MYÕ
THUAÄT
HI LAÏP COÅ ÑAÏI
MYÕ THUAÄT
Khái quát sự hình thành
nền văn minh Hi Lạp cổ đại
Nhà nước Hi Lạp cổ đại ra đời vào
khoảng thế kỷ VIII tr CN
Lãnh thổ bao gồm các đảo thuộc biển
Ê-giê , miền Nam bán đảo Ban-kan và
vùng ven biển phía Tây Tiểu Á
Trung tâm lớn của Châu u về sản
xuất thủ công nghiệp và ngoại thương
- yếu tố góp phần thúc đẩy sự phát
triển nền văn minh trong đó có nghệ
thuật tạo hình
Nền văn minh Hi Lạp bao gồm nhiều thời
kỳ phát triển :
Thời kỳ Crét-My-xen ( Crête-Micène )-
hay còn gọi là nền văn minh biển Ê-giê
(Egéc )
Thời kỳ Hô-me (Homère)-Người đặt nền
móng cho nền văn học, nhà thơ vó đại,tác
giả 2 tập anh hùng ca I-li-át và Ô-đi-xê
Thời kỳ các thành bang ( Polis ): Mi-lê ,
Ê-phe-dơ , Mi-ty-len , A-ten, Xpac…
Nơi tổ chức thế vận hội lần đầu tiên
(năm 776 tr CN )
Nhaứ thụ vú ủaùi HomeTheỏ kyỷ XI-IX tr CN
Sự phát triển của
các loại hình nghệ thuật
Nghệ thuật kiến trúc :
Hầu như toàn bộ các công trình
kiến trúc ở Hi Lạp đều là kiến trúc
đền thờ
Kiến trúc đền thờ không to lớn và
đồ sộ mà chủ yếu là kiến trúc theo
các dạng thức cột được trang trí
bằng hoa văn và tượng
Có ba loại dạng cột :
Cột Đô-ric ( Dorique ) có 20 khía rãnh
khá rộng và được bố cục đơn giản tạo
nên dáng vẻ uy nghi , có phần trầm tónh
và vững chãi
Cột I-ô-nic ( Ionique ) có khoảng 24 đến
48 khía hẹp và sâu , có vẻ ngoài mảnh
dẻ và kiêu hãnh . Nó có thêm phần đế
cột ở dưới và đầu cột phía trên với
những hình xoắn ốc trông rất lòch sự
Cột Cô-ranh-tiêng ( Corinthien ) là biến
tướng của cột I-ô-nic , các đường xoắn
ốc ở đầu cột được thay bằng trang trí
các lá ô rô ( loại cây phổ biến ở Hi Lạp )
trông giống như một cái giỏ được bện
bằng lá
COÄT ÑOÂ-RIC COÄT I-OÂ-NIC COÄT COÂ-RINH-TIEÂNG
Đền thờ nổ tiếng là đền Pác-tê-nôn
(Parthenon ), thờ Nữ thần A-tê-na
(Athena ),vò nữ thần bảo vệ thành A-
ten
Đền Pác-tê-nôn rộng 31m, dài 70m và
cao 14m( vật liệu chính là đá hoa
cương) được thiết kế bởi 2 kiến trúc sư
Ich-ti-nốt và Can-li Cờ-rát và được
trang trí bằng các tác phẩm điêu khắc
của Phi-đi-át (Phidias) và các học trò
của ông
Ngoài ra còn có các đền thờ : đền thờ
thần Dớt, thần biển cả Pô-giây-
đon,thần c-tê-mít … , các công trình
nhà hát , thành luỹ quảng trường , đô
thò …
Đồi quần thể Acropole
Ba ngôi đền nổi tiếng :
Parthenon , Athéna Nike
và Erechthéion
Đền Parthenon
Nghệ thuật điêu khắc :
Thời kỳ cổ sơ ( thế kỷ VII-VI tr CN ) :
Hình tượng đơn giản , phần lớn là các
tượng nhỏ bằng đồng thanh đất nung ,
ngà voi , đôi khi bằng gỗ và đá
Đề tài tôn giáo là chủ yếu ( tượng
thờ )
Hai dạng tượng : nam khoả thân , nữ
mặc áo dài ( chất liệu đá )
