Nguyễn Văn Tuấn
MÔN
NGỮ VĂN
LỚP 7/3
1
Nguyễn Văn Tuấn
1. Thế nào là giải thích trong văn nghị luận?
KIỂM TRA BÀI CŨ:
Giải thích trong văn nghị luận: là làm cho
người đọc hiểu rõ các tư tưởng, đạo lý, phẩm chất,
quan hệ … cần được giải thích nhằm nâng cao
nhận thức, trí tuệ, bồi dưỡng tư tưởng, tình cảm
cho con người.
2. Trong văn nghị luận người ta thường giải thích
bằng cách nào?
Trong văn nghị luận người ta thường giải thích
bằng cách: nêu định nghĩa, kể ra các biểu hiện, so
sánh, đối chiếu với các hiện tượng khác, chỉ ra các
mặt lợi, hại, nguyên nhân, hậu quả, cách đề phòng
hoặc noi theo … của hiện tượng hoặc vấn đề được
giải thích.
2
Nguyễn Văn Tuấn
Tiết 107 – Tập làm văn:
4
Tuần 29
3
Nguyễn Văn Tuấn
Tiết 107 – Tập làm văn: CÁCH LÀM
BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
4

I/ Các bước làm bài văn lập
luận giải thích:
Đề bài: Giải thích câu tục ngữ “Đi một
ngày đàng học một sàng khôn”
Muốn làm được bài văn nghị luận
trên bước đầu tiên ta phải làm gì?
1.Tìm hiểu đề và tìm ý:
Đề bài yêu cầu gì?
Theo em làm thế nào để hiểu được
ý nghĩa của câu tục ngữ?
Hỏi người hiểu biết hơn,đọc
sách báo,tra từ điển,tự mình suy
nghĩ thêm
a/ Tìm hiểu đề :
Nội dung của đề bài trên nói lên
điều gì?
Nội dung: Khuyên ta đi đây, đi
đó để mở rộng tầm nhìn và sự
hiểu biết
Từ tìm hiểu trên em rút ra kết
luận gì về tìm hiểu đề?
Tìm hiểu yêu cầu và nội dung của
đề
-Yêu cầu của đề: Giải
thích câu tục ngữ.
-Nội dung: Khuyên ta đi
đây đi đó để mở rộng tầm
nhìn,sự hiểu biết.
Nguyễn Văn Tuấn
Tiết 107 – Tập làm văn: CÁCH LÀM BÀI VĂN

LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
5
I/ Các bước làm bài văn lập
luận giải thích.
Tìm một số câu ca dao, tục ngữ
có ý nghĩa tương tự?
Ví dụ:
- Làm trai cho đáng nên trai
Phú Xuân đã trải, Đồng nai cũng từng
- Đi cho biết đó biết đây
Ở nhà với mẹ biết ngày nào khôn
1/ Tìm hiểu đề và tìm ý:
a/ Tìm hiểu đề:
b/ Tìm ý:
Em rút ra kết luận gì từ việc tìm ý?
- Liên hệ với một số câu ca
dao, tục ngữ có ý nghĩa
tương tự.
-
Trả lời một số câu hỏi:
+ Câu tục ngữ có ý nghĩa
như thế nào?
+ Vì sao đi một ngày đàng
học một sàng khôn?
+Chúng ta phải đi như thế
nào?
Theo em có cần phải giải thích tại
sao lại “Đi một ngày đàng học
một sàng khôn” không?
Nguyễn Văn Tuấn

Tiết 107 – Tập làm văn: CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN
GIẢI THÍCH
I/ Các bước làm một bài văn
lập luận giải thích:
1/ Tìm hiểu đề và tìm ý:
Bài văn nghị luận gồm mấy phần
Bài văn nghị luận gồm mấy phần
chính?
chính?
2/ Lập dàn bài:
6
a/ Mở bài:
Với đề bài trên ta có mấy cách mở
Với đề bài trên ta có mấy cách mở
bài?
bài?
-
Cách 1: Đi thẳng vấn đề
-
Cách 2: Đối lập hoàn cảnh với ý thức
-
Cách 3: Đi từ cái chung đến cái riêng
Qua đó em hãy cho biết phần mở bài
của bài văn giải thích cần đạt yêu cầu
gì?
Giới thiệu điều cần giải
thích và gợi ra phương
hướng giải thích
Đề bài:Giải thích câu tục ngữ “Đi một
ngày đàng học một sàng khôn”

