Ngừng và ngẫm
Thông thường, khi đọc một bài viết, mọi người hay vận dụng
chiến lược “đọc để lấy nội dung”, mục đích là nhanh chóng nắm
được các ý chính mà không phải tốn nhiều công sức.
Đặc điểm nổi bật của chiến lược này là mắt không cần chú ý đến
các “từ ngữ pháp” (mạo từ, giới từ, liên từ ) mà chỉ cần nhìn
những từ chỉ nội dung, cũng chẳng cần để ý đến dạng thức của
từ hay cách viết chính xác một từ, và bỏ qua những từ mới không
làm ảnh hưởng tới việc hiểu nội dung của bài đọc. Vấn đề là bạn
không cần các từ ngữ pháp để hiểu được bài đọc, nhưng bạn lại
cần chúng để diễn đạt ý kiến của mình. Do vậy, nếu không chú ý
tới những từ như mạo từ và giới từ, bạn sẽ không thể sử dụng
chúng trong các câu của riêng bạn một cách chính xác được.
Bài viết này sẽ giới thiệu với các bạn phương pháp đọc “ngừng
và ngẫm” – một cách thức nhằm giúp bạn không còn mắc những
lỗi ngữ pháp cơ bản khi diễn đạt bằng tiếng Anh. Trong lúc đọc
một đoạn văn, bạn cần xử lý các câu trong đó như sau
1. Dừng lại ở những chỗ đáng quan tâm (chứ không phải những
chỗ rõ mồn một) như: từ mới, cách sử dụng một từ, cấu trúc ngữ
pháp, giới từ, mạo từ, liên từ, cách sắp xếp từ Chẳng hạn, bạn
hãy dành mấy giây để ngẫm nghĩ về việc câu đó sử dụng giới từ
at chứ không phải on; có thể câu đó đã sử dụng thì hiện tại hoàn
thành ở chỗ mà bạn tưởng phải là thì quá khứ đơn giản; có thể
cách sắp xếp từ khác hẳn với câu tương đương trong tiếng Việt.
2. Nếu câu đó có một cụm từ có thể ứng dụng được, bạn hãy tự
hỏi: Liệu mình có thể tự diễn đạt được một câu tương tự không?
Mình có sử dụng đúng thì, đúng mạo từ và giới từ không? Mình
có sử dụng được chính xác thứ tự từ như thế không? Nếu bạn
không chắc chắn, hãy luyện đọc to hay đọc thầm một câu tương
tự, để đưa cách diễn đạt đó vào kho từ vựng của bạn.
3. Nếu cần thiết, hoặc nếu cảm thấy thích, bạn hãy sử dụng từ
điển để tra nghĩa của từ trong câu và xem thêm cả các mẫu câu
ví dụ. Việc này sẽ giúp tăng khả năng sử dụng từ của bạn.
4. Nếu bạn sử dụng sổ tay ghi nhớ, đừng quên bổ sung cụm từ
đó vào bộ sưu tập để đảm bảo nó sẽ lưu lại trong trí nhớ của bạn.
Tất nhiên là chỉ những cụm từ hữu ích mới được ghi vào.
Nếu bạn không thích dừng việc đọc lại (để tra từ điển hay để bổ
sung cụm từ vào sổ tay), bạn có thể ghi nhanh lại, hoặc dùng bút
chì hay bút nhớ để gạch chân hay tô đậm các câu bạn thấy hay.
Bằng cách này, bạn có thể quay lại xử lý các câu đó sau. Một lời
khuyên quan trọng nữa là không phải lúc nào bạn cũng cần sử
dụng chiến lược này. Đọc theo cách này khá tốn công sức, vì
vậy, đừng thực hiện khi bạn đang mệt mỏi sau mấy tiếng đọc
triền miên, cũng đừng chú ý ở mức độ như nhau với tất cả các
câu. Một số câu trong sách, ví dụ như những đoạn dài miêu tả
văn chương, không hề có những cụm từ hay cấu trúc hữu ích cho
việc thành lập câu của riêng bạn. Những thành ngữ lóng khó hiểu
của một số nhân vật trong tác phẩm cũng không cần thiết lắm.
Cuối cùng, phương pháp “ngừng và ngẫm” không phải lúc nào
cũng giúp bạn nhớ được chính xác cách diễn đạt một câu. Nhưng
có lẽ bạn sẽ nhớ được đây là một dạng câu “lạ” hoặc “khó” trong
tiếng Anh. Nếu nhớ được như thế thì ít nhất bạn sẽ dừng trước
khi viết câu đó để tra lại thay vì mắc phải một lỗi do bất cẩn.