Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
2

MỤC LỤC
MỤC LỤC 2
DANH MỤC HÌNH 4
DANH MỤC BẢNG 8
LỜI NÓI ĐẦU 9
Chương 1 TỔNG QUAN VỀ QUẢ BÀNG VÀ HẠT BÀNG 11
1.1 Giới thiệu chung về cây bàng 11
1.2 Ứng dụng của hạt bàng ở Việt Nam 13
1.3 Một số máy bóc, tách vỏ trên thị trường 14
1.4 Các loại máy tách vỏ quả bàng đã có trên thị trường 25
1.5 Thực trạng tách vỏ quả bàng ở Việt Nam 25
1.6 Nhu cầu về máy tách vỏ quả bàng ở Nước ta hiện nay 25
Chương 2 TỔNG QUAN VỀ CÔNG NGHỆ TÁCH VỎ 26
2.1 Cơ sở lý thuyết của công nghệ tách vỏ 26
2.2 Cấu tạo, đặc điểm và kích thước của quả bàng và hạt bàng 27
2.3 Cơ sở lý thuyết của quá trình tách vỏ quả bàng 29
2.4 Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình tách vỏ quả bàng 30
Chương 3 LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN THIẾT KẾ 32
3.1 Cơ sở để đưa ra các phương án thiết kế 32
3.2 Các phương án thiết kế 32
3.3 Lựa chọn phương án thiết kế 41
Chương 4 THIẾT KẾ KỸ THUẬT MÁY TÁCH VỎ QUẢ BÀNG 45
4.1 Sơ đồ nguyên lý và sơ đồ động của máy tách vỏ quả bàng 45
4.2 Tính toán các thông số kỹ thuật chủ yếu 46

4.3 Thiết kế bộ truyền động đai 55
4.4 Thiết kế bộ truyền động bánh răng (Bộ truyền hở) 67
4.5 Thiết kế trục 2 73
4.6 Thiết kế trục 3 87
4.7 Thiết kế trục 4 100
4.8 Thiết kế gối đỡ 102


Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
3

Chương 5 LẬP QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ GIA CÔNG CHI TIẾT ĐIỂN HÌNH 109
5.1 Chọn chi tiết điển hình để gia công 109
5.2 Xác định dạng sản xuất 109
5.3 Phân tích chi tiết gia công 109
5.4 Xác định phôi và phương pháp chế tạo phôi 111
5.5 Chọn tiến trình gia công 112
5.6 Thiết kế nguyên công 115
5.7 Xác định lượng dư trung gian và kich thước trung gian 135
5.8 Xác định chế độ cắt 144
5.9 Tính toán thiết kế đồ gá 148
Chương 6 HƯỚNG DẪN LẮP RÁP SỬ DỤNG 150
6.1 Quy trình lắp ráp 150
6.2 Hướng dẫn lắp 151
6.3 Hướng dẫn tháo 159
6.4 Khuyến cáo khi sử dụng 159
6.5 Một số quy tắc an toàn 160
Chương 7 HOẠCH TOÁN SƠ BỘ GIÁ THÀNH SẢN PHẨM 161

7.1 Hoạch toán giá thành vật liệu 161
7.2 Hoạch toán tiền công của công nhân 162
7.3 Hoạch toán tiền thuê xưởng và máy móc 162
7.4 Tổng hoạch toán giá thành sản phẩm 163
Chương 8 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT Ý KIẾN 164
8.1 Kết luận 164
8.2 Đề xuất ý kiến 164
TÀI LIỆU THAM KHẢO 167






Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
4

DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1 Cành, lá, quả bàng 11
Hình 1.2 Hình vẽ hoa, lá và quả bàng 11
Hình 1.3 Sơ đồ máy bóc vỏ lạc của Đài Loan 15
Hình 1.4 Máy bóc vỏ lạc kiểu đai vải cao su 16
Hình 1.6 Sơ đồ máy bóc vỏ lạc phông của Thái Lan 17
Hình 1.7 Máy tách vỏ cứng hạt điều 18
Hình 1.8 Máy bóc vỏ lụa hạt điều 19
Hinh 1.9 Máy bóc vỏ hạt sen 19
Hình 1.10 Máy bóc vỏ khoai tây 20
Hình 1.11 Máy bóc vỏ chôm chôm 21

