lặng, thì khi đặt nghiêng, đưa lên cao hay hạ xuống thấp sẽ cho hiệu quả động. Bức ảnh nhiều
trời ít đất thì tạo cảm xúc nhẹ nhõm thanh cao. Còn khi đảo tỷ lệ này, những hiệu quả sẽ
ngược lại. Mắt người xem có một đặc tính là bị thu hút theo hướng chuyển động của chủ đề.
Do vậy, trong bố cục cổ điển các chuyển động phải hướng vào trong bức ảnh. Nhưng các
nhiếp ảnh gia hiện đại lại không muốn người xem thấy ngay mọi thứ, họ đòi hỏi sự quan sát
và suy ngẫm về thông điệp của bức ảnh, nên họ có thể không tuân thủ quy tắc này.
Sự cân bằng cũng bị chi phối bởi màu sắc, một chấm vàng tươi bên phải sẽ nặng bằng
cả một mảng nhạt trắng. Cách lấy một diện tích nhỏ có sức hút mạnh để tạo ra sự cân bằng
với một mảng lớn nhẹ nhõm hơn sẽ tạo ra trạng thái cân bằng động - một bố cục khá phổ
biến trong nhiếp ảnh.

5 - Chụm vào tản ra
Việc sử dụng hình tròn hay những đường cong kín tạo nên sức hút khá mạnh và gây
hiệu ứng hợp nhất - phương pháp thể hiện tốt những hiện thực đơn lẻ như bông hoa, mạng
nhện… Khi được sử dụng hợp lý, bố cục này sẽ hướng sự chú ý vào giữa tâm của nó. Mục
tiêu hợp nhất vào điểm mạnh còn có thể được thực hiện bởi nhiều đường dẫn hướng tới đối
tượng chính (ví dụ: nút giao thông). Không cần phải là những nét dẫn thực thể, ánh mắt tập
trung của các sinh vật trong khuôn hình cũng sẽ định hướng sự quan sát của người xem ảnh.
Thủ pháp bố cục phân tán thường được dùng để diễn giải những nội dung trừu tượng
như: giận dỗi, làm ngơ, đa dạng, hỗn loạn… Đi liền với kỹ thuật này là ống kính góc rộng,
bao quát nhiều cụm đối tượng mạnh tương đương. Ví dụ, bức hình chụp từ trên xuống một
trung tâm giao dịch chứng khoán, hay một cái chợ ngoài trời đông đúc.

Tận dụng nét lượn chữ S.

6 - Phản ánh chiều sâu không gian
Là một thủ pháp rất hiệu quả để khắc phụ bản chất phẳng dẹt của bức ảnh. Một bố cục
khéo léo có thể làm khuôn hình trở nên sâu hút, cũng có thể khiến chủ đề nổi bật hình khối
trên một bối cảnh mờ nhoà. Nhiều khi một bức ảnh nét suốt từ cận cảnh tới vô cự không tạo
cảm giác sâu bằng bức macro nét cạn, chính phần vật thể bị mờ lại tạo cảm giác về hình khối
và chiều sâu không gian. Một bức ảnh bố cục tốt có thể bao gồm nhiều lớn không gian với

các tone màu và cường độ chiếu sáng khác nhau. Kỹ thuật phổ biến là sử dụng cận cảnh làm
khuôn hình, nhưng nếu không tìm được những mẫu khung đặc biệt thú vị thì bức ảnh khó mà
thoát ra khỏi sự nhàm chán.


đọc trên sohoa (Theo Nghe Nhìn), có sắp xếp lại




Những nguyên tắc bố cục cổ điển (Tỷ Lệ Vàng):


- Đường chân trời ở 1/3 hoặc 2/3 chiều cao bức ảnh.
- Mỗi khuôn hình chỉ có một điểm mạnh, điểm này không đặt giữa ảnh mà phải ở toạ độ 1/3
rộng x 1/3 cao.
- Hướng ánh mắt người xem từ ngoài vào trong bức ảnh.
- Tận dụng nét lượn chữ S nếu có trong bối cảnh.




