HƯớNG LựA CHọN CÔNG NGHệ LạNH
CủA VIệT NAM TRONG THờI GIAN TRƯớC Mắt



TS. TRịNH VĂN QUANG
Bộ môn Kỹ thuật nhiệt - ĐH GTVT

Tóm tắt: Bi báo trình by hớng lựa chọn công nghệ lạnh của Việt nam nhằm từng bớc loại bỏ
các môi chất lạnh CFC l tác nhân phá huỷ tầng ôzôn (ODS). Do trình độ phát triển của ngnh lạnh
Việt nam còn đang ở giai đoạn kỹ thuật ứng dụng, nên cần tiến hnh "Kỹ thuật chuyển đổi" để loại trừ
các môi chất lạnh CFC trong các hệ thống có quy mô nhỏ v vừa. Qua việc so sánh các giải pháp
khác nhau trong điều kiện thực tế ở Việt nam, bi báo khẳng định: công nghệ hydrocarbon l giải pháp
phù hợp nhất đối với các thiết bị lạnh của nớc ta trong thời gian trớc mắt.
Summary: The paper represents the option of Vietnamese refrigeration technology for gradually
eliminating ODS CFC refrigerants. Due to limited development level of Vietnam refrigeration branch,
Drop - in Replacement Technique should be used to phase out CFC refrigerants in refrigeration
systems of small and medium capacity. Through the comparision of technology variants in Vietnam
actual conditions, the paper affirms hydrocarbon technology as the most appropriate solution for
refrigeration systems in Vietnam in the coming time.
I. Đặt vấn đề
Năm 1994, Việt nam tham gia Công ớc Vienne (1985) và Nghị định th Montréal (1987) về việc
loại bỏ các chất phá huỷ tầng ô zôn (ODS). Là nớc đang phát triển có mức tiêu thụ ODS hàng năm
(chủ yếu dới dạng các môi chất lạnh CFC) thấp hơn 0,3 kg/ngời, Việt nam cam kết thực hiện lộ trình:
tới năm 2005 phải giảm 50% các CFC đang sử dụng và tới năm 2010 phải loại trừ hoàn toàn các CFC
ra khỏi tất cả các hệ thống lạnh.
Các CFC hiện đang đợc sử dụng chủ yếu là các môi chất CFC11, CFC12, R500 và R502. Theo
Chơng trình Quốc gia của Việt nam nhằm loại trừ dần ODS, lợng tiêu thụ bình quân hàng năm (kg)
và tỷ lệ các chất này nh sau (bảng 1):
Bảng 1
Mức tiêu thụ ODS

Các loại ODS
Lĩnh vực
CFC11 CFC12 R500 R502 Tổng
ĐHKK ôtô, gia đình 10.460 300 10.760
Thơng mại, ĐHKK trung tâm 2.240 15.650 17.890
Công nghiệp, dân dụng 41.700 5.000 19.600 66.300
Tổng 2.240 67.810 5.000 19.900 94.950
Tỷ lệ (%) 2,36 71,43 5,26 20,95 100
(ĐHKK: điều ho không khí)
Có thể thấy CFC12 là môi chất lạnh đợc tiêu thụ nhiều nhất. Môi chất này hiện đang đợc sử
dụng trong một số khá lớn các hệ thống lạnh bao gồm nhiểu chủng loại nh tủ lạnh gia đình, máy lạnh

thơng mại, hệ thống lạnh trung tâm đặc biệt trong lĩnh vực điều hoà không khí ô tô, đây là ngành
tiêu thụ môi chất lạnh nhiều nhất do phải bổ sung định kỳ lợng môi chất mới (bảng 2).
Bảng 2
Các môi chất lạnh phải đợc thay thế
Môi chất
phải thay thế
Công thức, tỷ lệ
thành phần
NBP
(0
0
C)
Phạm vi ứng dụng
CFC11 CCl
3
F 23,8
Làm lạnh áp suất thấp (0,4 bar ở 0
0

