Ngày 11 tháng 8 năm 2005
Ngờithựchiện: L ơng Thị Vui
Bộmôn: Văn học
Kiểmtrabàicũ
Kiểmtrabàicũ
Đoạn trích Kiêu binh nổi loạn ghi lại sự kiện lịch sử:
Đoạn trích Kiêu binh nổi loạn ghi lại sự kiện lịch sử:
a. Nguyễn Huệ kéo quân ra Bắc diệt Trịnh. Bọn kiêu binh đã
a. Nguyễn Huệ kéo quân ra Bắc diệt Trịnh. Bọn kiêu binh đã
tạo phản làm nội ứng cho ông.
tạo phản làm nội ứng cho ông.
b. Bọn kiêu binh phản bội Nguyễn Hụê, mở cửa thành để r ớc
b. Bọn kiêu binh phản bội Nguyễn Hụê, mở cửa thành để r ớc
quân đội Tôn Sĩ Nghị nhà Thanh sang xâm l ợc n ớc ta.
quân đội Tôn Sĩ Nghị nhà Thanh sang xâm l ợc n ớc ta.
Lựa chọn ý đúng trong câu sau:
Lựa chọn ý đúng trong câu sau:
c. Sự nổi dậy của tập đoàn Trịnh Cán, bộc lộ sự khủng hoảng
c. Sự nổi dậy của tập đoàn Trịnh Cán, bộc lộ sự khủng hoảng
nội bộ của giai cấp thống trị sau khi Trịnh Sâm chết.
nội bộ của giai cấp thống trị sau khi Trịnh Sâm chết.
I.Vàinétvềtácgiả-tácphẩm
I.Vàinétvềtácgiả-tácphẩm
1.
1.
Tác giả
Tác giả
Những nét cơ bản về
Những nét cơ bản về
nhà thơ Cao Bá Quát?
nhà thơ Cao Bá Quát?

Dơngphụhành
Dơngphụhành


(Cao Bá Quát )
(Cao Bá Quát )


Thứ 5 ngày 11 tháng 8 năm 2005.
Thứ 5 ngày 11 tháng 8 năm 2005.
Giảng văn
Giảng văn
Gợi ý: + (?- ?)
+ Quê quán ?
+ Gia đình?
+ Con ng ời ?
+ Thời đại ?
+ Sự nghiệp thơ văn ?
+ Cao Bá Quát (1809 -1854), Phú Thị Gia Lâm Bắc Ninh.
+ Thời đại: D ới triều Nguyễn
+ Con ng ời: - Tài năng đức độ, bản lĩnh cứng cỏi
- Chống triều đình, chống phong kiến
+ Gia đình: Nhà nho, truyền thống khoa bảng
+ Sự nghiệp thơ văn: - 1353 bài thơ, 21 bài văn
- Cảm hứng sáng tác (SGK)
a. Hoàn cảnh ra đời:
Bài thơ ra đời trong
Bài thơ ra đời trong
hoàn cảnh nào?
hoàn cảnh nào?

- Sáng tác trong dịp Cao Bá Quát cùng một số triều thần
nhà Nguyễn đi công cán ở Inđônêxia.
b. Thể thơ:
c. Kết cấu:
2. Tác phẩm: D ơng phụ hành.
2. Tác phẩm: D ơng phụ hành.
Thể hành thơ cổ phong Trung Quốc.
2 phần
- Phần 1 (7 câu đầu): Hình ảnh ng ời thiếu phụ
Ph ơng Tây qua cái nhìn của nhà thơ.
- Phần 2 (câu cuối) : Nỗi niềm tâm sự của tác giả.
I.Vàinétvềtácgiả-tácphẩm
I.Vàinétvềtácgiả-tácphẩm
1. Tác giả.
1. Tác giả.
II.Phântích
II.Phântích
1. Hình ảnh ng ời thiếu phụ Ph ơng Tây qua cái nhìn
1. Hình ảnh ng ời thiếu phụ Ph ơng Tây qua cái nhìn
của tác giả.
của tác giả.
Hình ảnh ng ời thiếu
phụ Ph ơng Tây có gì
thu hút sự chú ý của
tác giả?
Gợi ý: Về trang phục, cử chỉ,
điệu bộ, t thế, ngôn ngữ?
+ Trang phục áo trắng:
+ T thế tựa vai chồng:
+ Cử chỉ, điệu bộ kéo

