MÔ ĐUN 2
MÔ ĐUN 2

XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG
XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG
HỌC TẬP TÍCH CỰC
HỌC TẬP TÍCH CỰC

NỘI DUNG
1. Khái niệm môi trường học tập tích cực
2. Một số biện pháp xây dựng môi trường
học tập nhằm tăng cường sự tham gia
tích cực của HS
3. Xây dựng và sử dụng không gian lớp học
tạo điều kiện DHTC
4. Vận dụng lí thuyết để xây dựng không
gian lớp học phù hợp với điều kiện địa
phương.

Hoạt động 1.
Tìm hiểu về môi trường học tập tích cực
và một số biện pháp xây dựng môi
trường học tập tích cực

NHIỆM VỤ
•
Cá nhân đọc phiếu thông tin 1 về một số
đặc điểm tâm lý của học sinh tiêu học (3
phút)
•

Thảo luận trong nhóm 3 người về nội
dung chính trong phiếu thông tin (5 phút)

Kết luận
Đặc điểm tâm lý của học sinh tiêu học giúp các
nhà giáo dục hiểu rằng cần phải giúp các em biết
cách khái quát hóa, giúp các em xác định đâu là
nội dung quan trọng cần ghi nhớ, các từ ngữ
dùng để diễn đạt nội dung cần ghi nhớ phải đơn
giản dễ hiểu, dễ nắm bắt, dễ thuộc và đặc biệt
phải hình thành ở các em tâm lý hứng thú và vui
vẻ khi ghi nhớ kiến thức.

Thảo luận nhóm
Nghiên cứu 3 tình huống và trả lời 2 câu hỏi sau:
1. Môi trường nào trong hai môi trường học
tập ở tình huống 1 và tình huống 2 khuyến
khích học sinh học tích cực hơn ? Vì sao?
2. Theo anh/chị nguyên nhân dẫn đến tình
trạng ở tình huống 3 là gì ? Hãy gợi ý cho cô
giáo A cách khắc phục?

Phản hồi tình huống 3
Hiện tượng khi GV nêu câu hỏi thì thường chỉ một số ít
học sinh tích cực trả lời, còn lại thì thụ động, ngồi im có
thể là do :
•
GV chưa bao quát lớp, chưa chú ý đến sự tương tác với
tất cả các HS trong lớp, chỉ lưu ý tới hoàn thành bài dạy.
Do đó khi GV hỏi chỉ cần có HS trả lời mà GV không để ý

tới các HS khác suy nghĩ thế nào ? có khó khăn gì không?
•
GV chưa có phản hồi phù hợp (chẳng hạn chê trách) khi
HS trả lời chưa đúng. Như vậy dần dần hình thành thói
quen trong lớp là khi cô A hỏi, chỉ một số HS mạnh dạn,
học khá xung phong trả lời, các HS khác ngại không phát
biểu.
•
GV chỉ quan tâm tới các em khá, giỏi trong lớp nên các
câu hỏi thường là khó với đa số HS trong lớp.
•
Mối quan hệ giữa các thành viên trong lớp có thể có
những vấn đề nhất định.
•
+ …

THẢO LUẬN NHÓM
1. Thế nào là môi trường học tập tích
cực?
2. Nêu các biện pháp xây dựng môi
trường học tập tích cực ? (10 phút)
YC: Trình bày kết quả thảo luận lên giấy A0

Chuyển nội dung thảo luận theo vòng tròn
Nhãm 3
Nhãm 5
Nhãm 1
Nhãm 4
Nhãm 6
Nhãm 2


Bổ sung thông tin cho nhóm bạn

Kết luận :
1. Môi trường học tập tích cực là môi
trường vật chất (phòng học, bàn ghế,
…) và môi trường tinh thần (quan hệ xã
hội giữa HS với HS và với GV) tạo
thuận lợi, thúc đẩy việc học tập tích
cực của HS; là môi trường trong đó
diễn ra sự học tập tích cực của HS.