Bảo quản máy ảnh số


"Của bền tại người". Để bảo quản máy ảnh số quan trọng nhất là cách sử dụng và nhiệt độ
nơi cất giữ máy. Bạn muốn những chiếc camera của mình được tốt và bền nhất thì hãy tham khảo
những mẹo nhỏ sau đây.




BenQ DC S40.
Bất kỳ là một đồ vật điện tử gì trong đó có máy ảnh người sử dụng không nên bật lên, tắt đi
liên tục. Với máy ảnh số làm như vậy dễ bị hỏng bộ cảm biến hoặc cháy màn hình. Không nên
bấm liên tục nhiều lần dễ gây hại cho máy, màn hình cũng bị ảnh hưởng và có thể "xịt" bất cứ lúc
nào.
Trong máy có nhiều thiết bị điện tử cho nên phải có chế độ bảo bảo trì, bảo quản chu đáo.
Những nơi có độ ẩm cao không nên dùng máy ảnh kỹ thuật số, hoặc dùng xong thì phải đem sấy
ngay và cho vào hộp chống ẩm.
Khi đi đâu về bạn không nên cất máy ở những nơi có độ ẩm cao, hoặc không có ánh sáng mặt
trời. Trường hợp khi máy ảnh của bạn vừa dính nước mưa, bạn có thể sấy chiếc camera yêu quý
của mình bằng cách đặt lên nóc màn hình máy vi tính đang dùng, hoặc dùng máy sấy tóc với
khoảng cách xa trên 40 cm vì để gần sẽ quá nóng không tốt cho ống kính.


Tủ đựng máy ảnh chống ẩm dùng điện. Ảnh: Hoàng Hà.
Bạn cũng có thể dễ dàng mua hộp đựng máy ở các hiệu bán máy ảnh. Các hộp này thường
làm bằng nhựa trong và kín, bên trong có sẵn các gói thuốc chống ẩm. 'Xịn' hơn bạn có thể mua tủ
chứa máy ảnh có cắm điện sấy. Giá cho loại nhỏ nhất 1,2 lít vào khoảng 1,1 triệu đồng một chiếc.
Các tủ này do Trung Quốc sản xuất, có hiển thị độ ẩm nhiệt độ phòng và có nút chỉnh các chức
năng. Theo kinh nghiệm của một số nhiếp ảnh gia thì tủ để máy bằng gang này có thể chỉnh độ ẩm
bên trong, nơi cất giữ máy cho phù hợp. Họ thường để chừng 50 đến 55% cho mùa hè, 40 đến 45%
với mùa đông.
Nếu không có điều kiện mua tủ hoặc hộp trên, bạn có thể tự làm lấy bằng cách rang gạo cho
vào hộp sắt hoặc thùng xốp. Gạo rang có tác dụng hút ẩm rất tốt. Đây là cách mà nghệ sĩ nhiếp ảnh
nổi tiếng Đinh Đăng Định thường làm từ xa xưa.
Dù có chủ quan đến mấy bạn cũng không nên cho camera vào tủ quần áo vì đây là nơi nhả
hơi nước sẽ làm ẩm máy ảnh.
Để đọc ảnh số trên máy tính thường có hai cách :
Cách 1: Truyền qua dây dẫn từ máy ảnh đến máy tính.

Cách 2: Rút thẻ nhớ ra cắm vào ổ đọc đã kết nối với máy tính.
Với thẻ nhớ Compact Flash ( CF) phổ biến, khi load ảnh ra máy tính bạn nên dùng dây cáp,
hạn chế dùng ổ đọc card đối với loại này. Card CF có các lỗ cắm tiếp xúc các chân đồng cực nhỏ
trong máy, rút ra cắm vào nhiều lần dẫn đến các "que" này nhanh cong vênh và có thể gẫy. Hoặc
lắp không đúng dễ làm cho nó bị xước dẫn đến giảm độ bền.
Các loại thẻ khác như MS, SD, xD, MMC… load ra máy tính bằng cả hai cách trên đều tốt.
Tuy nhiên, các thẻ này mỏng, dễ gãy bạn nên nhẹ tay khi sử dụng. Lưu ý đàn ông không nên để
trong ví giắt túi quần sau vì nó rất dễ gãy trong khi bạn đứng lên, ngồi xuống.
Ống kính của bạn hay bị mờ, có vết vân tay hoặc bụi. Đừng lo lắng, bạn cứ chụp bình
thường, bởi không ảnh hưởng nhiều đến chất lượng hình ảnh. Khi rảnh tay bạn hãy lau. Cách tốt
nhất bạn nên mua bộ giấy lau ống kính chuyên dụng tại các cửa hàng ảnh, gồm nước rửa, giấy lau,
bình xịt bụi.
Để quá trình lau ống kính không bị xước, trước hết bạn hãy bơm bụi thật mạnh bằng quả xịt.
Sau đó nhỏ dầu lau, thoa đều trên mặt ống kính rồi từ từ xe vài tờ giấy lau di theo đường tròn từ
trong ra ngoài nhiều lần cho đến khi khô. Thao tác cuối cùng là xịt bụi lần nữa để các mẩu vụn của
giấy bay đi. Tuy nhiên, bạn không nên lạm dụng việc lau rửa ống kính này vì làm nhiều lần sẽ
không tốt cho chất lượng ảnh.


