n
ntheo
theo
theo
theongu
ngu
ngu
nguồ


ồn
n
n
nv
v

v
vố


ốn
n
n
n
Vốntrongnớc:baogồmvốntừkhuvựcnhànớc(vốnngânsáchnhànớc,vốntín
dụngđầutpháttriểncủanhànớcvàvốncủadoanhnghiệpnhànớc),vốntừkhuvựct
nhân(tiềntiếtkiệmcủadânc,vốnt
í
chluỹcủacácdoanhnghiệptnhânvàcáchợptácxã)
Vốnnớcngoài:baogồmvốnđầuttrựctiếpnớcngoài(FDI),Vốnđầutgiántiếp
(vốntàitrợpháttriểnch
í
nhthức-ODFtrongđóviệntrợpháttriểnchínhthức–ODA
chiếmtỷtrọngchủyếu,nguồntíndụngtừcácngânhàngthơngmạ
i
vànguồnhuyđộng
quathịtrờngvốnquốctế).
Cáchphânloạinàychothấyvaitròcủatừngnguồnvốnđốivớisựpháttriểnkinhtế
xãhộivàtìnhh
ì
nhhuyđộngvốntừcácnguồnchođầutpháttriển,từđóđaragiảipháp
nhằmtăngcờnghuyđộngnguồnvốnchođầutpháttriển.
v
v
v
vPh

Ph
Ph
Phâ
â
â
ân
n
n
ntheo
theo
theo
theođặ
đặ
đặ
đặc
c
c

đ
đ
đi
i
i
iể


ểm
m
m
mho

ho
ho
hoạ


ạt
t
t
tđộ
độ
độ
động
ng
ng
ngc
c
c
củ


ủa
a
a
ac
c
c

á
á
ác

c
c
ck
k
k
kế
ế
ế
ết
t
t
tqu
qu
qu
quả


ảđầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ut
t
t
t
Đầutcơbảnnhằmtáisảnxuấtcáctàisảncốđịnhnhnhàxởng,máymócthiết
bị Đâylàloạiđầutdàihạn,đòihỏivốnlớn,thuhồ
il

âu,cót
í
nhchấtkỹthuậtphứctạp.
Đầutvậnhànhnhằmtạoracáctà
i
sảnluđộngchocáccơsởsảnxuấtkinhdoanh
dịchvụmớih
ì
nhthành,tăngthêmtàisảnluđộngchocáccơsởhiệncó,duytr
ì
sựhoạt
độngcủacáccơsởvậtchấtkhôngthuộccácdoanhnghiệpnh:đầutvàonguyênnhiênvật
liệu,laođộng Đầutvậnhànhchiếmtỷtrọngnhỏtrongtổngvốnđầut,cóthểthuhồi
vốnnhanhsaukhicáckếtquảđầutđợcđavàohoạtđộng.
Đầutcơbản
l
àcơsởnềntảngquyếtđịnhđầutvậnhành,đầutvậnhànhtạođ
i
ều
kiệnchocáckếtquảđầutcơbảnpháthuytácđộng.Haihìnhthứcđầutnàytơnghỗnhau
cùnggiúpchocáccơsởsảnxuấtkinhdoanhtồntạivàpháttriển.
v
v
v
vPh
Ph
Ph
Phâ
â
â

ân
n
n
ntheo
theo
theo
theol
l
l

ĩ
ĩ
ĩnh
nh
nh
nhv
v
v
vự


ực
c
c
cho
ho
ho
hoạ



ạt
t
t
tđộ
độ
độ
động
ng
ng
ngtrong
trong
trong
trongx
x
x

ã
ã
ãh
h
h
hộ


ội
i
i
ic
c
c

củ


ủa
a
a
ac
c
c

á
á
ác
c
c
ck
k
k
kế
ế
ế
ết
t
t
tqu
qu
qu
quả



ảđầ
đầ
đầ
đầu
u
u
u
t
t
t
t
Đầutpháttriểnsảnxuấtkinhdoanh:baogồmđầutvàotàisảncốđịnhvàđầutvào
tàisảnluđộng,ngoàiracònđầutvàotàisảnvôhình(quảngcáo,thơnghiệu )nhằmmục
đíchthứcđẩyhoạtđộngtiêuthụ,nângcaothịphần,tăngdoanhthu,tănglợ
i
nhuận.
Đầutpháttriểnkhoahọckỹthuật:làhìnhthứcđầutnghiêncứucáccôngnghệtiên
tiếnvàtriểnkhaicácứngdụngkhoahọckỹthuậtphụcvụchohoạtđộngsảnxuấtkinh
doanhvàđờisốngxãhội.
Đầutpháttriểncơsởhạtầng:baogồmcơsởhạtầngkỹthuật(giaothôngvậntải,bu
chínhviễnthông,nănglợng )vàhạtầngxãhội(giáodục,ytế,cấpthoátnớc )
Cáchoạtđộngđầutnàycómốiquanhệtơnghỗ
l
ẫnnhau:Đầutpháttriểnkhoahọc
kỹthuậtvàcơsởhạtầngtạođiềukiệnchođầutpháttriểnsảnxuấtkinhdoanhđạthiệu
quảcao;cònđầutpháttriểnsảnxuấtkinhdoanhtạotiềm
l
ựcvậtchấtchopháttriểnkhoa
họckỹthuật,xâydựngcơsởhạtầng.
v

v
v
vPh
Ph
Ph
Phâ
â
â
ân
n
n
ntheo
theo
theo
theoc
c
c
cấ


ấp
p
p
pqu
qu
qu
quả


ản

n
n
nl
l
l

ý
ý
ý
Cácdựánđầutpháttriểnđợcphânrathành3nhómA,BvàCtuỳtheotínhchấtvà
quymôcủadựán.TrongđónhómAdoThủTớngCh
í
nhPhủquyếtđịnh;nhómBvàCdo
BộTrởng,ThủTrởngcơquanngangBộ,cơquanthuộcCh
í
nhPhủ,UBNDTỉnh,thành
phốtrựcthuộcTrungơngquyếtđịnh.
v
v
v
vPh
Ph
Ph
Phâ
â
â
ân
n
n
ntheo

theo
theo
theoth
th
th
thờ


ời
i
i
igian
gian
gian
gianth
th
th
thự


ực
c
c
chi
hi
hi
hiệ


ện

n
n
nđầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ut
t
t
t
Theotiêuthứcnàycóthểphânchiahoạtđộngđầutpháttriểnthànhđầutngắnhạn
(đầutvậnhànhnhằmtạoratàisảnluđộngchocơsởsảnxuấtkinhdoanh)vàđầutdà
i
hạnthờngtừ5nămtrởlên(đầutvàocáclĩnhvựcsảnxuấtkinhdoanh,pháttriểnkhoa
họckỹthuậtvàxâydựngcơsởhạtầng).
v
v
v
vPh
Ph
Ph
Phâ
â
â
ân
n
n
ntheo

theo
theo
theoquan
quan
quan
quanh
h
h
hệ


ệqu
qu
qu
quả


ản
n
n
nl
l
l

ý
ý
ýc
c
c
củ



ủa
a
a
ach
ch
ch
chủ


ủđầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ut
t
t
t
Đầutgiántiếp:đây
l
àh
ì
nhthứcđầutmàtrongđóngờibỏvốnkhôngtrựctiếptham
giađiềuhànhquảnlýquátr
ì
nhthựchiệnvàvậnhànhcáckếtquảđầut.Đólàviệccác
chínhphủthôngquacácchơngtrìnhtà

i
trợ(khônghoàn
l

i
hoặccóhoànlạivớilãisuất
thấp)chocácch
í
nhphủcủacácnớckhácvayđểpháttriểnkinhtếxãhội;hoặcviệcđầut
thôngquath

trờngtàichính(thịtrờngvốnvàth

trờngtiềntệ).
Đầuttrựctiếp:làloạihìnhđầutmàngờibỏvốntrựctiếpthamgiaquảnlý,đ
i
ều
hànhquátr
ì
nhthựchiệnvàvậnhànhcáckếtquảđầut.
v
v
v
vPh
Ph
Ph
Phâ
â
â
ân

n
n
ntheo
theo
theo
theoc
c
c

ơ
ơ
ơc
c
c
cấ


ấu
u
u
ut
t
t

á
á
ái
i
i
is

s
s
sả


ản
n
n
nxu
xu
xu
xuấ


ất
t
t
t
Đầutchiềurộng:đầutđểthànhlậpmớ
i
hoặcmởrộngcơsởsảnxuấtkinhdoanh
hiệncódựatrêncôngnghệkỹthuậtcũhoặccôngnghệhiệncótrênth

trờng.Đầutchiều
rộngđòihỏ
il
ợngvốnlớnđểkhêđọng
l
âu,thờ
i

gianthựchiệnđầutvàthờigiancầnhoạt
độngđểthuhồ
i
vốnđủlâu,tínhchấtkỹthuậtphứctạp,độmạohiểmcao.
Đầutchiềusâu:đầutvàonghiêncứutriểnkhaicáccôngnghệhiệnđạitiêntiếnđể
nângcaochấtlợngsảnphẩm,cả
i
tiếnquytrìnhsảnxuất,tăngsứccạnhtranh.Đầuttheo
chiềusâuđò
i
hỏi
l
ợngvốníthơn,thờigianthựchiệnđầutkhônglâu,độmạohiểmthấp
hơnsovớiđầutchiềurộng.
v
v
v
vPh
Ph
Ph
Phâ
â
â
ân
n
n
ntheo
theo
theo
theov

v
v

ù
ù
ùng
ng
ng
ngl
l
l

ã
ã
ãnh
nh
nh
nhth
th
th
thổ


ổ:
:
:
:
Đây
l
àcáchphânloạihoạtđộngđầuttheotỉnh,địaphơngvàtheovùngkinhtếđể

phảnánhtìnhh
ì
nhđầutvàtácđộngcủađầutđếnsựpháttriểnkinhtế-xãhộ
i
ởtừngđịa
phơngvàvùnglãnhthổ.
3.
3.
3.
3.Vai
Vai
Vai
Vaitr
tr
tr
trò
ò
ò
òc
c
c
củ


ủa
a
a
ađầ
đầ
đầ

đầu
u
u
ut
t
t
tph
ph
ph
phá
á
á
át
t
t
ttri
tri
tri
triể


ển
n
n
nđố
đố
đố
đối
i
i

iv
v
v
vớ


ới
i
i
ito
to
to
toà
à
à
àn
n
n
nb
b
b
bộ


ộn
n
n
nề



ền
n
n
nkinh
kinh
kinh
kinht
t
t
tế
ế
ế
ếqu
qu
qu
quố


ốc
c
c
cd
d
d

â
â
ân
n
n

n
v
v
v
vĐầ
Đầ
Đầ
Đầu
u
u
ut
t
t
tv
v
v
vừ


ừa
a
a
at
t
t

á
á
ác
c

c
cđộ
độ
độ
động
ng
ng
ngđế
đế
đế
đến
n
n
nt
t
t
tổ


ổng
ng
ng
ngcung,
cung,
cung,
cung,v
v
v
vừ



ừa
a
a
at
t
t

á
á
ác
c
c
cđộ
độ
độ
động
ng
ng
ngđế
đế
đế
đến
n
n
nt
t
t
tổ



ổng
ng
ng
ngc
c
c
cầ


ầu
u
u
u
Đứngtrênquanđiểmtổngcầuthìđầutlàmộtnhântốquantrọngchiếmtỷtrọnglớn
trongtổngcầucủanềnkinhtế.
AD=GDP=C+I+G+(X–M)
Đầutthờngchiếmtỷtrọngkhoảng24-28%trongcơcấutổngcầucủatấtcảcácnớc
trênthếgiới.Khiđầuttănglên,trongngắnhạnsẽ
l
àmchotổngcầucủanềnkinhtếtăng
lên,kéotheođờngcầudịchchuyểnlêntrênvềbênphải.Nềnkinhtếsẽthiết
l
ậpnênđ
i
ểm
cânbằngmớiởmứcsảnlợngvàgiácảcaohơn(E1)
Trongdàihạn,khicácthànhquảcủađầutpháthuytácdụng,cácnănglựcmớ
i
đivào

hoạtđộngtức
l
àvốnđầut(I)lúcnàychuyểnhoáthànhvốnsảnxuất(K).Tổngcungcủa
nềnkinhtếđợcxácđịnhbở
i
cácyếutốđầuvàocủasảnxuất,đó
l
ànguồnlaođộng,vốn
sảnxuất,tàinguyênthiênnhiênvàkhoahọccôngnghệ:
AS=GDP=f(L,K,R,T)
KhiIchuyểnhoáthànhKlàmchotổngcungtănglênđặcbiệt
l
àtổngcungdàihạn,
kéotheođờngcungdịchchuyểnvềbênphải,sảnlợngcânbằngmớiđợcthiếtlậpởmức
caohơn(E2)vàdođógiácảgiảmxuống.Sảnlợngtăng,giácảgiảmlànhântốkíchth
í
ch
tiêudùng;tiêudùngtăngk
í
chthíchsảnxuấtpháttriểnhơnnữa.Quátrìnhnàylặpđ
i
lặp
lạitạoracủacảivậtchấtdồidàochoxãhội,tăngthunhậpchongờilaođộng,tăngt
í
ch
luỹ,từđótăngvốnđầutpháttriểnxãhội.Màvốnđầutlànhântốquantrọngphávỡvòng
luẩnquẩncủađóinghèo.
v
v
v

vĐầ
Đầ
Đầ
Đầu
u
u
ut
t
t
tt
t
t

á
á
ác
c
c
cđộ
độ
độ
động
ng
ng
nghai
hai
hai
haim
m
m

mặ


ặt
t
t
tđế
đế
đế
đến
n
n
ns
s
s
sự


ựổ


ổn
n
n
nđị
đị
đị
định
nh
nh

nhkinh
kinh
kinh
kinht
t
t
tế
ế
ế
ế
Nềnkinhtếđợcduytrìởtrạngtháicânbằngnhờhaiyếutốcungvàcầu.Màđầut
l
à
nhântốảnhhởngtrựctiếpđếncảtổngcunglẫntổngcầu.Vìvậymỗisựthayđổ
i
vềđầut
đềudẫnđếnnhữngtácđộng
l
àmduytrìhoặcphávỡsựổnđịnhkinhtếcủamọiquốcgia.
Khităngđầut,cầucủacácyếutốđầuvàotăng
l
àmchogiácảcủachúngcũngleothang
theo(giánguyênnhiênvậtliệu,giálaođộng,chiphívốn ),dẫnđếnt
ì
nhtrạnglạmphát.
Lạmphátlàmchosảnxuấtđìnhtrệ,thunhậpcủangờ
i
laođộngngàycàngthấp,kinhtế
pháttriểnchậmlại.Ởmộtkhíacạnhkhác,tăngđầutlàmchonhucầucủacácyếutốcó
liênquantăng,từđókíchthíchsảnxuấtpháttriển,mởrộngquymô,thuhútthêmlao

