Chào mừng
Các thầy cô giáo về dự giờ
thao giảng lớp 6A1
Môn Ngữ văn
Giáo viên: D ơng Thị Giang






Bài cũ:
1. Nêu đặc điểm của các thành phần chính của
câu?
2. Xác định thành phần chính và thành phần phụ
trong câu sau:
- Cho đến chiều tối, thuyền v ợt qua khỏi thác Cổ
Cò.




-
Cho ®Õn chiÒu tèi
Cho ®Õn chiÒu tèi
,
,
thuyÒn
thuyÒn
/

/
v ît qua khái
v ît qua khái


TN
TN


C V
C V


th¸c Cæ Cß
th¸c Cæ Cß
.
.

Ch a nghe hết câu, tôi đã
Ch a nghe hết câu, tôi đã
hếch răng lên, xì một hơi rõ d i.
hếch răng lên, xì một hơi rõ d i.
Rồi với bộ điệu khinh khỉnh, tôi
Rồi với bộ điệu khinh khỉnh, tôi
mắng:
mắng:


- Hức! Thông ngách sang nh
- Hức! Thông ngách sang nh

ta? Dễ nghe nhỉ! Chú m y hôi
ta? Dễ nghe nhỉ! Chú m y hôi
nh cú mèo thế n y, ta n o chịu
nh cú mèo thế n y, ta n o chịu
đ ợc. Thôi, im cái điệu hát m a
đ ợc. Thôi, im cái điệu hát m a
dầm sùi sụt ấy đi. Đ o tổ nông
dầm sùi sụt ấy đi. Đ o tổ nông
thì cho chết!
thì cho chết!


Tôi về, không một chút bận
Tôi về, không một chút bận
tâm.
tâm.
I.Câu trần thuật đơn là gì?
I.Câu trần thuật đơn là gì?
* Xét ví dụ:
* Xét ví dụ:
Ngữ văn 6.
Tiết 110: câu trần thuật đơn
? Đoạn văn trên gồm mấy
câu ? Các câu đó dùng để
làm gì?

Ch a nghe hết câu, tôi đã hếch răng
Ch a nghe hết câu, tôi đã hếch răng
lên, xì một hơi rõ d i. (1) Rồi với bộ
lên, xì một hơi rõ d i. (1) Rồi với bộ

điệu khinh khỉnh, tôi mắng: (2)
điệu khinh khỉnh, tôi mắng: (2)


- Hức!(3) Thông ngách sang nh
- Hức!(3) Thông ngách sang nh
ta?(4) Dễ nghe nhỉ!(5) Chú m y hôi
ta?(4) Dễ nghe nhỉ!(5) Chú m y hôi
nh cú mèo thế n y, ta n o chịu đ ợc.
nh cú mèo thế n y, ta n o chịu đ ợc.
(6) Thôi, im cái điệu hát m a dầm sùi
(6) Thôi, im cái điệu hát m a dầm sùi
sụt ấy đi.(7) Đ o tổ nông thì cho
sụt ấy đi.(7) Đ o tổ nông thì cho
chết! (8)
chết! (8)


Tôi về, không một chút bận tâm.(9)
Tôi về, không một chút bận tâm.(9)
Ngữ văn 6.
Tiết 110: câu trần thuật đơn
I. Câu trần thuật đơn là gì?
I. Câu trần thuật đơn là gì?


*
*
Xét ví dụ:
Xét ví dụ:

-
Câu1, 2, 6,9 : Kể tả, nêu ý
Câu1, 2, 6,9 : Kể tả, nêu ý
kiến
kiến
-> câu trần thuật
-> câu trần thuật
-
Câu 4: H i
Câu 4: H i
-> Câu nghi
-> Câu nghi
vấn
vấn


-
Câu 3,5,8: Bộc lộ cảm xúc
Câu 3,5,8: Bộc lộ cảm xúc


->
->
Câu cảm thán
Câu cảm thán
- Câu 7: Cầu khiến
- Câu 7: Cầu khiến
-> Câu
-> Câu
cầu khiến

cầu khiến

Ch a nghe hết câu, tôi đã
Ch a nghe hết câu, tôi đã
hếch răng lên, xì một hơi rõ d i.
hếch răng lên, xì một hơi rõ d i.
(1) Rồi với bộ điệu khinh khỉnh,
(1) Rồi với bộ điệu khinh khỉnh,
tôi mắng: (2)
tôi mắng: (2)


