KỸ THUẬT Ủ TƯƠI THỨC ĂN THÔ XANH CHO BÒ SỮA pdf
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (156.21 KB, 6 trang )
tiết bản tin
KỸ THUẬT Ủ TƯƠI THỨC ĂN THÔ XANH CHO B
Ò
SỮA
Những năm gần đây, bò sữa là một vật nuôi quen thuộc v
à
mang lại hiệu quả kinh tế khá cao cho nhiều hộ chăn nuôi
tại các quận, huyện ven thành phố như : Củ Chi, Hóc Môn,
Bình Chánh, Quận 12, Quận 9, … Vì có đặc điểm cấu tạo
hệ thống tiêu hóa của loài gia súc nhai lại, nên khẩu phần
thức ăn hàng ngày của Bò sữa chủ yếu là thức ăn thô xanh,
chiếm khối lượng rất lớn, tương ứng với 10% trọng lượng
cơ thể bò.
Ví dụ: một bò cái vắt sữa với trọng lượng 400kg, nhu cầu
hàng ngày cần ăn khoảng 30 – 40kg cỏ. Do đó, việc đảm
bảo nguồn cung cấp đầy đủ số lượng và chất lượng thức ăn
thô xanh trong chăn nuôi bò sữa là rất cần thiết và quan
trọng.
Tuy nhiên, hiện nay do tốc độ đô thị hóa ngày càng cao,
diện tích đất trồng cỏ phục vụ chăn nuôi bò sữa ngày càng
thu hẹp. Các nông hộ chăn nuôi đã phải khai thác ngày
càng nhiều nguồn cỏ trong tự nhiên không đảm bảo chất
lượng. Trong khi đó, một thực tế rất lãng phí là nguồn thức
ăn thô xanh từ thân cây bắp, đọt mía sau khi thu hoạch đã
không được sử dụng cho bò ăn do thân cây cứng hoặc do
thu hoạch với số lượng lớn bò s
ử dụng không hết trong thời
gian ngắn. Để khai thác sử dụng có hiệu quả nguồn thức ăn
này, chúng tôi xin giới thiệu “Kỹ thuật ủ tươi thức ăn thô
xanh” dùng trong chăn nuôi bò sữa.
I/ Khái niệm “ủ tươi” là gì ?
“Ủ tươi” là một kỹ thuật bảo quản thức ăn thô xanh với 3
mục đích :
-Bảo quản giá trị dinh dưỡng của cây thức ăn không bị
mất chất lượng so với thời điểm thu cắt để có thể sử dụng
lâu dài trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng.
-Bằng quá trình lên men yếm khí làm cho chúng trở nên
dễ tiêu hóa; Các phần cứng của thân cây bắp, cỏ voi, đọt
mía sẽ bị mềm ra làm gia súc thích ăn và tiêu hóa tốt hơn.
-Kỹ thuật “ủ tươi” thức ăn thô xanh có thể giúp người
chăn nuôi chủ động trong việc đảm bảo nguồn cung cấp
thức ăn thô xanh ổn định cho bò sữa và có thể khai thác sử
dụng có hiệu quả các nguồn nguyên liệu phụ phế phẩm
nông nghiệp.
II/ Các loại cây thức ăn có thể dùng để ủ tươi:
Nhìn chung bất cứ loại cây thức ăn nào cũng có thể áp
dụng phương pháp ủ tươi. Hiện nay, phổ biến sử dụng là
thân cây bắp, đọt mía, phần cứng cây cỏ voi và cỏ tự nhiên.
III/ Kỹ thuật ủ tươi thức ăn thô xanh:
3.1 Xây dựng hố ủ: một hộ chăn nuôi có thể xây dựng 1
hay nhiều hố ủ tùy thuộc vào nhu cầu lượng thức ăn thô
xanh cần dự trữ.
