ngé ®éc c¸ Nãc
PGS. TS. NguyÔn ThÞ Dô
I. §¹i c¬ng:
-
!"#
$%&'&'$!()*
!( ))+, /0
1123425,67*42849
:),%.8*42 ),;
*42)9 44() !,<=8>*
42:..###,?@<&'A'
B42#
-
%&')+,C1D ,
C1 *#
ë
C1 & ' DE
,&F-.G.>
< G.> < H2 I G.>·
<H>JK###
H !L5 M N O P $ B
N CQ ' 2. )N !
R&ESTN#;.&N4U
V'ST4C2WC4,
, T W & CQ X
E4/CY.>'ZX
V !K C1# %
!"=E.,!.
W 2 2 ,
R&=T&2D
@[&\R#
hä C¸ nãc ba r¨ng ( Triodontidae )
Hä C¸ nãc hßm ( Ostraciontidae)
hä c¸ nãc nhÝm ( diodontidae )
hä c¸ nãc ( tetraodontidae )
b¹ch tuéc vßng xanh
![]()
II. Chất độc tetrodotoxin(ttx)
C
11
h
17
o
8
n
3
Đây là một chất độc thần kinh, chất này rất độc
gây tử vong cao, đợc phân lập từ một số loại vi
khuẩn: epiphytic bacterium, vibrio species,
pseudomonas species (Yasumoto 1987). Ngoài
cá nóc có thể tìm thấy chất độc này ở da và nội
tạng con sagiông, kỳ nhông, bạch tuộc vòng
xanh, ếch Mỹ
Tetrodotoxin là chất không phải proteine, tan trong
nớc, không bị nhiệt phá huỷ, nấu chín hay phơi
khô, sấy, độc chất vẫn tồn tại ( có thể bị phân huỷ ở
100
0
C trong môi trờng kiềm hay acid ).
Tetrodotoxin đợc phát hiện bởi thử nghiệm sinh
học với chuột hay phơng pháp quang phổ huỳnh
quang, sắc khí lớp mỏng, sắc kí lỏng cao áp. Cơ chế
gây độc của tetrodotoxin trong cơ thể là ức chế hoạt
động bơm kênh Na và K qua màng tế bào, ngừng
dẫn truyền thần kinh - cơ gây liệt cơ.
] 3 & ^ C_ E W
Y.CQ.!L!2T$`E
'24@.''EWY.!#
;F^&.42BE2
>0Y.C1.).aE1a$
PQ#bc.d`
µ
e#
III. ChÈn ®o¸n
-
f. 3 & ' $`Eg $ aQ ". @ /
V 4Ch U D > & , .
'T2M.. UV.U·
V 2 V . W 3 0 C1 *
4LVE+_ET0.@4>U
4@0i =O·
VELHj2V/#P$BPQ
).42kQ.#
-
^<5%653L.
^ ' X @ 2 V
05&@)*#
-
<.T/M424@VE
2L.T0&E
IV. Híng dÉn xö trÝ
5U)RHH42>
`#L223&5<T'!.@..
/5
-
L5
alB4 C1 )L Y.T 5 .+ 0
4,\`$`B.m.+B\!C1`.m`e#
%' .+ ` 4* " a4 , <b 2 \ 41
!C1`.m.+`eP4*UC0@@
TZ" ER.#
n+L)1C1`Q).3&)o'
@.Y.>4Lp#
B#/" ER.5
-
L5 a l B4 C1 )L Y.T
.+040.CC_.+28<K
F#
-
<0. =5 8 B$ ) !." C1 .+
L#
-
,qB2'E'.0.8<i2O
,D<]G'r0.' @
&)D#
-
;8<Z/&.E&)D
-
.T-!2!.T.T0&E5
-
%E0.E=
.T-!ED0_E!.
0.W.T0&E54 a$`
µ
eeEgCQ
41l\BlB<%4s
%
D
t4.54
µ
eeEgD.T-
! 4uD0_E! 44
a$a
µ
eeEgCQ412\v
!.THjwsH#
a#L]%ER.2%+5
%x T0. 42 y _5 U )R V
E . 2 > > R 3
)+
* NÕu BN ®Õn sím tr,íc 3 giê:
l8>>CQ!ziC1{cc5D<]G
'r#
l {cc ! < B D `P
42 +
0. V <%4 s# 6y 4 ! 2 `$
B4D`4e,\|.m!#c4T
CC!C2m)+O$`4i#
lLaE1B4C1)L#%[15
lf4P0.8<VF>T
*
NÕu ®Õn muén sau 3 giê
:
$ HU )R HH > > .T0 .T-
!42>#
$.T-!>>.T0
c.T.T0&E
lc.TC1.5.T-!24_.#
l<0.E=|k4eE5E.T-
).E 4D&TLELQ#
l<0.E{bE5"T4DL
EQ
l HL Hj5 !E a $
µ
eeE T
! 4 0 _E !. T
! 4 #
;>>Vi$,q
B
l<]G$,&T5fHHi4@HHO
,
Q,&TOP$BQ
3Z-
3Z@>
<0. 8< )+ C_ wB Q > 3 R. )+
#
Cha cã thuèc gi¶i ®éc ®Æc hiÖu cho tetrodotoxin
V. §Ò phßng ngé ®éc c¸ nãc
-
]V/3&'42@E&E+
-
%'CQ3&'4V
'4o!3&'XpC2F3
&3E>& 0 · ·
2& .TCQ
.&'4X*&2'V
#?0@E&E+42V3&
'#
-
] 3 E> & 42 & '5 .+
.+ > T L 2
)4 U Q E> 0 T @
@DE8fgE@"i5{ccy
_HHH#
LD`4*"
yCQ&&D,
['.T&'