Hoàng Hà












Những kinh nghiệm nhỏ để chụp ảnh chân
dung




-Có lẽ ảnh chân dung là một trong những “trường phái” sơ khai nhất của nhiếp ảnh.
Ảnh chân dung gắn liền với cuộc sống của con người, đơn giản nhất có thể là tấm ảnh chứng
minh nhân dân, hộ chiếu hay cao hơn nữa là những bức ảnh nghệ thuật chụp trong studio…
Nhưng để có một bức chân dung tốt, bắt được thần thái đặc trưng nào đó của nhân vật, chơi
ánh sáng… mà ta có thể bất chợt gặp và ghi lại đâu đó trong cuộc sống, hay gần gũi hơn nữa
là chính những người thân của mình, thì đó lại là vấn đề hoàn toàn khác chỉ khi ta luôn sẵn
sàng, một cái thú của dân nghiền chụp ảnh. Tôi là phóng viên hay đi phỏng vấn và bắt buộc
phải chụp nhân vật của mình nên tôi cũng có chút kinh nghiệm về thể loại ảnh chân dung, xin
phép được chia sẻ cùng các bạn một chút kinh nghiệm. Nếu có thiếu xót, sai lệch xin các bạn
cứ thẳng thắn góp ý. Ảnh minh họa trong bài là ảnh do tôi chụp, sử dụng máy ảnh Kỹ thuật
số DSLR Canon 10D, 1D mk2.
•
Chọn ống kính thích hợp :
-Phần lớn các nhiếp ảnh gia đều sử dụng với ống kính có tiêu cự từ 50 mm trở lên để
chụp ảnh chân dung. Nhưng trong vài thập kỷ gần đây, ảnh hưởng từ trào lưu phong cách ảnh
báo chí hiện đại nhiều phóng viên thường sử dụng cả ống kính góc rộng (16-24-28-35 mm)
để ghi lại hình nhân vật.
-Lý do : Với ống kính có tiêu cự từ 50mm hoặc dài hơn thì ảnh rất tròn trịa, tiêu cự này
sát với góc nhìn của mắt người nên nhân vật trong ảnh nhìn rất “thật “ mắt chứ ko bị méo
mó, các phóng viên sử dụng hiệu ứng méo của các ống kính góc rộng để “nhấn nhá” nhằm
mục đích báo chí.
•
Thiết lập chế độ chụp ảnh :