động,giảmtìnhtrạngthấtnghiệp,nângcaođờisốngchongờilaođộng.Vìvậytrongqúa
trìnhquảnlývàđ
i
ềuhànhhoạtđộngkinhtếvimô,cácnhàhoạchđịnhch
í
nhsáchcần
thấyhếtđợccáctácđộnghaimặtnàyđểhạnchếcáctácđộngtiêucực,pháthuyđợckh
í
a
cạnhtíchcực,duytrìđợcsửổnđịnhcủatoànbộnềnkinhtế.
v
v
v
vĐầ
Đầ
Đầ
Đầu
u
u
ut
t
t
tt
t
t

á
á
ác
c

c
cđộ
độ
độ
động
ng
ng
ngđế
đế
đế
đến
n
n
nt
t
t

ă
ă
ăng
ng
ng
ngtr
tr
tr
trở


ởng
ng

ng
ngv
v
v

à
à
àph
ph
ph
phá
á
á
át
t
t
ttri
tri
tri
triể


ển
n
n
nkinh
kinh
kinh
kinht
t

t
tế
ế
ế
ế
Đầut
l
àđộnglựccơbảncủasựpháttriểnkinhtế.TheoHarrod-Domarchínhđầut
phátsinhralợinhuậnvàlàmgiatăngkhảnăngsảnxuấtcuảnềnkinhtế.Dựatrênquan
điểmtiếtkiệmlànguồngốccủađầut(S=I)vàđầutchínhlàcơsởđểtạoravốnsảnxuất
(I=K)tacócôngthứctínhtốcđộtăngtrởngcủanềnkinhtế:
Trongđó
TừđósuyracôngthứctínhmứctăngGDP:
NếuICORkhôngđổi,mứctăngGDPhoàntoànphụthuộcvàovốnđầut.Hệsố
ICOR(tỷlệgiatăngvốnsảnlợng)đợccoilàcơsởđểxácđịnhtỷlệđầutcầnthiếtphù
hợpvớ
i
tốcđộtăngtrởngkinhtế.Tỷ
l
ệđầutcaothờngdẫnđếntốcđộtăngtrởngcao.
Kinhnghiệmcủacácnớcchothấy,ch

tiêuICORcủamỗinớcphụthuộcvàonhiềunhân
tốđặcbiệtlàcơcấukinhtếvàhiệuquảđầuttrongcácngành,cácvùnglãnhthổ,ICOR
thayđổ
i
theotr
ì
nhđộpháttriểnkinhtếvàcơchếchínhsáchtrongnớc.Cácnớcpháttriển
thìhệsốICORthờnglớn(từ5-7)dothừavốn,thiếulaođộngvàdosửdụngcôngnghệ

hiệnđạicógiácao.CònởcácnớcchậmpháttriểnICORthờngthấp(từ2-3)dothiếuvốn,
thừalaođộng,côngnghệsửdụngkémhiệnđại,giárẻ.ICORtrongnôngnghiệpthờng
thấphơntrongcôngnghiệp.
v
v
v
vĐầ
Đầ
Đầ
Đầu
u
u
ut
t
t
tl
l
l

à
à
ành
nh
nh
nhâ
â
â
ân
n
n

nt
t
t
tố


ốquy
quy
quy
quyế
ế
ế
ết
t
t
tđị
đị
đị
định
nh
nh
nhđế
đế
đế
đến
n
n
ns
s
s

sự


ựchuy
chuy
chuy
chuyể


ển
n
n
nd
d
d
dị


ịch
ch
ch
chc
c
c

ơ
ơ
ơc
c
c

cấ


ấu
u
u
ukinh
kinh
kinh
kinht
t
t
tế
ế
ế
ế
Đầutcóvaitròrấtlớnlàmgiatănggiátrịsảnxuấtcủacácngànhkinhtếtừđóthúc
đẩykinhtếtăngtrởngvớ
i
tốcđộcao.Nh
ì
nchungđầutvàocácngànhcôngnghiệp,d

ch
vụth
ì
đemlạihiệuquảcaohơnđầutvàonông,lâm,
ngnghi
ệpdo
nh


ng
hạ
n
ch
ế
v

đấ
t
đ
ai

kh

n
ă
ngsinhh
ọc
(m

t
đồ
ng
v

n
đầ
u
t

bỏ
v
ào
ng
à
nh

ngnghi
ệpsẽ
l
àm
gia
t
ă
nggi
á
trị
sản
xu

th
ơ
nl
à
ng
à
nhn
ô
ng
nghi


p).
Hoạ
t
độ
ngđầ
utlu
ôn

m
ki
ếm
nh

nglĩnh
vực
cho
l

i
nhu

n
cao
nh

t
v
ì
vậy

đã
t
ạo
n
ên
qu
á
trì
nhchuy
ểnd

ch
cơcấ
ukinht
ế
t

n
ô
ng
nghi
ệp
sang

ng
nghi
ệp-d

ch
vụ

nh
ằm
đạ
t
đợc
t
ốc
độ
t
ă
ng
tr

ng
nhanh
của
to
à
n
bộnề
nkinht
ế.
Đầutkhôngnhữnglàmchuyểndịchcơcấukinhtếtheongànhmàcòncótácdụng
giả
i
quyếtnhữngmấtcânđố
i
vềpháttriểngiữacácvùnglãnhthổ,đanhữngvùngkém
pháttriểnthoátkhỏitìnhtrạngđóinghèo,pháthuytốiđanhững
l


i
thếsosánhvềtài
nguyên-địa
l
ý-kinhtế-chínhtr

-xãhộ
i
củacácvùng,tạocơchếlantruyềnthúcđẩy
cácvùngkháccùngpháttriển.
v
v
v
vĐầ
Đầ
Đầ
Đầu
u
u
ut
t
t
tv
v
v
vớ


ới

i
i
ivi
vi
vi
việ


ệc
c
c
ct
t
t

ă
ă
ăng
ng
ng
ngc
c
c
cờ


ờng
ng
ng
ngkh

kh
kh
khả


ản
n
n

ă
ă
ăng
ng
ng
ngkhoa
khoa
khoa
khoah
h
h
họ


ọc
c
c
cv
v
v


à
à
àc
c
c

ô
ô
ông
ng
ng
ngngh
ngh
ngh
nghệ


ệc
c
c
củ


ủa
a
a
a
đấ
đấ
đấ

đất
t
t
tn
n
n
nớ


ớc
c
c
c
Khoahọccôngnghệcóvaitròhếtsứcquantrọngtrongviệcpháttriểnkinhtế-xãhội,
làđ
i
ềukiệntiênquyếtđểcácnớcđangpháttriểncóthểthựchiệncôngnghiệphoá-hiện
đạihoáthànhcông,đ
i
tắtđónđầuđểtránhtụthậuvềkinhtế.Hiệnnay,ViệtNamlàmột
trong90nớckémnhấtvềcôngnghệ,máymóccôngnghệlạchậunhiềuthếhệsovớithế
giớivàkhuvực.Trớcnayđầutchokhoahọccôngnghệítđợcquantâmchúýbằngcác
hìnhthứcđầutkhácdo
thi
ếuvố
n,
docha
nh
ậnthứcđợc
vai

tr
òcủacô
ng
nghệ.Đ
i
ềuđó
l
àm
hạn
ch
ế
t
ốcđộcũ
ngnhch

tl

ng
t
ă
ng
tr

ng
củanền
kinh
t
ế.V
ì
vậymuốncả

ithi
ện

nh
h
ì
nh
này
kh
ô
ng
còncá
ch
nào
kh
ác
l
à
ph

i
đầu
t
ph
á
t
tri

n


ng
nghệ
nhanh
vàvữ
ng
tr
ắc,có
th
ểbằ
ng
con
đờ
ng
t
ựnghiêncứu
ph
á
t
minhhoặc
nh
ậpcô
ng
nghệmớ
it
ừnớcngoà
i.
Nhậ
t
bản
l

àmộ
t
minh
ch

ng
hế
t
sứccụthể,
t
ốcđộ
t
ă
ng
tr

ng
th
ầnkỳcù
ng
vớ
i
nh

ng
bớc
nh
ảyvọ
t
về

kinh
t
ếđể
tr

thà
nh
mộ
t
cờ
ngqu
ốc
nhng
àyhômnaycósựđó
ng
góp
kh
ô
ngnh
ỏcủa
qu
á
trì
nh

m
t
ò
i


ng
t
ạo,
nghiê
n
cứu
tri
ểnkhaicôngnghệtrongvàngoàinớccủatoànthểnhândânNhật.
II.
II.
II.
II.GIAO
GIAO
GIAO
GIAOTH
TH
TH
THÔ
Ô
Ô
ÔNG
NG
NG
NGV
V
V
VẬ


ẬN

N
N
NT
T
T
TẢ


ẢI
I
I
IV
V
V

À
À
ÀK
K
K
KẾ


ẾT
T
T
TC
C
C
CẤ



ẤU
U
U
UH
H
H
HẠ


ẠT
T
T
TẦ


ẦNG
NG
NG
NGGIAO
GIAO
GIAO
GIAOTH
TH
TH
THÔ
Ô
Ô
ÔNG

NG
NG
NGV
V
V
VẬ


ẬN
N
N
NT
T
T
TẢ


ẢI.
I.
I.
I.
1.
1.
1.
1.Kh
Kh
Kh
Khá
á
á

ái
i
i
ini
ni
ni
niệ


ệm
m
m
mv
v
v

à
à
àvai
vai
vai
vaitr
tr
tr
trò
ò
ò
òc
c
c

củ


ủa
a
a
agiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngv
v
v
vậ


ận
n
n
nt
t
t

tả


ải
i
i
i
TrongluậncơngcủaMácđãđịnhngh
ĩ
a:“giaothôngvậntảinhmộtlĩnhvựcthứtcủa
sảnxuấtvậtchấtmàsảnlợngcủanótrongkhônggianvàthờ
i
gianlàtấn
x
câysố(T.KM)
vàhànhkhách
x
câysố(HK.KM)”.
Theomộtđịnhnghĩađầyđủth
ì
giao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông

ng
ng
ngv
v
v
vậ


ận
n
n
nt
t
t
tả


ải
i
i
i
(GTVT)làmộtngànhsảnxuấtvật
chấtđộclậpvàđặcbiệtcủanềnkinhtếquốcdânvìnókhôngsảnxuấtrahànghoámàchỉ
luthônghànghoá.Đốitợngcủavậntảichínhlàconngờ
i
vànhữngsảnphẩmvậtchấtdo
conngờ
i
làmra.Chất
l