Nguyễn Văn Tuấn
Tiết 107 – Tập làm văn: CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN
GIẢI THÍCH
I/ Các bước làm một bài văn
lập luận giải thích:
1/ Tìm hiểu đề và tìm ý:
Phần thân bài của bài văn lập luận
Phần thân bài của bài văn lập luận
giải thích làm nhiệm vụ gì?
giải thích làm nhiệm vụ gì?
2/ Lập dàn bài:
7
a/ Mở bài:
Tìm hiểu vấn đề, chọn lọc và đưa ra
Tìm hiểu vấn đề, chọn lọc và đưa ra
một số ý để lập luận nhằm làm cho
một số ý để lập luận nhằm làm cho
người đọc người nghe đồng tình và
người đọc người nghe đồng tình và
chấp nhận.
chấp nhận.
Vậy nếu cần giải thích câu tục ngữ
“Đi một ngày đàng, học một sàng
khôn” thì ta phải giải thích điều gì?
-
Đi như thế nào? Học như thế nào?
b/ Thân bài:
-
Đi một ngày đàng là đi đâu?
-

Một sàng khôn là gì?
-
Vì sao đi một ngày đàng học một
sàng khôn?
Qua đó em rút ra kết luận gì về
Qua đó em rút ra kết luận gì về
nhiệm vụ của phần thân bài?
nhiệm vụ của phần thân bài?
-
Giải thích vấn đề.
Giải thích vấn đề.
-
Lần lượt trình bày theo
Lần lượt trình bày theo
từng nội dung
từng nội dung
-
Sử dụng các cách lập
Sử dụng các cách lập
luận giải thích phù hợp
luận giải thích phù hợp
Nguyễn Văn Tuấn
Tiết 107 – Tập làm văn: CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN
GIẢI THÍCH
I/ Các bước làm một bài văn
lập luận giải thích:
1/ Tìm hiểu đề và tìm ý:
Kết bài ấy đã cho thấy rõ là vấn đề
Kết bài ấy đã cho thấy rõ là vấn đề
được giải thích xong chưa?

được giải thích xong chưa?
2/ Lập dàn bài:
9
a/ Mở bài:
b/ Thân bài:
c/ Kết bài:
Nêu ý nghĩa của điều
được giải thích đối với mọi
người.
Có phải mỗi đề văn chỉ có một cách
Có phải mỗi đề văn chỉ có một cách
kết bài duy nhất hay không?
kết bài duy nhất hay không?
Phần kết bài của bài văn lập luận giải
Phần kết bài của bài văn lập luận giải
thích làm nhiệm vụ gì?
thích làm nhiệm vụ gì?
Nguyễn Văn Tuấn
Tiết 107 – Tập làm văn: CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN
GIẢI THÍCH
I/ Các bước làm một bài văn
lập luận giải thích:
1/ Tìm hiểu đề và tìm ý:
Khi viết bài chúng ta
Khi viết bài chúng ta
cần lưu ý điều gì?
cần lưu ý điều gì?
2/ Lập dàn bài:
10
3/ Viết bài:



-
-
Lưu ý
Lưu ý
:
:


+
+
Trình bày các ý theo trình tự hợp lý.
Trình bày các ý theo trình tự hợp lý.


+ Có nhiều cách mở bài, nên mỗi cách
+ Có nhiều cách mở bài, nên mỗi cách
mở bài đều có cách viết thân bài và kết bài
mở bài đều có cách viết thân bài và kết bài
khác nhau.
khác nhau.


+ Lời văn giải thích cần sáng sủa.
+ Lời văn giải thích cần sáng sủa.


+ Giữa các phần, các đoạn phải có liên
+ Giữa các phần, các đoạn phải có liên

kết.
kết.
Nguyễn Văn Tuấn
Tiết 107 – Tập làm văn: CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN
GIẢI THÍCH
II/ Luyện tập:
1/ Tìm hiểu đề và tìm ý:
Bước thứ tư trong quá trình làm bài
Bước thứ tư trong quá trình làm bài
văn giải thích là gì?
văn giải thích là gì?
2/ Lập dàn bài:
11
3/ Viết bài:
4/
4/
Đọc lại và sửa chữa:
Đọc lại và sửa chữa:
I/ Các bước làm một bài văn
lập luận giải thích:
Hãy viết thêm những cách kết bài
Hãy viết thêm những cách kết bài
khác cho đề bài trên?
khác cho đề bài trên?
Nguyễn Văn Tuấn
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ:
- Chuẩn bị đề: Một nhà văn nói: “Sách là ngọn đèn
sáng bất diệt của trí tuệ con người”. Hãy giải thích nội
dung câu nói trên.
-

Yêu cầu:
+ Thực hiện theo 4 bước
+ Viết phần mở bài cho đề trên theo 3 cách vào tập.
12
- Học bài:
+ Học kỹ các bước làm bài văn lập luận giải thích
+ Tập viết các cách mở bài cho đề văn dưới đây.
Đề: Giải thích câu tục ngữ “Tốt gỗ hơn tốt nước.
Nguyễn Văn Tuấn
13