Hinh 1.12 Máy bóc vỏ tôm 21
Hình 1.13 Máy xát vỏ cà phê khô 22
Hình 1.14 Máy xát vỏ cà phê tươi và tách quả sót 22
Hinh 1.15 Máy xát lúa. 23
Hình 1.16 Máy bóc vỏ trứng chim cút 24
Hình 2.1 Các lực cơ học phá vỡ lớp vỏ vật liệu. 26
Hình 2.2 Cấu tạo quả bàng 27
Hình 2.3 Cấu tạo vỏ và nhân quả bàng 28
Hình 2.4 Kích thước quả và hạt bàng khô. 29
Hình 2.5 Các lực cơ học tác dụng để tách quả bàng 29
Hình 3.1 Mô hình tổng quát máy tách vỏ quả bàng dạng đẩy 32
Hình 3.2 Cấu tạo máy tách vỏ quả bàng dạng đẩy. 33
Hình 3.3 Cấu tạo hệ thống đẩy. 33
Hình 3.4 Nguyên lý hoạt động của máy tách vỏ quả bàng dạng đẩy 34
Hình 3.5 Mô hình tổng quát máy tách quả bàng dạng cắt 1. 35
Hình 3.6 Cấu tạo máy tách vỏ quả bàng dạng cắt 1 36
Hình 3.7 Sơ đồ nguyên lý hoạt động của máy tách vỏ quả bàng dạng cắt 1. 37
Hình 3.8 Mô hình tổng quát máy tách quả bàng dạng cắt 2. 38
Hình 3.9 Cấu tạo máy tách vỏ quả bàng dạng cắt 2 39


Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
5

Hình 3.10 Sơ đồ nguyên lý hoạt động máy tách vỏ quả bàng dạng cắt 2 40
Hình 3.11 Nguyên lý cắt của máy tách vỏ quả bàng dạng cắt 2 41
Hình 4.1 Sơ đồ nguyên lý hoạt động máy tách vỏ quả 45
Hình 4.2 Sơ đồ động máy tách vỏ quả 46

Hình 4.3 Sơ đồ tính lực cắt lưỡi dao bằng phương pháp thực nghiệm 47
Hình 4.4 Sơ đồ phân bố lực đàn hồi và lực cắt khi quả bàng đi qua. 49
Hình 4.5 Động cơ giảm tốc kiểu chân đế 52
Hình 4.6 Tiết diện đai thang. 56
Hình 4.7 Tiết diện đai thang. 62
Hình 4.8 Cấu tạo ổ bi đỡ 1 dãy. 75
Hình 4.9 Phác thảo kết cấu các bộ phận làm việc 75
Hình 4.10 Sơ đồ tổng quát sự phân bố các lực tác dụng lên các trục. 76
Hình 4.11 Sơ đồ tính toán trục 77
Hình 4.12 Biểu đồ nội lực 80
Hình 4.13 Định kết cấu trục 81
Hình 4.14 Cấu tạo then bằng 81
Hình 4.15 Cấu tạo ổ bi đỡ 1 dãy. 88
Hình 4.16 Phác thảo kết cấu các bộ phận làm việc 89
Hình 4.17 Sơ đồ tổng quát sự phân bố các lực tác dụng lên các trục. 90
Hình 4.18 Sơ đồ tính toán trục 91
Hình 4.20 Định kết cấu trục 94
Hình 4.21 Cấu tạo then bằng 95
Hình 4.22 Phác thảo kết cấu các bộ phận làm việc 101
Hình 4.23 Cấu tạo then bằng 101
Hình 4.24 Sơ đồ lực đặt trên các gối đỡ. 102
Hình 4.35 Cấu tạo ổ bi đỡ 1 dãy. 104
Hình 4.26 Sơ đồ lực đặt trên các gối đỡ. 105
Hình 4.27 Cấu tạo ổ bi đỡ 1 dãy. 106
Hình 4.28 Cấu tạo ổ bi đỡ 1 dãy. 107
Hình 5.1 Bản vẽ chế thạo chi tiết trục 3 109


Đồ án tốt nghiệp


Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
6

Hình 5.2 Bản vẽ lồng phôi. 112
Hình 5.3 Bản vẽ đánh số thứ tự các bề mặt. 112
Hình 5.4 Sơ đồ gá đặt của nguyên công chuẩn bị phôi 115
Hình 5.5 Sơ đồ gá đặt của nguyên công khỏa mặt đầu, khoan lỗ tâm 116
Hình 5.6 Kích thước mũi khoan tâm 117
Hình 5.7 Sơ đồ gá đặt của nguyên tiện thô và tinh mặt ngoài. 118
Hình 5.8 Sơ đồ gá đặt của nguyên công tiện rãnh. 121
Hình 5.9 Sơ đồ gá đặt của nguyên công vát mép 123
Hình 5.10 Sơ đồ gá đặt của nguyên công tiện ren. 125
Hình 5.11 Sơ đồ gá đặt của nguyên công tiện mặt ngoài. 127
Hình 5.12 Sơ đồ gá đặt của nguyên công tiện rãnh. 130
Hình 5.13 Sơ đồ gá đặt của nguyên công vát mép 132
Hình 5.14 Sơ đồ gá đặt của nguyên công phay lỗ then và rãnh then 134
Hình 5.15 Dao phay ngón 135
Hình 6.1 Sơ đồ quy trình lắp ráp máy 150
Hình 6.2 Cấu tạo trục 2 151
Hình 6.3 Lắp then lên trục. 151
Hình 6.4 Trục sau khi lắp then 151
Hình 6.5 Lắp dao cắt lên trục và chặn bằng phe 151
Hình 6.6 Lắp hai bánh cao su lên trục. 152
Hình 6.7 Trục sau khi lắp hai mặt bích ép cao su và chặn bằng phe. 152
Hình 6.8 Lắp hai ổ bi lên trục. 152
Hình 6.9 Lắp hai cùm ổ bi lên hai ổ bi. 152
Hình 6.9 Lắp bánh răng lên đầu trục. 153
Hình 6.10 Lắp ghép bánh răng và puly lên trục 153
Hình 6.11 Xiết đai ốc hai đầu trục 153
Hình 6.12 Cấu tạo trục 4 154

