Tử vong do vỡ dạ dày sau cơn cuồng ăn
– Phần 1
Một bệnh nhân nữ, 20 tuổi, nhập viện vì đau và chướng bụng.
BN là một sinh viên đại học, trọ học ở Sài gòn tại nhà một người bà con. Khoảng
một tuần trước khi nhập viện, do người bà con phải sửa sang lại nhà, bệnh nhân
dọn đến ở chung với một người bạn gái trong phòng trọ của cô ta.
Khai thác bệnh sử, bệnh nhân không cung cấp thông tin gì quan trọng. Nhưng cô
bạn gái của bệnh nhân kể lại, trong một tuần ở chung, người bạn này nhận thấy
bệnh nhân nhịn ăn buồi sáng và trưa tuy nhiên buổi tối thì ăn gấp nhiều lần một
người bình thường có thể ăn !
Khi nhập viện, bệnh nhân tỉnh, hơi vật vã, đau bụng dữ dội. Huyết áp của bệnh
nhân tăng nhẹ (130/80 mmHg) và mạch rất nhanh (128 lần/phút) chứng tỏ bệnh
nhân đã vào sốc. Bụng BN chướng căng, ấn đau và có phản ứng phúc mạc. Hai
chân bệnh nhân nổi bông tím.
X-quang bụng cho thấy dạ dày của bệnh nhân dãn rất to, chiếm gần toàn bộ
khoang bụng. Thông dạ dày được đặt, hy vọng giải áp dạ dày nhưng tình hình
không cải thiện.
Bóng hơi dạ dày rất to đẩy cơ hoành trái lên trên
Dạ dày chứa đầy thức ăn chiếm gần hết khoang bụng
Bệnh nhân được chỉ định mổ khẩn vì nghi ngờ thủng hay hoại tử tạng rỗng. Công
tác hồi sức được thực hiện song song với công tác phẫu thuật.
Sau khi gây mê, bệnh nhân được đặt thông tiểu nhưng thông tiểu không thể vào
được bàng quang. Khi lớp cân cơ thành bụng được mở, một tiếng nổ lớn làm sững
sờ cả ê-kíp phẫu thuật. Dạ dày của bệnh nhân đã vỡ ngay trên bàn mổ. Thức ăn
văng khắp cả mặt phẫu thuật viên.
Khi vào bụng, dạ dày còn chứa khoảng 4 kg thức ăn. Đó là chưa tính đến lượng
thức ăn văng vào khoang bụng và lượng hơi trong dạ dày. Ước tính thể tích dạ dày
trước khi nổ vào khoảng 6-7 lít ! Thức ăn trong dạ dày sủi hơi liên tục và có
mùi thối. Thức ăn chưa tiêu hóa còn hiện diện đầy trong ruột non, xuống đến tận
đại tràng phải. Ruột non và đại tràng phải như "một khúc dồi" nhét đầy thức ăn.
Toàn bộ ruột non bị căng cứng, đe dọa tiếp tục vỡ. Phẫu thuật viên bắt buộc phải
mở ruột non tháo thức ăn (và hơi) để cho ruột xẹp bớt.
Ruột non nhét đầy thức ăn, giống như "khúc dồi"
Dạ dày đã vỡ, chứa đầy thức ăn
Sau khi mở bụng và dạ dày đã "nổ", chân bệnh nhân trở lại màu sắc bình thường.
Chính áp lực do dạ dày căng quá mức đã chèn ép động mạch chủ bụng (làm cho
nửa phần dưới cơ thể bị thiếu máu cấp tính), xé rách mạc treo đại tràng góc lách và
làm cho thông tiểu không thể đặt được vào bàng quang.
Dạ dày sau khi nổ có thành mỏng như tờ giấy, thành dạ dày bị nhồi máu tím bầm.
Máu chảy liên tục từ khắp thành dạ dày.
Thành dạ dày mỏng như "tờ giấy“
Phẫu thuật viên bắt buộc phải cắt bỏ toàn bộ dạ dày. Sau khi dạ dày được cắt bỏ,
hỗng tràng được đưa lên nối với thực quản. Khi mở thành ruột ra để nối, phẫu
thuật viên nhận thấy niêm mạc ruột đã bị hư hại (màu tím xám) mặc dù thành ruột
vẫn còn hồng hào. Đây là dấu hiệu nhiễm khuẩn niêm mạc ruột, một dấu hiệu cho
thấy dự hậu của bệnh nhân rất nghèo nàn.
Dạ dày sau khi được cắt bỏ. Chỗ vỡ toác ở mặt trước phần trên thân dạ dày
Niêm mạc dạ dày nhồi máu, xuất huyết. Còn một chỗ vỡ thứ nhì (vỡ không hoàn
toàn) ở bờ cong nhỏ (mủi tên)
Đúng như dự đoán, mặc dù đã được hồi sức tích cực và cho kháng sinh mạnh nhất
có thể, sau mổ bệnh nhân không thoát ra được tình trạng sốc nhiễm trùng huyết,
với đông máu nội mạch lan tỏa, chảy máu từ tất cả các ống dẫn lưu, số lượng bạch
cầu và tiểu cầu giảm dần. Bệnh nhân đã tử vong sau khi mổ khoảng 16 giờ.
Kết quả giải phẫu bệnh : Dạ dày xuất huyết, hoại tử, viêm cấp do nhiễm trùng, phù
hợp nhiễm trùng huyết.
Bàn luận:
Bệnh nhân nói trên đã mắc phải một chứng rối loạn ăn uống gọi là chứng cuồng ăn
do tâm lý (bulimia nervosa). Chứng này, cùng với chứng chán ăn tâm lý (anorexia
nervosa) là hai chứng bệnh phổ biến nhất của hội chứng rối loạn về thói quen ăn
uống (eating disorder).
Ở Việt Nam chưa có số liệu về tỉ lệ mặc phải chứng này. Nhưng ở Mỹ, người ta
ước tính có khoảng 5-10% các nữ sinh trung học mắc phải một trong hai chứng
này.
Nguyên nhân của chứng cuồng ăn tâm lý do nhiều yếu tố phồi hợp: yếu tố thể dịch
thần kinh, yếu tố tâm lý, yếu tố gia đình và xã hội.
Hầu hết (90-95%) người mắc chứng cuồng ăn tâm lý là nữ, độ tuổi trên dưới 20.
Những người này thường có hoàn cảnh gia đình có nhiều xung đột, bản thân tâm
lý không ổn định, thiếu kìm chế. Họ thường có xu hướng quan trọng hóa cân nặng
và vẻ ngoài đến mức gần như là "bệnh lý". Họ dễ bị ám ảnh bởi các cô người mẫu
mảnh mai trên các tạp chí. Điều này, kết hợp với các phương tiện truyền thông cổ
súy cho việc tôn thờ vóc dáng làm cho họ cảm thấy sự lên cân là "một tội lỗi
không thể chấp nhận được".
Họ dễ bị ám ảnh bởi các cô người mẫu mảnh mai trên các tạp chí