KHOA QUẢN LÍ GIÁO DỤC
CHUYÊN ĐỀ
XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
NHÀ TRƯỜNG
Giảng viên: Th.s Nguyễn Thị Minh Nguyệt
Hà Nội, 2014
Chuyên đề 1:
XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA
NHÀ TRƯỜNG
1. Những vấn đề cơ bản của văn hóa nhà trường
1.1. Sơ lược các nghiên cứu về văn hóa nhà trường
!"#$$%&'(')*+(',"-.
"/0123/*%4'*56%7*8'*+*9*9*%,:*
2%0%;<'.2.=04>3?'=@90%A#0A%7*8'0"B/
$%)*...C*8*3
D2ED"&F3 GHHI!FJK#LMHFB/$%)*0/*5N
.%O(')*+@,%0PK#LQHF*9*%7
*8'.4%92&R*#:%ST0U'0K#V%"%7WX*%P@%KY5
Y-.:%YP(',%92&R**+0ZM[\3
]-'>P*='^*_*8**+"*2;2;2B/$%)*.
0/6N.#$*`A2.aF*-0$*"N@b
0V%.*#V%('W*c*d.:%*9*S$@NY9*2WVB/$%3
D25FS=Y6#$WV22B/$%04'*KeC%SN
*'.f#210$*5#$WVFK0%4'Y%W%7
('>P=0g@,%0h*X*%WD28XU#(')&Ui
-*%_10h*#R*%7'_V=_j'>6Y%A'#k'320F
0%4'Y%W*'V%*l*-"*9*%9g"#74.*+WVB/
$%3-WV.%K.%OY%A#;29*9*@b&%WY9* jk
D2%gm%#!ZG\3
j:%*0$.C*8*F9*%,*D%Fn30/%7*8'#$
*9**%%P.4.C*8*F*9**=@0$*oS%A'%W*+.C
*8*F;X6.@9%A*+.2*9*"21%6C*8*Y9*
'3p%F%7*8'*o@<-**RA.%O"/0122
B<>&XF>0C%f#@9%AF*,%%W.*+C*8*3K
G
%7*8'>*+50h*;q&R#$*b;r(')*2.%W*
%7*8'_#$C*8*.:%K0c*%7S%WZMs\3
$9*%,Y9**o*%4'0@2%7*8'.C
*8*"DD2t;D&D39*%,0*9**%4'02.C*8*F7*b
;r0@<-*;XY9*'%K.*+*9*C*8*F*9*('V*%3
#*%4'02Y-*:*.DD2t;D&D0S2p#iY2,
*9*('>4"X* 2uD&%;*D!v*+w*9< &%.%&'"%;#!v#-
>K- ;*'"%%>!v;XY5*T**T x*D%>y.2%&*D!v0g
:&%1 ]2zDD#{%D%2!3K%7*8'*+5*20P
>.k".=040h*('<#"'NF0p%*K%7*8'
X*'>P;q&R#*%4'02Y-*:*.0A09%9.*+
*9*('V*%72*U'ZMM\3
:%-*=*+#$C*8*F0h*%7*8'Sr%%4'9*
%,3j3mDn3DD;2.DD*DjD""K%*%7*8'('
).43%9*%,0/*`KS%A'%W*RA*+F;X
6*+F@<-**9*>P'V*+-**X**o*`
*9*S%A'%W*RA*+0$*1%3AYT*@R*K>P'V0$*1%
*Op1%2.'5%&|K>P'V*+-**X*0O%
}%@,%*.%O"/012*+%32*'V~@%;*22"*'"'D
t%D"&S22Y•Fj3mDn3DD;2.DD*DjD"0/0*9**`&k*RA
0A09%9.0g6"1%D2:-**X*ZGL\3
%ED"& GHHI!Y€0g*-"~*b60212
••F,rX*%P@0P('96)*N@*+23p
%9*%,*o*`*9*S%W@9@0A"#*2r7-**X*.
*;8*#1ZM[\3
y#&%01%)*;"#%*y‚&0/%7*8'*8#%#V%('W
%K.%W'(',*+39*%,*8#%#V%b('
%K#%0c*0%A#*+.SV%7'*-*+%W'(',)*ZGQ\3
M
%7*8'*+ *9* 9*%,&%D nD";F uD&2"%D 22F
DDjD.2;SFj.Dƒ2'*YD22DS.y2%yD"D#0/*`#
*%4'02Y-*:**+.FS2p#i
3 X0g:#R*%7'i#8*0$U#6*+0h*B<>
&X„.0h**%;…Sr%*9*.%72#3
G3 X#%2.%W*('>P0gi#8*0$#*9*%92.%7#
%2.%W*('>P0g2v
M3 X0C%#:%i#8*0$#%92.%7*#$9%0$*r%#r0V%.:%>0C%v
[3 ]/012i#8*0$#%92.%7N8*.4%W'r%
#%†h2c*0g:.%v
‡3 h@9*%K*9*%92.%7i#8*0$*+*9*#V%('W*-8*.