- Hức!(3) Thông ngách sang
- Hức!(3) Thông ngách sang
nh ta?(4) Dễ nghe nhỉ!(5) Chú
nh ta?(4) Dễ nghe nhỉ!(5) Chú
m y hôi nh cú mèo thế n y, ta
m y hôi nh cú mèo thế n y, ta
n o chịu đ ợc.(6) Thôi, im cái
n o chịu đ ợc.(6) Thôi, im cái
điệu hát m a dầm sùi sụt ấy đi.(7)
điệu hát m a dầm sùi sụt ấy đi.(7)
Đ o tổ nông thì cho chết! (8)
Đ o tổ nông thì cho chết! (8)


Tôi về, không một chút bận tâm.
Tôi về, không một chút bận tâm.
(9)
(9)

I.Câu trần thuật đơn là gì?
I.Câu trần thuật đơn là gì?

Xét ví dụ:
Xét ví dụ:
-
Câu 1,2,6,9 dùng để kể,
Câu 1,2,6,9 dùng để kể,
tả hoặc nêu ý kiến
tả hoặc nêu ý kiến
Ngữ văn 6.
Tiết 110: câu trần thuật đơn
? Chỉ ra các thành phần chính
của các câu trần thuật?
Cõu trn thut .

Ch a nghe hết câu, tôi đã
Ch a nghe hết câu, tôi đã
hếch răng lên, xì một hơi rõ d i.
hếch răng lên, xì một hơi rõ d i.
(1) Rồi với bộ điệu khinh khỉnh,
(1) Rồi với bộ điệu khinh khỉnh,
tôi mắng: (2)
tôi mắng: (2)


- Hức!(3) Thông ngách sang
- Hức!(3) Thông ngách sang
nh ta?(4) Dễ nghe nhỉ!(5) Chú
nh ta?(4) Dễ nghe nhỉ!(5) Chú

m y hôi nh cú mèo thế n y, ta
m y hôi nh cú mèo thế n y, ta
n o chịu đ ợc.(6) Thôi, im cái
n o chịu đ ợc.(6) Thôi, im cái
điệu hát m a dầm sùi sụt ấy đi.(7)
điệu hát m a dầm sùi sụt ấy đi.(7)
Đ o tổ nông thì cho chết! (8)
Đ o tổ nông thì cho chết! (8)


Tôi về, không một chút bận tâm.
Tôi về, không một chút bận tâm.
(9)
(9)
I.Câu trần thuật đơn là gì?
I.Câu trần thuật đơn là gì?

Xét ví dụ:
Xét ví dụ:
Tôi
Tôi
/
/
đã hếch răng lên, xì một
đã hếch răng lên, xì một




C V

C V


hơi rõ dài
hơi rõ dài
. (1)
. (1)
+
+
Tôi
Tôi
/
/
mắng
mắng
. (2)
. (2)


C V
C V
+
+
Chú mày
Chú mày
/
/
hôi nh cú thế
hôi nh cú thế





C V
C V


này
này
,
,
ta
ta
/
/
nào chịu đ ợc
nào chịu đ ợc
. (6)
. (6)


C V
C V


+
+
Tôi
Tôi
/

/
về, không một chút bận
về, không một chút bận




C V
C V


tâm
tâm
. (9)
. (9)
Ngữ văn 6.
Tiết 110: câu trần thuật đơn
?Nhận xét cấu tạo ngữ
pháp của các câu trên?

.
.
Ch a nghe hết câu, tôi đã hếch răng
Ch a nghe hết câu, tôi đã hếch răng
lên, xì một hơi rõ d i. Rồi với bộ điệu
lên, xì một hơi rõ d i. Rồi với bộ điệu
khinh khỉnh, tôi mắng:
khinh khỉnh, tôi mắng:



- Hức! Thông ngách sang nh ta?
- Hức! Thông ngách sang nh ta?
Dễ nghe nhỉ! Chú m y hôi nh cú
Dễ nghe nhỉ! Chú m y hôi nh cú
mèo thế n y, ta n o chịu đ ợc. Thôi,
mèo thế n y, ta n o chịu đ ợc. Thôi,
im cái điệu hát m a dầm sùi sụt ấy đi.
im cái điệu hát m a dầm sùi sụt ấy đi.
Đ o tổ nông thì cho chết!
Đ o tổ nông thì cho chết!