-Theo thói quen, tôi mặc định trên máy ở chế độ AV (khống chế khẩu độ ống kính,
khống chế độ sâu của ảnh). Khẩu độ tôi ưa chuộng hơn cả là f/2.8 và f/5.6 với điều kiện ánh
sáng tự nhiên.
-Chọn ISO thích hợp với ánh sáng khi chụp. Tôi thường để ISO khá cao ISO 640-1000
vì tôi thích chụp trong điều kiện ánh sáng tối – khi đó ánh sáng trong ảnh có mảng khối sẽ
“hấp dẫn” hơn một bức chân dung no sáng. Một lý do nữa là khi đặt ISO cao đồng nghĩa với
tốc độ chớp khoảnh khắc nhanh hơn, có thể trong may mắn ta bắt được thần thái của nhân
vật.
-Nếu chụp trong ánh sáng tối nên trừ khẩu độ trên thân máy từ 2/3 step tới 1 2/3 step.
(Với các loại máy ảnh KTS)
•
Chọn nhân vật :
-Nếu không phải là người thân của bạn, hãy chọn cho mình nhân vật nào bạn thích gương
mặt họ nhất, có thể vì cô ta xinh, cậu bé đó láu lỉnh, cô bé kia có đôi mắt đẹp …XYZ, bất kể lý do
gì tạo cho bạn có Hứng thú nhất. Nên có trao đổi, trò chuyện với nhau trước khi chụp để tạo ra ánh
mắt “gần gũi” nhất có thể chứ không phải là một ánh mắt xa lạ trong ảnh. (trừ những tình huống
đặc biệt khác như khoảnh khắc, không muốn can thiệp vào nội dung …)
Có lẽ tôi hơi dài dòng quá. Sau đây, tôi xin chia sẻ với các bạn những bức ảnh và cả bối cảnh
khi chụp,



Cô bé này đứng bán hàng lưu niệm trên Sapa, tôi thấy cô ta có ánh mắt rất lạ nên cố gắng đứng bắt
chuyện nhưng lại không hiểu lẫn nhau vì cố bé không hiểu tiếng Kinh. Sau một hồi dường như
nhận ra tôi không có ý định mua hàng nên cô bé đứng thổi chiếc kèn môi một cách rất tự nhiên.
Tôi giơ máy lên chụp và cô ta vẫn giữ nguyên tư thế rất tự nhiên. Tôi chụp 3 shots nhưng bức này
tôi thích hơn cả.
Máy ảnh Canon EOS 10D, ống kính fix 35mm @f/2.2, s 1/125s, -1 EV, ISO 400



Bức ảnh này tôi chụp bên trong một nhà người Mèo ở Đồng Văn-Hà Giang khi họ đang làm lễ tạ
ơn Trời Đất. Cũng lại bất đồng ngôn ngữ nên tôi cứ ngồi một góc nhà chụp thoải mái vì họ rất dễ
tính, nhà tối om chỉ có ánh sáng từ chiếc đèn dầu tên tôi phải sử dụng đèn flash. Ống kính tại tiêu
cự 16mm, f/2.8, tốc độ 1/60s (ở chế độ Manual). Đèn flash - 2EV. Tôi chọn chụp vì thấy đây là
một phong tục rất lạ mắt đối với người Kinh.




Bức này chụp ngẫu nhiên trên đường đi ở Đồng Văn-Hà Giang vì tôi thấy hai mẹ con rất tình cảm.
Cậu bé vừa mới ngủ dậy khóc búa xua, thấy khách lạ nín bặt nên mắt vẫn còn õng nước. Ảnh crop
vuông. Ống kính 24mm, f/2.8, ISO 640, tốc độ 1/30, - 2/3 EV.



Tôi vào nhà bà cụ này chơi cũng vừa lúc cụ gánh lá cho gia súc vừa trở về nhà. Tôi thấy cái gánh
lá bắt ánh sáng từ cửa sổ vào rất hấp dẫn nên nhờ cụ ngồi xuống để chụp. Ảnh crop vuông. Ống
kính 24mm @f/2.8, ISO 1000, -1 1/3 EV, ánh sáng tự nhiên.


Bức này tôi chụp trong một lần đứng trú mưa thấy trẻ con đùa nghịch vui quá. Giống tôi hồi bé nên
móc máy ra chụp từ xa, sử dụng ống tele 200mm, f/2.8, ISO 400, -1/3 EV.


Hai cậu bé con nhà ngư dân truyền thống. tôi đi nhờ thuyền trên biển Nghệ An, Tôi thích thú sự
nghịch ngợm những trò không giống ai của cậu bé này. Bức này tôi chụp không ngắm mà để máy
sát dưới lòng thuyền và bấm may rủi . Ống kính 12mm , f/8.0, ISO 200, + 2/3 EV vì ngược
sáng.