-Kích thước hố ủ: dài 1m, ngang 1m, cao 1,5m. Có thể
xây hố ủ to hơn và làm các vách ngăn ở giữa để luân phiên
ủ thức ăn đảm bảo dự trữ đủ nhu cầu thức ăn thô xanh cho
bò sữa. Mỗi hố ủ dung tích 1,5m3 có thể chứa 750 – 900kg
thức ăn ủ tươi tùy theo vật liệu sử dụng.
-Đáy hố ủ phải khô ráo, không bị nước hay ẩm. Cần thiết
lót một lớp gạch hoặc đá vụn ở đáy hố dày khoãng 10cm đ
ể
tạo sự thoát nước tốt trong hố ủ, không làm hư lớp thức ăn
ở đáy hố ủ.
3.2 Kỹ thuật ủ:
-Vệ sinh chuẩn bị hố ủ thật sạch sẽ 1 – 2 ngày trước khi
thu hoạch cây thức ăn ( thân cây bắp, ngọn mía,…).
-Cây thức ăn được thu hoạch ở giai đoạn phát triển vào
lúc chúng có giá trị dinh dưỡng cao nhất. Sau khi thu cắt,
nên phơi cây thức ăn để làm giảm bớt lượng nư
ớc trong cây
thức ăn. Đây là điều kiện thuận lợïi để công việc “ủ tươi”
được thành công. Thời gian phơi từ 4 – 6 giờ tùy thuộc vào
thời tiết đến khi cây thức ăn đạt độ ẩm 65 – 70% là đạt yêu
cầu.
*Lưu ý: Trong khi phơi cần thường xuyên đảo cây thức ăn
cho khô đều. Không nên cắt cây thức ăn và ủ khi trời
mưa. Sau đó, dùng dao hoặc máy băm nhỏ cây thức ăn
thành những mẫu nhỏ từ 4 – 6cm rồi cho vào hố ủ thành
từng lớp dày 15 – 20cm thì tiến hành giậm nén thức ăn
trong hố cho thật chặt. Vì, đây là phương pháp ủ yếm khí
nên yêu cầu lượng không khí trong hố ủ càng ít thì quá
trình lên men yếm khí diễn ra tốt, thức ăn được bảo quản
càng ít bị mất chất dinh dưỡng.
Bên cạnh đó, do hàm lượng đường có trong cây thức ăn
rất ít nên cần bổ sung 1 lượng rỉ mật đường để l
àm tăng quá
trình lên men lactic, làm thức ăn có mùi chua ngon hơn.
Lượng rỉ mật đường bổ sung tùy thuộc chất liệu cây thức
ăn. Ví dụ : Cây cỏ voi cần bổ sung 50 – 100lít/ 1 hố ủ;
Thân bắp chỉ cần bổ sung 5 – 10 lít/ hố ủ.
Rỉ mật cần pha loãng với nuớc và tưới đều trên từng lớp
thức ăn trước khi giậm nén.
Khi đã chất đầy thức ăn vào trong hố ủ và giậm nén thật
kỹ, ta tiến hành đóng hố ủ bằng cách chất lên trên 1 lớp
rơm khô và 1 lớp đất hoặc gạch (không đậy bằng nilon) để
nhiệt sinh ra trong hố ủ dễ thoát, không tăng nhiệt độ trong
hố ủ làm giảm chất lượng thức ăn.
Thức ăn trong hố ủ như thế sau 2 tuần có thể lấy ra cho
gia súc ăn.
*Lưu ý: ta vẫn có thể dự trữ thức ăn ủ lâu hơn nếu chưa c
ần
sử dụng trong điều kiện giữ kín.
Thức ăn được ủ tốt khi lấy ra mềm, có màu vàng sáng,
mùi chua dễ chịu. Khi sử dụng lấy theo từng lớp, sau khi
lấy thức ăn ra phải đậy hố ủ lại như cũ. Cần loại bỏ những
lớp thức ăn có đốm trắng (bị mốc), hoặc bị hư thối ở lớp
đáy do bị úng nước.
KS. TRẦN THỊ BÍCH NGUYÊN
