- Trang chủ >>
- Khoa Học Tự Nhiên >>
- Vật lý
Nhật thực và Nguyệt thực pps
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (281.94 KB, 8 trang )
Nhật thực vàNguyệt thực
Con người trênkhắp thế giới đều từng chứng kiến nhật thực toàn phần.
Tronghiện tượngthiên nhiên ngoạn mụcnày, Mặt trăng chặnmất ánhsáng của
Mặttrời. Thỉnhthoảng,bản thân Mặt trăng bị che khuất,mang lại một màu đồng bí
ẩn. Mặt trăng, Mặt trời và trái đất không sắp thẳnghàng để tạo ra nhật nguyệt thực
hàng tháng. Ít nhất có hai kì nhật thực xảy ratrong mộtnăm, tuy nhiên đa phần là
nhật thực mộtphần. Cóthể đến bảy lầnnhật thực và nguyệt thựccùng rơi vào một
năm. Cảnh nhật thực lặp lại với chu kì 6585,32 ngày (khoảng 18năm).
MẶT TRĂNG BỊ CHE KHUẤT
Nguyệt thực chỉ xảy ra lúctrăngtròn. Trongmộtkì nguyệt thực toàn
phần, trái đất từ từ di chuyển giữa Mặt trăng vàMặt trời. Cái bóngcủa Trái đất
quét quabề mặt chị Hằng. Ngay cả khi nguyệt thực toànphần, Mặt trăng vẫn hơi
mờ mờ ánhsángđỏ, đó là ánhsáng mặt trời đi tới Mặt trăngsau khi bị bẻ cong và
tán xạ qua lớprìa khí quyển củaTrái đất. Thời giannguyệt thực toàn phần cóthể
kéo dài đến 1 giờ 47 phút.
NHẬT THỰC
Nhật thực xuất hiện khi Mặt trăngđi qua phía trước Mặt trờivà đổ bónglên
một phần bề mặt Trái đất.Sự che khuất hoàn toàn của Mặt trời chỉ xảy ra trong
một khuvực hẹp, do cáibóng của Mặt trăng khi đổ lên Tráiđất lànhỏ.Ngườiquan
sát đứng bên ngoài khuvực toàn phần này chỉ trôngthấy nhật thực một phần.
NGUYỆT THỰC
Khi sự che khuất của Mặt trăng xảy ra, thì Mặt trời,Trái đất và Mặt trăng
phải sắp thẳnghàng lúc trăng tròn. Nguyệt thực xảyra khi Mặt trăng đi vào vùng
bóng của Tráiđất. Chúng có thể được nhìnthấy từ bất kì nơi nào cóMặt trăng mọc
lên trước lúc bị che khuất.
COLUMBUS LỢI DỤNG NGUYỆT THỰC
Trongquá khứ, nhật thựcbị xem là điềmxấu hoặc khiến người ta sợ hãi. Vào
năm 1504,nhà thám hiểm người Tây Ban NhaChristopher Columbuscùng đoàn
thủy thủ củaông mắc cạn ở Jamaica. Ông biết rằngsẽ xảy ra sự che khuất hoàn
toàncủa Mặt trăng vàongày 29 tháng 2 vàđã sử dụngđiều này để dọa những
người Arawakbản địa. Ông nói rằngMặttrăng đã bị lấymất và sẽ được trả lại nếu
như họ chịu giúp ông. Tròlùađó đã có tác dụng,và sauđó Columbus cùngđoàn
thủy thủ củaông đã được giải cứu.
GHI CHÉP VỀ NHẬT NGUYỆT THỰC
Nhật nguyệt thựcđã được người taghi chép trong hàng nghìn năm trời.
Khúcxương thờ tự Trung Quốc có khắc chữ như thế này đề cập tới sự nhật thực
vào năm 1300 tCN. Sử chép Trung Quốc cóghi lại sự kiện hai nhà chiêmtinh họcbị
chémđầu vì dự báo sai sự nhậtthực vàonăm2134 tCN.
TAI LỬA MẶT TRỜI
Khi đĩa Mặt trời rực rỡ bị Mặt trăngche khuất trong mộtkìnhật thực toàn
phần, thỉnh thoảng người tacó thể trông thấy những tai lửa mặt trờitại rìa của
Mặttrời. Những cái lưỡi khí nóngkhổng lồ này từ Mặt trời dâng trào vào trong
khônggian. Tailửa Mặttrời trong ảnh ở đây được chụp trong lần nhật thực ngày
11/7/1991.
GIỌT BAILY
Rìa của Mặt trăng khôngtrơnnhẵn do núi non vàthung lũngcủanó. Vào lúc
bắt đầu và kết thúcmột lần nhật thực toàn phần, ánh sáng mặttrời thường bị phản
chiếuqua một vài thung lũng.Hiệu ứng trênđược gọi là Giọt Baily,đặt theo tên
nhà thiên văn họcngười Anh Francis Baily (1774–1844).
QUAN SÁT NHẬT THỰC AN TOÀN
Đừng baogiờ nhìntrực tiếp vào Mặt trời mà không cócái gì bảo vệ mắt.
Trongkhi quansát nhật thực toàn phần,bạn chỉ nên tháo kính ra trong lúccó sự
che khuất hoàn toàn, chỉ chốc lát thôi. Đừng cố quan sát nhật thựcmột phần, hay
giaiđoạn một phần củanhật thực toàn phần, với đôi mắt trần của bạn.
NHẬT THỰC TOÀN PHẦN
Khi phamột phần của nhật thực toàn phần diễn ra, Mặt trăng từ từ che lấy
Mặttrời. Thời khắc toànphần xuất hiện khicái đĩamàu vàng của Mặt trời hoàn
toànbị chekhuất.Bầu trời tối sầm và có thể nhìn thấy nhật hoa của Mặt trời
(nhữnglớp chất khí phíangoàiMặt trời) từ Mặt trờitỏa ra tựa như một vầnghào
quangtrắng. Sự toàn phần có thể kéo dài tới 7,5 phút, nhưngthường thì chúng
diễn rangắn hơnnhiều. Kì nhậtthực này vào tháng 7/1991kéo dài gần 7 phút.
Những ảnh chụp ở những giaiđoạn nhật thực khác nhau đượcghép lại để tạo
nên bức ảnh trên.
NHẬT THỰC MỘT PHẦN
Khi Mặt trời và Mặt trăng không hoàn toàn thẳng hàng,thì sự che khuất của
Mặttrời có thể chỉ là một phần, như thấy trong ảnh bên ở Ấn Độ hồi tháng 3/2007.
Ngườiquan sát cũng sẽ thấy nhậtthực mộtphần nếu họ quansát nhật thực toàn
phần từ bên ngoài vùngbị che khuất hoàn toàn.
NHẬT THỰC HÌNH KHUYÊN
Mặttrời và Mặt trời dườngnhư có kíchcỡ bằng nhautrên bầu trời của
chúng ta,nhưngchúng hơi lệch nhau mộtchút (xemtrang 11). Nhật thực hình
khuyên xảy rakhi Mặt trăng đi quaphíatrước Mặttrời vàkích cỡ biểu kiến của nó
nhỏ hơn Mặttrời. bức ảnh này chụp vào tháng 1/1992.