ợngsảnphẩmvậntảilàđảmbảochohànghoákhôngbịhhỏng,
haohụt,mấtmátvàđảmbảophụcvụhànhkháchđilạ
i
thuậntiện,antoàn,nhanhchóng
vàrẻtiền.Trongvậntảiđơnvịđo
l
ờng
l
àtấn/km,hànhkhách/km.
Sảnphẩmgiaothôngvậntảikhôngthểdựtrữvàtíchluỹđợc.Vậntảich

cóthểtích
luỹđợcsứcsảnxuấtdựtrữđólànănglựcvậntải.Mặtkhácsảnphẩmnàycùngđợc“sản
xuất”ravàcùngđợc“tiêuthụ”.
Giaothôngvậntảilàmộtngànhsinhsauđẻmuộnsovớ
i
cácngànhsảnxuấtvậtchất
khácnhcôngnghiệp,nôngnghiệpnhngnócóvaitròhếtsứcquantrọnglàtiếptụcquá
trìnhsảnxuấttrongkhâuluthông,gópphầntíchcựcpháttriểnkinhtếxãhội.Theo
Rostow“giaothông
l
àđ
i
ềukiệntiênquyếtchogiaiđoạncấtcánhpháttriển”.Hillingvà
Hoyle(trongtransportandevelopmentLondon1993)thìchorằng“giaothôngcóvaitrò
liênkếtsựpháttriểnkinhtếvớiquátrìnhtiếnlêncủaxãhội”.Kinhtếxãhộ
i
ngàycàng
pháttriểnthìnhucầuvậntả
i

ngàycànggiatăngcảvề
l
ợng
l
ẫnvềchất.Giaothôngvậntải
trongthếkỷ21pháttriểnhếtsứcnhanhchónggópphầnđẩymạnhnềnkinhtếthếgiới,
trongkhuvựcvàmỗiquốcgiatiếnnhanh,vữngtrắc.
Giaothôngvậntảithúcđẩyhoạtđộngsảnxuấtkinhdoanhvà
l
àcầunố
i
giúpcác
ngànhkinhtếpháttriểnvàngợclại.Ngàynayvậntảiđợccoi
l
àmộttrongnhữngngành
kinhtếdịchvụchủyếucóliênquantrựctiếptớ
i
mọihoạtđộngsảnxuấtvàđờisốngcủa
toànxãhội.Nhờcódịchvụnàymớ
i
tạorađợcsựgặpgỡcủamọihoạtđộngkinhtế-xã
hội,từđótạoraphảnứnglantruyềngiúpcácngànhkinhtếcùngpháttriển.Ngợc
l

i
chínhsựpháttriểncủacácngànhkinhtếlạitạođàthúcđẩyngànhgiaothôngvậntả
i
phát
triển.NhàkinhtếhọcJohnson(Theorganizationofspaceindevelopingcountries-USA
1970)chorằng:“mạng

l

i
đờng
l
àmộttrongcácnhântốcơbảnnhấtđểnângcaochức
năngkinhtếkhuvực”.Ôngcònnhậnđịnh“mộttrongcácnguyênnhânlàmchosảnxuất
củacácnhàmáyởthànhthịđìnhđốnchínhlàdođờngxá,cầucốngdẫnđếnnơ
i
tiêuthụ
quáthiếuvàxấu.Đâycũngch
í
nh
l
ànguyênnhânbuộcngờinôngdânphảibánsảnphẩm
củam
ì
nhngaytạinơithuhoạchhaytạinhàchocácláibuônvớigiárẻ”.Chúngtatán
thànhnhậnđịnhđóvàkếtluận:sựthiếuthốnmộthệthốngcácloạiđờnggiaothôngđạt
tiêuchuẩnlànguyênnhâncơbảncủatìnhtrạngsảnxuấtyếukémcủamộtvùnglãnhthổ
hoặcmộtđôthị.Mộthệthốnggiaothôngthuậntiện,đảmbảosựđilại,vậnchuyểnnhanh
chóng,kịpthời,đầyđủsẽđảmđơngvaitròmạchmáuluthônglàmchoquátrìnhsảnxuất
vàtiêuthụđợcliêntụcvàthúcđẩyhoạtđộngsảnxuấtkinhdoanhởmọikhuvựckinhtế.
Mộtvaitròquantrọngcủangànhgiaothôngvậntải
l
àphụcvụnhucầuluthông,đi
lạicủatoànxãhội,làcầunốigiữacácvùngmiềnvàlàphơngtiệngiúpViệtNamgiaolu
vàhộinhậpkinhtếquốctế.Ngàynay,vớihệthốngcácloạihìnhgiaothông:đờngbộ,
đờngsắt,đờngthuỷ,đờnghàngkhôngthìviệcđ
i

lạigiaolukinhtếvănhoágiữacácđịa
phơng,cácvùngtrongnớcvàvớicácquốcgiatrênthếgiớ
i
trởnênhếtsứcthuậntiện.Đây
cũngch
í
nhlàmộttrongnhữngtiêuch
í
đểcácnhàđầutxemxétkhiquyếtđịnhđầutvào
mộtthịtrờngnàođó.
Ngànhgiaothôngvậntảithuhútmộtkhối
l
ợnglớnlaođộngđủmọitr
ì
nhđộgóp
phầngiả
i
quyếtcôngănviệc
l
àmchongờilaođộng.Đồngthờ
i
còntạorahàngngànchỗ
làmviệcvàocáclĩnhvựcliênquannhcôngnghiệpGTVT(sảnxuấtxeôtôchởkháchvà
côngnghiệpđóngtàu ),xâydựngcơsởhạtầng(đờngsá,cầucống,bếnbãi,nhàga,bến
cảng ).
2.
2.
2.
2.Kh
Kh

Kh
Khá
á
á
ái
i
i
ini
ni
ni
niệ


ệm
m
m
mv
v
v

à
à
àph
ph
ph
phâ
â
â
ân
n

n
nlo
lo
lo
loạ


ại
i
i
ik
k
k
kế
ế
ế
ết
t
t
tc
c
c
cấ


ấu
u
u
uh
h

h
hạ


ạt
t
t
tầ


ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngv
v
v
vậ



ận
n
n
nt
t
t
tả


ải
i
i
i
2.1.
2.1.
2.1.
2.1.Kh
Kh
Kh
Khá
á
á
ái
i
i
ini
ni
ni
niệ



ệm
m
m
mk
k
k
kế
ế
ế
ết
t
t
tc
c
c
cấ


ấu
u
u
uh
h
h
hạ


ạt

t
t
tầ


ầng
ng
ng
ngv
v
v

à
à
àk
k
k
kế
ế
ế
ết
t
t
tc
c
c
cấ


ấu

u
u
uh
h
h
hạ


ạt
t
t
tầ


ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngv

v
v
vậ


ận
n
n
nt
t
t
tả


ải
i
i
i
TheotừchuẩnAnh-Mỹ,thuậtngữ“kếtcấuhạtầng“(infrastructure)thểhiệntrên4
bìnhdiện:1/Tiện
í
chcôngcộng(publicutilities):nănglợng,viễnthông,nớcsạchcung
cấpquahệthốngốngdẫn,khíđốttruyềntảiquaống,hệthốngthugomvàxử
l
ýcácchất
thả
i
trongthànhphố 2/Côngchánh(publicworks):đờ
ng
sá,cáccô

ng
trì
nh
xâydự
ng
đập,

nhph
ụcvụ
t

iti
ê
u 3/
Giaothô
ng
(transport):
các
trụ
cvà
tuy
ếnđờ
ng
bộ,đờ
ng
sắ
t,
cả
ng
cho

t
àuvàmáybay,đờ
ngthu

Ba
b
ì
nh
di
ện
tr
ên
t
ạo
th
à
nh
kế
t
cấuhạ
t

ng
kinh
t
ế
-
kỹ
thu


t
v
ì
ch
ú
ng
baogồmhệ
th

ng
vậ
t
ch

t-
kỹ
thu

t
ph
ụcvụchosự
ph
á
t
tri
ểncủacác
ng
ành,

nh

vực
kinh
t
ế.4/
Hạ
t

ng
xãhộ
i(socialinfrastructure):
baogồmcáccơsở,
thi
ế
t
b

vàcô
ng
trì
nhph
ụcvụchogiáo
dụcđào
t
ạo,nghiêncứukhoahọc,ứ
ng
dụ
ng

tri
ển

khai

ng
nghệ
;
cáccơsởy
t
ế,bảovệsức
khoẻ,bảohiểmxãhộ
i
vàcáccô
ng
trì
nhph
ụcvụchohoạtđộngvănhoá,xãhội,vănnghệ,thể
dụcthểthao
Vậykếtcấuhạtầng(haycơsởhạtầng)làhệthốngcáccôngtrìnhvậtchấtkỹthuật
đợctổchứcthànhcácđơnv

sảnxuấtvàdịchvụ,cáccôngtrìnhsựnghiệpcóchứcnăng
đảmbảosựdichuyển,cácluồngthôngtin,vậtchấtnhằmphụcvụcácnhucầucótínhphổ
biếncủasảnxuấtvàđờ
i
sốngxãhội.
Từkháiniệmtrêncóthểquanniệmkếtcấuhạtầnggiaothôngvậntả
il
àhệthống
nhữngcôngtr
ì
nhvậtchấtkỹthuật,cáccôngtrìnhkiếntrúcvàcácphơngtiệnvềtổchức

cơsởhạtầngmangt
í
nhnềnmóngchosựpháttriểncủangànhgiaothôngvậntảivànền
kinhtế.KếtcấuhạtầngGTVTbaogồmhệthốngcầu,đờng,cảngbiển,cảngsông,nhàga,
sânbay,bếnbãivàhệthốngtrangthiếtbịphụtrợ
:
thôngtintínhiệu,biểnbáo,đènđờng
Đặctrngcủakếtcấuhạtầng
l
àcótínhthốngnhấtvàđồngbộ,giữacácbộphậncósự
gắnkếthà
i
hoàvớinhautạothànhmộtthểvữngchắcđảmbảochophéppháthuyđợcsức
mạnhtổnghợpcủacảhệthống.Đặctrngthứhailàcáccôngtrìnhkếtcấuhạtầngcóquy
môlớnvàchủyếuởngoàitrời,bốtr
í
rả
i
ráctrênphạmvicảnớc,chịuảnhhởngnhiềucủa
tựnhiên.
2.2.
2.2.
2.2.
2.2.Ph
Ph
Ph
Phâ
â
â
ân

n
n
nlo
lo
lo
loạ


ại
i
i
ik
k
k
kế
ế
ế
ết
t
t
tc
c
c
cấ


ấu
u
u
uh

h
h
hạ


ạt
t
t
tầ


ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngv
v
v
vậ



ận
n
n
nt
t
t
tả


ải
i
i
i
Kếtcấuhạtầnggiaothôngvậntảiđợcphânloạ
i
theonhiềutiêuthứctuỳthuộcvào
bảnchấtvàphơngphápquảnlý.Cóthểphânloạ
i
theohaitiêuthứcphổbiếnsau:
Ph
Ph
Ph
Phâ
â
â
ân
n
n

ntheo
theo
theo
theot
t
t

í
í
ính
nh
nh
nhch
ch
ch
chấ


ất
t
t
tc
c
c

á
á
ác
c
c

clo
lo
lo
loạ


ại
i
i
iđờ
đờ
đờ
đờng
ng
ng
ng
ãHạtầngđờngbộbaogồmhệthốngcácloạ
i
đờngquốclộ,đờngtỉnh
l
ộ,đờng
huyện,đờngxã,đờngđôthị,đờngchuyêndùngvàhệthốngcácloạ
i
cầu:cầuvợt,cầu
chui cùngnhữngcơsởvậtchấtkhácphụcvụchoviệcvậnchuyểntrênbộnh:bếnbãiđỗ
xe,t
í
nhiệu,biểnbáogiaothông,đènđờngchiếusáng
ãHạtầngđờngsắtbaogồmcáctuyếnđờngray,cầusắt,đờnghầm,cácnhàgavà
hệthốngthôngtintínhiệuđờngsắt

ãHạtầngđờngsôngbaogồmcáccảngsông,luồnglạch,kèbờ lànhữngtiềnđề
đểtiếnhànhkhaithácvậntả
i
đờngthuỷ.
ãHạ
t

ng
đờ
ng
bi

n
bao
gồm
h

th

ng
cáccả
ng
bi

n,
cả
ngn
ớcsâ
u,
cả

ng
container
vàcác

ng
trì
nhph
ục
vụ
vận
t

i
đờ
ng
bi

n
nhhoa
ti
ê
u,
h

i
đă
ng
ãHạtầnghàngkhông
l
ànhữngsânbay,đờngbăng

Ph
Ph
Ph
Phâ
â
â
ân
n
n
ntheo
theo
theo
theokhu
khu
khu
khuv
v
v
vự


ực
c
c
c
ãHạtầnggiaothôngđôth

baogồmhaibộphận:giaothôngđố
i
ngoạ

i
vàgiao
thôngnộithị.Giaothôngđốingoạilàcácđầunútgiaothôngđờngbộ,đờngthuỷ,đờngsắt,
đờnghàngkhôngnốiliềnhệthốnggiaothôngnộ
i
thịvớihệthốnggiaothôngquốcgiavà
quốctế.Giaothôngnộ
i
thị
l
àhệthốngcácloạiđờngnằmtrongnộibộ,nộithịthuộcphạm
vịđịagiớihànhchínhcủamộtđịaphơng,mộtthànhphố.Giaothôngt
ĩ
nhtrongđôth

bao
gồmnhàga,bếnxeôtô,cácđ
i
ểmđỗxe
ãHạtầnggiaothôngnôngthônchủyếulàđờngbộbaogồmcácđờngliênxã,liên
thônvàmạng
l

i
giaothôngnộiđồngphụcvụsảnxuấtnôngngnghiệp.Hạtầnggiao
thôngnôngthônđónggópmộtphầnquantrọngvàohệthốnggiaothôngquốcgia,làkhâu
đầuvàcũng
l
àkhâucuố
i

củaquátr
ì
nhvậnchuyểnphụcvụsảnxuất,tiêuthụhàngnông
sảnvàsảnphẩmtiêudùngchotoànbộkhuvựcnôngthôn.
III.
III.
III.
III.ĐẦ
ĐẦ
ĐẦ
ĐẦU
U
U
UT
T
T
TPH
PH
PH
PHÁ
Á
Á
ÁT
T
T
TTRI
TRI
TRI
TRIỂ