Hình 6.13 Lắp trống tang đưa quả bàng lên trục. 154
Hình 6.14 Lắp phe chặn trống tang lên trục. 154
Hình 6.15 Lắp ổ bi và cùm ổ bi lên trục. 155


Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
7

Hình 6.16 Lắp puly và xiết đai ốc giữ puly lên trục 155
Hình 6.17 Lắp motor lên khung của máy, cố định bằng bu lông, đai ốc 155
Hình 6.18 Lắp cụm chi tiết trục 2 lên khung của máy 156
Hình 6.19 Lắp cụm chi tiết trục 3 lên khung của máy 156
Hình 6.20 Lắp cụm chi tiết trục 4 lên khung của máy 157
Hình 6.20 Lắp dây đai lên các cặp puly 157
Hình 6.21 Lắp phễu dẫn liệu lên khung của máy. 158
Hình 6.22 Lắp lò xo và bắt bu lông, đai ốc 158
Hình 6.23 Mô hình máy tách vỏ quả bàng khô 159





















Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
8

DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1 Thông số máy xát lúa CL1000. 23
Bảng 1.2 Thông số kỹ thuật 24
Bảng 4.1 Thông số kĩ thuật của động cơ giảm tốc kiểu chân đế của hãng Rossi (Italia). 52
Bảng 4.2 Thông số kĩ thuật của động cơ 54
Bảng 4.3 Giá trị thông số động-động lực học các cấp của hệ truyền dẫn 55
Bảng 4.4 Thông số đai thang loại Б 56
Bảng 4.5 Thông số đai thang loại B 62
Bảng 4.6 Thông số hình học của bánh răng trụ răng thẳng. 72
Bảng 4.7 Đặc tính kĩ thuật và kích thước ổ bi đỡ 1 dãy 206. 75
Bảng 4.8 Then bằng – kich thước mặt cắt của then và rãnh then 82
Bảng 4.9 Đặc tính kĩ thuật và kích thước ổ bi đỡ 1 dãy 206 88
Bảng 4.10 Then bằng – kich thước mặt cắt của then và rãnh then 95
Bảng 4.11 Then bằng – kich thước mặt cắt của then và rãnh then 102
Bảng 4.12 Đặc tính kĩ thuật và kích thước ổ bi đỡ 1 dãy 305. 104
Bảng 4.13 Đặc tính kĩ thuật và kích thước ổ bi đỡ 1 dãy 30 106

Bảng 4.14 Đặc tính kĩ thuật và kích thước ổ bi đỡ 1 dãy 30 107
Bảng 5.1 Phương án gia công 1. 113
Bảng 5.2 Phương án gia công 2. 113
Bảng 5.3 Thông số dao tiện ngoài thân thẳng, gắn mảnh hợp kim 117
Bảng 5.4 Thông số dao tiện thân thẳng, gắn mảnh hợp kim. 121
Bảng 5. 5 Thông số dao tiện cắt đứt có gắn mảnh hợp kim cứng,mm. 123
Bảng 5.6 Thông số dao tiện ngoài thân cong có gắn mảnh hợp kim cứng ,mm 125
Bảng 5.7 Thông số dao tiện ren gắn mảnh hợp kim cứng,mm 127
Bảng 5.8 Thông số dao tiện ngoài thân thẳng, gắn mảnh hợp kim 129
Bảng 5.9 Thông số dao tiện cắt đứt có gắn mảnh hợp kim cứng,mm. 131
Bảng 5.10 Thông số dao tiện ngoài thân cong có gắn mảnh hợp kim cứng ,mm 133
Bảng 5. 11 Thông số dao phay ngón. [3, trang 360, bảng 4-71] 135
Bảng 7.1 Chi phí vật liệu cho quá trình thử nghiệm 161



Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
9

LỜI NÓI ĐẦU

Sau thời gian 4 năm học tập tại trường Đại học Nha trang, các thầy cô đã
tận tình trau dồi cho chúng em nhiều kiến thức quý giá, cả lý thuyết cũng như kỹ
năng thực hành. Để cũng cố vững hơn những kiến thức đã học và để kiểm tra độ
tích lũy kiến thức trong 4 năm qua của sinh viên thì đồ án tốt nghiệp là môn học
bắt buộc phải có trước khi ra trường. Đồ án tốt nghiệp giúp cho sinh viên cũng
cố và hệ thống lại kiến thức cơ sở, kiến thức chuyên môn cũng như kỹ năng thực
hành bên cạnh đó giúp cho sinh viên có sự tìm tòi, nghiên cứu, tăng khả năng tư

duy, sáng tạo…Điều này giúp ích rất nhiều cho những kỹ sư tương lai không bị
bỡ ngỡ khi chập chững bước vào nghề.
Chúng em đã chọn làm đồ án tốt nghiệp với đề tài “ Thiết kế, chế tạo
máy tách vỏ quả bàng khô”. Chúng em chọn đề tài này vì tính mới mẻ đề tài,
giúp cho chúng em có hứng thú tìm tòi những thứ mới lạ mà chúng em chưa biết,
chưa hiểu để chúng em có thể cũng cố thêm kiến thức và hoàn thiện bản thân
mình trước khi ra trường.
Cây bàng là một loài cây được trồng nhiều ở những nơi có khí hậu nhiệt
đới. Ở nước ta bàng được trồng rải rác những vùng ven biển bắc trung nam, đặc
biệt trồng nhiều ở các hòn đảo bởi sức chịu đựng của cây bàng rất cao. Các bộ
phận của cây bàng đều có những ứng dụng nhất định, riêng hạt bàng có thể làm
món mứt hoặc rang với muối làm món tráng miệng phục vụ khách du lịch. Mứt
bàng là một đặc sản của Côn Đảo,Vũng Tàu. Hạt bàng được tách ra từ quả bàng,
việc chẻ quả bàng rất khó khăn và tốn nhiều thời gian và công sức. Trước nhu
cầu rất lớn về hạt bàng của người tiêu dùng hiện nay thì nhu cầu về máy tách vỏ
quả bàng cho người nông dân là rất lớn. Trước tình hình đó cùng với việc thực
hiện đề tài tốt nghiệp. Với phương pháp nghiên cứu lý thuyết kết hợp với thử


Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
10

nghiệm thực tế sau thời gian làm việc khá tích cực chúng em đã thiết kế và chế
tạo thành công máy tách vỏ quả bàng khô.
Đồ án “Thiết kế, chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô” gồm 8 chương:
Chương 1 Tổng quan về cây bàng và hạt bàng
Chương 2 Tổng quan về công nghệ tách vỏ
Chương 3 Lựa chọn phương án thiết kế

Chương 4 Thiết kế kỹ thuật máy tách vỏ quả bàng khô
Chương 5 Lập quy trình chế tạo chi tiết điển hình
Chương 6 Hướng dẫn lắp ráp sử dụng
Chương 7 Hoạch toán giá thành sản phẩm
Chương 8 Kết luận và đề xuất ý kiến
Do thời gian có hạn và sự hiểu biết của bản thân còn hạn chế nên trong đồ
án chắc chắn còn có những thiếu sót, chúng em rất mong được sự góp ý của quý
thầy cô.
Chúng em xin chân thành gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Th.S Trần Ngọc
Nhuần đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ chúng em trong suốt quá trình thực hiện
đồ án. Bên cạnh đó chúng em cũng xin gửi lời cảm ơn đến các thầy trong Bộ
môn Chế tạo máy và các thầy trong xưởng cơ khí của trường đã tạo điều kiện
giúp đỡ cho chúng em có thể thực hiện xong đồ án này.
Nha Trang, ngày 25 tháng 5 năm 2011
Sinh viên

Nguyễn Xuân Thiên
Trình Quốc Hùng




Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
11

Chương 1
TỔNG QUAN VỀ QUẢ BÀNG VÀ HẠT BÀNG
1.1 Giới thiệu chung về cây bàng











Hình 1.1 Hình 1.2
Hình 1.1 Cành, lá, quả bàng.
Hình 1.2 Hình vẽ hoa, lá và quả bàng.
Bàng (danh pháp khoa học: Terminalia catappa) là một loài cây thân gỗ
lớn sinh sống ở vùng nhiệt đới, thuộc họ Trâm bầu (Combretaceae). Nguồn gốc
của loài này hiện vẫn đang là vấn đề gây tranh cãi, nó có thể có nguồn gốc từ Ấn
Độ, bán đảo Mã Lai hay New Guinea.
Loài cây này có thể mọc cao tới 35 m, với tán lá mọc thẳng, đối xứng và
các cành nằm ngang. Khi cây già hơn thì tán lá của nó trở nên phẳng hơn để tạo
thành hình dáng giống như cái bát trải rộng. Lá to, dài khoảng 15-25 cm và rộng
10-14 cm, hình trứng, xanh sẫm và bóng. Đây là loài cây có lá sớm rụng về mùa
khô; trước khi rụng thì các lá chuyển màu thành màu đỏ ánh hồng hay nâu vàng,
do các sắc tố như violaxanthin, lutein hay zeaxanthin.


Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
12


Hoa đơn tính cùng gốc, với các hoa đực và hoa cái mọc trên cùng một cây.
Cả hai loại hoa có đường kính khoảng 1 cm, có màu trắng hơi xanh, không lộ rõ,
không có cánh hoa; chúng mọc trên các nách lá hoặc ở đầu cành. Quả thuộc loại
quả hạch dài 5-7 cm và rộng 3-5,5 cm, khi non có màu xanh lục, sau đó ngả sang
màu vàng và cuối cùng có màu đỏ khi chín, chứa một hạt.
Ứng dụng cây bàng:
Bàng được trồng trong khu vực nhiệt đới như là một loại cây cảnh hay để
lấy bóng râm nhờ tán lá lớn và rậm. Quả ăn được và có vị hơi chua.
Gỗ có màu đỏ, rắn chắc và chống thấm nước khá tốt; tại Polynesia người
ta dùng nó để đóng các loại canoe (xuồng gỗ).
Lá chứa một số flavonoid (chẳng hạn kamferol hay quercetin) cũng như
các chất tanin (như punicalin, punicalagin, tercatin), các chất saponin và
phytosterol. Do chứa nhiều hóa chất nên lá và vỏ thân cây bàng còn được sử
dụng trong nhiều nền y học cổ truyền khác nhau vào một số mục đích. Chẳng
hạn, tại Đài Loan người ta dùng các lá rụng làm thuốc chữa một số bệnh liên
quan tới gan. Tại Suriname, chè được làm từ lá bàng được dùng để chữa các
bệnh như lỵ và tiêu chảy. Người ta cũng cho rằng lá bàng có chứa các chất ngăn
cản ung thư (mặc dù không thấy chúng thể hiện khả năng chống ung thư) và các
đặc trưng chống ôxi hóa cũng như chống phá hủy bộ nhiễm sắc thể. (nguồn:

Bàng được dùng như thực phẩm từ hột, dầu nấu ăn từ hột khô. Gỗ Bàng
dùng ở những nơi thiếu gỗ; Bàng được làm những vật chịu nặng như xe kéo,
bánh xe và trụ cột.
Tannin và thuốc nhuộm màu đen được trích từ vỏ cây, lá và hột.
Bàng được trồng bên đường với mục đích cung cấp bóng mát.


Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.

13

Bàng được dùng làm thuốc truyền thống:
- Lá, vỏ và trái: kiết lỵ (Đông Nam Á) , thuốc đắp cho những bênh đau khớp
(Nam Dương)
- Trái và Vỏ: thuốc ho (Samoa), thuốc suyễn (Mexico)
- Trái: thuóc cho bệnh cùi, nhức đầu (Ấn Độ)
- Trái chín: Say sóng (Mexico)
- Lá: ký sinh trùng đường ruột ( Philippines); bệnh mắt, thấp khớp, vết thương
(Samoa); làm ngừng chảy máu lúc nhổ răng (Mexico); Lá Bàng rụng được dùng
chữa bệnh gan (Đài Loan); Lá Bàng tươi được dùng chữa bênh đau ruột-colic-
(Nam Mỹ)
- Nước lấy từ lá- juice of leaves- chữa ghẻ, bệnh da, cùi (Ấn Độ, Pakítan)
- Vỏ cây: bệnh họng và miệng, rối loạn đường ruột và tiêu chẩy (Samoa); sốt,
kiết lỵ (Brazil). (nguồn www.naturia.per.sg/buloh/plants).
Những nghiên cứu mới đã khám phá vài đăc tính có thể dùng điều trị
huyết áp cao. Một nghiên cứu mới gần đây theo S.N.Nagendra lá Bàng có chứa
chất kháng sinh organic acid như humic và tannin. Để lá bàng khô vào nước sẽ
tạo một môi trường êm dịu rất tốt khi so với hóa chất và là một nguòn thuốc rẻ
tiền nuôi cá. (nguồn: www.aquarticles.com).
Ở Việt Nam, cây Bàng có mặt khắp mọi nơi. Đặc biệt là dải đất dọc ven
biển, các hòn đảo và hải đảo như: đảo Phú Quốc, Côn Đảo, quần đảo Hoàng Sa
và Trường Sa… Cây Bàng đã được trồng ở một nơi dễ thấy, những khu công
cộng như là bên đường của làng, khu phố, sân trường, công sở, các khu du lịch,
các khu công nghiệp, các khu nghỉ dưỡng, công viên, bên cạnh miếu, đền Hầu
như đâu đâu cũng thấy. Tuy nhiên cho đến nay ở nước ta vấn đề về sử dụng cây
bàng và các bộ phận của nó vô cùng ít ỏi.
1.2 Ứng dụng của hạt bàng ở Việt Nam



Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
14

Như trên đã trình bày cây bàng, vỏ bàng, lá bàng, quả bàng trên thế giới có
rất nhiều ứng dụng, chủ yếu là làm thuốc. Nhưng ở nước ta, việc tận dụng cây
bàng và các thành phần của nó là rất ít ỏi. Cây bàng chủ yếu dùng để tạo bóng
mát, bên cạnh đó hiện nay nhiều nơi đã biết tận dụng hạt bàng để làm mứt bàng,
hạt bàng rang muối… làm món tráng miệng để phục vụ hoặc bán cho khách du
lịch với giá từ 300.000 đến 500.000 đồng/kg. Với nhu cầu ngày càng nhiều về
hạt bàng thành phẩm như hiện nay thì “cung” vẫn chưa đủ cho “cầu”. Bên cạnh
đó trong một số phương thuốc nam có sử dụng một số bộ phận của cây bàng để
chữa bệnh.
1.3 Một số máy bóc, tách vỏ trên thị trường
1.3.1 Máy bóc vỏ lạc
Trống tôn lượn sóng
Nếu lạc nằm ngang với đường sinh của trống, dưới tác dụng trực tiếp của
lực tiếp tuyến vỏ lạc bị tách vở ra. Còn nếu trái lạc lọt vào khe hở thì lực tiếp
tuyến không thể nào phá vở vỏ lạc được, khi đó trái lạc bị lùa vào vị trí làm việc.
Đặc trưng cho loại này là máy bóc vỏ lạc của Đài Loan (hình 1). Nhược
điểm của máy này là năng suất thấp 80 Kg/h, khe hở giữa trống và máng trống
cố định 18 mm và sàng tĩnh. Sau này cải tiến nâng năng suất lên 300 Kg/h, điều
chỉnh được khe hở giữa trống và máng trống, sàng động nhưng độ vở hạt còn cao
6-7 %.




Đồ án tốt nghiệp


Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
15


Hình 1.3 Sơ đồ máy bóc vỏ lạc của Đài Loan
1. Máng cấp liệu 5. Tấm hứng 2. Trống bóc vỏ 6. Khung máy
3. Sàng 7. Máng phân ly 4. Cửa hứng hạt 8. Cửa ra tạp chất.
Trống bóc vỏ bằng thanh tròn
Trái lạc được bóc vỏ khi nó tiếp xúc với đầu thanh, khối lạc sẽ bị ép giữa
hai cánh bóc vỏ, năng suất máy thấp.
Trống thanh đai vải cao su
Lạc được chà xát trên toàn bề mặt của bản đai cao su. Do đai cao su bị
biến dạng nên lạc được bóc vỏ ở bất kỳ vị trí nào mà bản đai tiếp xúc. Tuy nhiên
khi trái lạc lọt vào phía bên trong cánh bóc , vỏ trái lạc không còn tiếp xúc với
bản đai cao su, lạc sẽ bị dồn vào giữa hai cánh.
Đặc trưng cho loại này là máy bóc vỏ lạc của Tây Ninh (hình 2) năng suất
600 Kg/h.




Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
16











Hình 1.4 hình 1.5
Hình 1.4 Máy bóc vỏ lạc kiểu đai vải cao su
Hình 1.5 Sơ đồ máy bóc vỏ lạc kiểu đai vải cao su

1.máng cấp liệu; 6. tấm điều chỉnh; 2. máng trống; 7. cửa ra vỏ;
3. trống bóc vỏ; 8. sàng; 4. ống dẩn gio; 9. cơ cấu lắc; 5. quạt
Trống bóc vỏ bằng cao su ( vỏ lốp xe hơi)
Vì trống bóc vỏ làm bằng cao su nên hạt lạc được chà xát trên toàn bề mặt
trống. Va chạm giữa hạt lạc và trống là va chạm mềm, hạt vở ít, năng suất cao.
Đặc trưng cho loại này là máy bóc vỏ lạc của Trường Đại học Khon Kaen
Thái Lan năng suất 300 Kg/h, độ vở hạt từ 4-6 %.
Hiện tại Việt Nam cũng đã sản xuất dạng mẫu máy này, tuy nhiên cũng có
vài thay đổi như góc bao của máng trống lớn hơn và có dạng ô lưới hình chữ
nhật dài 12 mm x rộng 10 mm. Trống bóc là hai vỏ xe hơi ghép lại.


Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
17


Hình 1.6 Sơ đồ máy bóc vỏ lạc phông của Thái Lan.
1.Tấm điều chỉnh; 6. Sàng; 2.Nắp trống; 7. Máng cấp liệu;

3. Trống bóc vỏ; 8. Ong dẩn gió; 4. máng trống; 9. Quạt;
5. Cửa ra vỏ; 10. Cơ cấu lắc
Kết quả chạy khảo nghiệm máy
Trong phần thí nghiệm chúng tôi giử nguyên số vòng quay của trống bóc (
tham khảo theo mẫu máy của Thái Lan), chỉ thay đổi khe hở giữa trống và máng
trống để tìm xem ứng với khe hở nào độ vở và độ sót của lạc bóc là thích hợp.
Với lạc chưa phân loại độ vở và độ sót của máy rất cao. Nhưng nếu lạc được
phân loại trước khi bóc thì độ vở và độ sót (hình 7 và 8) đều thỏa mãn với yêu
cầu kỹ thuật của khâu bóc vỏ lấy nhân.
Như vậy máy thiết kế phù hợp với phân bố kích thước chiều dài trái lạc là
15 – 23 mm, khe hở giữa trống và máng trống 21-24 mm sẽ cho kết quả:
- Độ vở 4-5%
- Độ sót 1-4%
- Tỉ lệ thu hồi 96-99%



Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
18

1.3.2 Máy tách vỏ cứng hạt điều

Hình 1.7 Máy tách vỏ cứng hạt điều.
Máy bóc vỏ thô, tách vỏ cứng hạt điều tự động
Công suất: 180-200 kg/h
- Tỷ lệ đạt: 70-80%
- Tỷ lệ bể: 10% - 15%
- Còn lại là hạt đã cắt chỉ cần công nhân bóc vỏ ra.

- Máy đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm,
Không cần mất nhiều nhân công
1.3.3 Máy bóc vỏ lụa hạt điều











Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
19

Hình 1.8 Máy bóc vỏ lụa hạt điều.
Máy bóc vỏ lụa nhân hạt điều loại 02 đầu thổi
Thông số kỹ thuật:
- Năng suất: 150 -200Kg đầu vào/h
- Tỷ lệ hạt: 70 – 80% Trắng, Bể 10 %, Còn lại nhân chưa bóc bóc hết và vỏ
- Công suất điện tiêu thụ:1.8 Kw/h ( 2.5 Hp-1pha-220V)
- Vật liệu sử dụng : Inox sus 201 và Thép CT3
-Thiết bị điều khiển sử dụng loại nào : Biến Tần xuất xứ Nhật và Thiết bị
điều khiển Hàn Quốc
- Kích thước lăp đặt máy: Dài 10 x Rộng 1.5 x Cao 3.5 (Mét)
- Trong lượng máy : 900 kg

- Công nhân làm vệc 02 người
- Dùng bơm nén khí : 50 Hp – 37 Kw/h ; ( 3 pha – 380 V – 50 Hz )
Máy bóc vỏ nhân điều loại 01 đầu thổi
- Năng suất : 120-180 kg/h , đầu vào
- Tỷ lệ sạch nhân trắng nguyên: 70 ÷ 80%
- Tỷ lệ bể 8-15%
- Công suất điện: 2KW
- Nguồn điện : 380V – 60Hz (3 phase)
- Dùng máy nén khí: 50 Hp – 37 Kw/h ; ( 3 pha – 380 V – 50 Hz )
1.3.4 Máy bóc vỏ hạt sen




Hình 1.9 Máy bóc vỏ hạt sen.


Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
20

Máy bóc tách vỏ hạt sen ( hạt sen tươi ).
Năng suất: 400kg/h.
Công suất: 1.5kw.
Điện sử dụng: 380V- 3 phase.
Kích thước máy: 1480X560X1060 mm.
1.3.5 Máy bóc vỏ khoai tây

Hình 1.10 Máy bóc vỏ khoai tây

Máy rửa bóc vỏ, gọt vỏ khoai tây, khoai lang, cà rốt
Sản lượng: 240kg/h
Công suất: 0.75 kw
Nguồn điện: 220V/380V
Kích thước: 785*515*1005mm
Trọng lượng: 75 Kg - or equivalent.
1.3.6 Máy bóc vỏ chôm chôm


Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
21


Hình 1.11 Máy bóc vỏ chôm chôm
Năng suất khoảng 2000kg/h. Với năng suất này, một máy có thể thay thế
từ 30-40 lao động thủ công.
1.3.7 Máy bóc vỏ tôm

Hinh 1.12 Máy bóc vỏ tôm.
Máy lột vỏ tôm tươi loại lớn dùng cho ngành công nghiệp chế biến,khu
chế xuất nơi có phạm vi không gian rộng. Năng suất: 4.000 - 6.000 con /h.
1.3.8 Máy xát vỏ cà phê khô


Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
22



Hình 1.13 Máy xát vỏ cà phê khô.
THÔNG SỐ KỸ THUẬT:
Xát vỏ: 800 - 1200 kg/giờ
Đánh bóng : 700 - 800 kg/giờ
1.3.9 Máy xát vỏ cà phê tươi và tách quả sót








