CHàO
mừng
các
Thầy
cô
giáo
đến
dự
tiết
Học
lớp 6d.
Hội thi giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh
Năm học: 2009 - 2010

Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi: Em hãy nêu các kỹ nng khi làm một bài vn miêu tả?
Ngời tả phải biết quan sát, từ đó nhận xét, liên tởng, tởng tợng,ví
von, so sánh, để làm nổi bật những đặc điểm tiêu biểu của sự vật.

Tit
Tit
88
88
:
:
( T
( T
p lm vn )
p lm vn )

ph&ơng pháp tả cảnh
ph&ơng pháp tả cảnh



viết bài tập làm v
viết bài tập làm v


n tả cảnh ( làm ở nhà )
n tả cảnh ( làm ở nhà )

a) Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt.
Thuyền cố lấn lên. Dượng Hương Thư như một pho tượng
đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai
hàm bạnh ra, cắp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như
một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ. ( Võ Quảng )
b) Thuyền chúng tôi chèo thoát qua kênh Bọ Mắt, đổ ra con
sông Cửa Lớn, xuôi về Năm Căn. Dòng sông Năm Căn mênh
mông, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá nước bơi
hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa
những đầu sóng trắng. Thuyền xuôi giưã dòng con sông rộng
hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất
như hai dãy trường thành vô tận. Cây đước mọc dài theo bãi,
theo từng lứa trái dụng, ngọn bằng tăm tắp, lớp này chồng lên
lớp kia ôm lấy dòng sông, đắp từng bậc mầu xanh lá mạ, mầu
xanh rêu, mầu xanh trai lọ, … loà nhoà ẩn hiện trong sương mù
và khói sóng ban mai. ( Đoàn Giỏi )


Vn
Vn
bn
bn
Cnh c
Cnh c
t
t
i tng
i tng
t
t
Hỡnh nh
Hỡnh nh
chn t
chn t
Th t t
Th t t


Nhn xột
Nhn xột


a
a
Cnh
lao ng
ca con
ngi

Hỡnh nh
DHT chốo
thuyn
vt thỏc
- Ngoi hỡnh:
T theo
trỡnh t cỏc
c im
ca i
tng
Nh miờu t ngoi hỡnh,
ng tỏc ca nhõn vt DHT,
ta hỡnh dung, cm nhn c
cnh sc l mt khỳc sụng cú
nhiu thỏc d, him tr
- ng tỏc
Nhng ng tỏc th so, rỳt so rp rng nhanh nh ct. Thuyn
c ln lờn. Dng Hng Th nh mt pho tng ng ỳc,
cỏc bp tht cun cun, hai hm rng cn cht, quai hm bnh
ra, cp mt ny la ghỡ trờn ngn so ging nh mt hip s
ca Trng Sn oai linh hựng v. (Võ Quảng )



Gi hỡnh nh ngi lao ng kho mnh, vng chc, dng mónh, ang dn ht sc
lc, tinh thn chin u cựng thỏc d.

Lựa chọn đợc các hình ảnh, chi tiết đặc sắc, tiêu biêu, nổi bật của đối tợng.

Văn

Văn
bản
bản
Cảnh
Cảnh
được tả
được tả
Đối tượng
Đối tượng
tả
tả
Hình ảnh
Hình ảnh
chọn tả
chọn tả


Thứ tự tả
Thứ tự tả


Nhận xét
Nhận xét


a
a


b

b
Cảnh
lao động
của con
người
hình ảnh
DHT chèo
thuyền
vượt thác
- Ngoại hình:
- Động tác
Tả theo trình
tự của các đặc
điểm của đối
tượng
 Nhờ miêu tả ngoại hình,
động tác của nhân vật DHT,
ta hình dung, cảm nhận được
cảnh sắc là một khúc sông có
nhiều thác dữ, hiểm trở
Cảnh
thiên
nhiên
Quang
cảnh dòng
sông Năm
Căn
- Cảnh dưới
mặt sông
- Cảnh rừng