Y5*-8*3
9*%,Y€0g#$"UK*9*%7*8'*8#%#V%('W
%K.YP(',%92&R*F#V%('W*c*d%K.%O*+%W'
r.:%#$4†h*2.%W*)*N@*+)*;%3%7*8'
*o0KS%P*-*+..%O*+%%W'r('
0%P0%4'0A*8#%#V%('W*c*d>ZMH\3
2%F*9*9*%,Y9*%;2@D3ˆDF DD#%F
D"&3xSSDF]>ˆ3'%D;F>%E32%;333*o0/%7*8'*R
A.4,r*+0P*="h%92&R*F0p%0#$
;V*5*R0A09%9X*1F('0"#*b;r*2.%W*'5%
&|.'pK%9g.-**X*F*,%%WK>P'V0$*
1%*Op1%23
J"<'0/0h*%7*8'r:*"%7*8'r#$
;VY-*1FS%A'%W*RA0b"….)*0F.8BqF
.%2%P@‰23
.:%-).a.*+#$C*8**`0h*04*N@
0P2*9*%7*8'U0<>.4(',"-F(',"-%92&R*F(',"-
39*%,Um%A#%7*8'D2:9@&R*9*.=04*bS,
[
*+.C*8*.2%92&R*.(',"-%92&R*39*%,*`S$S*='
7.C*8*0"N8*_.%_9%0$.0h*BD#
Be2#V%('W.:%*9*>P'CS72..:%#5%S72%
*+C*8*Z\3
9*%,'>Šg‹]$*2%"%W'.4(',"-*+#6
0/WV"1%*9*.=04*bS,*+.C*8**oFJ0
0Kh%Œ.K:.N&R2B<>&X0V%.:%
*9*r%W#ZI\3
1#5'<2S%~C*8*_69%*V"„%*+
•*o%P@R*Y€0gF".*+#$C*8*39*%,
@<-*QS%A'%W269%.*=@0$S%A'%W*+0p%
0‡"-&20AY€0gU#(')*+0V%.:%*="h
%92&R*i."%;,":*+S=Y6#$C*8*2F120$
"X*"#.%W*F†h0%4'@V%.Y%A#;29F1*P%7'*X*.
B'0$F.<*2*="h*9*210$2Zs\3
Tóm lại, các nghiên cứu nói trên nhìn chung tập trung vào hai
hướng cơ bản: thứ nhất, các vấn đề lí thuyết của VHNT (sự hình thành và
phát triển của VHNT, cấu trúc, các cấp độ và biểu hiện của VHNT, vai trò
của VHNT, vai trò của HT trong xây dựng VHNT ), thứ hai, nghiên cứu
và xây dựng các công cụ, đưa ra các hướng dẫn để vận dụng vào thực tiễn
nhằm đánh giá VHNT, định hình VHNT theo hướng tích cực; thực hiện
những nghiên cứu cụ thể về đánh giá VHNT hay xây dựng các giá trị của
trường học văn hóa như những gợi ý hay hướng dẫn để các nhà trường có
thể áp dụng vào điều kiện thực tế của trường mình.
‡
1.2. Khái niệm văn hóa nhà trường
1.2.1. Văn hóa
P>*9*Y2)*.k**#$0gwV=.4
. *Y2,b[HH0gwY9*'!3m9%%W#.0h*
"-%,%D2%'pV*@b5.@b<>32%P9F
~.•w"0a@F~•w">0C%FS%P0C%FJ0~.•0h*
%A'""#*20a@0d34;'F~.•0h*%A'"&l%FF]ŠF
1*‰0A%92&<*^F0V%"N@.:%&l'>('>4F.o"X*F9@*P3
:%@b<>F.*'pV*J#$J%P]%"'"'F
%P9@"'"'DF%Py"'"'DF%P8*"m'"'3'"'V*
'"';wYr%'>7"*9*F.'pF.V"#$'NK2
"w.X*5%W@Fp)3$1%VP'0h*.'pF*#;*
*•N0^*9*;d":F2YP9%F@R*.R"h%-**2%3
h*"1%P'Y50h**#;*;d"R%F*f*†%F2&1%3'0
%=>;X*#;*>*o*U%P0V%.:%('96r
*+#$*2%3j20F*'"'#D2ew#r$~%92&R*F
•"'>W0ASp%&|@•#*=F"X**2*2%•ZGG\3
D20gw*+xn{F~"#$S$@NY5A
9*%*+*'$*;V.N8*_#$*9*K'8**o.58*_
*+*9**9<.*9**$0p3"CA;V0$*9*21
0$;9122('9Y8.2%W1%3Ž'*9*PY`F*9*210$
;912=>0/67#$WV*9*%9gF*9*'>4V.
*9*g%P'_K>P'VB9*0g0c*-%7*+#†%&<$*‰• jk
D2U)*7#!ZGG\3
•%W#F0gw*+U)*7#.4.0h**2%"Y9
0U>0+.2&%Wi~"#$WVK'*b*9*%9g.N*=.%
U&2*2%;912.-*"o>('('96210$X*%ŠF2
;Xb9*%K*2%.:%#5%X%7.B/$%•ZGG\3
I
1.2.2. Văn hóa tổ chức
"#$C*8*.:%K0c*%7T.:%*8*
F%W#.R*+#63.6.N>*#V%('W*c*d.:%.
C*8*3gw.C*8*0h*0Sr%%4'%7*8'3
D2u‚.j.%;F~văn hóa tổ chức là lối tư duy và lối làm việc đã
thành thói quen và truyền thống, nó được chia sẻ ở mức độ nhiều hay ít giữa
các tất cả các thành viên; những điều đó các thành viên mới phải học và ít
nhất phải chấp nhận một phần để hòa đồng với các thành viên và tổ chức”
jkD2'>Š']%F2]Œ!Z‡\3C*8*0h*6
Y%*9*.%72#~học được cách thức giải quyết những
vấn đề của thích ứng với môi trường bên ngoài và hội nhập bên trong –
những giả định cơ bản đã vận hành tốt và được xem là có giá trị và vì vậy
được dạy cho những thành viên mới như những cách thức đúng để nhận thức,
suy nghĩ và cảm giác trong khi xem xét các vấn đề”(n&3*D%) ZMs\.
