Bảo tàng chiến tranh đế quốc
Nằm bên bờ của con kênh Manchester ở khu Trafford, bảo tàng của kiến trúc
sư nổi tiếng thế giới Daniel Libeskind được đánh giá cao và giành nhiều giải
thưởng danh giá. Công trình bắt đầu mở cửa đón du khách tham quan vào
ngày 5.7.2002 và nhanh chóng trở thành một trong những điểm đến nổi tiếng,
hấp dẫn du khách ở vùng Tây Bắc nước Anh. Đây là bảo tàng thứ năm trong
chuỗi bảo tàng về chiến tranh đế quốc nhưng là bảo tàng đầu tiên nằm ngoài
khu vực Đông Nam của Anh.
Kiến trúc sư người Mỹ Daniel Libeskind sinh năm
1946 tại Kodz, Ba Lan. Gia đình ông đã phải trải
qua nhiều khó khăn trong cuộc đại chiến thế giới
lần thứ hai, hàng chục người họ hàng của ông đã
chết trong cuộc thảm sát Holocaust. Vào năm
2001, Libeskind đã được cả thế giới biết đến với
công trình Bảo tàng Do Thái ở Berlin. Và một lần
nữa, trong bảo tàng chiến tranh đế quốc ở
Manchester này, ông lại tìm tòi để tạo ra một công
trình làm lay động tâm hồn của những du khách tới
tham quan về một hiện thực lịch sử đau thương
không ai mong đợi.
Kiến trúc bên ngoài bảo tàng gây ấn tượng sâu sắc
bởi tính hình tượng đặc biệt của nó, dựa trên ý
tưởng về một quả địa cầu bị phá tan bởi xung đột và chiến tranh. Libeskind đã
dùng ba mảnh vỡ, đại diện cho trái đất, không khí và nước (ba mặt trận cơ bản
trong chiến tranh), ghép lại để tạo nên bố cục công trình.
Du khách tham quan bước vào bảo tàng thông qua mảnh vỡ tượng trưng cho
không khí, cao 55m và mở rộng tới các phần khác. Nó chứa đựng một không gian
trên độ cao 29m có hình giống như một kho chứa máy bay, từ đây các du khách có
Lối vào chính của bảo tàng
thể chiêm ngưỡng toàn bộ thành phố trải dài từ con kênh Manchester tới khu trung
tâm. Mảnh tượng trưng cho trái đất được uốn cong, bao gồm không gian đón tiếp,
không gian triển lãm lớn và các phòng triển lãm đặc biệt, những khu vực công
cộng chính, khu học tập và vui chơi cho trẻ em. Những không gian trưng bày này
được thiết kế ấn tượng, là những không gian rất cao, cột kết cấu nghiêng cùng với
những khe ánh sáng như những nhát cắt chạy dài trên trần nhà theo một bố cục tự
do. Sàn các phòng đều được làm cong để du khách có thể cảm nhận được độ cong
của trái đất. Các khoảng không này được sắp xếp theo trình tự thời gian, vòng theo
chu vi 200m của triển lãm và theo sáu chủ đề: 1900 – 1914 một thế kỷ mới, 1914
– 1918 chiến tranh thế giới thứ nhất, 1919 – 1939 giữa hai cuộc chiến, 1939 –
1945 chiến tranh thế giới thứ 2, 1946 – 1990 chiến tranh lạnh và từ 1990 đến nay
tiến đến một kỷ nguyên mới.
Rất nhiều những hiện vật nghệ thuật lớn được trưng bày ở đây như chiếc xe tăng
T-34 của Nga, phản lực AV-8B của Hoa Kỳ và một khẩu súng trường nặng 18
pound được quân đội Anh bắn phát đầu tiên trong thế chiến thứ nhất… Bảo tàng
cũng sử dụng rất nhiều kỹ thuật thiết kế triển lãm mới đầy sáng tạo và sử dụng
những công nghệ tương tác mới nhất để tăng cường cảm nhận của du khách. Các
thiết bị đa truyền thông này khiến cho bảo tàng thoát khỏi hình ảnh khô khan của
các không gian triển lãm thông thường, để tạo ra một trung tâm thực sự của thế kỷ
21 với mục đích mang đến những hiện thực khắc nghiệt của chiến tranh tới du
khách mọi lứa tuổi. Tuy nhiên vẫn có một vài khu vực sử dụng kính thông thường
để trưng bày những hiện vật và sự kiện đáng nhớ để thích hợp với những khách
tham quan thích cách thức truyền thống. Libeskind không chỉ thiết kế tổng thể
công trình mà ông còn đưa ra lời khuyên về cách bố trí các không gian triển lãm
và trưng bày bên trong. Khối thứ ba là mảnh vỡ tượng trưng cho nước, nghiêng đi
giống như con thuyền ngoài biển khơi là một nhà hàng trông ra con kênh
Manchester.
Phong cách điển hình trong các tác
phẩm của Libeskind, đã được biết đến
là trường phái “phi kết cấu”, nó
chuyển hướng mạnh mẽ từ phong
cách kiến trúc được xây dựng với các
góc vuông và thẳng đứng thông
thường trong các hình dáng linh hoạt
tự do và hình học bất cân xứng. Kiến
trúc sư định sử dụng bêtông để xây
dựng công trình theo kế hoạch ban
đầu, nhưng do hạn chế về tài chính,
khi không có được khoản ngân sách
như mục tiêu đặt ra để xây dựng công trình, ông đã xem xét và tính toán các
nguyên vật liệu một cách kỹ lưỡng, giảm bớt đi phòng thính giả và chuyển sang
dùng hệ kết cấu thép và lớp che phủ mặt ngoài bằng nhôm, giữ cho kết cấu ấn
tượng hoàn toàn không thay đổi. Tuy nhiên, cảnh quan và cây xanh bên ngoài
công trình vì thế đã không còn được thiết lập.
Bảo tàng có tên trong danh sách những công trình được tôn vinh trong thế kỷ 21
được xây dựng ở thành phố Manchester và được dự đoán sẽ tiếp tục thu hút sự
quan tâm của các nhà thiết kế và khách du lịch trên thế giới. Hơn thế nữa, nó đóng
góp rất lớn vào sự tái sinh của Manchester, xốc dậy sự buồn tẻ và ảm đạm trong
hơn một thế kỷ vốn gắn liền với khu vực này trở thành một điểm kiến trúc tầm cỡ
thế giới.
Giành giải nhất cuộc thi quốc tế: năm 1997
Khởi công xây dựng: năm 2000
Khánh thành: năm 2002
Chi phí xây dựng công trình: 28 triệu bảng Anh
Thể loại công trình: bảo tàng chiến tranh đế quốc
Địa điểm: Trafford, Manchester, Vương quốc Anh
Kiến trúc sư: Daniel Libeskind
Mảnh vỡ đại diện cho nước – nhà hàng
Bài và ảnh: Ths.KTS Vũ Hoàng Hà
(M A BFH/HES-SO)
Mảnh vỡ đại diện cho trái đất – các không gian triển lãm và một góc bảo
tàng nhìn từ khu vực để xe
Cửa vào bảo tàng
Lối dẫn lên đài quan sát trên “mảnh vỡ
không khí”
Thang máy dẫn lên đài quan sát
Từ đài quan sát này, du khách có thể ngắm
nhìn thành phố Manchester.
Ảnh dưới Không gian triển lãm
Các không gian triển lãm. Ảnh dưới Toàn
cảnh công trình
Các không gian triển lãm. Ảnh
dưới Toàn cảnh công trình
Toàn cảnh công trình