ỂN
N
N
NK
K
K
KẾ


ẾT
T
T
TC
C
C
CẤ


ẤU
U
U
UH
H
H
HẠ


ẠT
T

T
TẦ


ẦNG
NG
NG
NGGIAO
GIAO
GIAO
GIAOTH
TH
TH
THÔ
Ô
Ô
ÔNG
NG
NG
NGV
V
V
VẬ


ẬN
N
N
NT
T

T
TẢ


ẢI
I
I
I
1.
1.
1.
1.S
S
S
Sự


ực
c
c
cầ


ần
n
n
nthi
thi
thi
thiế

ế
ế
ết
t
t
tph
ph
ph
phả


ải
i
i
iđầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ut
t
t
tph
ph
ph
phá
á
á
át

t
t
ttri
tri
tri
triể


ển
n
n
nk
k
k
kế
ế
ế
ết
t
t
tc
c
c
cấ


ấu
u
u
uh

h
h
hạ


ạt
t
t
tầ


ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngv
v
v
vậ



ận
n
n
nt
t
t
tả


ải
i
i
i
Đầutpháttriểnkếtcấuhạtầnggiaothôngvậntảilàvôcùngquantrọngvàhếtsức
cầnthiếtvì:
Giaothôngnó
i
chunglàsảnphẩmcủaquátrìnhsảnxuấthànghoá,ngợclạigiao
thônglạilàđ
i
ềukiệnđểsảnxuấthànghoápháttriển.Dođó,giữayêucầupháttriểncủa
giaothôngvàsảnxuấthànghoáth
ì
giaothôngphảiđợcxâydựngvàpháttriểntrớcsovớ
i
sảnxuấthànghoá.Songđểpháttriểnnhanhgiaothôngtrớchếtphảiđầutxâydựngvà
củngcốkếtcấuhạtầnggiaothông.
Kếtcấuhạtầnggiaothôngvậntảicóvaitrònềnmónglàtiềnđềvậtchấthếtsức

quantrọngchomọihoạtđộngvậnchuyển,luthônghànghoá.Nếukhôngcómộthệthống
đờnggiaothôngđầyđủ,đảmbảotiêuchuẩnthìcácphơngtiệnvậntảinhcácloạ
i
xeôtô,
tàuhoả,máybay sẽkhôngthểhoạtđộngtốtđợc,khôngđảmbảoantoàn,nhanhchóng
khivậnchuyểnhànhkháchvàhànghoá.Vìvậychấtlợngcủacáccôngtr
ì
nhhạtầnggiao
thông
l
àđ
i
ềukiệntiênquyếtảnhhởngđếnchất
l
ợnghoạtđộngvậntảinóiriêngvàảnh
hởngđếnsựpháttriểncủanềnsảnxuấtkinhtế-xãhộinóichung.Mộtxãhộ
i
ngàycàng
pháttriểnth
ì
nhucầuvậntảingàycàngtăngđòihỏicơsởhạtầnggiaothôngphảiđợcđầu
tthíchđángcảvềlợnglẫnvềchất.
Đầutxâydựngmạnglớigiaothôngvữngmạnhlàcơsởnềntảngđảmbảosựphát
triểnbềnvữngchocảmộthệthốngcơsởhạtầngkinhtế-xãhộ
i
củamộtquốcgia.CSHT
GTVTlàmộtbộphậnquantrọngcấuthànhnênkếtcấuhạtầngcủamộtnềnkinhtế.Nếu
chỉquantâmđầutchocáclĩnhvựcnănglợng,viễnthông,hoặccáccơsởhạtầngxãhộ
i
màkhôngquantâmxâydựngmạnglớigiaothôngbềnvữngthìsẽkhôngcósựkếtnố

i
hữucơgiữacácngành,cáclĩnhvựckinhtế-xãhội.KCHTcủanềnkinhtếsẽtrởthành
mộtthểlỏng
l
ẻo,khôngliênkếtvàkhôngthểpháttriểnđợc.
ĐầutpháttriểncơsởhạtầnggiaothôngnhằmđảmbảochongànhGTVTpháttriển
nhanhchóng.Nhờđóthúcđẩyquátrìnhpháttriểnsảnxuấthànghoávàluthônghànghoá
giữacácvùngtrongcảnớc;khaithácsửdụnghợp
l
ýmọitiềmnăngcủađấtnớcnhất
l
àở
vùngnôngthôn,vùngsâu,vùngxacònlạchậu;chophépmởrộnggiaolukinhtếvănhoá
vànângcaotínhđồngđềuvềđầutgiữacácvùngtrongcảnớc.
Đầutpháttriểnkếtcấuhạtầnggiaothônglàphùhợpvớixuthếtấtyếucủamộtxã
hộ
i
đangpháttriểnvớ
i
tốcđộđôth

hoácao.Ngàynay,cácphơngtiệngiaothôngvậntả
i
pháttriểnnhvũbãonhờvàonhữngthànhtựucủanềnvănminhkhoahọcvàkỹthuật.Từ
chiếcxekéobằngsứcngờ
i
thìngàynayđãđợcthaythếbằngxeđạp,xemáy,ôtô,xe
trọngtải
l
ớn,xeđiệnngầm,tàusiêutốc Sựtăng

l
êncủadânsốkếthợpvớ
i
sựxuấthiện
củahàngloạtcácphơngtiệngiaothôngngàycànghiệnđạ
i
đòihỏicáccôngtrìnhhạtầng
nhđờngsá,cầucống,nhàga,sânbay,bếnbãi cầnđợcđầutmởrộng,nângcấpvàxây
dựnglạitrênquymô
l
ớn,hiệnđạibằngnhữngvậtliệumớicóchấtlợngcao.Cónhthế
mớikhắcphụcđợcnhữngtồntạ
i
trongvấnđềvậnchuyểnluthôngởnhữngđôthịlớnnh
nạnùntắcgiaothông,tainạngiaothông.
2.
2.
2.
2.Đặ
Đặ
Đặ
Đặc
c
c

đ
đ
đi
i
i

iể


ểm
m
m
mc
c
c
củ


ủa
a
a
ađầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ut
t
t
tx
x
x

â
â

ây
y
y
yd
d
d
dự


ựng
ng
ng
ngk
k
k
kế
ế
ế
ết
t
t
tc
c
c
cấ


ấu
u
u

uh
h
h
hạ


ạt
t
t
tầ


ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngv
v
v

vậ


ận
n
n
nt
t
t
tả


ải
i
i
i
HoạtđộngđầutxâydựngKCHTGTVTcónhiềuđặcđiểmchungnhbấtkỳhoạt
độngđầutnàokhác,songbêncạnhđócòncónhữngđặcđ
i
ểmriêngbiệt,chuyênsâuchỉ
cótrongloạ
i
h
ì
nhđầutnày.
ĐầutvàoKCHTGTcầnkhốilợngvốnlớn,chủyếulàtừvốnngânsáchnhànớc
(vốnngânsáchthờngchiếmtừ60–70%tổngvốnđầut).Docáccôngtrìnhhạtầnggiao
thôngvậntả
i
thờngđòihỏivốnlớn,thờigianxâydựnglâu,hiệuquảkinhtếmanglạicho

chủđầutkhôngcao,khóthuhồivốnnênkhônghấpdẫncácnhàđầutcánhân.Bêncạnh
đócáccôngtr
ì
nhgiaothôngphụcvụchonhucầuđ
i
lạ
i
củatoànxãhội,đợcmọ
i
thành
phầnkinhtếthamgiakhaithácmộtcáchtriệtđể,khihhỏng
l


taiquantâmđầutsửa
chữa,bảodỡngđểduytrìtuổithọchochúng.Vìvậynhànớchàngnămđềutríchngân
sáchđểđầutxâydựngmới,sửachữakhắcphụcnhữngcôngtr
ì
nhhhỏnggópphầncảitạo
bộmặtgiaothôngđấtnớc.
ĐầutKCHTGTmangtínhxãhộ
i
hoácao,khóthuhồivốnnhngđemlạ
i
nhiềulợiích
chonềnkinh
t
ế-xãhộ
i.
Tuyhoạ

t
độngđầu
t
xâydựngcơsởhạ
t
ầnggiaothôngkhôngđem
l

i
l


ch
tr
ực
ti
ếpchochủđầunhng
l


chmànềnkinh
t
ếxãhộ
i
đợchởngth
ì
khôngthểcân
đongđođếmđợc.Cóthểcoihoạ
t
độngđầu

t
này
l
àđầu
t
chophúc
l

i
xãhộ
i,
phụcvụnhucầu
củatoànthểcộngđồng.
Sảnphẩmđầutxâydựngcáccôngtrìnhgiaothông
l
àmộtloạihànghoácôngcộng,
yêucầugiátr

sửdụngbềnlâunhnglạidonhiềuthànhphầnthamgiakhaithácsửdụng.
Vìvậynhànớccầntăngcờngquảnlýchặtchẽcácgiaiđoạnhìnhthànhsảnphẩm,lựa
chọnđúngcôngnghệth
í
chhợp,hiệnđạ
i
đểchoracáccôngtrìnhđạttiêuchuẩnvàchất
lợngquốctế,đảmbảoantoànchomọihoạtđộngcủanềnkinhtế
ĐầutKCHTGTcótínhrủirorấtcaodochịunhiềutácđộngngẫunhiêntrongthời
giandài,cósựmâuthuẫngiữacôngnghệmớivàvốnđầut,giữacôngnghệđắttiềnvà
khố
i

lợngxâydựngkhôngđảmbảo.Dođótrongquản
l
ýcầnloạitrừđếnmứctốiđacác
nguyênnhândẫnđếnrủ
i
rochonhàđầut,nhàthầukhoánvàtvấn.
Đầutxâydựngcáccôngtrìnhgiaothôngthờngliênquanđếnnhiềuvùnglãnhthổ.
Cácnhàquảnlýcầnt
í
nhđếnkhảnăngnàyđểtăngcờngviệcđồngbộhoátrongkhaithác
tốiđacáctiềmnăngcủavùnglãnhthổ,cácthànhphầnkinhtếđểpháttriểngiaothông,
nhằmgiảmhaoph
í
laođộngxãhội.
Xâydựngcáccôngtrìnhgiaothông
l
àmộtngànhcầnthờngxuyêntiếpnhậnnhững
tiếnbộmớicủakhoahọckỹthuật,củacôngnghệsảnxuấthiệnđạ
i
đểđápứngnhucầu
ngàycàngcaocủaconngời.VídựnhngànhđờngsắtViệtNamđangnghiêncứuđểxây
dựngtuyếnđờngsắtkhôngkhenố
i
giúpchotàuchạyêm,tạocảmgiácdễchịuchohành
kháchvàmôitrờng;tránhđợcnhữngvàđậplàmhaomònhhạiđầumáytoaxevàhạnchế
hiệntợnggụcmốiraylàmảnhhởngđếnantoànvậnchuyểnđờngsắt.Trongquátrìnhxây
dựngKCHTGTluônđòihỏiyêucầukỹthuậtcao,côngnghệhiệnđại,vìcóthểmộtcông
trìnhkhôngđảmbảochấtlợngsẽgâyrathiệthạivềt
í
nhmạngvàtảisảncủarấtnhiều

ngời.
Xâydựngcáccôngtrìnhgiaothônglàmộtngànhcóchukỳsảnxuấtdài,tiêuhaotà
i
nguyên,vậtlực,trílực,khốilợngcôngviệclớnvàthờngthiếuvốn.Dođóviệcxácđịnh
tiếnđộđầutcầncócăncứkhoahọc,xâydựngtậptrungdứtđiểm.Đólàbiệnpháptiết
kiệmvốnđầuttíchcựcnhất.
3.
3.
3.
3.C
C
C

á
á
ác
c
c
ch
h
h

ì
ì
ình
nh
nh
nhth
th
th

thứ


ức
c
c
cđầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ut
t
t
tph
ph
ph
phá
á
á
át
t
t
ttri
tri
tri
triể



ển
n
n
nk
k
k
kế
ế
ế
ết
t
t
tc
c
c
cấ


ấu
u
u
uh
h
h
hạ


ạt
t
t

tầ


ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngv
v
v
vậ


ận
n
n
nt
t
t

tả


ải
i
i
i
Cóthểphânloạicáchìnhthứchoạtđộngđầuttheonhiềukhíacạnh.Nhngxéttổng
hợpth
ì
đầutKCHT
l
àđầutchocácđố
i
tợngvậtchất,chủđầutlànhànớcnếuđầutbăng
nguồnngânsáchvà
l
àdoanhnghiệphoặctnhânnếuđầuttheoh
ì
nhthứcBOT

t
theo

nhch

t
th
ì
đầu

t
baogồ
m:
đầu
t
xâydự
ng
mớ
i,
đầu
t
xâydự
ng
l

i;
đầu
t
theo
chi
ều
r

ng
(l
à
l
àm
t
ă

ng
số
l

ng
cáccô
ng
trì
nh
giaothô
ng)
vàđầu
t
theo
chi
ềusâu
(l
à
l
àm
t
ă
ng
kh
ảnă
ngkhai
th
á
c,ph
ụcvụ

cu
ảmộ
t

ng
trì
nh).
Nếuphânloạiđầuttheoquymôđầutbaogồm:đầutchosựánnhómA,nhómBvà
nhómC.
Đốivớ
i
cácđờnggiaothông:cáckhoảnchiph
í
sửachữathờngxuyên,sửachữađộ
t
xu

t(
sửa
ch
ữa
l
ớn,
ch

ng
bão
l
ũ
)

cóthểgọ
il
àđầu
t
đểduy
trì
giao
th
ông.Đ
i
ều
kh
ác
bi

t
ởđây
l
ànó
thu
ộcnguồnvốnsựnghiệpkinh
t
ế
(
chi
thờngxuyên
t
ừngânsách)doBộ
t
à

i
ch
í
nhcấpphá
t,
cònđầu
t
xâydự
ng
mớ
il
à
thu
ộcnguồnvốnXDCB(chiđầutpháttriển)doBộkếhoạchvà
đầutquản
l
ý.
4.
4.
4.
4.C
C
C

