Trường THCS Châu Quang
NhiÖt liÖt chµo mõng c¸c thÇy c« gi¸o
vµ c¸c em häc sinh ®Õn dù tiÕt häc h«m
nay!
TiÕt 56
HÌNH HỘP CHỮ NHẬT (Tiếp)
- Hãy kể tên các mặt của hình hộp.
A'
B'
C'
D'
D
C
B
A
Hình 75
- BB’ và AA’ có cùng nằm trong một mặt phẳng
hay không?
- BB’ và AA’ có điểm chung hay không?
- Các mặt của hình hộp chữ nhật là: (ABCD);
(A’B’C’D’); (ABB’A’); (DCC’D’); (ADD’A’); (BCC’B’)
- BB’ và AA’ cùng nằm trong 1 mặt phẳng: (ABB’A’)
- BB’ và AA’ không có điểm chung.
1. Hai ® êng th¼ng song song trong kh«ng gian
?1
Quan sát hình hộp chữ nhật ở hình 75
A'
B'
C'
D'
D
C
B
A
- BB’ và AA’ cùng nằm trong 1 mặt phẳng
- BB’ và AA’ không có điểm chung.
Û
AA’// BB’
- Hai ® êng th¼ng song song trong kh«ng gian lµ hai ® êng
th¼ng cïng n m trong mét mÆt ph¼ngằ vµ kh«ng cã ®iÓm
chung.
+ a // b
Û
+ a vµ b cïng thuéc mét mÆt ph¼ng
+ a vµ b kh«ng cã ®iÓm chung
? VËy thÕ nµo lµ hai ® êng th¼ng song song trong kh«ng gian.
Nhận xét: Với hai đường thẳng phân biệt trong
không gian:
C
A
A’
B
B’
D
D’
C’
a
b
D’C’ và CC’
cắt nhau ở C’
a
b
AA’ và DD’
song song
b
a
AD và D’C’
chÐo nhau
A
A’
B
B’
D
D’
C’
C
A
A’
B
B’
D
D’
C’
C
Víi hai ® êng th¼ng a, b ph©n biÖt trong kh«ng gian cã thÓ:
+ a // b
+ a c¾t b
+ a vµ b chÐo nhau
Gièng nh trong hình ph¼ng, trong kh«ng gian nÕu cã a // b, b
// c a // c
Þ
c
2. ® êng th¼ng song song víi mỈt ph¼ng. Hai mỈt ph¼ng
song song.
?2
Quan sát hình hộp chữ nhật ở hình 77:
A
B
B'
A'
D
C
C'
D'
- AB có song song với A’B’ hay khơng? Vì sao?
- AB có nằm trong mặt phẳng (A’B’C’D’) hay khơng?
- A’B’ có nằm trong mặt phẳng (A’B’C’D’) hay khơng?
-
AB //A’B’ (Hai cạnh đối nhau của hình chữ nhật ABB’A’)
-
AB không nằm trong mặt phẳng (A’B’C’D’)
- A’B’ nằm trong mặt phẳng (A’B’C’D’)
Ta nói AB song song với mặt phẳng (A’B’C’D’)
Kí hiệu: AB // mp (A’B’C’D’)
? Khi nào thì đường thẳng a // mp (P)
( )
/ / ( ) / /
( )
a mp P
a mp P a b
b mp P
ì
+ Ë
ï
ï
ï
ï
Û +
í
ï
ï
+ Ì
ï
ï
ỵ
?3
Tìm trên hình 77 các đường thẳng song song với mặt
phẳng (A’B’C’D’)
A
B
B'
A'
D
C
C'
D'
- Các đường thẳng song song với mp (A’B’C’D’) là: AD,
DC, BC
? Xét hai mặt phẳng (ABCD) và (A’B’C’D’), nêu vò trí
tương đối của các đường thẳng sau:
+ AB và AD ; A’B’ và A’D’
+ AB và A’B’; AD và A’D’
+ AB cắt AD; A’B’ cắt A’D’
+ AB // A’B’; AD // A’D’
Ta nói mặt phẳng (ABCD) song song với mặt phẳng
(A’B’C’D’) và kí hiệu: mp (ABCD) // mp (A’B’C’D’)
Ví dụ: Nếu bác thợ mộc cắt một thanh gỗ hình
hộp chữ nhật (như hình vẽ sau) qua bốn trung
điểm I, H, K, L theo thứ tự của các cạnh AB, DC,
D’C’ và A’B’ thì mp(ADD’A’) // mp(IHKL)
Hình 78
A
B
CD
D'
C'
B'A'
I
K
L
H
Hình 78
H
L
K
I
A' B'
C'
D'
D C
B
A
Trong hình 78 còn có những cặp mặt phẳng nào
song song với nhau?
Trả lời: Những cặp mặt phẳng còn lại song song
với nhau là:
mp(IHKL)//mp(BCC’B’); mp(ADD’A’)//mp(BCC’B’);
mp(ABCD)//mp(A’B’C’D’); mp(ABB’A’)//mp(DCC’D’)
?4
Nhận xét
- Nếu một đường thẳng song song với một mặt phẳng
thì chúng không có điểm chung.
- Hai mặt phẳng song song thì không có điểm chung.
- Hai mặt phẳng phân biệt có một điểm chung thì
chúng có chung một đường thẳng đi qua điểm đó. Ta
nói hai mặt phẳng này cắt nhau.
A
D
1
C
1
B
1
A
1
D
C
B
A
Bài tập 6 ( SGK-100)
Cho ABCD.A’B’C’D’ là
một hình lập phương. Quan
sát hình và cho biết
a, Những cạnh nào song song
với cạnh ?
1
C C
b, Những cạnh nào song song
với cạnh ?
1 1
A D
A
B
C
D
A
1
B
1
C
1
D
1
Bài giải
a, Những cạnh song song với cạnh C
1
C là: A
1
A; B
1
B; D
1
D.
b, Những cạnh song song với cạnh A
1
D
1
là: B
1
C
1
; BC; AD.
Hướng dẫn học ở nhà:
1. Học và nắm vững các kiến thức:
- Hai đường thẳng song song trong không
gian.
- Đường thẳng song song với mặt phẳng.
- Hai mặt phẳng song song.
2. Làm các bài tập:
- Bài tập 5; 7; 8; 9 SGK trang 100.
- Bài tập 6; 8; 9; 11 SBT trang 106.
Hình 82
Bài 8 (SGK-100)
Hình 82 vẽ một phòng ở. Quan
sát hình và giải thích vì sao?
a, Đường thẳng b // mp (P)?
b, Đường thẳng p song song
với sàn nhà?
Bài giải
a, Ta có:
( )
( )
/ /
b P
a P
a b
ì
Ë
ï
ï
ï
ï
Ì
í
ï
ï
ï
ï
ỵ
Þ
b // (P)
b, Ta có:
( )
( ) / /( )
/ /
p R
q R p R
p q
ì
Ë
ï
ï
ï
ï
Ì Þ
í
ï
ï
ï
ï
ỵ
Hay đường thẳng p song song
với sàn nhà.