C): ĐHKK ly tâm làm mát
nớc 350 ữ 10.000 kW
CFC12 CCl
2
F
2
- 29,8
Làm lạnh -30
0
C ữ15
0
C, gồm gia dụng, thơng mại, công
nghiệp, ĐHKK, ĐHKK ô tô vận tải lạnh
R500
CFC12/HFC152a
(73,8%/26,2%)
- 33,8
Làm lạnh nhiệt độ thấp: thơng mại, kho lạnh công nghiệp, vận
tải lạnh, ĐHKK, vận tải lạnh
R502
HCFC22/CFC115
(44,8%/51,2%)
- 46,6
Làm lạnh nhiệt độ thấp tới -45
0
C: thơng mại kho lạnh, công
nghiệp, vận tải lạnh, ĐHKK, bơm nhiệt
NBP - điểm sôi ở áp suất tiêu chuẩn (
0
C).

Theo cam kết quốc tế, tới năm 2005 phải loại bỏ đi một nửa số thiết bị này. Điều đó rõ ràng là
không hợp lý trong hoàn cảnh một đất nớc còn nhiều thiếu thốn nh Việt nam. Vậy vấn đề cấp thiết ở
đây là cần phải tìm cách thay thế môi chất CFC bằng môi chất lạnh khác không chứa ODS.
II. Các môi chất lạnh có thể đợc chọn lựa để thay thế
Về nguyên tắc, môi chất lạnh CFC có thể đợc thay thế bằng các môi chất lạnh chuyển tiếp hoặc
môi chất lạnh tự nhiên. Môi chất lạnh chuyển tiếp là các chất có ODP nhỏ (gồm các HCFC), các chất
có ODP bằng 0 (gồm các HFC) và hỗn hợp của hai loại trên. Môi chất lạnh tự nhiên gồm các chất
không gây hại với môi trờng nh không khí, nớc, NH
3
, hydrocarbon, CO
2


Bảng 3 trình bày các môi chất có thể đợc chọn lựa.
Bảng 3
Các môi chất có thể chọn lựa để thay thế CFC
Các môi chất HCFC
Môi chất
Công thức,
thành phần
NBP ODP GWP
Môi chất
Công thức,
thành phần
NBP ODP GWP
HCFC 22
CHClF
2
- 40,8 0,055 1700
HCFC123

CHCl
2
CF
3
27,9 0,020 93
HCFC 124
CHClFCF
3
- 12,0 0,022 480
HCFC.141b
CH
3
CCl
2
F 32,2 0,110 630
HCFC142b
CH
3
CClF
2
- 9,8 0,065 2000
Các môi chất HFC
Môi chất
Công thức,
thành phần
NBP ODP GWP
Môi chất
Công thức,
thành phần
NBP ODP GWP

HFC 23
CHF
3
- 82,1 0,00 6300
HFC.227ca
CHF
2
CF
2
CF
3
- 17,0 0,00
HFC.32
CH
2
F
2
- 51,7 0,00 580
HFC.236cb
CH
2
FCF
2
CF
3
- 1,4 0,00
HFC.41
CH
3
F - 78,4 0,00 340

HFC.236fa
CF
3
CH
2
CF
3
- 1,1 0,00
HFC.125
CHF
2
CF
3
- 48,1 0,00 3200
HFC.236ca
CHF
2
CF
2
CHF
2
5,1 0,00
HFC.134a
CH
2
FCF
3
- 26,1 0,00 1300
HFC.236ea
CHF

2
CHFCF
3
6,6 0,00
HFC.134
CHF
2
CHF
2
- 23,0 0,00 1200
HFC.245fa
CHF
2
CH
2
CF
3
15,3 0,00
HFC.143a
CH
3
CF
3
- 47,4 0,00 4400
HFC.245ca
CH
2
FCF
2
CHF