đước ở 2
bên bờ
Tả theo trình tự
không gian ( từ
dưới sông lên
trên bờ, cũng là
từ gần tới xa)
Có thể đảo ngược
được thứ tự này tuy
nhiên thứ tự như văn
bản hợp lý hơn
Thuyền chúng tôi chèo thoát qua kênh Bọ Mắt, đổ ra con sông Cửa Lớn, xuôi về Năm
Căn. Dòng sông Năm Căn mênh mông, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác,
cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu
sóng trắng. Thuyền xuôi giưã dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ,
rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận. Cây đước mọc dài
theo bãi, theo từng lứa trái dụng, ngọn bằng tăm tắp, lớp này chồng lên lớp kia ôm
lấy dòng sông, đắp từng bậc mầu xanh lá mạ, mầu xanh rêu, mầu xanh trai lọ, … loà
nhoà ẩn hiện trong sương mù và khói sóng ban mai.
 Nghệ thuật so sánh, sử dụng nhiều các từ ngữ miêu tả là các động từ, tính từ, các
từ láy cã gi¸ trÞ gîi t¶.

Vn
Vn
bn
bn
Cnh
Cnh
c t
c t

i tng
i tng
t
t
Hỡnh nh
Hỡnh nh
chn t
chn t


Th t t
Th t t


Nhn xột
Nhn xột


a)
a)


b)
b)
Cnh
lao ng
ca con
ngi
hỡnh nh
DHT chốo

thuyn
vt thỏc
- Ngoi hỡnh:
- ng tỏc
T theo trỡnh
t ca cỏc c
im ca i
tng
Nh miờu t ngoi hỡnh,
ng tỏc ca nhõn vt DHT,
ta hỡnh dung, cm nhn c
cnh sc l mt khỳc sụng cú
nhiu thỏc d, him tr
Cnh
thiờn
nhiờn
Quang cnh
dũng sụng
Nm Cn
- Cnh di
mt sụng
- Cnh rng
c 2
bờn b
T theo trỡnh t
khụng gian ( t
di sụng lờn
trờn b, cng l
t gn ti xa)
Cú th o ngc c

th t ny tuy nhiờn th t
nh vn bn hp lý hn
* Muốn tả cảnh cần:
- Xác định đối tợng miêu tả;
- Quan sát, lựa chọn đợc những hình ảnh tiêu biểu;
- Trình bày những điều quan sát đợc theo một thứ tự.
* Tả cảnh gồm: cảnh thiên nhiên, cảnh lao động sinh hoạt của con ngời.

Văn
Văn
bản
bản
Cảnh
Cảnh
được tả
được tả
Đối tượng
Đối tượng
tả
tả
Hình ảnh
Hình ảnh
chọn tả
chọn tả


Thứ tự tả
Thứ tự tả



Nhận xét
Nhận xét


a)
a)


b)
b)
Cảnh
lao động
của con
người
hình ảnh
DHT chèo
thuyền
vượt thác
- Ngoại hình:
- Động tác
Tả theo trình
tự của các đặc
điểm của đối
tượng
 Nhờ miêu tả ngoại hình,
động tác của nhân vật DHT,
ta hình dung, cảm nhận được
cảnh sắc là một khúc sông có
nhiều thác dữ, hiểm trở
Cảnh

thiên
nhiên
Quang cảnh
dòng sông
Năm Căn
- Cảnh dưới
mặt sông
- Cảnh rừng
đước ở 2
bên bờ
Tả theo trình tự
không gian ( từ
dưới sông lên
trên bờ, cũng là
từ gần tới xa)
Có thể đảo ngược được
thứ tự này tuy nhiên thứ tự
như văn bản hợp lý hơn
Dàn ý
Giới thiệu khái quát về luỹ tre làng.
Miêu tả cụ thể ba vòng của luỹ làng theo một trình tự.
Tả hình ảnh măng, từ đó phát biểu cảm nghĩ và nhận xét về luỹ tre.
Trình tự miêu tả:
Tả theo thứ tự không gian: (Từ ngoài vào trong, từ khái quát đến
cụ thể ).
c)
- T¶ c¶nh thiªn nhiªn ( luü tre lµng )


* Bố cục của bài văn tả cảnh thờng có ba phần:

- Mở bài: giới thiệu cảnh đợc tả;
- Thân bài: tập trung tả cảnh vật chi tiết theo một thứ tự;
+ Trình tự không gian: Từ bao quát đến cụ thể, từ xa đến gần, từ
cao xuống thấp, từ trái sang phải ( hoặc ngợc lại),
+ Trình tự thời gian: Thời gian trong buổi, trong ngày, trong năm.
+ Hoặc tả theo trình tự của các đặc điểm.
-
Kết bài: thờng phát biểu cảm tởng về cảnh vật đó;

- Khi tả phải quan sát chọn được những hình ảnh tiêu biểu độc
đáo cho cảnh. Nhưng cho dù chọn được những cảnh tiêu biểu,
độc đáo mà không biết sắp xếp, trình bày các hình ảnh theo
một thứ tự hợp lý thì cũng không thể có một bài văn tả cảnh
hay. Một bài văn tả cảnh hay không phải là một mớ các hình
ảnh lộn xộn.
- Khi tả các hình ảnh của cảnh phải biết tưởng tượng, so sánh,
dùng từ ngữ để miêu tả một cách chính xác sinh động, giầu
hình ảnh.
GHI NHỚ:( SGK - T47)
* Lu ý :



1.Nhóm 4
1.Nhóm 4
:
:
( bài tập 1 ): Nếu phải tả quang cảnh lớp học trong giờ
( bài tập 1 ): Nếu phải tả quang cảnh lớp học trong giờ
viết bài tập làm v n th

viết bài tập làm v n th
ỡ
ỡ
em sẽ miêu tả nh thế nào? Hãy suy nghĩ
em sẽ miêu tả nh thế nào? Hãy suy nghĩ
và trả lời theo sự gợi ý sau:
và trả lời theo sự gợi ý sau:
a/ Em sẽ quan sát và lựa chọn nh ng hinh ảnh cụ thể, tiêu biểu
a/ Em sẽ quan sát và lựa chọn nh ng hinh ảnh cụ thể, tiêu biểu
nào cho quang cảnh ấy?
nào cho quang cảnh ấy?
b/ Em định miêu tả quang cảnh ấy theo thứ tự nh thế nào?
b/ Em định miêu tả quang cảnh ấy theo thứ tự nh thế nào?

Tho

lun

nhúm
2. Nhúm 3: (bài tập 2 ) Nếu phải tả quang cảnh sân trờng trong giờ ra
chơi thì trong phần thân bài em sẽ miêu tả theo thứ tự nào (theo thứ tự
không gian: từ xa tới gần hay theo thứ tự thời gian: trớc, trong và sau khi
ra chơi)?
3. Nhúm 1,2: (bài tập 3) Hãy đọc kĩ bài văn
Biển đẹp và rút lại thành một dàn ý.

Nhúm 4: Bi tp 1
a) Em s quan sỏt v la chn nhng hỡnh nh c th, tiờu
biu no cho quang cnh gi vit bi tp lm vn?
-

Cụ giỏo (thy giỏo), quang cnh chung ca phũng hc (không
khí lớp, bng, tng, bn gh ); cỏc bn (công việc chuẩn bị
viết bài, t th, thỏi , hành động ), cnh vit bi (một vài g
ơng mặt tiêu biểu, âm thanh ); cnh bên ngoi lớp học ( sõn
trng, gió, ting trng )
b) Em nh miờu t quang cnh y theo th t nh th
no?
- Cú th tả Theo thứ tự không gian: < t ngoi vo trong lp,
t phớa trờn bng cụ giỏo (thy giỏo) xung di lp; t khụng
khớ chung ca lp hc n bn thõn ngi vit >
- Có thể theo thứ tự thời gian: < Từ lúc trống vào đến hết giờ >

Nhúm 3: Bi tp 2
Nu phi t quang cnh sõn trng trong gi ra chi thỡ trong phn
thõn bi em s miờu t theo th t no (theo th t khụng gian: t
xa n gn hay theo th t thi gian: trong, trc v sau khi ra
chi)?
- Th t khụng gian: t xa n gn (cnh hc sinh chi ựa phớa gn
cng trng, gia sõn trng, gc cõy bng, gn cửa lp );
trò chơi đặc sắc, mới lạ, sôi động
-
Th t thi gian:
+ Trc gi ra chi: sõn trng vng v, không khí, cảnh vật,âm thanh,
trong các lớp học
+ Trong gi ra chi: sõn trng n o, nỏo ng, cảnh tập thể dục, cảnh
học sinh chơi đùa
+ Sau gi ra chi: hc sinh v lp, sõn trng tr li vng lng
Cú th t theo:

Nhóm 1, 2: Bài tập 3

Nêu dàn ý cho bài “Biển đẹp”
1. Mở bài:
chính là tên văn bản “Biển đẹp”
2. Thân bài:
tả vẻ đẹp với những sắc mầu khác nhau của biển ở nhiều
thời điểm khác nhau theo trật tự thời gian.
-
Buổi sáng;
-
Buổi chiều: lại có buổi chiều gió mùa đông bắc; buổi chiều lạnh, nắng
tắt sớm; buổi chiều nắng tàn, mát dịu;
-
Ngày mưa rào;
-
Ngày nắng: l¹i cã buæi n¾ng sím mê; buæi mÆt trêi xÕ tra.
- BiÓn, trêi ®æi s¾c mÇu.
3. Kết bài (đoạn cuối):
Nhận xét, suy nghĩ về nguyên nhân sự đổi
thay cảnh sắc của biển


Bài tập 4 :
Bài tập 4 :
a)
a)
Viết mở bài và kết bài cho bài v
Viết mở bài và kết bài cho bài v


n ở bài tập 1.

n ở bài tập 1.
b)
b)
Từ bài tập 2 hãy lựa chọn một cảnh của sân tr
Từ bài tập 2 hãy lựa chọn một cảnh của sân tr
ờng trong giờ ra chơi ấy để viết thành một đoạn
ờng trong giờ ra chơi ấy để viết thành một đoạn
v
v


n miêu tả.
n miêu tả.



* Mở bài:
* Mở bài:




Mới sáng sớm , khí trời mát mẻ, xa xa nơi luỹ tre đầu làng
Mới sáng sớm , khí trời mát mẻ, xa xa nơi luỹ tre đầu làng
thỉnh thoảng cất lên tiếng gáy gọi bạn của con chim cu. Thế
thỉnh thoảng cất lên tiếng gáy gọi bạn của con chim cu. Thế
mà lớp 6D của em đã tập trung đông đủ vì hôm nay có 2tiết
mà lớp 6D của em đã tập trung đông đủ vì hôm nay có 2tiết
tập làm văn. Ba tiếng trống vang lên chúng em nhanh chóng
tập làm văn. Ba tiếng trống vang lên chúng em nhanh chóng

ổn định chỗ ngồi chờ cô giáo đến. Cô bước vào lớp tươi cười
ổn định chỗ ngồi chờ cô giáo đến. Cô bước vào lớp tươi cười
với chúng em và tiết tập làm văn cũng bắt đầu .
với chúng em và tiết tập làm văn cũng bắt đầu .
* Kết bài :
Thời gian của 2 tiết tËp làm văn đã thấm thoát trôi qua. Sau
khi đã cẩn thận rà soát lại bài viết , em lên nộp cho cô. Về chỗ,
em thở phào nhẹ nhõm với hi vọng bài viết của mình sẽ đạt
điểm cao, bởi vì em đã nghe cô giáo giảng kỹ về phương pháp
viết văn tả cảnh.



Một cảnh nổi cảnh nổi bật của sân trờng giờ ra chơi:
Một cảnh nổi cảnh nổi bật của sân trờng giờ ra chơi:


Một nhóm bạn nam đang say sa đá cầu ở gi a sân ồn ào,
Một nhóm bạn nam đang say sa đá cầu ở gi a sân ồn ào,
náo nhiệt.Các bạn đứng thành vòng tròn, đôi chân uyển
náo nhiệt.Các bạn đứng thành vòng tròn, đôi chân uyển
chuyển khéo léo đỡ lấy quả cầu làm bằng cao su đủ mầu
chuyển khéo léo đỡ lấy quả cầu làm bằng cao su đủ mầu
sắc, bên trên có cắm mấy chiếc lông ngỗng. Quả cầu bay
sắc, bên trên có cắm mấy chiếc lông ngỗng. Quả cầu bay
vèo từ chân bạn này sang chân bạn khác. Mỗi lần chạm
vèo từ chân bạn này sang chân bạn khác. Mỗi lần chạm
xuống mu bàn chân của các bạn là quả cầu kêu lên tanh
xuống mu bàn chân của các bạn là quả cầu kêu lên tanh
tách nghe thật vui tai.

tách nghe thật vui tai.