†%C*8*2*l#$"w.X*S2%*o*~một phẩm chất thuộc
cái riêng biệt về tổ chức – nó thể hiện mình có những phẩm chất khác
thường, nó làm cho khác với những tổ chức khác” 2"&! jkD2'>Š
']%F2]Œ!Z‡\3
.N>F.C*8**-"K%9g0h*-*"o>2('9
66.@9%A*+C*8*F"K*9*8*0^0g
:*2*9*.%72C*8*N8*F;'>wF0$3
C*8*127e%7S%W*+C*8*0;2.:%*9*C*8*Y9*3
1.2.3. Văn hóa nhà trường
29*0U>0+0c*-*+.29C*8*;2*
K0c*%73D2%;2@D3ˆDF~VHNT là sự chia sẻ
những kinh nghiệm cả trong và ngoài nhà trường (truyền thống và lễ kỉ
niệm), tạo nên những cảm xúc về cộng đồng, gia đình và thành viên của một
nhóm•ZML\3KD D. DD;2&DD*Dn3jD" 0gw “VHNT là một
Q
dòng chảy ngầm của những chuẩn mực, giá trị, niềm tin, truyền thống và nghi
lễ được hình thành theo thời gian do con người làm việc cùng nhau, giải
quyết các vấn đề và đối mặt với các thách thức… định hình suy nghĩ, cảm
xúc và hành động của con người trong nhà trường… tạo cho nhà trường sự
khác biệt”ZGL\. %9*%,>=#1: “trường học cũng là một nền văn
hóa có cá tính độc đáo của riêng mình”. gw*+E2 %*&;2
=#1.2;X6*+: “VHNT là sự tích lũy các giá trị và
chuẩn mực của nhiều người. Đó là sự đồng thuận về những gì quan trọng. Đó
là những kì vọng của tập thể chứ không phải những kì vọng của một cá
nhân”ZMQ\39*9*%,xSD33F'%D;]3ˆ3F2%;3E300g
w.4.T"%4.:%*="h%92&R*i~Một nhà
trường tốt có chuẩn chất lượng cao, có kì vọng cao đối với học sinh, có môi
trường giảng dạy và học tập tốt, hay nói cách khác là có văn hóa nhà trường
tốt• jkD2'>Šgw]$*!ZI\3
JK0gw7*A^K.=04*bS,20g
w0"i
• "#$N@h@*9**'•#X*F*9*%9gF%4#%..%
8Bq333
• "Ke0c*%7S%WF127;XY9*S%W*+
.:%*9*C*8*Y9*.;XY9*S%W%K>.:%
Y9*3
• "%7('0P2S$0%;V.N*=F%U*+#$
3
• "K%9gV0a@0h*6Sr%#$N@A.0h*
#†%*9<2*=@N3
• V::%*'•*="h*23
1.3. Sự hình thành và phát triển của văn hóa nhà trường
D2*D%n3F.C*8*6D2%*9*i.:%#
Y5*-8*";Xb9**+*9*.%7&k0P;X6
s
*9**'•#X*.*9*Y%A'*9*8Bq12.*+#%
03:%#*-8*6&2#$%Yr%B:.6*9*('>
0gF*9**'•#X*8Bq2C*8*3%>0h*)%"%;9
%W@ZMs\3
0h*Y€0giY5@,%*>J0U'#"K%9g
0h*-*"o>D2%%F('('96210$.b9*"k'
%K*9*.%7236.N>F22*A>
0C%.0h*0%4'*`F**9*>P'V-**X*F"21%S}K>P'V
%7'*X*0A@R*.R%W'(',*2210$%92&R*2ZMs\3
%4''NKY9*'0h*;q&R0A%.4;X@9%A
i0g6 ;@%!F'5%&| ''%!F*,%%W %#@2.%!‰
=04#='*V2@9%A""21%S}F1*PK>P'V%7'
*X*F.'pF'5%&|K>P'V-**X*3=04S,*=*-";X
YPJ.@9%A2.3Ž'96@9%A&%Š"%7R*
2;'V('96@9%A03%W*"X*)*9*%9gF*9*>P'
V-**X*@R'$*.2K#R*0-**RA#:0P3
D2mDj3DD;2.DD*Dn3jD"F~"/012J
#)%*=@0$"*6Y0A6.)*•ZGL\3%W'r
%2%P@%9g*V"„%2*5.%W*>*+)3%92.%7*+*V
*9*%9g20$."%%*+)3R'>*+*V%UY%
):%#)*F#%(',gF.Y`%W#*532*9*
#1=F;X"/0120PJ%4'0V%h3%*9*Y9*F0AB<>
&X0O%}%;X#%*+=*,*9*.%72i
%W'rF%92.%7F)*;%.*,;X,rJS72%
_@R'>)*;%3
2*9*0V%h"/012%7F,r":=
'$*.4%%W'r3%%W'r5('*9*210$*R
A*+#6('>P0g0P;X@9%A.0g6*2&%W#123
L
Hình 1.1. Mô hình tảng băng
của Frank Gonzales
%O*+%%W'r2.%W*B<>&X;d0h*04*N@*R
Abr@U;'3
1.4. Cấu trúc và biểu hiện của văn hóa nhà trường
1.4.1. Cấu trúc của văn hóa nhà trường
U'P*9*%7*8'Y%S.4*='^*04'=-.:%
#$2%#56*='^*;'0<>i
• 568=z56,
S %USN*!i56>0h*
0Sr%•Y2‚"D; LQs!3D2
5F.C*8*%V#$,
SF*.S%A'%WrS4#c.
.r*%4';<'320FS4#c.