2
25,5 0,00 610

HFC.152a
CH
3
CHF
2
- 24,0 0,00 150
HFC.245cb
CH
3
CF
2
CF
3
- 18,3 0,00
HFC.161
CH
3
CH
2
F - 37,1 0,00
HFC.254cb
CH
3
CF
2
CHF
2

- 0,8 0,00
HFC227ea
CF
3
CHFCF
3
- 18,3 0,00 3300
Hỗn hợp
Môi chất
Công thức,
thành phần
NBP ODP GW P
Môi chất
Công thức,
thành phần
NBP ODP GW P
R.507
r
R125/143a
(50/50)
- 46,7 0,0
R403A
R290/22/218
(5/75/20)
- 50,0 0,041
R508
R23/116
(39/61)
- 10
R403B

R290/22/218
(5/56/39)
- 49,5 0,030
R404A
25/143a/134a
(44/52/4)
- 46,5 0,0
R401A
R22/152a/124
(53/13/34)
- 33,1 0,037
R407A
R32/125/134a
(20/40/40)
- 45,5 0,0
R401B
R22/152a/124
(61/11/28)
- 34,7 0,040
R.407B

R32/125/134a
(10/70/20)
- 45,5 0,0
R403C
R22/152a/124
(33/15/52)
- 28,4 0,030
R407C
R32/125/134a

(23/25/52)
- 43,6 0,0
R406A
R22/124/142b
(55/4/41)
- 30.0 0,057
R410A
R32/125
(50/50)
- 50,5 0,0
R408A
R125/143a/22
(7/46/47)
- 43,5 0,026
R402A
R125/290/22
(60/2/38)
- 49,2 0,021
R409A
22/600a/142b
(60/25/15)
- 34,2 0,022 480
R402B
R125/290/22
(38/2/60)
- 47,4 0,033


Môi chất tự nhiên
Môi chất

Công thức,
thành phần
NBP ODP GWP
Môi chất
Công thức,
thành phần
NBP ODP GWP
R.718
H
2
O
100 0,00 0
R.717
NH
3
(ammonia)
- 33,3 0,00
0
HC170
CH
3
CH
3

(ethane)
- 88,8 0,00 3
HC.600a
CH(CH
3
)

3

(isobutan)
- 11,7 000 3
R744
CO
2

(carbon dioxide)
- 78,4 0,00 1
R.764
SO
2
(sulfur dioxide)
- 10,0 0,00
HC.290
CH
3
CH
2
CH
3

(propane)
- 42,1 0,00 3
HC.600
CH
3
CH
2

CH
2
CH
3
(butane)
- 0,4 0,00 3
ODP: Tiềm năng phá huỷ ô zôn; GWP: Tiềm năng lm nóng ton cầu.
ODP của CFC11 đợc chọn l 1. GWP của CO
2
đợc chọn l 1.
Bảng 4
Các môi chất đợc dùng để thay thế

CFC11 CFC12 R502
Các môi chất lạnh đợc
chọn để thay thế hệ
thống dùng CFC còn
thời gian hoạt động
- HCFC123 - HFC.134a - HFC.152a
- Hỗn hợp - Hydrocarbon
- HCFC22
- Hỗn hợp
- HFC.134a
- Propan
Các môi chất đợc chọn
để sử dụng trong hệ
thống mới
- HCFC22 - Ammonia
- HFC.134a - Hydrocarbon
- Ammonia - HFC.152a

