bài 6 Lực ma sát lớp 10
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.04 MB, 10 trang )
B
à
i
6
Tiết 6. Bài 6.
I. Khi nào có lực ma sát?
1.Lực ma sát trượt
2.Lực ma sát lăn
Lực ma sát trượt sinh ra khi một vật trượt trên bề mặt một vật khác.
Lực ma sát lăn sinh ra khi một vật lăn trên bề mặt của vật khác.
VD: + Khi kéo lê thùng hàng trên sàn nhà
+ Mặt lốp xe trượt trên mặt đường.
VD: + Ma sát sinh ra khi quả bóng lăn trên sân
* Lực ma sát lăn có cản trở chuyển động.
Khi đẩy 1 vật, lực ma sát lăn nhỏ hơn lực ma sát trượt.
KHI
NÀO
CÓ
LỰC
MA
SÁT
C1 Hãy tìm thí dụ về lực ma sát trượt trong đời sống và kỹ thuật.
F
ms Trượt
F
ms Lăn
C2 Hãy tìm thêm thí dụ về lực ma sát lăn trong đời sống và kỹ thuật.
C3: Trong các trường hợp vẽ ở hình 6.1, trường hợp nào có lực ma trượt
trường hợp nào có lực ma lăn?
Tiết 6. Bài 6.
I. Khi nào có lực ma sát?
3.Lực ma sát nghỉ
Lực ma sát nghỉ giữ cho vật không trượt khi vật bị tác dụng của lực khác.
VD: + Khi băng chuyền máy chạy, hộp vẫn nằm yên trên băng chuyền.
+ Người đi trên mặt đất không bị trượt.
C4 Tại sao trong thí nghiệm trên, mặc dù có lực kéo tác dụng lên vật nhưng
vật vẫn đứng yên?
C5 Hãy tìm thêm thí dụ về lực ma nghỉ trong đời sống và kỹ thuật.
Tiết 6. Bài 6.
II. Lực ma sát có lợi hay có hại?
LỰC
MA
SÁT
CÓ
LỢI
HAY
CÓ
HẠI
1. Lực ma sát có thể có hại
- Lực ma sát trượt giữa đĩa và xích xe làm mòn đĩa xe và xích
- Lực ma sát trượt cản trở chuyển động của trục và làm mòn trục
Khắc phục: Tra dầu vào xích xe
Khắc phục: Dùng ổ bi
- Lực ma sát trượt cản trở chuyển động của thùng khi ta muốn đẩy thùng
Khắc phục: Dùng xe lăn
C6 Hãy nêu tác hại của lực ma sát và các biện pháp làm giảm lực ma sát
trong các trường hợp vẽ ở hình 6.3.
Tiết 6. Bài 6.
II. Lực ma sát có lợi hay có hại?
LỰC
MA
SÁT
CÓ
LỢI
HAY
CÓ
HẠI
2. Lực ma sát có thể có lợi
- Lực ma sát trượt giúp ta viết phấn lên bảng dễ hơn
- Lực ma sát giữa mặt răng của ốc và vit có tác dụng ép chặt các vật
Tăng lực ma sát: Làm mặt bảng không quá trơn, phấn không quá cứng
Tăng lực ma sát: làm rãnh cho ốc thay cho đinh thẳng
- Khi ta quyệt diêm, lực ma sát giúp que diêm phát ra lửa.
Tăng lực ma sát: tăng độ nhám của mặt giấy ở sườn bao diêm
- Khi ta quyệt diêm, lực ma sát giúp que diêm phát ra lửa.
Tăng lực ma sát: tăng độ nhám của mặt giấy ở sườn bao diêm
C7 Hãy quan sát các tr ng h p v hình 6.4 và t ng t ng xem n u không có l c ma ườ ợ ẽ ở ưở ượ ế ự
sát thì s xãy ra hi n t ng gì? Hãy tìm cách làm tăng l c ma sát trong nh ng tr ng h p ẽ ệ ượ ự ữ ườ ợ
trên.
C8 Hãy gi i thích các hi n t ng sau và cho bi t trong các hi n t ng này ả ệ ượ ế ệ ượ
ma sát có ích hay có h i:ạ
a) Khi đi trên sàn đá hoa c ng m i lau d b ngã.ươ ớ ễ ị
b) Ôtô đi trên đ ng đ t m m có bùn d b sa (m c) l y.ườ ấ ề ễ ị ắ ầ
c) Giày đi mãi đ mòn.ế
d) M t l p ôtô v n t i ph i có khía sâu h n m t l p xe đ p.ặ ố ậ ả ả ơ ặ ố ạ
e) Ph i bôi nh a thông vào dây cung c n kéo đàn nh (đàn cò).ả ự ở ầ ị
Tiết 6. Bài 6.
III. Vân dụng
Tiết 6. Bài 6.
LỰA CHỌN
Ma sát có lợi Ma sát có hại
a. Khi đi trên sàn nhà lát đá hoa mới lau dễ bị
ngã. Vì lực ma sát nghỉ giữa sàn nhà và chân
người rất nhỏ.
b. Ô tô dễ bị sa lầy trên đường đất mềm có
bùn. Vì khi đó lực ma sát giữa mặt đường và
lốp xe quá nhỏ.
d. Mặt lốp ôtô vận tải có khía sâu hơn mặt lốp
xe đạp. Vì xe tải chạy nhanh hơn và có trọng
lượng lớn hơn xe đạp nên cần tăng lực ma sát
giữa lốp xe và mặt đường, để làm tăng độ bám
giữa lốp xe với mặt đường khi xe chuyển động.
Đồng thời, khi phanh xe thì lực ma sát đủ lớn
để dừng xe nhanh hơn.
c. Giày đi mãi đế giày bị
mòn vì ma sát giữa mặt
đường và đế giày làm mòn
đế
e. Để tăng độ ma sát giữa dây cung với
dây đàn nhị, nhờ vậy đàn kêu to. Ma sát
có ích.
Tiết 6. Bài 6.
III. Vân dụng
Ổ bi thay ma sát trượt bằng ma sát lăn nên làm
giảm độ lớn của lực ma sát, nhờ đó máy móc
hoạt động dễ dàng hơn, góp phần thúc đẩy
ngành động lực học, cơ khí, chế tạo máy.
Lợi ích của ổ bi
C9 bi (b c đ n) có tác d ng gì? T i sao vi c phát minh ra bi l i Ổ ạ ạ ụ ạ ệ ổ ạ
có ý ngh a quan tr ng đ n s phát tri n c a khoa h c công ngh ?ỉ ọ ế ự ể ủ ọ ệ
Tiết 6. Bài 6.
LỰC MA SÁT
MA SÁT TRƯỢT
MA SÁT LĂN
MA SÁT NGHỈ
Lực ma sát có thể có lợi Lực ma sát có thể có hại
Lực ma sát trượt
sinh ra khi một vật
trượt trên bề mặt
một vật khác.
Lực ma sát lăn
sinh ra khi một vật
lăn trên bề mặt
của vật khác.
Lực ma sát nghỉ
giữ cho vật không
trượt khi vật bị tác
dụng của lực khác.
CHÚC CÁC EM HỌC GIỎI. TẠM BIỆT CÁC EM