"KV&Š6=>F&Š
(';90h*.&Š>0C%3ƒ4;<'*+
."*9*%9gF%4#%.*9*Œ
w*+*2%#*^Y('
;90h*2c*Y>0C%ZMG\3
<>"#56%4'%7*8'*+%W#;q&RY%S.4
*='^**+3D2#56>F%V,SFS2
p#@UC%.@U*6#i
H
HiHình 1.2: Các tầng bậc của VHNT
• 568%z56*='^*MUSN*i
<>"#56*+.C*8*#n&3*D%0.0h*
9@&R.23D2#56>FS2p#MUSN*i
z U8=iK>P'VK'6_*A(';90h*v
z U8%iK%9g0h*A%WFS2p#%4#%F9%0$F
*9*8Bqv
z U8SiK%,%P*bS,_S2p#K>P'V"%7('
0P#5%B'('FX*P*+C*8*F0P210$.#V%('
W%K*2%2C*8*3ZMs\
2%#56>F#56M*=@0$*+@,9*c*d.
0U>0+b.4*='^**+320F0c*S%W*U=#1r0<>"
K%,%P*bS,_U8S2*='^*.3D2n&3
*D%FU%,0g*bS,S4;<'*-"K%,%PS0U'F0h*†
hSr%#$"%*,#>#$%9g20F0h*;q&R"%7R*Y%%,%
('>P#$.=04F&U&Ur%WX*3U%,%P*bS,S4;<'
>;d('>P0g0P*9*%,%('>PF6NFBD#Be#)%.=04*+C
*8*F*%@V%.%W*"X*)@b92F%9g23-&RiP'%,
0g"*9*.%7*%-**X*F*%"%S%PFS%W@9@C
*8*;q&R"%9#;9*c*d.%W**=@%%=*"#.%W**+#†%
Phần chìm
Phần nổi
U#6F*-;9*F#R*0-*F#R*%7'
m'*,F*9*S%-":@)*
]22FY•'%W'FS,%W'FS%A'h
p@R*F*9*%8*F%"Š
9*210$.29F)*N@*+‰
'*U'F*,#B^*F#2#'V*9<
Ž'>4"X*.*9*8*,r
b%W'
9*%9g
9*%,0gU#‰
*9<3h*"1%FP'%,0g"=*,*9*.%704'0$.*
9*%W#FC*8*;dY'>PY-*#)%%"#.%W*D2*9*%7.
D2V*0$%7*+#†%%3U%,0g*bS,>*#V%('W
*c*dF*%@V%0P%U*O"1%"K>P'VK'6.K%9
g0h*A%W3
'>%70A*AB9*0g0h*U%,0g2*='^*0O%
}%@,%*%%&%6#%A'F<#N@.2X*P3
1.4.2. Biểu hiện của văn hóa nhà trường
j2"N@h@=*,K>P'V"#70c*%7S%W*+
>;2.:%Y9*.;2.:%*9*C*8*Y9**27*9*
S%A'%W*+0c*S%W@2@^3'>%7FY%6#%A'.4F
*9*S%A'%W*RA0h*04*N@0P0"i
• 8#1FU#6*+
• 9**'•#X*F%9gF%4#%2
• 9*'>4VF%8*F%"Š*+
• ]g*;q.K*<'*'>W0h*"''>4*+
• 2%.*9*#V%('W2
• m%P^*F%W.N.*9*S%A'h*+
mDj3DD;2.DD*Dn3jD"!ZGL\
Ch@%7*8'*+*9*9*%,DD;2m3j3FjD"3n3F2‚"D;
•3FED"&3F%*&;2E3.4*9*S%A'%W*+F*A=>
0h*S%A'%W*RA%USN* *9*>P'VS4C%.*9*>P'VS4
;<'!;'i
‘9*>P'VS4C%*+_"K>P'V*A(';90h*FS2
p#i
z9*>P'V21%*,*+Fi,FY•'%W'F*<>
*,F*<>BFb%S>;,@•#*+)*;%F@O'>4VF
@O;%21N@A*+%92.%7F@O;%21N@A*+)*;%‰
G
z8#WFU#6*+3
z]22F@l%W'FS%A'FS%9'>4V*+3
z9*%"ŠF%8*'>4V*+3
zm5Y-":@)*3
zm`"'NF4P@*+3
z210$*+%92.%723
z210$N@A*+%92.%7F)*;%3
zK%2 %P@Y5*-8* %K*9*#%2
3
z9%0$F0$"%7('0P('>4"h%*9<*+*9S$%92.%73
z9%0$F0$"%7('0P9*%W#*+*9S$F%92.%73
‘9*>P'VS4;<'*+_"K>P'VY5X*%P@(';9
0h*#@,%X*%P@,%%W#r239*>P'VS4;<'*+
S2p#i
z2#'V*9<*+*9*.%73
z'*U'*9<*+*9*.%723
z,#B^**9*.%7Y%0P3
zX@<SC('>4"X*23
z9*%9g0h**2%)*+i;X;9120C%#:%F;Xh@
9*‰
z9*%9g2#V%('W%K*9*.%72i;X
*<NF;X*r%#rF;X5)F%r‰
1.5. Vai trò của văn hóa nhà trường
1.5.1. Tầm quan trọng của văn hóa nhà trường
*,r0P=*,*9*210$&%Š2