- HFC.134a - Hydrocarbon
- HCFC22 2tầng
- Ammonia 2 tầng
- Hỗn hợp

Ngoài ra còn rất nhiều chất hoá học không thuộc các nhóm trên có thể đợc dùng làm môi chất
lạnh nh: CF
4
(carbon tetrafluoride), CF
3
CF
3
(perfluoethane), SF
6
(sulfur hexafluoride)
Trong những chất trên, có loại đã thông dụng và đã đợc thơng mại hoá, nhng cũng có những
loại còn đang đợc nghiên cứu. Theo đề xuất của Uỷ ban chọn lựa kỹ thuật lm lạnh, ĐHKK v bơm
nhiệt của UNEP và kinh nghiệm của các nớc công nghiệp, các môi chất cho trong bảng 4 đợc
khuyến cáo nên dùng làm môi chất thay thế.
III. Các khó khăn trở ngại
Tại các nớc công nghiệp phát triển, tiến trình loại trừ môi chất lạnh CFC đợc bắt đầu từ lĩnh vực
làm lạnh gia dụng, cho đến nay đã đợc hoàn tất. Tuy nhiên các công nghệ mới trong lĩnh vực này vẫn
cha đợc tiêu chuẩn hoá một cách thống nhất ngay trong các nớc phát triển. Các nớc châu Âu đã
đề ra những quy tắc nghiêm ngặt nhằm chấm dứt sử dụng các hợp chất HCFC nh HCFC 22,
HCFC123 đồng thời tập trung nghiên cứu sử dụng các HFC và hỗn hợp, NH
3
, các hydrocarbon đợc
điều chế theo công nghệ mới có vòng tuần hoàn thứ cấp không chứa các chất độc hại và cháy nổ.
Nớc Mỹ một mặt vẫn chủ trơng sử dụng các chất HCFC nh HCFC123 vì cho rằng chúng có ODP
nhỏ đến mức không đáng kể nên không cần thiết phải bị loại trừ, mặt khác tiếp tục nghiên cứu kỹ thuật

chế tạo và hoàn thiện công nghệ để tăng COP của thiết bị và giảm lợng môi chất rò rỉ ra môi trờng.
Trong khi đó, các nớc đang phát triển cha sẵn sàng tiến hành chuyển đổi CFC sang môi chất lạnh
mới an toàn vì cha xác định đợc hớng chọn lựa môi chất thích hợp. Đó chính là một thách thức đối
với các nớc đang phát triển.
Để có thể tiến hành loại trừ CFC, các nớc đang phát triển trong đó có Việt nam phải xác định
đợc công nghệ phù hợp với các điều kiện cụ thể về khí hậu, về phơng thức làm việc và các điều kiện
xã hội để từ đó chọn lựa và dễ dàng tiếp nhận các công nghệ mới.
Thực tế cho thấy việc thay thế các CFC bằng môi chất lạnh an toàn nh đã nêu ở trên là một quá
trình không dễ dàng và đơn giản. Nếu dùng các đơn chất HCFC hoặc HFC để thay thế CFC trong các
hệ thống lạnh đang hoạt động, sẽ nảy sinh khá nhiều khó khăn về phơng diện kỹ thuật, đòi hỏi phải
có Kỹ thuật thích ứng. Đó là một thách thức rất lớn đối với các nớc mà ở đó, công nghệ lạnh chỉ mới ở
trình độ kỹ thuật ứng dụng nh nớc ta. Nếu dùng các hỗn hợp, yêu cầu kỹ thuật càng cao hơn do
phải xác định chính xác thành phần tỷ lệ của các đơn chất trong hỗn hợp trớc khi bổ sung môi chất
vào hệ thống bị rò rỉ. Ta xét trờng hợp cụ thể dùng các môi chất lạnh chuyển tiếp là đơn chất
HCFC22 và HFC134a thay vào hệ thống CFC12 và HCFC123 thay vào hệ thống CFC11.
1. Thay thế CFC12 bằng HCFC22
HCFC22 làm việc ở áp suất cao hơn, có năng suất lạnh thể tích cao hơn CFC12 nên độ bền của
hệ thống cũ phải đủ lớn, phải thay máy nén và động cơ điện phù hợp. HCFC22 không hoàn toàn hoà
tan dầu nên phải chọn loại dầu phù hợp, phải lắp đặt bộ tách dầu, thay bộ lọc. HCFC22 có chế độ tiết
lu khác với CFC12 nên phải thay van tiết lu.
2. Thay thế CFC12 bằng HFC134a
HFC134a phù hợp với hầu hết kim loại, hợp kim nghĩa là không gây ra tác dụng hoá học với các
kim loại trong hệ thống lạnh sử dụng CFC12. Khi làm lạnh tới nhiệt độ thấp hơn - 10
0
C, năng suất lạnh
của hệ thống bị giảm, phải thay đổi chế độ tiết lu. Không thể dùng HFC134a cho các hệ thống tạo độ
lạnh thấp. HFC134a phù hợp với mục đích điều hoà không khí.
HFC134a ít hoà tan dầu nhờn và chỉ phù hợp với dầu tổng hợp polyolester. Dầu polyolester có
đặc tính hút ẩm mạnh, có thể hút ẩm trong không khí. Khi bị nhiễm ẩm, dầu polyolester phản ứng với
ẩm tạo ra carbon acid tác dụng với kim loại trong hệ thống lạnh, sinh ra lớp cặn có thể gây tắc bộ tiết