Kỹ thuật cơ bản


Trong nhiếp ảnh nói chung luôn cần sự chú trọng về bố cục, ánh sáng. Với ảnh
chân dung thì nguồn sáng là quan trọng nhất. Làm sao căn được những góc cạnh hài
hòa, để bức hình thực sự ấn tượng và gợi cảm là mục tiêu của người chụp.

Ảnh một bé gái bộ tộc Yanomami, một tộc người da đỏ sống ở Nam Mỹ. Ảnh: Public
Anthropology.

Chọn lựa máy ảnh: Máy chuyên nghiệp hay không chuyên trên thị trường, không phải máy
nào cũng chụp được ảnh chân dung. Ai đó không hiểu sẽ cho rằng máy nào chẳng chụp được,
cứ đứng gần vào là xong. Thực ra, càng đứng xa với tới đối tượng, ảnh càng đẹp. Với dòng
chuyên nghiệp cần có ống kính telezoom tiêu cự từ 135 mm trở lên là tốt nhất. Các loại
camera du lịch số ngày nay có zoom, đáp ứng được yêu cầu chụp từ xa nhưng khoảng cách
bao nhiêu, so với máy "prồ" khác biệt ra sao thì bạn cần tham khảo thị trường máy ảnh. Có
rất nhiều loại khác nhau. Có loại tuy là dòng amateur nhưng chức năng lại rất cao (Canon
Power Shot Pro 1 có ống kính telezoom tiêu cự lên tới 200 mm). Nhưng cũng có loại, ống
kính rời có vẻ là máy chuyên nghiệp nhưng thường dành cho dân không chuyên (Nikon D50,
D70 ). Những model này thường được gọi là bán chuyên nghiệp.
Máy ảnh số thông thường ống kính zoom quang học được ký hiệu bằng độ x (4x, 7x,
9x , 19x ). Con số càng lớn, ống kính vươn xa được càng nhiều. Nếu muốn chụp chân
dung tốt nhất, bạn nên dùng camera có zoom từ khoảng 7x trở lên. Khoảng cách giữa máy
ảnh và đối tượng tối thiểu chừng 10 m. Chiếc Canon Pro 1 nêu trên có zoom 7x quá đủ để
bạn thỏa mãn niềm đam mê hình ảnh của mình.


Chọn lựa ánh sáng: Nói đến ảnh là nói tới ánh sáng. Không có ánh sáng sẽ không chụp
được ảnh. Nguồn sáng ngoài chức năng chính còn là một yếu tố để diễn tả cái đẹp, sang trọng
của sự sống, và là điểm nhấn trong nội dung bức ảnh. Ánh nắng ban ngày vàng rực rỡ, trong
đêm có ánh sáng tỏa một vùng chìm chìm nổi nổi, những ánh hào quang xung quanh sự vật,
ánh đèn tỏa xuống lung linh, huyền ảo hay ánh đèn sân khấu đầy màu sắc,… Tất cả hiện
tượng của nguồn sáng đó chính là cái đẹp mà bạn sẽ cảm nhận được.
Không phải lúc nào ta cũng có được một nguồn sáng thuận tốt nhất. Để bù vào những
nguồn sáng thiếu, giới chuyên nghiệp thường mang theo một tấm hắt sáng. Hắt sáng cũng
góp phần làm cho khuôn mặt người được chụp sáng đều hoặc với nhiều cách khác nhau,
phương pháp này tạo được chiều sâu, tạo khối cho đối tượng. Với một miếng bìa cỡ chừng
50 x 60 cm gấp đôi lại được, bạn dán lên đó các tấm giấy bạc của bao thuốc lá bạn sẽ có tấm
hắt sáng rất hay và hiệu quả. Ánh sáng từ những mẩu giấy bạc này sẽ xua tan những chỗ tối,
những điểm khuất từng vùng của đối tượng như hốc mắt, hốc mũi, vùng cổ đánh bạt những
nếp nhăn nhỏ già nua, rất khó chịu của con người, tạo cho bức ảnh những nét tươi trẻ, hoàn
mỹ.
Nguồn sáng phụ cũng rất quan trọng. Là một yếu tố để diễn tả cái đẹp, cái thần của con
người. Ánh đèn dầu lung lay tỏa sáng một vùng nhỏ trên gương mặt người trong ảnh. Nắng
chiếu xiên từ phía sau hoặc từ bên cạnh có thể làm cho sợi tóc nổi bật lên, thấp thoáng những
viền trắng xung quanh nhân vật lúc sợi nắng tỏa xuống bờ vai…

Với ống tele để f200 mm, máy số Nikon D70, tốc độ 500, khẩu độ f4, lúc 15h chiều mùa hè,
trời nắng. Chân dung cụ ông nổi bật trên nền phông phía sau là người đi đường nhòe đi. Nét
lên từng sợi râu. Ảnh: Trường Giang.