á
á
ác
c
c
cngu

ngu
ngu
nguồ


ồn
n
n
nv
v
v
vố


ốn
n
n
nđầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ut
t
t
tv
v
v


à
à
àc
c
c

á
á
ác
c
c
ch
h
h

ì
ì
ình
nh
nh
nhth
th
th
thứ


ức
c
c
chuy

huy
huy
huyđộ
độ
độ
động
ng
ng
ngv
v
v
vố


ốn
n
n
nđể
để
để
đểph
ph
ph
phá
á
á
át
t
t
ttri

tri
tri
triể


ển
n
n
nk
k
k
kế
ế
ế
ết
t
t
tc
c
c
cấ


ấu
u
u
uh
h
h
hạ




t
t
t
tầ


ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngv
v
v
vậ



ận
n
n
nt
t
t
tả


ải.
i.
i.
i.
Tổngvốnđầutpháttriểntoànxãhộ
i
đợchìnhthànhtừ5nguồn,đólàvốnngânsách
nhànớc(gồmcảvốnODAvàvốnviệntrợ),vốnt
í
ndụngđầut,vốndocácdoanhnghiệp
nhànớcđầut,vốnđầuttrongdâncvàtnhânvàvốnđầuttrựctiếpcủanớcngoài(FDI).
Nguồnvốnđầuttừngânsáchnhànớc(baogồmcảODA,vốnviệntrợ,tàitrợcủa
quốctếchoChínhphủViệtNam)chủyếuđợcđầuttrựctiếpchokếtcấuhạtầngởcả
nôngthônvàđôth

.Nguồnvốnđầuttừngânsáchnhànớcđóngvaitròhếtsứcquantrọng,
tạodựngnềntảngvàđ
i
ềukiệnbanđầuđểthuhútcácnguồnvốnkháctậptrungchođầut
pháttriển.
Vốnt

í
ndụngnhànớcđợcsửdụngđểtà
i
trợtoànbộhoặctàitrợmộtphầnchocác
côngtrìnhkinhtếquantrọng,cóhiệuquảvàkhảnăngthuhồivốnlớn.Trongxâydựng
giaothông,cácnhàthầukhithamgiathựchiệncácdựánBOTcóthểđợcvayloạ
i
vốn
nàyhoặccáckhuvựccónhiềutiềmnăngpháttriểnvềtàinguyênthiênnhiênnhngchacó
điềukiệnkhaitháccũnglàđốitợngđợcchovay.
Nguồnvốncủadoanhnghiệpnhànớclàtừvốnkhấuhaocơbảncủacácdoanh
nghiệp,tríchlợinhuậnsauthuếchođầutpháttriểnvàmộtphầntựvaytừcáctổchứct
í
n
dụng vàhoạtđộngđầutchủyếulànhằmmởrộngsảnxuấtkinhdoanh,đổimớ
i
kỹthuật,
côngnghệhoặchợptácliêndoanh,liênkếtvớicácthànhphầnkinhtếkháctrongvàngoài
nớc.Mộtsốdoanhnghiệpnhànớc
l
àmộthộkếhoạchtrongviệcđầutpháttriểngiao
thôngnh:TổngcôngtyhàngkhôngViệtNam,TổngcôngtyđờngsắtViệtNam
Vốnđầutdâncvàtnhânngàymộttăng,tạodựngđợcnguồnvốnlớntrongnhândân,
kểcảởthànhthịvànôngthôn.Tuynhiênnguồnvốnnàyrấthạnchếtrongviệcđầutvào
HTGTVT.
Vốnđầuttrựctiếpnớcngoài(FDI)hầunhchỉđầutvàonhữnglĩnhvựcđemlạilợi
nhuậncaovànhanhchóngthuhồivốn,đầutvàoxâydựngcơsởhạtầngtrongcáckhu
côngnghiệp nhngkhôngchútrọngđầutvàolĩnhvựchạtầngGTVT.
Tronglĩnh
vựcGTVTcác

ngu

n
vốn
tr
ên
đề
uđợc
t
ă
ng
cờ
nghuyđộngchođầ
u
t
ph
á
t
tri

n
trong
nh

ng
n
ămvừa
qua
v
àsẽ

ph
á
t
tri
ển
trongth

i
giant

i.

th

minh
họa
v

n
đầ
u
t
ph
á
t
tri
ểntoàn
x
ãhộ
i

cho
KCHTGTVT
theo
sơđồ
sau:
BI
BI
BI
BI




U1:
U1:
U1:
U1:
S
S
S

Ơ
Ơ
ƠĐỒ
ĐỒ
ĐỒ
ĐỒNGU
NGU
NGU
NGUỒ



ỒN
N
N
NV
V
V
VỐ


ỐN
N
N
NĐẦ
ĐẦ
ĐẦ
ĐẦU
U
U
UT
T
T
TPH
PH
PH
PHÁ
Á
Á
ÁT

T
T
T
TRI
TRI
TRI
TRI



ỂN
N
N
NK
K
K
KẾ


ẾT
T
T
TC
C
C
CẤ


ẤU
U

U
UH
H
H
HẠ


ẠT
T
T
TẦ


ẦNG
NG
NG
NG
GIAO
GIAO
GIAO
GIAOTH
TH
TH
THÔ
Ô
Ô
ÔNG
NG
NG
NGV

V
V
VẬ


ẬN
N
N
NT
T
T
TẢ



I.
I.
I.
I.
n
n
ĐểhuyđộngvốnchođầutKCHTGTVTcócáchìnhthứcsau:
+
Ph
Ph
Ph
Phá
á
á
át

t
t
th
h
h

à
à
ành
nh
nh
nhtr
tr
tr
trá
á
á
ái
i
i
iphi
phi
phi
phiế
ế
ế
ếu
u
u
u

:Đây
l
àmộthìnhthứcvaynợtrongđóthểhiệncamkếtcủa
ngờipháthànhsẽthanhtoánmộtsôtiềnxácđịnhvàomộtngàyxácđịnhtrongtơnglaivới
mộtmứclãinhấtđịnhchochủsởhữunó.CácchủthểpháthànhtráiphiếucóthểlàChính
phủ,chínhquyềnđịaphơnghaycáccôngty.TráiphiếuChínhphủpháthànhnhằmmục
tiêucânbằngngânsách,thựchiệncácdựánxâydựngkếtcấuhạtầngvàđợcđảmbảo
bằngngânsáchquốcgia.Trá
i
phiếucủach
í
nhquyềnđịaphơngpháthànhđểtàitrợcho
cácdựánxâydựngcủađịaphơng.Cáccôngtypháthànhtráiphiếunhằmhuyđộngvốn
chođầutpháttriển.
+
Đổ
Đổ
Đổ
Đổi
i
i
iđấ
đấ
đấ
đất
t
t
tl
l
l

lấ


ấy
y
y
yc
c
c

ô
ô
ông
ng
ng
ngtr
tr
tr
trì
ì
ì
ình
nh
nh
nh
:làmộtchínhsách,biệnpháptạovốnđểxâydựngpháttriển
hạtầnggiaothông Trongxâydựnghệthốngđờnggiaothông,ởnhữngnơicótuyếnđờng
chạyqua,giátr

củađấtđaihaibênđờngsẽtăng

l
ên.Vìvậy,khixâydựngtuyếnđờng,ở
điềukiệnchophépnêngiảiphóngmặtbằngrộngrahaibêntừ50-100mđểsaukhihoàn
thànhcôngtrìnhsẽchuyểnnhợngđấthaibênđờngđểbùvàotiềngiảiphóngmặtbằngvà
tiềnđầutxâydựngtuyếnđờng.
+
Huy
Huy
Huy
Huyđộ
độ
độ
động
ng
ng
ngv
v
v
vố


ốn
n
n
nđầ
đầ
đầ
đầu
u
u

ut
t
t
ttheo
theo
theo
theoh
h
h

ì
ì
ình
nh
nh
nhth
th
th
thứ


ức
c
c
cBOT
BOT
BOT
BOT
:Đây
l

àhìnhthứcđãvàđangđợctriển
khaivớ
i
nhiềudựántrongngànhGTVT.Đểgiảmchitiêucôngcộngtừngânsách,nhiều
quốcgiađãtìmkiếmhìnhthứcđầutmớihớngvàsửdụngnguồnvốn,nhânlựccủakhu
vựcdândoanhởtrongvàngoàinớc,dựatrênnguyêntắcthuphíhoànvốn,tiêubiểu
l
àcác
hìnhthức:BOT(xâydựng,vậnhành,chuyểngiao),BTO(xâydựng,chuyểngiao,vận
hành).Đâycũnglàxuhớngđểpháttriểnkếtcấuhạtầng,đặcbiệtởcácnớcđangphát
triển.Ởnớcta,đầutchoxâydựnggiaothôngbằngvốnngânsáchnhànớckhôngthểđáp
ứngđợcnhucầu,cònvốnvayuđã
i
thìcóhạnvàcàngkhóthuhúthơnkhinềnkinhtếnớc
tapháttriểnlên.HìnhthứchuyđộngvốnBOTtỏrahữuhiệuvìtàitrợdựánbằngch
í
nh
nguồnthuphátsinhtừquátrìnhkinhdoanhcôngtrình.Vìvậy,xâydựngdựáncầnphải
chứngminhdựáncókhảnăngthuđủtrongquátrìnhkinhdoanh,khaitháccôngtrình,
tiếpđếncầnphả
i
tổchứccácđ
i
ềukiệncầnthiếtđểthựchiệndựán.Nhữngdựáncótính
thơngmạicaokhivậnhànhđềuthànhcông,thậmch
í
đạtkếtquảcaohơndựkiến,nhdự
ánđờngTrờngSơnrasânbayTânSơnNhất(saukhihoànvốnđợcphépthuphíthêmmột
thờigiannữađểtạoquỹpháttriểngiaothôngđịaphơngvàsauđóbàngiao
l

ạichonhà
nớc).
IV.
IV.
IV.
IV.KINH
KINH
KINH
KINHNGHI
NGHI
NGHI
NGHIỆ


ỆM
M
M
MC
C
C
CỦ


ỦA
A
A
AM
M
M
MỘ



ỘT
T
T
TS
S
S
SỐ


ỐQU
QU
QU
QUỐ


ỐC
C
C
CGIA
GIA
GIA
GIAV
V
V
VỀ


ỀĐẦ

ĐẦ
ĐẦ
ĐẦU
U
U
UT
T
T
TPH
PH
PH
PHÁ
Á
Á
ÁT
T
T
TTRI
TRI
TRI
TRIỂ


ỂN
N
N
NK
K
K
KẾ



ẾT
T
T
TC
C
C
CẤ


ẤU
U
U
UH
H
H
HẠ



T
T
T
TẦ


ẦNG
NG
NG

NGGIAO
GIAO
GIAO
GIAOTH
TH
TH
THÔ
Ô
Ô
ÔNG
NG
NG
NGV
V
V
VẬ


ẬN
N
N
NT
T
T
TẢ


ẢI,
I,
I,

I,B
B
B

À
À
ÀI
I
I
IH
H
H
HỌ


ỌC
C
C
CCHO
CHO
CHO
CHOVI
VI
VI
VIỆ


ỆT
T
T

TNAM
NAM
NAM
NAM
1.
1.
1.
1.Kinh
Kinh
Kinh
Kinhnghi
nghi
nghi
nghiệ


ệm
m
m
mv
v
v
về


ềph
ph
ph
phá
á

á
át
t
t
ttri
tri
tri
triể


ển
n
n
nh
h
h
hệ


ệth
th
th
thố


ống
ng
ng
nggiao
giao

giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngv
v
v
vậ


ận
n
n
nt
t
t
tả


ải
i
i
ib
b

b
bề


ền
n
n
nv
v
v
vữ


ững,
ng,
ng,
ng,h
h
h

à
à
ài
i
i
iho
ho
ho
hoà
à

à
àv
v
v

à
à
à
b
b
b
bả


ảo
o
o
ov
v
v
vệ


ệm
m
m

ô
ô
ôi

i
i
itr
tr
tr
trờ


ờng.
ng.
ng.
ng.
ĐứngtrớcnhữngkhókhăncủangànhGTVTnh:tiêuhaotàinguyênnăng
l
ợngrất
lớnđặcbiệtlàdầumỏ,chiếmdụngtàinguyênđấtcaohơncácngànhkhác,gâyônhiễm

i
trờng,khôngkh
í
tiếngồnlớn đồngthờilàmtănggiántiếpchiphíxãhộinhgâyách
tắcgiaothông,tainạngiaothông,vìvậyphả
i
nhanhchóngtìmraphơngthứcmớ
i
đểphát
triểnbềnvữngGTVTthíchứngvớ
i
nhucầupháttriểnxãhộivàmôitrờng.TrungQuốc
l