So sánh
Tởng tợng
A
Liên tởng
B
C
D
Nhận xét
T ch vt rng en xa tớt ú, chim ct cỏnh tua ta bay lờn,
ging ht n kin t lũng qu t chui ra, bũ li ti en ngũm
lờn da tri. Cng n gn, khi búng chim cha hin rừ hỡnh
ụi cỏnh, thỡ quang cnh n chim bay lờn ging nh ỏm
giú bc tro tin, tn bay liờn tri h ip.
(t rng phng Nam- on Gii)
Tác giả đã vận dụng kĩ năng nào để miêu tả cảnh sân
chim?




Tõ ngoµi vµo trong
Tõ cao xuèng thÊp
A
Tõ xa ®Õn gÇn
C

B
D
Tõ gÇn ®Õn xa
“Từ chỗ vệt rừng đen xa tít đó, chim cất cánh tua tủa bay lên,
giống hệt đàn kiến từ lòng quả đất chui ra, bò li ti đen ngòm
lên da trời. Càng đến gần, khi bóng chim chưa hiện rõ hình
đôi cánh, thì quang cảnh đàn chim bay lên giống như đám
gió bốc tro tiền, tàn bay liên tri hồ điệp.”


(Đất rừng phương Nam- Đoàn Giỏi
(Đất rừng phương Nam- Đoàn Giỏi
)
)
Để cảnh sân chim hiện lên thật cụ thể và sinh động, tác giả
đã miêu tả cảnh theo trình tự nào?



Viết bài tập làm v
Viết bài tập làm v


N tả cảnh ở nhà
N tả cảnh ở nhà
ề bài: Một buổi sáng, em đến trờng làm trực nhật. Hãy tả lại
cảnh ngôi trờng của em vao buổi sáng đó!
I/ Yêu cầu chung:
- Tả cảnh ngôi trờng của em , vào buổi sáng.
-

Viết bài v n tả cảnh hoàn chỉnh, bố cục rõ ràng.
-
Kết hợp các nng lực khi miêu tả
-
Trinh tự tả Phù hợp, lời v n di ễn đạt lu loát, trinh bày sạch sẽ.
II/ Yêu cầu cụ thể:
1/ Mở bài (1,5đ ): -Giới thiệu đợc ngôi trờng
2/ Thân bài (7đ): Tả cảnh ngôi trờng theo thứ tự
-
Trên đờng đi: không khí buổi sáng, cảnh vật thiên nhiên, con ngời
-
đến nơi: + Tả bao quát cảnh ngôi trờng, các dãy lớp, không khí chung,
+ Tả cụ thể: cảnh ngoài sân ( hàng cây ghế đá, tiếng gió ). Cảnh bên trong các lớp học
-
Khi làm trực nhật xong: ánh nng, các bạn học sinh, một ngày học mới b t đầu.
3/ Kết bài (1,5đ): Cảnh đẹp trở thành kỷ niệm g n bó với em.



hớng dẫn về nhà:
hớng dẫn về nhà:

1. Bài cũ:
1. Bài cũ:

- Học thuộc ghi nhớ
- Học thuộc ghi nhớ

- Làm hết bài tập còn lại
- Làm hết bài tập còn lại


- Viết bài Tập làm v
- Viết bài Tập làm v


n theo đề giáo viên đã
n theo đề giáo viên đã
giao (thứ hai tuần sau nộp)
giao (thứ hai tuần sau nộp)

2. Bài mới:
2. Bài mới:

- Soạn v n bản Buổi học cuối cùng
- Soạn v n bản Buổi học cuối cùng

+ Tóm tắt v
+ Tóm tắt v


n bản
n bản

+ Trả lời các câu hỏi phần đọc hiểu v
+ Trả lời các câu hỏi phần đọc hiểu v


n bản
n bản


Giờ học của chúng ta kết thúc
tại đây. Xin chân
thành cảm ơn ban giám khảo,
các thầy cô giáo!
Cám ơn các em học sinh!