Kỹ thuật chụp: Để chụp được ảnh bạn phải hiểu thế nào là tốc độ và khẩu độ. Khi đã dùng
tới ống kính tele-zoom (ống kính zoom và tele-zoom là hai loại khác nhau) tốc độ cửa trập
(speed) cần đóng mở thật nhanh, khoảng từ 1/125'' trở lên đồng nghĩa với việc ánh sáng có
nắng, khẩu độ để mức trung bình f 5.6. Nếu bạn đặt dưới con số này, ảnh sẽ mất nét và rung
tay trừ phi camera được đặt lên chân ba càng. Cách tốt nhất là bạn để cố định tốc độ cao

trong điều kiện trời nắng, thuận sáng bằng phím chức năng S trên máy, khi ấy khẩu độ sẽ tự
động đóng mở giúp bạn có được tấm hình chuẩn sáng. Ngoài ra, những loại máy chuyên
nghiệp còn có chức năng cộng, trừ sáng giúp người thợ có được hình ảnh như ý trong những
hoàn cảnh khác nhau. Cùng với tác dụng của ống kính tele-zoom, tốc độ càng cao, cửa điều
sáng mở càng rộng thì hậu cảnh càng mờ, khuôn mặt người được chụp càng nét căng và nổi
bật lên trên nền phông là bất kỳ một vật gì đã bị nhòe đi.
Đường ngang trên nền phông ảnh chân dung là sai hoàn toàn về kỹ thuật lẫn nghệ thuật.
Chỉ với một đường vạch được kẻ bởi một sợi dây điện chạy ngang hay mép của bức tường,
những đường thẳng cắt ngang đầu người đó vô tình đã làm hỏng đi hình ảnh quan trọng của
bạn . Đương nhiên, bức ảnh này khi được mang đi dự thi nghệ thuật sẽ không được chấp
nhận.

Bố cục hình ảnh: Ảnh chân dung có hai loại; chân dung bán thân và chân dung cả người.
Thông thường, phần nhiều người khi nói đến chân dung là nghĩ đến tấm hình bán thân (từ
ngực trở lên). Ảnh bán thân bạn không nên chụp thẳng mặt, không được nhìn thấy cả hai tai
(trừ phi đây là ảnh hồ sơ). Mặt người nên quay chếch hướng so với camera, có thể nhìn vào
máy hoặc nhìn đi chỗ khác, mơ màng, xa xăm, ngước lên hay nhìn thấp xuống. Bạn đặt máy
sao cho không gian phía mặt người đang quay về hướng đó rộng gấp đôi sau lưng.
Điểm đáng lưu ý không kém là kiểu dáng. Tư thế, dáng dấp của đối tượng được chụp
rất quan trọng cho bức hình bán thân. Nó bắt nguồn từ dưới chân trở lên. Không phải cứ
đứng thẳng người, mặt xoay về một bên là được. Bạn cần phải tạo dáng cho đối tượng giống
như chụp cả người, làm sao mềm mại, sống động, kết hợp cả tư thế của chân, tay hoặc có thể
ngồi hay đứng có kiếu dáng tùy theo óc sáng tạo của bạn.

Trường Giang
(sohoa.net)







Ánh sáng cơ bản



Tác giả: Richard Harris





Lời giới thiệu


Dường như các hoạ sĩ nắm rất ít thông tin chi tiết về chiêu bài dùng ánh sáng, thứ ánh sáng
mà mỗi người chúng ta vẫn thường gặp hàng ngày. Chúng ta từng đọc vô số những cuốn sách
về hội hoạ truyền thống hay kĩ thuật số nhưng các chủ đề về ánh sáng có vẻ ít người động tới.