Từ phong cách ước lệ theo phương
Đông “ nhìn ngay , ngó thẳng “ dần dần
chuyển sang dáng động với nhiều tư thế
khác nhau rất đa dạng và sinh động
Hercules vác bầu trời chạm
nổi ở đền thờ thần Dớt năm
460 tr CN
Thời kỳ cổ điển ( thế kỷ V-VI tr CN ) :
Người đứng đầu là nhà điêu khắc Phi-đi-át ,
tiếp theo là Pô-li-clét ( Polycléte ở Argos ) và
Mi-rông ( Myzon ở t-tích )
Phi-đi-át nổi tiếng với tượng và phù điêu trang
trí ở đền thờ nữ thần A-tê-na , tượng nữ thần
A-tê-na , tượng thần Dớt
Pô-li-clét với tượng Dô-ri-pho Doryphore ),
Đi-a-đuy-men (Diadusmène Mi-rông tiêu biểu
với tượng Người ném đóa (Discobolos )
Ngoài ra , còn có các tác giả như : Xcô-pa
(Scopas ) , Pra-xi-ten ( Praxitelé ), Li-xíp
(Lisippe ), với các tác phẩm : tượng Héc-mét
(Hermes ), tượng c-tê-mít ( Artémis ) , tượng
Vệ nữ ở Xni-đơ (Cnide ), tượng A-pô-xi-ô-men
Tượng Vệ nữ ở Xni-đơ của Pra-xi-ten
thế kỷ IV tr CN
Tượng Người ném đóa của Mi-rông
450 tr CN
Tượng Vệ nữ Mi-lô
Tửụùng ẹoõ-ri-pho cuỷa Poõ-li-clet
naờm 440 tr CN
Tửụùng then Hec-meựt cuỷa Pra-xi-ten
Thời kỳ Hi Lạp hoá
( thế kỷ III-II tr CN ) :
Thời kỳ nầy , điêu khắc thường là nhóm
tượng và phù điêu lớn
Tiêu biểu có các tượng : Người lính Gô-
loa bò trọng thương ( hay Người chiến
binh Gô-loa giết vợ và tự sát , nhóm
tượng Lao-cun ( Lao Coon ) và dải phù
điêu diềm mũ cột ở đền thờ Péc-gam
Ngoài ra còn một số tượng bằng đất nung
được chế tạo tại xưởng điêu khắc Ta-na-
ga ( Tanagra ) ở Bê-ô-trê ( Béotré ) hiện
còn lưu giữ tại bảo tàng Lu-vơ-rơ của
Pháp
Diềm mũ cột ở đền thờ Péc-gamNhóm tượng Lao-cun-Bảo tàng Va-ti-căng
Nghệ thuật hội hoạ , đồ hoạ :
Hầu như không còn tác phẩm nào được lưu giữ
Tên tuổi các tác giả chỉ còn lưu lại qua sách ,
truyện với các tên tuổi như : A-pen-lơ , Giơ-xít ,
Pô-lin-hơ
Tranh của Pô-lin-hơ chủ yếu vẽ về đề tài lòch
sử và thần thoại như : Trận Ma-ra-tông , Chiếm
thành Tơ-roa …
A-pen-lơ và Giơ-xít với các tác phẩm vẽ Ngựa ,
Chú bé với lẵng nho …
Nghệ thuật đồ hoạ gồm các hình vẽ trang trí
trên các bình gốm cổ với các đề tài về thần
thoại , sinh hoạt và lòch sử thể hiện theo hai
phong cách : hình vẽ đen trên nền trắng hoặc
sáng và hình vẽ màu đỏ trên nền gốm đen rất
là duyên dáng và trữ tình
Đặc điểm nền nghệ thuật tạo hình Hi
Lạp cổ đại :
Các loại hình nghệ thuật điêu khắc ,
kiến trúc và hội hoạ , đồ hoạ luôn gắn
liền với thần thoại
Quan niệm “ Thần nhân đồng hình “
luôn chi phối toàn bộ nền văn hoá và
nghệ thuật
Nền nghệ thuật giàu tính nhân văn , ca
ngợi vẻ đẹp hoàn thiện của con người cả
về ngoại hình và cả nội tâm
Là nền móng , cơ sở phát triển cho nền
nghệ thuật tạo hình châu u sau nầy