à
nớccódânsốđông,cótốcđộtăngtrởngkinhtếcaođã
l
ựachọnphơngthứcutiênphát
triểnđờngsắtchứkhôngápdụngmôh
ì
nhpháttriểnphơngtiệngiaothôngcuảcácnớc
phơngTây(lấyxeôtô
l
àmchính).Sởdĩnhvậy
l
àv
ì
đờngsắtlàphơngthứcGTVTsử
dụngtàinguyênnăng
l
ợngsạchvàtiếtkiệmnănglợngnhất(tỷlệtiêuhaonăng
l
ợngb
ì
nh
quânchomộtđơnvịvậnchuyểnhàngkhông,đờngbộ,đờngsắt
l
àkhoảng11:8:1).Bên
cạnhđó,đờngsắtcóuđ
i
ểmlàđơnvịnănglựcvậnchuyểnchiếmdụngdiệntíchđất
í
t
(đờngbộchiếmgấp25lầnsovớiđờngsắt),sửdụngtà

i
nguyênđấtcóhiệuquả.Trong
vấnđềgâyônhiễmđốivớikhôngkhí,đờngsắtbằngtừ1/40đến1/4đờngbộ,tiếngồn
cũngnhỏhơnsovớiđờngbộ.
Hiệnnay,lợngvậnchuyểnhànghoábằngđờngsắtchiếmtrên60%tổnglợngvận
chuyểnhànghoátoànTrungQuốcđảmbảonhucầutrongphạmvitoànTrungQuốcvà
pháthuytácdụngthenchốtgópphầnvậnhànhnềnkinhtếquốcdân.Ngànhđờngsắt
TrungQuốcđãđềrađờng
l
ốichiếnlợc“pháttriểnkiểusiêuviệt”,mụctiêutổngthể
l
à
hiệnđạ
i
hoámạnglớiđờngsắtđếnnăm2020,nângcaonăngsuấtvậnchuyểnvàtr
ì
nhđộ
trangthiếtbịkỹthuật.
ViệtNam
l
ànớccóhệthốngđờngsắtlạchậusovớithếgiớivàchacóquyhoạchcụ
thểpháttriểnmạnglớiđờngsắttrongcảnớc.KinhnghiệmTrungQuốcgiúpchúngtabài
họccầnquantâmđầutchongànhđờngsắtvìnhữnguđiểmnhkhối
l
ợngvậnchuyểnlớn,
đờngdàivàkhôngtốnkémnhcách
ì
nhthứckhác Trongtơnglaiđờngsắtsẽlàphơng
tiệnvănminhcóhàmlợngkhoahọckỹthuậtcaovớ
i

tốcđộnhanh,antoàn.
2.
2.
2.
2.Kinh
Kinh
Kinh
Kinhnghi
nghi
nghi
nghiệ


ệm
m
m
mv
v
v
về


ềqu
qu
qu
quả


ản
n

n
nl
l
l

ý
ý
ýho
ho
ho
hoạ


ạt
t
t
tđộ
độ
độ
động
ng
ng
ngđầ
đầ
đầ
đầu
u
u
uđầ
đầ

đầ
đầu
u
u
ut
t
t
tx
x
x

â
â
ây
y
y
yd
d
d
dự


ựng
ng
ng
ngc
c
c

ơ

ơ
ơs
s
s
sở


ởh
h
h
hạ


ạt
t
t
tầ


ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giao
th
th
th
thô

ô
ô
ông
ng
ng
ng
Quảnlý
l
ànhằmđạtđợccácmụctiêutrongxâydựnglà:chất
l
ợngtốt,tiếtkiệmvốn
đầut,đacôngtr
ì
nhvàokhaithácđúngtiếnđộthicông.Hoakỳlàmộtquốcgiacócơsở
hạtầnggiaothôngđạtchấtlợngcao,nhiềucôngtr
ì
nhmangtầmcỡquốctếlàbiểutợng
củađấtnớcnày.KinhnghiệmcủaHoaKỳchothấyviệcxác
l
ậpmốiquanhệtráchnhiệm
giữachủđầutvàchủthầukhoántrongquátr
ì
nhxâydựnglàcầnthiết.Kinhnghiệmnày

i
rõnhàtvấnsẽgiúpchủđầuthìnhthànhcáchồsơđểmờithầuvàgiaothầu,sauđót
vấnsẽgiámsátgiúpchủđầut.Nhàthầukhoánthicôngtheođồánthiếtkế.Nếucósaisót
trongthiếtkếth
ì
mọitổnthấtđềudotvấnchịutráchnhiệm,từđónhắcnhởcácnhàtvấn

phảiđềcaotráchnhiệmtrongthiếtkế.Nhàthầukhoáncóquyềntrongthicông,nếuxuất
hiệncácquátrìnhlàmcảntrởthicông,gâylãngphídosựcanthiệpcủachủđầutthìnhà
thầukhoáncóquyềnkhángnghịvàcóquyềndừngviệcthicông.Trongtrờnghợpđóchủ
đầutphảiđềnbùmọithiệthại.
KinhnghiệmnàyápdụngvàoViệtNamphả
i
cócácđiềukiện:Nhàthầukhoán,các
tổchứctvấnphảiđóngbảohiểmtráchnhiệmtuỳtheoquymôcủacôngtr
ì
nh;phảih
ì
nh
thànhhiệphộicácnhàthầukhoán,quyềnch
í
nhđángcủanhàthầuphảiđợcghinhậnvào
phápluật.Kinhnghiệmnàycónhiềuuđ
i
ểm,vìnónângcaođợctráchnhiệmcủamỗichủ
thểkinhtếtrongnềnkinhtếth

trờng,đảmbảotínhbìnhđẳng,minhbạchchocácchủthể
đó.
3.
3.
3.
3.Kinh
Kinh
Kinh
Kinhnghi
nghi

nghi
nghiệ


ệm
m
m
mv
v
v
về


ềvi
vi
vi
việ


ệc
c
c
cx
x
x

â
â
ây
y

y
yd
d
d
dự


ựng
ng
ng
ngc
c
c

ơ
ơ
ơch
ch
ch
chế
ế
ế
ếch
ch
ch
chí
í
í
ính
nh

nh
nhs
s
s

á
á
ách
ch
ch
chđầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ut
t
t
tcho
cho
cho
chogiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô

ô
ông
ng
ng
ngm
m
m
mộ


ột
t
t
t
c
c
c

á
á
ách
ch
ch
chh
h
h
hợ


ợp

p
p
pl
l
l

ý
ý
ý
CácnớccócơsởhạtầnggiaothôngpháttriểnđềucótỷlệđầutchoGTVTcao.Đó
làmố
i
quanhệnhânquảtấtyếu.ThànhphốSingapoređợcmệnhdanhlàthànhphốcó
giaothôngtốtnhấtChâuÁvớimứcđầutchoGTVTchiếmtới30%trongtổngvốnđầut,
trongđóchútrọngđầutvàoCSHTGTcôngcộngnhhệthốngxebuýtvàtàuđiện
ngầm MộtsốnớccótỷlệđầutchoGTVTcaođiểnh
ì
nhlà:HànQuốc(35%),NhậtBản
(36%),Mỹ(30%) thìhạtầnggiaothôngcủahọcũngthuộcvàodiệnhiệnđạ
i
nhấtnhì
trênthếgiới.Tronggiaiđoạnhiệnnayđểđápứngnhucầuluthôngcủaxãhội,cácnớc
đangnhanhchóngđiềuchỉnh
l

i
phơnghớngđầut,cóchínhsáchutiênpháttriểnhệ
thốngGTcôngcộng,xâydựngkếhoạchthiết
l
ậphệthốnggiaothôngnố

i
liềncácvùng
nôngthônxaxô
i
hẻolánhvớimạngGTCCởcácthànhphốlớnvàvừa.
Ch
í
nhsáchđầuthợp
l
ýchoGTVTđãlàmthayđổicănbảntìnhh
ì
nhkinhtếxãhộiở
nhiềunớctrênthếgiới.Đ
i
ềuđóđợcchứngminhthựctếởcácnớctrongkhuvựcĐông
NamÁđangngàycàngquantâmchútrọngtăngtỷ
l
ệđầutchoGTVTđểthúcđẩykinhtế
nhIndonesia,Thá
i
Lan
RiêngởViệtNam,mặcdùtrongnhữngnămgầnđâyngànhGTVTđợcquantâmđầu
tsongtỷ
l
ệđầutchoGTVTcònthấpsovớicácnớctrongkhuvựcvàtrênthếgiới.Tỷlệ
đầutnàylàmảnhhởngkhôngítđếntiếntr
ì
nhpháttriểnkinhtếcủađấtnớc.Việcthiếu
vốnđầutdẫnđếnđờngxá,cầucốngxâydựngchađạttiêuchuẩncũngđavàokhaithácsử
dụnglàmchocôngtrìnhhhỏngnhanh.Nhvậy,thựcchấtchúngtabỏđimộtkhoảnvốn

đầutkhôngnhỏđãbỏratrớcđây.Vìvậy,trongthờigiantới,nhànớcđềrach
í
nhsách
khuyếnkhíchđầuttrongnớcvàngoà
i
nớcvàolĩnhvựcGTVTbêncạnhviệctăngcờng
NSNNchopháttriểnKCHTgiaothông.
4.
4.
4.
4.Kinh
Kinh
Kinh
Kinhnghi
nghi
nghi
nghiệ


ệm
m
m
mv
v
v
về


ềph
ph

ph
phá
á
á
át
t
t
ttri
tri
tri
triể


ển
n
n
nh
h
h
hệ


ệth
th
th
thố


ống
ng

ng
nggiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngc
c
c

ô
ô
ông
ng
ng
ngc
c
c
cộ


ộng
ng

ng
ngđô
đô
đô
đôth
th
th
thị


ịnh
nh
nh
nhằ


ằm
m
m
mc
c
c
cả


ải
i
i
i
thi

thi
thi
thiệ


ện
n
n
nb
b
b
bộ


ộm
m
m
mặ


ặt
t
t
tgiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô

ô
ô
ông
ng
ng
ngđô
đô
đô
đôth
th
th
thị


ịở


ởVi
Vi
Vi
Việ


ệt
t
t
tNam
Nam
Nam
Nam

Giaothôngđôthịlàmộtvấnđềhếtsứcnangiảiđố
i
vớ
i
nhiềuquốcgiatrongđócó
ViệtNam.Hầunhcácđôthịlớnđềugặpphảit
ì
nhtrạngtắcnghẽngiaothôngvàônhiễm

i
trờng.Điểnh
ì
nhnhBăngKốcthủđôTháiLancómậtđộdânsốlà3000ngời/,có
khoảng3.4triệuôtôcon,t
í
nhbìnhquâncứ2.5ngờicómộtôtôcon.Kếtquảcủatình
hìnhnàyđãlàmchoBăngKốctrởthànhthànhphốcóchấtlợngmôitrờngkémnhấtthế
giới.V
ì
vậynhiềuthànhphốđãvàđangpháttriểnhệthốnggiaothôngcôngcộng(GTCC)
thaychonhữngphơngtiệncánhânnhôtôconvàxemáyđểgiữgìnmôitrờngvàbảovệ
nguồntàinguyêncủađấtnớc.Muốnhạnchếcácphơngtiệngiaothôngcánhânvàkhuyến
kh
í
chmọingờichuyểnsangsửdụngphơngtiệnGTCCchỉmộtbiệnpháptốtnhấtvàhiệu
quảnhấtlàphả
i
cóhệthốngcungcấpdịchvụGTCCngàycàngnhiềuvớ
i
chất

l
ợngtốt
nhất,thoảmãnđợcnhucầucủakháchvàgiávéphảirẻ.Mộtsốh
ì
nhthứcgiaothôngcông
cộngđangpháttriểnhiệnnayởcácđôthịlàhệthốngxebuýtvàgiaothôngđờngray.
Hiệnnaygiaothôngđờngrayđangđợcsựquantâmchúýkháphổbiếncủacácnớc
trênthếgiới.Giaothôngđờngray
l
àphơnghớngch

đạosửdụngđờngsắttrongthành
phố,gọichunglàphơngthứchiệnđạ
i
hoágiaothôngchạybằngđiện,baogồm:đờngxe
điệnngầm,đờngraynhẹ(lightrail),đờngsắtmộtđờngray,xeđiện(tramcar).Vậnchuyển
đờngraycócácuđ
i
ểmsau:1-Cóđờngchuyêndụngriêng,tốcđộvậnchuyểnnhanh,t
í
n
hiệuantoàn;2-Sửdụngtà
i
nguyênnănglợngsạch
l
àđiện,khôngchiếmdụngtàinguyên
dầumỏngàycàngcạnkiệt;3-Cơbảnkhônggâybấtcứônhiễmnàođố
i
vớ
i

khôngkhí,
thuộcphơngthứcvận
t

i
“màuxanh”
;
4-Có

nhthaythếmạnh,dung
l
ợngvậnchuyển
l
ớn,có
thểthaythếxeô
t
ôởmứcđộ
r

tl
ớn;5-Chiếmdụngdiện

chđấ
tít;
6-Giáxâydựngthấp.Việ
t
Namđangnghiêncứuvậndụngmôh
ì
nhnàyvàothực
ti

ễnvàth
í
đ
i
ểmđầu
ti
êncó
l

l
àthủđô
HàNộ
i,
v
ìtr
ớckiaHàNộ
i
đãcómộ
t
hệthốngđờngraytrongthànhphốnaycóthểphụchồ
il

i.
Trongpháttriểnhệthốnggiaothôngcôngcộngbằngxebuýt,mộtsốquốcgiaĐông
NamÁđãxâydựngcáctuyếnđờngdànhriêngchoxebuýtnhởJakarta(Indonesia),
thànhphốSingapore Lợiíchcủađờngdànhriêngchoxebuýtkhárõ::cácxechạytựdo
khôngbịcảntrởvàkhônggâytắcnghẽngiaothông,xechạyvớitốcđộcao,tầnsuấtlớn
vàhoạtđộngrấtđúnggiờnênsẽhấpdẫnkháchđilại.Vừaqua,vớisựgiúpđỡcủatổchức
JICANhậtBản,TPHồCh
í