03D2jD".DD;2ZGL\F.,r.0g60P*9*#
%92.%7F)*;%F*9S$(',"-;'>wF*,#N.0$3
"#$#1":%#1#d*+%"Š.'>4VF*'•#X*.%9g
M
*,r0P=*,#)%**1*+0%;V3('>P
0g0P.%W**9*.%72N@'*^Œ.2*9%6F)
*#YPP2.:%F)†"X*"#.%W*0P0<'.#8*0$)
010h*#R*%7'043RAF0g:;XN@'*+*9*
.%7.2.%>.*;X*^Œ.2
K6(').*%9g3P'*9*%9g.*'•#X**bS,*+
*V*2.%W*)*N@F;dN@'.2210$)*N@2
3%^@B9*0g.B<>&X*#YP*+0V%.:%*9*
%9g*V"„%3P'K%"ŠF'>4VF"ŠY`%W#126*,#
*$0pF<.%7F.*$0p0;dB9*0g.:%.*#
YP.:%K%9g*V"„%.*9*#V%('Wr0<>3p%F-*
*X*"#0$"X*"#.%W*3m%*5NK(',F
%9g*+K†"X*.*C.o*2K*#YPF*9S$<.%7*,#
=>*7#0$"X*0A"#.%W**#*`F*,%%P.+$;X>0C%3
P'#$*SV%*,Y5„.4#R*0-*F%P'#$U#
6*Y,'>4*,#8:%#)%%F-*9*S'C%"Š#J
(',F<.%7;dS%A'%W%P'"h2;'V('96"#.%W*3
2%F-**X*@@U(')*,%%W%W'(',.;'=
"#.%W*23%92.%7.)*;%*5b2#$
#5%.#r0'5%&|;X†"X*"#.%W*F*#YP.:%
K%9g0P*'V%*lF*^Œ%,%('>P*9*.=04.N@'.2.%W*
)*N@*+=*,)*;%3
%ED"&ZM[\*o*2fF#$-**X**AN
>"N@8*Y%S:**<.25%03ƒ%A'%W*+"#$
SU'Y5Y->7CFNXFY`"'NF^*0•>*9*210$2
Sf#$*,#%9*^.gF;V0$.4K#R*0-*#
::%32#5%0F)*;%*,#=>X%.0w01*F%92
.%7%.4*5.%W**+).:%*0$.-*'>7%W@3%92.%7F
)*;%04'*,#=>1@^*FX%b"9@"X*.*€3=*,
[
#)%%04'S%P„)"%.1%;2)r0<>3%92.%7_)*;%0V%Bq
.:%'Sf;X5)K0V%9*3D2%ED"&F0A
@R*.R%W'(',*2YP(',%92&R*F*U@,%"#*2r7-**X*
5('U#6.%9g*+F0p%@,%"#*2r
7#1#d5('=*,*9*#V%"%7YP23
*9*0$=":0P*="h%92&R*2
5('K,rX*%P@>%9%P@0P%&1>.%
)*3cY9*F.r*,r0P*="h%92&R**O
Sr%S,<*o"#$@U*+*b602122
3m9%%W#*b602120h*;q&Rr0<>"chương trình
đào tạo ẩn %ED"&!3b60212•0h*%,&1>5('
F*8Y5@,%5('S=*8#$%92.%723"K
6<#N@.2%)*F*A"K6Y5S2%0h*
%,&1>7":@3D20F*b60212•0h*127Sr%;XYP
h@F@V%h@*+=*,*9*"X*"h2.2%3S2
p#=*,*9*>P'V,r:%*9*@22F210$*+%&1>F
%)*237X*PF*b60212•0h*A
%W('*9*&='%W'i*,('F#V%('WU>OFS•
S1F*9*C*8*02AF*9*@22F210$333.*,KS5F
Y•'%W'23%K*b60212•.*;X
"%7('*c*d3.N>#$4V*o*-"#$@U*+
*b60212VF*,rX*%P@0P*="h%92&R*
23
U'P*9*%7*8'04'JN;X,r*+
0P*="h%92&R*Y%;2;9%#5%i#5%
-**X*.#5%0$*1%3$#5%.-*
*X*;d@@U<*2*="h%92&R*23h*"1%F
#5%*K>P'V0$*1%;d,r%7'*X*0P*=
"h%92&R*23
‡
D2mDj3DD;2.DD*Dn3jD"ZGL\F-**X*0h*
S%A'%W('*9*%7'*-*bS,0"i;8#W*+N@'.2
.%W*)*N@*+%92.%7.)*;%v127*,#%9*.4;X
%'**+"g*;qv*9*%9gO*VA%W;X*%;…('>4"X*F('>4
1v*%W'(',*5.%W**2.*,%%PB'>7127
*="hF-*v%r.2%4#*+)*;%.%92.%70A
Y'>PY-*))*}%.@9%Av0$%o%92.%7#1.4*'>7
#50A;q&R%A'S%PFY%%W#.*9*%7*8'0A*,%%W.%W*
X*5(';X*%;….%r"k'v*9S$%92.%7*l
*%;…9*%W#.4YP(',*+)*;%v*#1":%.
%^@'5%&|&O*,>*+K5%-**X*v.%O"/012*+
*9S$F%92.%70h*@9'>."%7R**,%%W32%F
B'>7**9*%8*F%"Š%^@*+*V7#*2*9*%9g.