Hình 1.14 Máy xát vỏ cà phê tươi và tách quả sót.
THÔNG SỐ KỸ THUẬT :
Model: MXQ-TQS1
Năng xuất: 1.5 tấn/h
Công xuất điện lắp đặt: 4HP


Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
23

Model: MXQ-TQS3
Năng xuất: 3 tấn/h
Công xuất điện lắp đặt: 8,5HP

Model: MXQ-TQS5
Năng xuất: 5 tấn/h
Công xuất điện lắp đặt: 16HP
1.3.10 Máy xát lúa

Hinh 1.15 Máy xát lúa.
Bảng 1.1 Thông số máy xát lúa CL1000.
KIỂU CL1000
Năng suất (kg/giờ) 1000 - 1200
Hiệu suất bóc vỏ (%) 70 - 90
Động cơ Diesel (Mã lực) 5
Công suất kéo
Động cơ điện (KW) 4
Trục chính (Vòng/phút) 1100
Số vòng quay
Trục quạt (Vòng/phút) 1640 - 1880
Trục chính (mm) 150
Truyền động quạt gió (mm)

130
Đường kính puly
Trục quạt 83


Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
24

Trục chính B

Dây đai
Trục quạt A85
Trọng lượng (kg) 167
Kích thước: Dài - Rộng - Cao (mm) 800 - 750 - 1350
Rulô cao su

Năng suất (tấn) 25
Trọng lượng (kg) 7.5
Kích thước: Đường kính x Cao (mm) ø 222 x 152

1.3.11 Máy bóc vỏ trứng chim cút

Hình 1.16 Máy bóc vỏ trứng chim cút
Bảng 1.2 Thông số kỹ thuật.
Hãng sản xuất SHUNLING
Loại máy Bóc vỏ trứng
Công suất (W) 4000
Sản lượng 10000 quả/h


Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
25

Điện áp (V) 220
Kích thước (mm) 1200 x 680 x 880
Trọng lượng (kg) 200
Xuất xứ China


1.4 Các loại máy tách vỏ quả bàng đã có trên thị trường
Hiện nay trên thị trường chưa có bán loại máy để tách vỏ quả bàng lấy hạt.
1.5 Thực trạng tách vỏ quả bàng ở Việt Nam
Ở Việt Nam hiện nay, hạt bàng xuất hiện nhiều ở Côn Đảo,Vũng Tàu vì
bàng ở Côn Đảo là loại cây rừng. Một bộ phận người dân sống và sinh hoạt dựa
vào nguồn thu nhập từ hạt bàng. Người dân Côn Đảo “thu hoạch” quả bàng đem
phơi cho dốt vỏ rồi đem tách vỏ lấy hạt. Hạt bàng mới tách ra có màu nâu giống
như màu gỗ được đánh vẹc-ni. Sau đó đem hạt đi chế biến rang muối hay làm
mứt tùy ý, sau đó đem bày bán cho khách du lịch hoặc chuyển đi nơi khác để
bán. Tuy nhiên, việc tách vỏ quả bàng không phải dễ dàng không phải sử dụng
bằng máy mà tất cả được làm theo phương pháp thủ công bằng tay vì thế năng
suất rất thấp. Dụng cụ họ dùng để chẻ là các loại dao thô sơ.
1.6 Nhu cầu về máy tách vỏ quả bàng ở Nước ta hiện nay
Từ thực trạng tách vỏ quả bàng ở nước ta đủ để thấy nhu cầu về máy tách
vỏ quả bàng. Trung bình 1kg hạt bàng thành phẩm có khoảng 1000 hạt, được chẻ
bằng phương pháp thủ công từ 1000 quả. Một người ngồi mất vài tiếng đồng hồ,
có khi vừa chẻ vừa tách chỉ được chừng vài trăm gram hạt. Tốn rất nhiều thời
gian và công sức của người công nhân mà năng suất lại quá thấp. Vì vậy nhu cầu
về máy tách hạt bàng hiện nay là rất lớn.



Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.
26

Chương 2
TỔNG QUAN VỀ CÔNG NGHỆ TÁCH VỎ
2.1 Cơ sở lý thuyết của công nghệ tách vỏ

Quá trình tách vỏ là quá trình tác dụng các lực cơ học lên lớp vỏ vật liệu
nhằm phá vỡ lớp vỏ. Có thể phân loại các dạng tác dụng cơ học nhằm phá vỡ lớp
vỏ vật liệu đem tách như ở hình 2.1 dưới đây.
P
P
a) b)
P
P
c)
d)
ñ)
e)
g)

Hình 2.1 Các lực cơ học phá vỡ lớp vỏ vật liệu.
a) nén, ép; b)chẻ; c) bẻ; d) cắt; đ) cưa; e) ép trượt; g)đập
Tùy theo kết cấu và đặc điểm cấu tạo của từng loại vật liệu mà ta sử dụng
các phương pháp tác dụng cơ học khác nhau để tách cho hợp lý.