Minhđãmạnhdạntổchứcthíđ
i
ểm“lànutiênchoxebuýt”
trênđoạnđờngTrầnHngĐạo,bớcđầuthànhcông,vànaytiếnthêmmộtbớcnữa
l
àmở
rộngthíđ
i
ểmmôh
ì
nhnàychomộtsốtuyếnđờngkhácvànghiêncứuxâydựng“lànđờng
dànhriêngchoxebuýt”trongthànhphố.
CH
CH
CH
CHƠ
Ơ
Ơ
ƠNG
NG
NG
NGII:
II:
II:
II:TH
TH
TH
THỰ



ỰC
C
C
CTR
TR
TR
TRẠ


ẠNG
NG
NG
NGĐẦ
ĐẦ
ĐẦ
ĐẦU
U
U
UT
T
T
TPH
PH
PH
PHÁ
Á
Á
ÁT
T
T

TTRI
TRI
TRI
TRIỂ


ỂN
N
N
NK
K
K
KẾ


ẾT
T
T
TC
C
C
CẤ


ẤU
U
U
UH
H
H

HẠ


ẠT
T
T
TẦ


ẦNG
NG
NG
NGGIAO
GIAO
GIAO
GIAO
TH
TH
TH
THÔ
Ô
Ô
ÔNG
NG
NG
NGV
V
V
VẬ



ẬN
N
N
NT
T
T
TẢ


ẢI
I
I
IỞ


ỞVI
VI
VI
VIỆ


ỆT
T
T
TNAM
NAM
NAM
NAMGIAI
GIAI

GIAI
GIAIĐ
Đ
Đ
ĐO
O
O
OẠ


ẠN
N
N
N2001-2004
2001-2004
2001-2004
2001-2004V
V
V

À
À
ÀT
T
T

Á
Á
ÁC
C

C
CĐỘ
ĐỘ
ĐỘ
ĐỘNG
NG
NG
NGC
C
C
CỦ


ỦA
A
A
AN
N
N

Ó
Ó
Ó
T
T
T
TỚ


ỚI

I
I
IS
S
S
SỰ


ỰPH
PH
PH
PHÁ
Á
Á
ÁT
T
T
TTRI
TRI
TRI
TRIỂ


ỂN
N
N
NKCHTGTVT
KCHTGTVT
KCHTGTVT
KCHTGTVT

I.
I.
I.
I.V
V
V

À
À
ÀI
I
I
IN
N
N

É
É
ÉT
T
T
TV
V
V
VỀ


ỀGIAO
GIAO
GIAO

GIAOTH
TH
TH
THÔ
Ô
Ô
ÔNG
NG
NG
NGV
V
V
VẬ


ẬN
N
N
NT
T
T
TẢ


ẢI
I
I
IV
V
V


À
À
ÀS
S
S
SỰ


ỰC
C
C
CẦ


ẦN
N
N
NTHI
THI
THI
THIẾ


ẾT
T
T
TPH
PH
PH

PHẢ


ẢI
I
I
IĐẦ
ĐẦ
ĐẦ
ĐẦU
U
U
UT
T
T
TPH
PH
PH
PHÁ
Á
Á
ÁT
T
T
TTRI
TRI
TRI
TRIỂ



ỂN
N
N
N
K
K
K
KẾ


ẾT
T
T
TC
C
C
CẤ


ẤU
U
U
UH
H
H
HẠ


ẠT
T

T
TẦ


ẦNG
NG
NG
NGGIAO
GIAO
GIAO
GIAOTH
TH
TH
THÔ
Ô
Ô
ÔNG
NG
NG
NGỞ


ỞN
N
N
NỚ


ỚC
C

C
CTA
TA
TA
TAHI
HI
HI
HIỆ


ỆN
N
N
NNAY.
NAY.
NAY.
NAY.
ViệtNamlàmộtđấtnớcđợcthiênnhiênuđãivớiv

tríđịa
l
ýthuậnlợi,đờngbờbiển
dài,cómạnglớikênhrạchchằngch

t cókhảnăngpháttriểnđợctấtcảcácloạihìnhgiao
thôngphụcvụchosựpháttriểnkinhtế–xãhội.NếunhởmiềnBắcgiaothôngđờngbộ
đóngvaitròquantrọngtrongviệcgiaolu,buônbángiữacáckhuvực,vùngmiềnthìở
miềnNamgiaothôngđờngthủy
l


i
hếtsứccầnthiếtchoviệcđi
l

i
trênsôngnớc.Từkhi
đấtnớcđợcgiả
i
phónghaimiềnNamBắc,tuyếnđờngsắtthốngnhấtđãđónggóptíchcực
phụcvụnhucầuđ
il

i
củanhândânhaimiền,hàngắnvếtthơngchiếntranh,khôiphục
kinhtế.Ngàynaythìloạ
i
h
ì
nhgiaothônghàngkhôngvàhànghảiđangngàycàngphát
triểnvìvaitròkhôngch

làcầunốiViệtNamvớikhuvựcvàThếgiớ
i
màcòntạoratiềm
lựcngoạitệdồ
i
dàothúcđẩykinhtếpháttriển.Cùngvớ
i
sựpháttriểncủacácphơngtiện
giaothôngvànhucầuđilạ

i
củanhândânđặtrayêucầucầnphảiđầutcảitạo,nângcấp
KCHTGTVTtrênkhắpcảnớcđểtạotiềnđềvậtchấtchogiaiđoạnquáđộlênchủngh
ĩ
a
xãhộithànhcông.
Trả
i
quamộtthờigiantơngđố
i
dàixâydựngvàpháttriểnkếtcấuhạtầnggiaothông

i
riêngvàngànhgiaothôngvậntảinó
i
chung,nớctađãcónhữngbớctiếnđángkể,xây
dựngđợcnhiềucôngtrìnhquantrọngtrảikhắpđấtnớc.Tuynhiêntheosựđánhgiáchung,
cơsởvậtchấtkỹthuậtGTVTnớctacònởtrìnhđộpháttriểnthấp,khôngđồngbộ,cha
theokịpcácnớctiêntiếntrongkhuvực.Cụthể
:
1.
1.
1.
1.Th
Th
Th
Thự


ực

c
c
ctr
tr
tr
trạ


ạng
ng
ng
ngk
k
k
kế
ế
ế
ết
t
t
tc
c
c
cấ


ấu
u
u
uh

h
h
hạ


ạt
t
t
tầ


ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngđô
đô
đô
đôth

th
th
thị



Vớ
i
tốcđộđôthịhoánhanhnhhiệnnay,nớctacókhoảng3.500kmđờngnộithịbên
cạnhhệthốnggiaothôngđốingoạivớinhiềuloạihình:đờngbộ,đờngsắt,đờngthuỷvà
đờnghàngkhông.Giaothôngtĩnhởmộtsốđôth

lớnnhthànhphốHồChíMinhvàHà
Nộ
i
đangđợcđầutpháttriển.ThànhPhốHồChíMinhcó7bếnxeliêntỉnh,gần40bến
xenộ
i
thànhvớitổngdiệnt
í
chtrên145ha,cókhảnăngtiếpnhậnkhoảng30triệulợthành
kháchmộtnăm.HàNộ
i
có3bếnxeliênt

nh,5bếnxenộ
i
thành,nhngchacóquyhoạch
xâydựngcácgarađỗxeôtô.
Sốphơngtiệngiaothôngvàmậtđộdânctrongcácđôthịngàycàngtăngnhanhtạo

sứcéplớnđốivớ
i
hệthốngKCHTGTđôthịđangngàycàngxuốngcấp.Thựctrạnghạ
tầnggiaothôngđôthịcònnhiềubấtcập,thểhiệnởmộtsốđiểmsau:
-Yếu,khôngđồngbộ,mấtcânđốinghiêmtrọng.Tỷ
l
ệdiệnt
í
chđấtdànhchoGTVT
cònthấp(mớ
i
chỉđạt5-7%tổngdiệnt
í
chtrongmộtthànhphốtrongkhiđóởđôthịtiên
tiếntrênthếgiớilà25%).Cácthànhphốđềuthiếuhệthốnggiaothôngtĩnh
l
àcácbãiđỗ
xe,bếnxe,nạnùntắcgiaothôngthờngxuyênxảyravàngàycàngnghiêmtrọng.Sựyếu
kémcủagiaothôngcôngcộngtrongcácthànhphốlớnlàlýdochủyếulàmtăngmứcđộ
sửdụngcácphơngtiệngiaothôngcánhân.
-Mạnglớiđờngchahoànch

nh,mậtđộđờngbộthấp,phânbố
l

i
khôngđều
-Đờngngắntạoranhiềuđiểmgiaocắt,chấtlợngđờngxấu,lòngđờnghẹp(thờngcó
chiềurộngtừ6mđến10m),khoảngcáchgiữacácnútgiaothôngngắn,đờngsắtcắtqua
thànhphốcùngmặtbằngvớihệthốngđờngdẫntớiùntắcvàtainạngiaothôngtănglên.

-Hệthốngđờngvànhđaichahoànch

nh,sốđờngđ
i
vàothànhphố
í
tdẫntớimậtđộ
xetạicáccửaôquácao.
-Giaothôngcũbịxoábỏ,giaothôngmớilạ
i
chapháttriểnđểthaythế
l
ạicànglàm
căngthẳngchotìnhhìnhgiaothông
Vớithựctrạnggiaothôngđôth

nhhiệnnaykhôngđápứngnổinhucầuluthôngcủa
dâncvàcácphơngtiệngiaothôngđangtăngnhanhcảvềsốlợnglẫnloạihình.V
ì
vậy,để
khắcphụctìnhtrạngtrêncầntăngcờngđầutxâydựngmộthệthốnggiaothônghoàn
chỉnh,đồngbộphùhợpvớiquyhoạchpháttriểnđôthị.
2.
2.
2.
2.Th
Th
Th
Thự



ực
c
c
ctr
tr
tr
trạ


ạng
ng
ng
ngk
k
k
kế
ế
ế
ết
t
t
tc
c
c
cấ


ấu
u

u
uh
h
h
hạ


ạt
t
t
tầ


ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngn
n

n

ô
ô
ông
ng
ng
ngth
th
th
thô
ô
ô
ôn
n
n
n
Nôngnghiệpvànôngthônlàmộtkhuvựckinhtếtrọngyếucủađấtnớc.Đểthựchiện
thắnglợisựnghiệpcôngnghiệphoá,hiệnđạihoánôngnghiệpvànôngthôn,pháttriển
GTVTcầnđitrớcmộtbớc.Từnăm1990đếnnay,vấnđềxâydựngkếtcấuhạtầnggiao
thôngnôngthôn(KCHTGTNT)đợcnhànớcquantâmvàtạocácđiềukiệnthuận
l

i
để
giaothôngnôngthônpháttriểnnhanhchóng.Vớ
i
trên20ngàntỷđồngtừcácnguồnvốn,
trongđónhândânđónggópgần50%toànquốcđãxâydựngđợckhoảnggần50ngànkm
đờngGTNT,nângcấptrên200ngànkm,xâymớ

i
trên100kmcầu,thaythếgần300cầu
kh

xâydựngvàcả
i
tạogần40ngànkmđờng,sửachữakhoảng45ngànkmcầucũ(t
í
nh
từnăm1990).NhìnchunghệthốngKCHTGTNTtrêntoànquốcđợcpháttriểntốt,đãđáp
ứngđợccơbảnvềsốlợngnhngchấtlợngđờngthấp.Cụthể
:
-Hệthốngđờnghuyện:nềnđờnghẹptừ2-3m,đờngtrảinhựachiếm10-20%,đờng
đádăm30%vàđờngđấtchiếm50-60%,tìnhtrạngmặtđờngcóchấtlợngxấuchiếm40-
50%.
-Hệthốngđờngxã
:
Hầuhếtđờngxãđợcxâydựngkhôngcóthiếtkế,khôngđápứng
tiêuchuẩnkỹthuậtvềnềnđờngvàmặtđờng(chủyếulàđờngđất,hẹp,xe4bánhchalu
thôngđợc),bánkínhcongnhỏ,đờngvàcầukhôngđảmbảoantoàn,tầmnh
ì
nhạnchế.
Nh
ì
nchung,hệthốngđờngxãmớichỉđápứngtố
i
thiểuvềluthônggiữacáckhudânc
tronghuyện,songthiếumộthệthốngđờngdànhchoxecơgiớitớ
i
trungtâmxã,cụmxã

làmchokhảnăngtiếpcậncủakhuvựcsảnxuấtnôngnghiệp,nôngthônvớ
i
đờngquốc
l

vàtỉnhlộrấtkhókhăn.
-Hệthốngbiểnbáo,hớngdẫngiaothôngtrêncáctuyếnđờnghuyện,đờngxãthiếu
vàkhôngpháthuyhiệulực.Mộtsốbiểnbáobịmờ,bongbật
l
ớpsơnnhngchakịpsửa
chữavàthaybiểnbáomới.Cáccọctiêu,cọcphònghộantoàntrêncácđoạnconghoặc
đoạnnguyhiểmcònthiếu.Đây
l
ànguyênnhâncơbảndẫnđếntainạngiaothôngởvùng
nôngthôn.
Nhvậy,thờ
i
gianqua,việcxâydựngđờngGTNTmớ
i
chỉchúývềsốlợng,chađáp
ứngđợcyêucầuchất
l
ợng.Hệthốngđờnghuyện,đờngxãmớichỉđápứngđợcnhucầuđ
i
lại,sinhhoạtcủangờ
i
dânvùngnôngthôn,chathựcsựđápứngnhucầupháttriểnkinhtế
cũngnhcôngcuộcxoáđó
i
giảmnghèovùngnôngthôn.Cũngvìvậynêncầnthiếtphả

i
đầutnângcấp,cảitạovàmởrộngmạnglớigiaothôngnôngthôn.
3.
3.
3.
3.Th
Th
Th
Thự


ực
c
c
ctr
tr
tr
trạ


ạng
ng
ng
ngk
k
k
kế
ế
ế
ết

t
t
tc
c
c
cấ


ấu
u
u
uh
h
h
hạ


ạt
t
t
tầ


ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giaoth

th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngđờ
đờ
đờ
đờng
ng
ng
ngb
b
b
bộ