*V"„%v*K*<'*'>WY`%W#;X*5.%N*9*~
l•*0@2":*2F*#5%.N"-A%W*2
%4#.'%F;XX239*.%72#$4-**X*"'5*Œ
8**'.4;XYP†%%K*9**9<FŒ8*0h**%;…$/%.4;X
5).*#;**2#)%%3
5%.,rB='0P*="h%92&R*Y%*8
0X*9*>P'V%7'*X*3*A";X%P'*%;…#R*0-*.U#6
Y5V=&2&X7"h%-**9<v*9S$%92.%7Y56#=>
Œw2*5.%W*F*;'>w%7'*X*2c*Y5*6*,#.:%)*
;%v('%W#.4('9Y8*+#$*<'*'>W*+;X=
S1%.'*'$*v*+w*9<*X*02,r":v*=@
NK1*Pp1%.9;X0C%#:%3%7'*X**OS%A'%W
r;X1*P*+Œ8**$0pFp1%%4';'>wY5V.40p
%W@.;%.%7v*-'>4V2c**9*%"Š-**X*
%^@@9%AŒ8**$0pv#1":%.120%4'Y%W*2;X"
'>4*+K5%%7'*X*F;%"W*v.%O"/012*+%W'r
I
2Y50h*@9'>*oK6#k'*,
rB='@9%A#1232%F;X@<9.#<'
'k2*9*#V%('W*+*9S$F%92.%7v;XB'=%W
B'>7*+K%.lf*9<v*,#B^*=.)F
*9,B'=%W2*9S$%92.%7*o"KS%A'%W*+
%7'*X*3
,r0P*="h%92&R*Sr%,r0P=*,
*9*210$23'>%7F0A%7*8'K,r
*+0P*="h%92&R**A*`5('#$;V9*0$*R
A*+0P)*;%F0P%92.%7.0P*9*#V%('W*+)*
;%F*9S$F%92.%723D29*%,'>Šgw]$*
ZM\F9*0$*+A%W*RA('K,r0PF0P
.0P#V%('W%K_23
1.5.2. Ảnh hưởng của văn hóa nhà trường đến học sinh
*,rX*%P@0P)*;%D2)*2
03’rr0<>*AD2*,%:i-**X*.%7'*X*l>D2
X*13
-**X*,r0P)*;%r*9*Y-*1;'i
8=F-**X*12#$#5%)*N@*"h%=*2
)*;%35%>Y-*-*0h*;X*+0$F120$"X**2
%)*FY%P%)*X*;X8^.†"X*0A010h*YP(',
)*N@V=3RAF2#5%-**X*)*;%*,#=>
2,%#9%F.'%.…F#)*v)*;%0h*5)F0h*JNF.*,#
=>#6*%9gv)*;%=>„9*%W#*+#6v-**X*Y9#
@9F"%7R*,%%W#.-**X*b9*.:%F#S1.†"X*
01-*)*N@V=3
8%F-**X*12#$#5%)*N@<%W.:%
)*;%32#5%<%WF)*;%*,#=>TS
Q
.:%F":@F-*^.:%.%W*0P35%<%W0,#S,2
0h**9*>7'*U'*bS,02.:%=*,)*;%v*r%#r.*=@
N*9*'*U'.2*,Y9*'*+)*;%vY'>PY-*)*
;%@9S%A'“S>}('0%A#*9<.B<>&X#V%('W8Bq5
)F%A'S%P"k'F)*}%"k'%KU>.O3
8SF@@U67Ke@•#*=F-
*9*%7F0h*09%9"@lh@.*%9g*2)*;%*+
3D20F)*;%r*9*Y9*';d*K0c*0%A#Y9*
'0h*6&2('96%P@N*9*,rJ#5%
*9*D#D2)*3
cY9*F*9*>P'V0$*1%*Op1%2P'Y50h*
*,%%W;d,rB='0P%)*32#$#5%
c.4'>4RF%920%4'F9@0cF)*;%;dr7R0$F%P';XX
%.2S,<35%Y5<%W;drK
2*,Y%P)*;%Y5S$*"$.@9%AP0h*KY,
*+#6FY5X*;X8^F*9*%W##%.2*9*210$
)*N@F.'%*b%F"20$‰23
1.5.3. Ảnh hưởng của văn hóa nhà trường đến giáo viên
%O*+0V%.:%*o*U0h*6NJ%*0$
0V%"N@i,r*+4.-**X*.,r*+4.
%7'*X*>0$*1%3
2C*8*F-**X*;d9*0$=":0P3
9*0$0A%Wr%4'@b&%W38=F Y'>PY-*#V%('
Wh@9*F*%;…Y%%W#F)*}%"k'%K*9*32#5%
0F*,#=>2,%#9%&Š&,2"'N.4K.=04>
YY#)0c@@,%v;”;*%;….:%'Y%P8*.Y%
%W#*'>7#5v-**X*20C%@b@9@.Y‹%,&1>v
s
('<#0P*5.%W**+'.*lh@9*.:%"/0120A
X*%W#R*%7'%92&R*0/043
8%F12SU'Y5Y-%*N>^*0•>('<#0P*="h
.%W'(',%,&1>F)*N@3ƒU'Y5Y-*r%#rF%*N>F5)"k
'120$"X*0A('<#*,%%P<*2*="h&1>.)*
0p%@@U*,%%W-*%,&1>.)*N@*+3
'>%7*o*Y%2p1%K>P'V0$*1%2c*
K>P'VD2%%Y5*O@lh@Fr;X*,#r0V%.:%
%W'(',210$*+3"Y%<.%7Sg@<9F#R*%7'
@R*.R%)*Sg>PSr%*9*#R*%7'Y9*FK*9%Y5@,%"
%9g.;'>w%7'*X*p1%23
1.5.4. Ảnh hưởng của văn hóa nhà trường đến mối quan hệ giữa giáo viên và
học sinh trong nhà trường
$2K>P'V(')*='7"#V%('
W%K*9*.%723V%('W%K.2
*,r=":0PYP(',%92&R*32#5%