áo, hờ hững cốc sữa,
uốn éo bên chồng.
+ Ngôn ngữ rì rầm nói
chuyện.
vẻ đẹp mềm mại, trong trắng.
thân mật, tình cảm .
nét nũng nịu, dễ th ơng, đầy
nữ tính
tự nhiên, không bẽn lẽn,
không e ngại
Nhận xét gì về bức
chân dung ng ời thiếu
phụ Ph ơng Tây?
*
Bức chân dung ng ời thiếu phụ:


hiện lên chân thực, sinh động,
đẹp đẽ (nét mới của Cao Bá Quát ).
- Đ ợc miêu tả trực tiếp
- Diễn tả sự bình đẳng của ng ời phụ nữ trong quan hệ phu
thê. Ng ời thiếu phụ đang hạnh phúc bên chồng, đ ợc sống
đúng với tâm hồn trẻ trung của mình.
II.Phântích
II.Phântích
1. Hình ảnh ng ời thiếu phụ Ph ơng Tây qua cái nhìn
1. Hình ảnh ng ời thiếu phụ Ph ơng Tây qua cái nhìn
của tác giả.
của tác giả.
nét mới

sự bình đẳng
“
“
Th¾t l ng, bã que, x¾n v¸y, quai cång.“
Th¾t l ng, bã que, x¾n v¸y, quai cång.“
Mét ngµy hai b÷a c¬m ®Ìn
Mét ngµy hai b÷a c¬m ®Ìn
Cßn g× m¸ phÊn, r¨ng ®en hìi chµng.
Cßn g× m¸ phÊn, r¨ng ®en hìi chµng.
Chµng ¬i phô thiÕp lµm chi
Chµng ¬i phô thiÕp lµm chi
ThiÕp nh c¬m nguéi ®ì khi ®ãi lßng.
ThiÕp nh c¬m nguéi ®ì khi ®ãi lßng.
Th©n em nh chiÕc chæi ®Çu hÌ
Phßng khi m a n¾ng ®i vÒ chïi ch©n
+ Đồng tình, tán th ởng, chia sẻ, trân trọng cái đẹp, ngợi ca
hạnh phúc.
- Thái độ của tác giả:
+ Không hề ngạc nhiên, chê bai, kỳ thị.
Khẳng định sự tiến bộ về t t ởng của nhà thơ so với
thời đại:
+ V ợt qua cái nhìn định kiến của thời đại.
+ Tiếp nhận nền văn minh xa lạ.
+ Tiềm ẩn ý thức về quyền con ng ời, quyền cho những
ng ời phụ nữ.
sự tiến bộ về t t ởng
sự tiến bộ về t t ởng
II.Phântích
II.Phântích
1. Hình ảnh ng ời thiếu phụ Ph ơng Tây qua cái nhìn

1. Hình ảnh ng ời thiếu phụ Ph ơng Tây qua cái nhìn
của tác giả.
của tác giả.
Thái độ của tác giả nh thế nào?
Thái độ đó có tiến bộ không? Vì sao?
Tiểukết:
Tiểukết:


Bằng sự sáng tạo về cách xây dựng đề
Bằng sự sáng tạo về cách xây dựng đề
tài, hình ảnh lần đầu tiên trong văn học
tài, hình ảnh lần đầu tiên trong văn học
trung đại Việt Nam, nhà thơ Cao Bá Quát
trung đại Việt Nam, nhà thơ Cao Bá Quát
đã xây dựng thành công bức chân dung ng
đã xây dựng thành công bức chân dung ng
ời thiếu phụ Ph ơng Tây trong hạnh phúc lứa
ời thiếu phụ Ph ơng Tây trong hạnh phúc lứa
đôi. Qua đó thể hiện cái nhìn mới mẻ, tiến
đôi. Qua đó thể hiện cái nhìn mới mẻ, tiến
bộ của một nhà thơ xuất thân nơi cửa
bộ của một nhà thơ xuất thân nơi cửa
Khổng sân Trình.
Khổng sân Trình.
- Sự cô đơn khi nhận thức về hoàn cảnh trớ trêu.
Sau bức chân dung ng ời
thiếu phụ, tác giả có gửi
gắm điều gì không?



2. Nỗi niềm tâm sự của tác giả
2. Nỗi niềm tâm sự của tác giả
*
Sự đối lập:
+ Hai hình ảnh thanh nguyệt >< đăng hoả minh
+ Hai cảnh ngộ: đôi uyên ơng >< thi nhân
II.Phântích
II.Phântích
1. Hình ảnh ng ời thiếu phụ Ph ơng Tây qua cái nhìn
1. Hình ảnh ng ời thiếu phụ Ph ơng Tây qua cái nhìn
của tác giả.
của tác giả.
Gợi ý: - Tác giả nói với ai?
- Nói điều gì?