lu, làm kẹt máy nén rất nguy hiểm. Do vậy, để thử độ kín và làm vệ sinh hệ thống phải dùng Nitơ khô
nén, không thể dùng không khí nén nh trong hệ thống lạnh sử dụng CFC12.
Khi thay thế HFC134a vào hệ thống CFC12, cần phải thay bộ lọc và bộ chỉ thị độ ẩm, thay các
chi tiết đệm kín, doăng (hệ thống hở) bằng loại vật liệu chịu dầu ester, điều chỉnh chế độ tiết lu hoặc
thay thế bộ tiết lu phù hợp. Trong các hệ thống lớn dùng máy nén ly tâm, cần phải thay đổi tốc độ
máy nén hoặc động cơ kéo để bảo đảm hệ thống hoạt động bình thờng.

3. Thay CFC11 bằng HCFC123
HCFC123 có thể đợc dùng để thay thế CFC11 trong các hệ thống lạnh máy nén ly tâm kiểu hở
làm mát nớc, không phải thay dầu. HCFC123 hoà tan mạnh một số chất dẻo và cao su nên phải thay
các doăng đệm kín để tránh rò rỉ. Đối với các hệ thống nửa kín có động cơ không guồng gió phải thay
thế động cơ. HCFC123 có hiệu quả năng lợng thấp hơn CFC11, nên phải thay máy nén và động cơ
lớn hơn. HCFC123 là một chất độc, bởi vậy trong phòng máy phải có thiết bị kiểm soát môi chất, hệ
thống quạt gió và báo động. Hệ thống dùng CFC11 và HCFC123 có áp suất thấp, do đó việc giảm
phát thải môi chất khi làm sạch không khí là điều quan trọng và khó khăn.
Từ các phân tích ở trên, có thể thấy: việc thay thế môi chất lạnh CFC bằng các môi chất lạnh
chuyển tiếp có ODP nhỏ hoặc bằng 0 là một quá trình không đơn giản. Chính vì vậy đã xảy ra không ít
trờng hợp phản khoa học: ở nớc ta, tại một số cơ sở bảo dỡng hệ thống điều hoà khí hậu trên ôtô,
kỹ thuật viên đã thay ngợc HFC134a bằng CFC12 cho thuận tiện! Đối với các hệ thống lạnh lớn,
việc thay thế càng trở nên phức tạp, đòi hỏi phải có sự trợ giúp của các nhà sản xuất và các chuyên
gia để thực hiện Kỹ thuật thích ứng. Đó là vấn để lớn rất khó giải quyết đối với hầu hết các cơ sở sử
dụng hệ thống lạnh ở nớc ta. Để thay thế các CFC bằng các môi chất an toàn với môi trờng, cần
phải lựa chọn công nghệ và kỹ thuật phù hợp với trình độ và khả năng của các cơ sở sử dụng hệ thống
lạnh.
IV. Chọn công nghệ v kỹ thuật phù hợp
1. Chọn kỹ thuật v quy mô hệ thống
Để loại trừ ODS theo đúng lịch trình, chúng ta phải chọn công nghệ lạnh phù hợp và thực hiện các
quy trình kỹ thuật cho phép nhằm bảo vệ môi trờng. Đó cũng là phơng hớng phù hợp với hoàn cảnh
và điều kiện của ta. Quy trình kỹ thuật đối với thiết bị dùng ODS gồm thay thế chuyển đổi v thích ứng
môi chất mới. Quy trình kỹ thuật đối với môi chất ODS gồm thu gom, tái chế, phục hồi v tiêu huỷ.