Tôi về, không một chút bận tâm.
Tôi về, không một chút bận tâm.
I
I
.
.
Câu trần thuật đơn là gì?
Câu trần thuật đơn là gì?
* Xét ví dụ:
* Xét ví dụ:
+ Tôi / đã hếch răng lên, xì một
+ Tôi / đã hếch răng lên, xì một
hơi rõ dài. (1)
hơi rõ dài. (1)
+ Tôi / mắng. (2)
+ Tôi / mắng. (2)
+ Chú mày / hôi nh cú thế này, ta/
+ Chú mày / hôi nh cú thế này, ta/

nào chịu đ ợc. (6)
nào chịu đ ợc. (6)
+ Tôi / về, không một chút bận
+ Tôi / về, không một chút bận
tâm. (9)
tâm. (9)
Câu 1,2,9 có một cụm C-V và
Câu 1,2,9 có một cụm C-V và
dùng để tả, kể hay nêu ý
dùng để tả, kể hay nêu ý
kiến-> gọi các câu này là
kiến-> gọi các câu này là
câu trần thuật đơn.
câu trần thuật đơn.
Ngữ văn 6.
Tiết 110: câu trần thuật đơn
?Vậy, câu trần thuật đơn là
gì?

•
Ghi nh :ớ
Ghi nh :ớ
Câu tr n thu t n l lo i câu do ầ ậ đơ à ạ
Câu tr n thu t n l lo i câu do ầ ậ đơ à ạ
m t c m C-V t o th nh, dùng gi i thi u, ộ ụ ạ à để ớ ệ
m t c m C-V t o th nh, dùng gi i thi u, ộ ụ ạ à để ớ ệ
t ho c k v m t s vi c, s v t hay nêu ả ặ ể ề ộ ự ệ ự ậ để
t ho c k v m t s vi c, s v t hay nêu ả ặ ể ề ộ ự ệ ự ậ để
m t ý ki n.ộ ế
m t ý ki n.ộ ế

Ng÷ v¨n 6.
TiÕt 110: c©u trÇn thuËt ®¬n


Bài tập nhanh
Bài tập nhanh

Xác định câu trần thuật đơn trong các câu sau? Cho biết
Xác định câu trần thuật đơn trong các câu sau? Cho biết
những câu trần thuật đơn ấy dùng để làm gì. Chỉ ra chủ
những câu trần thuật đơn ấy dùng để làm gì. Chỉ ra chủ
ngữ, vị ngữ của các câu ấy.
ngữ, vị ngữ của các câu ấy.
1. Bạn H ơng học rất giỏi và chăm ngoan.
1. Bạn H ơng học rất giỏi và chăm ngoan.
2. B tôi đến nhà tôi chơi.
2. B tôi đến nhà tôi chơi.
3. Những đảo xa lam nhạt pha màu trắng sữa.
3. Những đảo xa lam nhạt pha màu trắng sữa.
4. Con có nhận ra con không?
4. Con có nhận ra con không?
Ngữ văn 6.
Tiết 110: câu trần thuật đơn

1.
1.
Bạn H ơng
Bạn H ơng
/
/



học rất giỏi và chăm ngoan
học rất giỏi và chăm ngoan
.(Nhận xét)
.(Nhận xét)


C V
C V
2.
2.
B tôi
B tôi
/
/
đến nhà tôi chơi.(Kể)
đến nhà tôi chơi.(Kể)


C V
C V
3.
3.
Những đảo xa
Những đảo xa
/
/
lam nhạt pha m u trắng sữa
lam nhạt pha m u trắng sữa

.(tả
.(tả
)
)


C V
C V
Ngữ văn 6.
Tiết 110: câu trần thuật đơn

I.
I.
Câu trần thuật đơn là gì
Câu trần thuật đơn là gì
?
?
II.
II.
Luyện tập.
Luyện tập.
Bài tập
Bài tập
1
1
:
:
Tìm câu trần thuật đơn trong đoạn trích d ới đây.
Tìm câu trần thuật đơn trong đoạn trích d ới đây.
Cho biết những câu trần thuật đơn ấy dùng làm gì?

Cho biết những câu trần thuật đơn ấy dùng làm gì?


Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng
Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng
sủa. (1) Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô
sủa. (1) Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô
mang lấy dấu hiệu của sự sống con ng ời thì, sau mỗi lần
mang lấy dấu hiệu của sự sống con ng ời thì, sau mỗi lần
dông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng nh vậy. (2)
dông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng nh vậy. (2)
Cây trên núi đảo lại thêm xanh m ợt, n ớc biển lại lam biếc
Cây trên núi đảo lại thêm xanh m ợt, n ớc biển lại lam biếc
đậm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa.
đậm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa.
(3)Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong ngày động bão, thì
(3)Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong ngày động bão, thì
nay l ới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi. (4)
nay l ới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi. (4)




(Nguyễn Tuân)
(Nguyễn Tuân)
Ngữ văn 6.
Tiết 110: câu trần thuật đơn


Ng y thứ 5 trên đảo Cô Tô

Ng y thứ 5 trên đảo Cô Tô
/
/
l một ng y trong trẻo, sáng
l một ng y trong trẻo, sáng
sủa.
sủa.
(Dùng để tả và giới thiệu)
(Dùng để tả và giới thiệu)

Từ khi có Vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy
Từ khi có Vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy
dấu hiệu của sự sống con ng ời thì, sau mỗi lần giông bão,
dấu hiệu của sự sống con ng ời thì, sau mỗi lần giông bão,
bao giờ bầu trời Cô Tô
bao giờ bầu trời Cô Tô
/
/
cũng trong sáng nh vậy
cũng trong sáng nh vậy
.(Dùng để
.(Dùng để
nêu ý kiến nhận xét)
nêu ý kiến nhận xét)

I. Câu trần thuật đơn là gì
I. Câu trần thuật đơn là gì
?
?
II.

II.
Luyện tập.
Luyện tập.


Bài tập 1:
Bài tập 2:
D ới đây là một số câu mở đầu các truyện em đã học. Chúng thuộc
loại câu nào và có tác dụng gì?
a. Ng y x a, ở miền đất Lạc Việt, cứ nh bây giờ là Bắc Bộ n ớc ta, có
một vị thần thuộc nòi rồng con trai thần Long Nữ, tên là Lạc Long
Quân (con Rồng cháu Tiên)
b. Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ.(ếch ngồi đáy
giếng)
c. B đỡ Trần là ng ời huyện Đông Triều. (Vũ Trinh)
Ngữ văn 6.
Tiết 110: câu trần thuật đơn

I.
I.
Câu trần thuật đơn là gì
Câu trần thuật đơn là gì
?
?
II.
II.
Luyện tập.
Luyện tập.



Bài tập 3:
Bài tập 3:


Viết đoạn văn 3 đến 5 câu dùng để giới thiệu một
Viết đoạn văn 3 đến 5 câu dùng để giới thiệu một
nhân vật trong một văn bản đã học. Trong đó có sử dụng câu
nhân vật trong một văn bản đã học. Trong đó có sử dụng câu
trần thuật đơn.
trần thuật đơn.
.
.


Ngữ văn 6.
Tiết 110: câu trần thuật đơn

Khoanh tròn v o câu trả lời đúng:
1. Câu trần thuật đơn là:
1. Câu trần thuật đơn là:


A. Câu có một kết cấu C V.
A. Câu có một kết cấu C V.


B. Câu dùng để kể, tả, giới thiệu hay nêu một ý kiến.
B. Câu dùng để kể, tả, giới thiệu hay nêu một ý kiến.



C. Câu có một kết cấu C V, dùng để kể, tả, giới
C. Câu có một kết cấu C V, dùng để kể, tả, giới
thiệu hay nêu một ý kiến.
thiệu hay nêu một ý kiến.


D. Câu có hai kết cấu C V trở lên.
D. Câu có hai kết cấu C V trở lên.
C

Khoanh tròn v o câu trả lời đúng:
2. Trong những câu sau, câu nào không phải là câu
2. Trong những câu sau, câu nào không phải là câu
trần thuật đơn:
trần thuật đơn:


A. Hoa cúc nở vàng vào mùa thu.
A. Hoa cúc nở vàng vào mùa thu.


B. Tôi đi học, còn bé em đi nhà trẻ.
B. Tôi đi học, còn bé em đi nhà trẻ.


C. Những dòng sông đỏ nặng phù sa.
C. Những dòng sông đỏ nặng phù sa.


D. Chim én về theo mùa gặt.

D. Chim én về theo mùa gặt.
B

- ¤n l¹i kiÕn thøc bµi häc;
- Lµm bµi tËp 4,5 (SGK);
- So¹n bµi “Lßng yªu n íc”
H íng dÉn vÒ nhµ