Trongkếtcấuhạtầnggiaothôngvậntảiđốivớinớcta,cũngnhnhiềunớckháctrong
khuvựcvàtrênthếgiới,giaothôngđờngbộchiếmv

tríquantrọng,nómangtínhxãhộ
i
sâurộng,trựctiếpphụcvụpháttriểnkinhtế,vănhoá,quốcphòngvàdânsinh.Ởnớcta,
vậnchuyểnbằngđờngbộchiếmhơn70%khố
il
ợnghànghoávàgần80%vềvậnchuyển

hànhkhách.Mạng
l

i
đờngbộViệtNampháttriểntơngđốihợplývớitổngchiềudà
i
khoảng210.000kmtrongđóđờngtrungơngkhoảng13.000km,đờngđịaphơng197.000
km.Nhữngnămvừaquanhiềutuyếnđờngquốc
l
ộđãđợcnângcấp,nhiềucâycầuđợc
xâymới,giaothôngđãđợccảithiệnởcảkhuvựcthànhth

lẫnnôngthôn.
Tuynhiên,Hạtầnggiaothôngđờngbộvẫncònnhiềubấtcậpnh:chấtlợngcủacác
tuyếnđờngxuốngcấpnghiêmtrọng,nhiềutuyếnvẫnchathôngsuốtbốnmùa,nhiềucầu
tạm,cầuyếu,cầuhẹp,nhiềuđ
i
ểmvợtsôngsuốichacócầu,hệthốngđènđiệnchiếusáng
khôngđủ Mạng
l

i
đờngđịaphơnghiệncònrấtyếukém.Hệthốngquốclộcónhiều
tuyếnhẹp(chỉmộtlànxe),nhiềutuyếnđờngvàomùama
l
ũb

ngậpgâyáchtắcgiao
thông,tiêuchuẩnkỹthuậtcủađờngthấp(chỉcó60%đờngquốclộvà30%đờngt


nh
l

đợcrả
i
nhựa),đờng4lànxetrở
l
ênchỉchiếm4%,đờng2lànxechiếmkhoảng40%.
Nhữngcôngtrìnhhạtầngtrênđờngnhcầu,cống mặcdùđợcđầutsửachữanângcấp
songvẫncòntồntạinhiềucầuyếu,cũkỹ,hhỏng.Tổngchiềudàicầutrênquốclộ
l
à118
km,trongđósốcầuyếu,khôngantoàncầnđợcthaythếvànângcấpkhoảng800cầuvớ
i
chiềudài37km.Tổngchiềudàicầutrênđờngtỉnhvàliênt

nh
l
à85kmtrongđócầu
khôngantoànlà16km.Côngtácbảodỡngsửachữađờngbộcònnhiềukhókhăndothiếu
vốn.V
ì
vậy,yêucầutrớcmắtlàphả
i
đầutđểduytrìmạnglớiđờngđangcó,đồngthời
mởrộngtuyếnđờngbộvàocácxãvàđầutchocáccôngtr
ì
nhnhântạonhcầu,cống,hầm
đểduytrìkhaithácvàtiếnđếnnângcấp,mởrộngđạtcáctiêuchuẩnquyđịnhvàhộ
i

nhập
vớimạnglớiđờngcácnớctrongkhuvực.
4.
4.
4.
4.Th
Th
Th
Thự


ực
c
c
ctr
tr
tr
trạ


ạng
ng
ng
ngk
k
k
kế
ế
ế
ết

t
t
tc
c
c
cấ


ấu
u
u
uh
h
h
hạ


ạt
t
t
tầ


ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giaoth

th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngđờ
đờ
đờ
đờng
ng
ng
ngs
s
s
sắ


ắt
t
t
t
ĐờngsắtViệtNamđãxâydựngvàkhaitháchơnmộtthếkỷ,toànmạngcó7tuyến
vớitổngchiềudà
i
ch
í
nhtuyếnlà2632km(trongđóriêngtuyếnHàNội-SàiGònđã

chiếm2/3tổngsố),baogồm3loạikhổđờng:1000mm,1435mm,đờnglồng(kếthợpcả
haikhổđờngtrên)vàhầuhếtlàđờngđơn.Dotácđộngcủachiếntranhtrongthờigiandài,
lạinhiềunămquađầut,xâydựng,dutuy,sửachữachađápứngdẫnđếnhệthốngđờng
xuốngcấpnghiêmtrọng:nềnđờngyếu,mộtsốnơinềnđờngbịlún,trôi,sạtlở,mấtổn
định,mơngrãnhhầuhếtkhôngpháthuytácdụngthoátnớc,vềmùamabãonềnđờngb

đọngnớc;kiếntrúctầngtrên(tầngđáđệm)khôngđủtiêuchuẩn,nhiềutàvẹtgỗbịmục;
raysửdụngnhiềuloại(24kg,30kg,38kg,43kg),tấtcảđều
l
àrayngắnkhônghànliềnvà
nhiềuchỗbịmònquátiêuchuẩn.Chiềudàiđờngngắntrungbìnhtừ350-400m,bánkính
đờngcongnhỏ,độdốcdọc
l
ớn.Đếnnaychatuyếnnàođợcxácđịnhvàocấpkỹthuậtvì
kếtcấuhạtầngchắpvá,tiêuchuẩnthấp.
Hệthốngcầu,hầmvàthôngtintínhiệu
l
ạchậu,khôngđồngbộ.Toàntuyếncó1823
cầuvớitổngchiềudàikhoảng57km,trongđócòn33chiếc(12km)cầuđichungvớiđờng
bộ.Nhiềucầusắtđãsửdụnggầnmộttrămnămkhôngđảmbảotiêuchuẩnkỹthuật(cầu
thépbịrỉnhiều,mặtcầuyếu,cáctiếpđiểmđọngnớc,liênkếtlỏng ).Có39hầmvớitổng
chiềudà
i
1,5kmđãxâydựngtừ
l
âu,tiêuchuẩnkỹthuậtlạchậu,đangxuốngcấp.Có
nhiềutuyếnđờngnganggiaocắtvớ
i
đờngbộgâynhiềukhókhănchogiaothôngđôthị,
gâycảntrở,ùntắcgiaothông.Thôngtintínhiệuhầuhếtđợcđầuttừnhữngnăm60,đã

xuốngcấp.Tìnhtrạngcáckhudâncvàcảnhàmáyđãápsátvàlấnchiếmhànhlangan
toànđờngsắtlàkháphổbiến,đặcbiệt
l
àởcácthànhphốvàđôthịảnhhởngđếntốcđộ,
tầmnhìnvàantoàngiaothông.
ThựctrạngKCHTtrênchothấycầnphảităngcờngđầutnângcấp,xâydựngvàmở
rộngmạng
l
ớiđờngsắtmộtcáchđồngbộvàcóquyhoạchcụthểđểcảithiệnvànângcao
chấtlợngdịchvụvậntảiđờngsắt,thoảmãnvớ
i
sốlợng,chiph
í
rẻvàantoàn;đểcóthể
hoànhậpvớimạnglớiđờngsắtcủacácnớctrongkhuvựcvàTrungQuốc.
5.
5.
5.
5.Th
Th
Th
Thự


ực
c
c
ctr
tr
tr

trạ


ạng
ng
ng
ngk
k
k
kế
ế
ế
ết
t
t
tc
c
c
cấ


ấu
u
u
uh
h
h
hạ



ạt
t
t
tầ


ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngđờ
đờ
đờ
đờng
ng
ng
ngthu
thu
thu

thuỷ


ỷ(bao
(bao
(bao
(baog
g
g
gồ


ồm
m
m
mthu
thu
thu
thuỷ


ỷn
n
n
nộ


ội
i
i

iđị
đị
đị
địa
a
a
av
v
v

à
à
à
h
h
h

à
à
àng
ng
ng
ngh
h
h
hả


ải)
i)

i)
i)
ViệtNam
l
àquốcgiacóchiềudàibờbiểntrên3200km,lạinằmsátđờnghànghải
quốctế,cóhàngngànđảonhỏvàhệthốngsôngngòivới41.900kmvàkênhrạchphong
phú.Đólànhữngđiềukiệnrấtthuận
l

i
đểpháttriểnGTVTđờngthuỷ.Vậntả
i
đờngthuỷ
làphơngthứcvậntảiđạthiệuquảkinhtếcaovàítảnhhởngđếnmô
i
trờng.Khichuyển
sangnềnkinhtếth

trờng,vậntảiđờngthuỷpháttriểnnhanhchóng,cácphơngtiệnhoạt
độngtrênsông,trênbiểncủamọithànhphầnkinhtếtănglêncảvềchủngloạilẫnsốlợng.
Điềuđóđò
i
hỏiphảiquantâmđầutcủngcốxâydựngcáccôngtrìnhthuỷnhcáccảng
biển,cảngsông,luồnglạch,kèbờ,kèchắnsóng
Cơsởhạtầngcủangànhđờngthuỷnộ
i
địarấtyếukém:hệthốngcảngsôngcòntản
mạn,nhỏbé,mạng
l


i
đờngthuỷvàbếncảnghầunhởdạngtựnhiên,bếntạm;trangthiết
bịcủahệthốngcảng,bếnthuỷ
l
ạchậu;cácđoạnsôngtrêncùngmộttuyếnchađạtđợccấp
kỹthuậtthốngnhấtcảchiềurộng
l
ẫnchiềusâu.Giaothôngđờngthuỷnộ
i
địatuylàngành
vậntảicóchiphíthấp,giáthànhrẻ,tiệndụngtrongviệcchởhàngkhố
il
ợng
l
ớn,hàng
siêutrờng,siêutrọng nhngthựctếchahộ
i
tụđủđ
i
ềukiệncầnthiếtđểtrởthànhngành
kinhtếcósứchấpdẫncaotrongthuhútcácnguồnvốnđầut.
Mặcdùtrongnhữngnămgầnđây,cáccôngtrìnhđờngbiểnđợcđầutmởrộngvà
nângcấpsongvẫnkhôngđápứngđợcnhucầuvậnchuyểnhànghoáthôngquađờnghàng
hải.HiệntrạngViệtNamchacócảngnớcsâu.Việcvậnchuyểnhàngxuấtnhậpkhẩubằng
tàulớn,đixaphảitrungchuyểnquacảngnớcngoài,phíaBắcphả
i
quaHồngKông,phía
NamquaSingaporedođóđẩychiphívậntả
i
lêncao,làmgiảmkhảnăngcạnhtranhcủa

hànghoá,gâytổnthấtchonềnkinhtế.Phần
l
ớncáccảngđềucóquymônhỏbé,tiêu
chuẩnkỹthuậtthấp,trangthiếtbịbốcxếpcũkỹ,côngnghệlạchậu,khôngphùhợpvớ
i
loạ
i
hàng,
l
àmhạnchếnănglựccủacảng(cảngchỉcóthểtiếpnhậntàumộtvạntấntrong
khiđóMalaisiavàTháiLancóthểtiếpnhậntàu80.000đến100.000tấn,sứcchở6000
container).Nhữngcảnglớnth
ì
lạinằmsâutrongnộ
i
địa,luồnglạch
l

i
cóđộsâuhạnchế,
khôngcóđờngsắtnố
i
cảngvớimạnglớ
i
quốcgia.Dođókhôngcókhảnăngtiếpnhậncác
tàubiểncótrọngtảilớnvàcôngtácnạovétluồnglạchcũngrấttốnkém.Bêncạnhđó,hệ

×