Thay thế - chuyển đổi (Drop - in replacement) - gọi tắt là Chuyển đổi - là thủ tục thay môi chất CFC
trong hệ thống lạnh đang sử dụng bằng môi chất không chứa Chlorine. Trong quy trình Chuyển đổi,
không đòi hỏi phải sửa đổi lớn về thiết bị, nhng cũng có thể có những thay đổi phụ nh thay dầu, thay
vật liệu làm kín, thay chống ẩm, thay bộ tiết lu tuỳ theo mức độ phù hợp của môi chất mới đối với hệ
thống. Chuyển đổi là quy trình đơn giản nhất. Kinh nghiệm của các nớc công nghiệp và các nớc đang
phát triển đã chỉ ra rằng: thủ tục Chuyển đổi trớc tiên nên thực hiện trên các hệ thống lạnh có quy mô
nhỏ v vừa. Nh vậy rõ ràng là: với trình độ ở mức kỹ thuật ứng dụng, trớc mắt Việt nam nên sử dụng
Kỹ thuật Chuyển đổi để thực hiện việc loại bỏ CFC trong các hệ thống có quy mô nhỏ và vừa.
2. Chọn công nghệ v môi chất lạnh
Căn cứ vào đề xuất của Uỷ ban chọn lựa kỹ thuật lm lạnh, ĐHKK v bơm nhiệt của Chơng trình
Liên Hiệp Quốc về môi trờng (UNEP), ta có thể chọn các môi chất HCFC123, HFC134a, hỗn hợp,
HCFC22, HFC152a, hydrocarbon để thay thế các CFC bị loại bỏ. Theo các tiêu chí đã nêu trong mục
IV.a thì có thể lập bảng để chọn nh sau (bảng 5):
Bảng 5
Chọn môi chất theo Quy mô hệ thống v Trình độ Kỹ thuật

Quy mô hệ thống - Quy trình kỹ thuật cần áp dụng
Môi chất
chọn lựa
Môi chất
bị loại bỏ
Lớn Trung bình Nhỏ
HCFC123 CFC11 Thích ứng Thích ứng/ Chuyển đổi
CFC12 Thích ứng Thích ứng Chuyển đổi
HFC.134a
R502 Thích ứng Thích ứng