2. Một số biện pháp xây dựng môi trường học
tập tích cực
- Xây dựng và sử dụng hợp lí không gian lớp
học (VD: Lớp học sáng sủa; Lớp học được
trang trí bằng các sản phẩm của HS; …).
- Sử dụng phương pháp dạy học tích cực (VD:
GV dùng chính kinh nghiệm của HS; sử dụng đa
dạng các hình thức dạy học; chú ý tới kinh
nghiệm của HS; gắn với thực tiễn cuộc sống;
…)
- Xây dựng mối quan hệ thân thiện, gắn
bó giữa các thành viên trong lớp học.
- …

Một số vấn đề cần chú ý
Trong xây dựng môi trường học tập tích cực, GV cần:
- Nâng cao ý thức trách nhiệm và sự tham gia tích cực,
tự giác của tất cả các thành viên trong lớp;

- Tận dụng được sự giúp đỡ có hiệu quả của phụ huynh
và cộng đồng.
- Có hiểu biết tốt về sư phạm, chuyên môn,
- Biết rõ hoàn cảnh của HS, môi trường xã hội xung
quanh. Chẳng hạn :
+ Lĩnh vực gia đình : Kinh tế khó khăn; cha mẹ li hôn;
không cha mẹ; …
+ Lĩnh vực xã hội : an ninh kém; nhiều tụ
điểm không lành mạnh; địa phương thiếu
quan tâm; đường đến trường gặp nhiều
khó khăn; …

Hoạt động 2
Tìm hiểu về cách thức xây dựng và
sử dụng không gian lớp học.

Nhiệm vụ
Quan sát một số hình ảnh về việc xây
dựng và sử dụng không gian lớp học.

Hình 1

Hình 2

Hình 3

Hình 4

Hình 5


Hình 6

Hình 7

Thảo luận nhóm
1) Nhận xét về sự phù hợp với yêu cầu môi trường học tập
tích cực của mỗi lớp học ?
+ Về kiểu loại bàn ghế.
+ Về cách sắp xếp bàn ghế trong lớp học.
+ Về cách trang trí tường lớp học.
+ Về các yếu tố khác (như bố trí tủ sách, bố trí, trình bày các khu vực
theo chủ đề học tập, …)
Theo bạn nên có thể thay đổi gì để có MTHT tốt hơn ?
2) Không gian lớp học có vai trò gì ? Không gian lớp học nên
được xây dựng và sử dụng như thế nào để lớp học hấp
dẫn, thân thiện với HS và hỗ trợ, thúc đẩy việc HTTC của
HS ?
3) Việc bố trí trình bày tường/ góc lớp học như thế nào để có
hiệu quả.
(Trình bày kết quả thảo luận lên giấy A0 )

Kết luận
1. Không gian lớp học có thể gồm tường,
khoảng không trong phòng học, nền nhà,
Không gian lớp học không chỉ là nơi diễn ra các hoạt
động giáo dục mà còn là phương tiện giáo dục HS
•
Kiến trúc lớp học cần đảm bảo thẩm mĩ, khoa học, phù
hợp với đặc điểm lứa tuổi HS, hấp dẫn và kích thích
hứng thú HS. Kiến trúc lớp học mở, hòa nhập với môi

trường thiên nhiên xung quanh. Phòng học cần hấp
dẫn và tiện dụng, phù hợp chức năng. Cần quan tâm
phù hợp với độ tuổi HS, kiểu hoạt động trong lớp học.
VD quan tâm tới các khu vực khác nhau trong lớp học
và thiết kế các khu vực này để sử dụng cho các hoạt
động khác nhau
•
Cần tận dụng không gian lớp học để trang trí ảnh, đồ
dùng dạy học, bài làm tốt của HS, sản phẩm của HS
(tranh vẽ, sưu tầm, …).

Ý nghĩa của việc trưng bày cho phòng học
+ Làm cho lớp học hấp dẫn, gần gũi, thân thiết với
HS.
+ Kích thích trí tưởng tượng của HS
+ Góp phần giáo dục.
+ Tán thưởng các thành quả các em làm được.
+ Giúp củng cố những điều các em đã học bằng
cách các em được quan sát thường xuyên.
+ …
Lưu ý sử dụng những vật liệu rẻ
tiền, dễ kiếm ở địa phương.

•
Chỗ ngồi cần được sắp xếp theo một cách hệ thống.
Trong phòng chỉ để các đồ đạc cần thiết, không nên để
những đồ đạc như bàn ghế, tủ không cần thiết. Lối vào
lớp học và hành lang không làm cho HS mất tập trung
trong giờ học. Các chỗ ngồi cũng cần được sắp xếp để
thuận tiện cho việc đi lại.

•
Chỗ làm việc của GV ở vị trí thuận tiện cho việc quan
sát, điều khiển hoạt động của tất cả HS trong lớp và việc
đi tới giúp đỡ các em khi cần thiết. Bàn ghế HS loại đơn
hoặc đôi, có thể di chuyển được dễ dàng tùy theo yêu
cầu hoạt động dạy học. Sự thay đổi vị trí chỗ ngồi góp
phần tạo nên hứng thú học tập, ở một mức độ nào đó có
thể khắc phục được một số bệnh học đường.