-**X**2.%W*)*N@F#V%('W%K."#V%('W
h@9*FY'>PY-*F.b9*-**X*"k'3ƒ%A'%W*R
Ar*9*0c*0%A#0"i0c*9*#20h%*2.„.:%v
5)v%2%P@'X*F%A'S%P.*;X*,#5.:%v
**9*Y'>PY-*-**X*.:%v0c*9**'•#X*.%
*2vF"'5r2SU'Y5Y-h@9*3
9%"1%F#$SU'Y5Y-%7'*X*2#V%('W%K.;d
,rB='0PYP(',%92&R*2&%W3*A";X9@0cF%P'5
)F%P';X*5Sf*+.:%Y%P#c**,#FX%FR0$3
ƒ7*10F#V%('W%K.2*O*,
r=":*+K>P'V'$*.4'>4V._%92&R**+
#†%('V*%3•%W#F2#V%('W%K_F'>4V
L
5;)012F~=X.%;FS9X.%;•=0h*04*23.:%
"'50O%}%@,%*;X"Š@e@F5)3c*0%A#>#Œw-*
*X*2.%W*%92&R*F'>%7*o*A*K9*0$Y5
#2#'VP'Y%P*2Y5&9#%"7K;'>wF*,#
B^*X**+#63
2. Xây dựng văn hóa nhà trường
2.1. Vai trò của Hiệu trưởng trong xây dựng văn hóa nhà trường
%2%K.%O*+#$%"/012F%V
#$+"w23 %O*+%"/0120h*A
%W„=Y%C*8**;X>0C%D2:@9%A2c*Y%C*8*
@,%0V%0U'.:%KS=CF9*8*Fr1%*U@,%.h('3]/
012D2E233BuD"" "Y,'@R*"O%F'@R*<
<#3]/012"Y,"5%*'VK%0%D2#6FY,9*
0$0P*2%.<>,r0P*2%ZI\3
RAF2#$C*8*F%"/012"%B9*0gU#6
*22C*8*F&k&TC*8*0AX*%WU#603]%C*8*
"N@YP21**%P"h**2C*8*3%"/012@,%"%*'>-_
0h*127Sr%@2*9*"/012FSr%.%W*120h*,r..%W*
'>401U#60P#)%%3%"/012*o@,%"%X*
;X('<#0P.%W*B<>&X.29*+C*8*F12*2C*8*#6*
0h*.29%73
.N>F0AB<>&X.F%.JX*%W.%
O*+#$(',"-F.JX*%W.%O*+#$%"/01232
0F.%O*+%"/012*Œw0c*S%W(')0V%.:%.%W*0g
63X*%W.%O"/012F*U9*0$.2;'>
wF.%*+ƒFF0A)210$D2K#R*%7'*'
*+3:%.%O"/012F*-"%0g
:F"<#0%A#V=*9*%9g23
GH
210$(',"-_"/012*+%0/@<
-*r7"#$210$#-2&%WF('9B'>P=*,*9*
@b&%W*+#$FJYP21**%P"h*@9%A
F0$%oƒF210$&1>)*_%92&R*‰*20P*b;r.N
*=F%PSg&1>)*F#V%('W.:%*$0p3j20F
B<>&X*o"#$$%&'(')2*59*(',"-F"/
012*+%f#0,#S,2*="h%92&R**+
3
";,@•#0h*127Sr%N@AƒFF<.%7F_
K.%7*+C*8**8Y5@,%";,@•##
-*9<3'>%7F2.%W*B<>&X.@9%AS2%
*o*,r('>P0g*+%080U'_%3
%K.%O"/012@9%AF('>P0g“*%@V%;X@9%A
3
D2KCh@*+9*%,'>Šgw]$*ZI\F*,
r('>P0g0P.6 &'>@9%A%92&R**+%,
r0Pv*.%O(')2.%W*6*9**'•
#X*F*9*%9g*V"„%F%4#%2v;X('<#F*^Œ*+
.2*9*.=04;d,r*%@V%vB9*0gFN@h@12"N@W
V%9g*V"„%*+vB9*0g*9*0c*.*%;…U#6
0PƒFF39*%,*o*2f%*A,r
0PF*%@V%;X@9%A*+D2%4'*9*8*Y9*'i
3?<>&XSU'Y5Y-&<*+i*r%#rFh@9*F*l*%;…†h
"k'v#)%%04'0h*5)F"'50h**2%).**b$%A
%WF@9%A*9*Y,*+#6v
G3?<>&X*b*P%9#;9F09%9FYDrh@"Œ^*0•>#)%
%†"X*"#.%W*v
M3†%ƒ(',"ŒFF<.%7204'*S,#5,*5
.%W*F„9*%W#F('>41.w.Rv
G
[3*&X%F20C%*'>7#5.:%08":@.4*9*
&1>.)*v
‡3]#*2S%P"*9*D#0h*>7'bF0h*('<#*#;*v
I3VTS,20,#*2*#$b"%B809.:%;X0U'*+
*#a*9*D#v
Q3*%;…('>4"X*F#1&12('>4*22004*2.%
O"/012210$&1>.)**+v
s32#)%%=>"S10"#.%W*.:%*b.g"#$F0U>
%W<#F"'59*%W#.0U>6>7'b)*Ov
L37*#cB'>72.2":@)*v#&X
*%4'K;%21*+6*Vv
H3B'>7'&p%Y‹%2%P@v"TD=*,#)%
%v
3m'>PY-*@R'>#%.2*9*210$%92&R**+
."#*2@R'>%A'„.%O*+)v
G3"'5;'>w0A)*}%F0A0C%#:%.<*2'>-*+#6
23
4B<>&X0O%}%*U@,%*%%.*KS:*0%
@lh@3D2%9*%,Julie Heifetz & Richard HagbergF%*A
9@&RS:*0AB<>&X.C*8*&:%0<>.2B<>&Xi
3 6#%A'#5%.*9*>P'V,r:%*%P"h*@9%A
*+2b"%v