Giá trị nhân đạo, chất nhân văn của bài thơ
Giá trị nhân đạo, chất nhân văn của bài thơ
Suy nghĩ gì về
câu kết bài thơ?
- Câu hỏi tu từ là lời tự thán, thể hiện cảm xúc trào dâng.
+ Chạnh lòng th ơng cảm những ng ời vợ ở quê nhà.
+ Nỗi nhớ nhà, nhớ quê h ơng, gia đình da diết
+ Khát khao hạnh phúc đến cháy bỏng

(hạnh phúc, đầy đủ) (lẻ loi, cô độc, thiếu
(hạnh phúc, đầy đủ) (lẻ loi, cô độc, thiếu

thốn tình cảm)
thốn tình cảm)
Xác định không gian và thời
gian nghệ thuật trong bài thơ?
Không gian và thời gian đó có
ý nghĩa gì?
+ Không gian: mặt biển, ánh trăng, con thuyền, gió, s ơng.
+ Thời gian: đêm.
Gợi những liên t ởng, những cảm xúc thầm kín trong
lòng thi nhân.
- Nỗi buồn khi đứng tr ớc thiên nhiên.
Nhận xét gì về 2 hình ảnh
thanh nguyệt ___ đăng
hoả minh
III.Tổngkết
III.Tổngkết
Tác phẩm có những thành
công nào về mặt nội dung và
nghệ thuật?
1. Giá trị nghệ thuật:
1. Giá trị nghệ thuật:
- Sáng tạo trong cách xây dựng đề tài, hình ảnh.
- Kết hợp bút pháp tự sự và trữ tình.
2. Giá trị nội dung:
2. Giá trị nội dung:
- T t ởng tiến bộ so với thời đại.
- Giá trị nhân đạo, chất nhân văn cao đẹp trongtâm hồn thi
sĩ họ Cao.
Dơngphụhành
Dơngphụhành



(Cao Bá Quát )
(Cao Bá Quát )


Thứ 5 ngày 11 tháng 8 năm 2005.
Thứ 5 ngày 11 tháng 8 năm 2005.
Giảng văn
Giảng văn
I.Vàinétvềtácgiả-tácphẩm.
I.Vàinétvềtácgiả-tácphẩm.
1. Tác giả.
1. Tác giả.
2. Tác phẩm: D ơng phụ hành
2. Tác phẩm: D ơng phụ hành
II.Phântích.
II.Phântích.
1. Hình ảnh ng ời thiếu phụ Ph ơng Tây qua cái nhìn
1. Hình ảnh ng ời thiếu phụ Ph ơng Tây qua cái nhìn
của tác giả.
của tác giả.


2. Nỗi niềm tâm sự của tác giả.
2. Nỗi niềm tâm sự của tác giả.
III.Tổngkết.
III.Tổngkết.
1. Giá trị nghệ thuật:
1. Giá trị nghệ thuật:

2. Giá trị nội dung:
2. Giá trị nội dung:
IV.Củngcốbàitập
IV.Củngcốbàitập
a. Cao Bá Quát trách đôi vợ chồng hạnh phúc kia ích kỷ
không biết nỗi đau của kẻ xa nhà.
b. Cao Bá Quát nhớ vợ và th ơng cho quan hệ vợ chồng ở xứ
Nam không đ ợc tự nhiên và hạnh phúc nh ng ời Ph ơng
Tây.
1.Dòngcuốibàithơ:
1.Dòngcuốibàithơ:
Biết đâu nỗi khách biệt ly này!
Biết đâu nỗi khách biệt ly này!
cho
cho
thấy:
thấy:
Lựachọnđápánđúngtrongcáccâusau:
Lựachọnđápánđúngtrongcáccâusau:
2.Bàithơ
2.Bàithơ
D ơng phụ hành
D ơng phụ hành
thểhiện:
thểhiện:


a. Cái nhìn đồng tình với cách sống của ng ời Ph ơng Tây.
b. Là cái nhìn thèm khát đ ợc sống no đầy và giàu có.
Cảm hứng chủ đạo

của bài thơ là gì?
Đáp án: Xúc cảm của ng ời đi xa nhìn thấy thiếu phụ Ph
ơng Tây trong hạnh phúc lứa đôi mà nhớ nhà, nhớ quê h
ơng da diết.
Bàitậpvềnhà
1. Học thuộc bài thơ ( phiên âm, dịch thơ).
1. Học thuộc bài thơ ( phiên âm, dịch thơ).
2. Trả lời câu hỏi 2 (
2. Trả lời câu hỏi 2 (
SGK
SGK
trang 21).
trang 21).
3. Đọc tr ớc bài Những hiểu biết cơ bản về phong cách
3. Đọc tr ớc bài Những hiểu biết cơ bản về phong cách
học.
học.
* Cần nắm:
* Cần nắm:
- Khái niệm, nội dung của phong cách học.
- Khái niệm, nội dung của phong cách học.
- Phân biệt đặc điểm dạng nói và dạng viết.
- Phân biệt đặc điểm dạng nói và dạng viết.
- Khái niệm, cách thức diễn đạt của phong
- Khái niệm, cách thức diễn đạt của phong
cách ngôn ngữ.
cách ngôn ngữ.
Chócc¸cemhäcsinhch¨mngoan,häcgiái!
Chócc¸cemhäcsinhch¨mngoan,häcgiái!