Tiếp bảng 5
Quy mô hệ thống - Quy trình kỹ thuật cần áp dụng
Môi chất

chọn lựa
Môi chất
bị loại bỏ
Lớn Trung bình Nhỏ
HCFC22 CFC12 Thích ứng Thích ứng Thích ứng
CFC12 Thích ứng Thích ứng Thích ứng
Hỗn hợp
R502 Thích ứng Thích ứng
CFC12 Chuyển đổi Chuyển đổi
Hydrocarbon
R502 Thích ứng Thích ứng
Từ trên ta thấy có thể chọn kỹ thuật Chuyển đổi nh sau:
- Dùng HCFC123 thay cho CFC11 ở hệ thống quy mô vừa có máy nén hở
- Dùng HFC134a thay cho CFC12 ở hệ thống quy mô nhỏ
- Dùng Hydrocarbon thay cho CFC12 ở hệ thống có quy mô vừa và nhỏ.
Tuy nhiên nếu dùng HCFC123 thay CFC11 ở hệ thống quy mô vừa và dùng HFC134a thay
CFC12 ở hệ thống quy mô nhỏ, thì về lâu dài sẽ lại phải chuyển đổi lần thứ hai sang môi chất khác vì
HCFC123 và HFC134a chỉ là các môi chất chuyển tiếp, lúc đó lại phải tiến hành những biện pháp kỹ
thuật phức tạp và tốn kém. Vậy chỉ có hydrocarbon là đáp ứng đợc mục tiêu đã nêu.
Thực tế đã chỉ ra rằng Công nghệ hydrocarbon đã đợc ứng dụng thành công ở hầu hết các nớc
công nghiệp cũng nh ở nhiều nớc đang phát triển trong lĩnh vực làm lạnh có quy mô vừa và nhỏ. ở
Việt nam, công nghệ lạnh hydrocarbon đã đợc hãng ECOZON BV Hà Lan giới thiệu, tổ chức khoá
tập huấn tháng 5 năm 1999 và đã tiến hành thử nghiệm trên các ĐHKK xe con, có kết quả tốt.
V. Kết luận
1. Trong giai đoạn trớc mắt, để tiến trình loại trừ ODS trong 50% hệ thống lạnh dùng CFC của
chúng ta đợc thực hiện đúng kỳ hạn, cần ứng dụng ngay công nghệ hydrocarbon vào các hệ thống lạnh
CFC cỡ nhỏ và trung bình, bao gồm thiết bị lạnh gia đình, thơng mại đặc biệt là trong ĐHKK ô tô.
2. Việc ứng dụng công nghệ hydrocarbon trớc tiên phải đợc tiến hành tại tất cả các cơ sở dịch
vụ sửa chữa thiết bị lạnh, xởng bảo dỡng ĐHKK ô tô.
3. Công nghê hydrocarbon, cũng nh các công nghệ mới trong lĩnh vực làm lạnh nhằm bảo vệ sự

phát triển bền vững của môi trờng, cần đợc cập nhật và đa vào chơng trình đào tạo đại học
chuyên ngành làm lạnh.
4. Nhà nớc cần có các chính sách nhằm thúc đẩy việc ứng dụng công nghệ hydrocarbon nh
nhập khẩu các môi chất lạnh hydrocarbon, xây dựng các chơng trình đào tạo, huấn luyện công nghệ
mới, quản lý môi chất lạnh dễ cháy, thu hồi môi chất CFC
Làm đợc nh vậy, Chơng trình quốc gia của Việt nam nhằm loại trừ các chất làm suy giảm tầng
ôzôn chắc chắn sẽ từng bớc thành công.
Tài liệu tham khảo
[1]. "Technologies for Protecting the Ozone Layer". Catalogue: "Refrigeration, Air Conditioning and Heat Pumps".
UNEP 1994
[2]. "1994 Report of the Refrigeration, Air Conditioning and Heat Pumps Technical Options Committee". UNEP
1995 Assessment. A.Developing country aspects.
[3]. "Hydrocarbon Technology" II. Klaus Meyesen. Eschborn, 1996.
[4]. "The twelve advantages of hydrocarbon techology". Klaus Meyen.Germany. Conference on hydrocarbon
Fluids in Domestic and Commercial Refrigeration Appliances - India. Eco - Refrigeration 1996.
[5]. "Commercial Refrigeration Appliances using Hydrocarbon Refrigerants". An Ecofrig 1997.
[6]. "Hydrocarbons and other progressive answers refrigeration". Greenpeace 1995.
[7]. "Natural working Fluids 98". IIR - Gustav Lorentzen Conferece. Oslo, Norway 1998 Ă