G3 ?9*0g0<'"%9g*V"„%"#*b;r*+v
M3 ?<>&XU#6_#$S8*"Œr2b"%_#
;d.b:%"#0g:0AB<>&Xv
[3 9%9%W1%.B9*0gK>P'V.2*U
>0C%3
GG
‡3 N@'%7*8'F04B'=%,%@9@"#6."#P20A'
a@Y2,*9**+K%9g.%W*..b"%*+
v
I3 ?9*0g.%O*+"/0122.%W*&k&T>0C%.@9%A
3
Q3 21,2YP21*F@b90$*RAF@lh@0A@9%A
v
s3 '>0$;X#%*+=*,*9*.%7.2B<>&Xv
L3 ]#*2*9*.%7=>„Kr1%*+;X>0C%#$
*9**RAFJ0F0$.%7FY-*"W*9**9<#1&1>0C%v
H3,#S,2;X@9%A%7R**+v*^)B<>&X.0$
*9*6#k'"Œr@lh@.:%#560::%3$
.%7#)%%2%D2*9*6#k'"-r.**P0$YDrYg@
%v
3B'>709%9FB<>&X*9**'•#X*F%9g#:%
@lh@.:%;X@9%A*+B/$%YPh@.:%.%W**+*V.@9'>
K>P'V-**X*0/0h*B<>&X.;")*K>P'VY5*O
@lh@3
jkD21#5'<!Zs\
2.2. Nội dung và biện pháp xây dựng văn hóa nhà trường
AB<>&Xf#<*2*="h%92&R**U-0P
%4'>P'V3:*P*UB9*0gP2"#$**="h
%92&R*VF7*b;r0B9*0g*9*%,%P*bS,"#*b;r*2.%W*
*)"X*9*%9gF%4#%239*%9gF%4#%;d('>P
0g0P.%W*B<>&X*9**'•#X**o.%W*C*8**9*>P'VS4
#c*+3
A"#**8*2.%W*B<>&Xf#<*2*="h
%92&R**A"=>#56#$*5"#*b;r0AB9*"N@
*9*%,0g.%9g4,*+3$*5
GM
%W>*U09@80h**9*%7'*-*bS,F0"&1>)*:.2F
"=>"#'<#v*b6)*0,#S,2-)*'NF-Y2
)*v*@b@9@%,&1>-**X*29%)*FY-*-*X)*
.0h*'>PY-*20C%*%;…Y%%W#.:%'3ƒ7*10F
*U^*0•>F*C.o%Uh@9*FY‹"#.%W*#%K*9*
.%7v0•>#1Sp%&|F@9%A*'>7#5*20$%o
*YP21*C*8*Sp%&|F†h*'>7#5*2vY'>PY-*
-**X*)*}%FB'>7&X%F20C%*%;…Y%%W#
*'>7#5v%P"N@('>6F*5*R%9#;9F09%9YDrh@
"ŒFf#^*0•>*,%%WF<*2*'>7#5!3cY9*F*U
*%;….%O"/012 .*9*@,%*l"#.%W*F*l210$
.:%%Uh@9*.*$9*!32%F*U'5%&|
"X*%,%('>P.=04#$*9*;912*2ƒFFvB<>&X#V%('
W<%WF†hFUo%.:%*$0p "'5"'5†h
*$0pF*'*=@*9*&g*.R**="hV.4%92&R**2*$0p
.h*"1%*$0p"'5"'5†h"1%!3
JK@<-*7*A=>F0AB<>&X."/012@9%A
.f#<*2*="h%92&R*F%*UX*
%W*9*$%&'*5.%W**RA;'0<>i
‘9*S%W@9@*RA9*0$.2*9*>P'VS4C%*+i
z ?<>&X.*%;…;8#WFU#6*+N@'.2
.%W*&1>)*.%92&R*3
z ?<>&X*9**'•#X*.20A"'5*,%%P.
.b:%3
z 12&X"g*;q.'>4V3
z C*8*#1":%*9*Y75%5;'V23
z ?<>&XY%P^*FY5%.3
z ('<#F('Wh@9**c*dF"5%Ye2*$0p
#%.2*9*.=04*+3
G[
‘9*S%W@9@9*0$.2*9*>P'VS4;<'*+i
z ?<>&X.*%;…*9*%9g*V"„%*+39*%9g*V
"„%:0P.%W*<*2*="h%,&1>*+%92.%7.YP(',
)*N@*+)*;%3
z 12%9g-**X**2*9*#V%('W23
z ^*0•>"#.%W*h@9*3
z 12&X.&'>6'>-X*;XF7'b*2F3
z 2%)@9%A*'>7#53
z 5N;X*V%P*+0$%o3
z 2%);X"%7R**,%%P23
z %,%('>P*9*#<''kFB'0$$%S$Yg@%3
z m'>PY-*%92.%7#%0@ŒY%P3
2.3. Xây dựng văn hóa nhà trường Việt Nam trong xu thế hội nhập và toàn
cầu hóa
2.3.1. Giáo dục Việt Nam trong xu thế hội nhập và toàn cầu hóa
PY`??.:%KS:*@9%A#1#d*+Y2)*_*5
W%W01%0/12K>0C%#1#d0P2P%:%3Ž'V*P
F2*U'rB'P*'0V%.:%=*,*9*:*39*('V*%
#'V@9%A4Y%PzB/$%*+#66Y5A082%B'P
$%N@.2*U'3%W#*of#2B'P>Y%N@
y•y.ˆ{3
2*U'"Y9%%W##%7',*9*>0C%2B/$%.2
4Y%PP%:%12Sr%#V%"%7YP.20C%>*%K*9*
('V*%F*9*C*8*>*9**9<r*0$.29FY%P3337('>#5
2*U'3 ˆ%Y%@D&%32!
V%.:%%W#F2*U'Y5#-9@0cF*|S8*#
#-=>P'32*U'#0P*2%W#K*b$%F0p
%*o0cK9*8*.%4#•K'>*b34K*b
$%F2*U'%^@V%YP%W#.:%4%92&R*P%:%v#r$
G‡