TRAÂN TROÏNG KÍNH CHAØO



SINH HỌC 8
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
NHÀ XUẤT BẢN GIÁO DỤC
GD

Bài giảng: SINH HỌC 8
Huỳnh Thị Trúc Loan

TRỤ NÃO, TIỂU NÃO, NÃO TRUNG GIAN
I. VỊ TRÍ VÀ CÁC THÀNH PHẦN CỦA NÃO BỘ
Trụ não tiếp liền với tủy
sống ở phía dưới. Nằm
giữa trụ não và đại não là
…… …… … Trụ não
gồm ……….… , …………
và …………. Não giữa gồm
……………. ở mặt trước và
…………… ở mặt sau.
Phía sau trụ não là ………
Bài: 46
Tìm hiểu hình 46-1 để hoàn chỉnh thông tin
dưới đây:
Não bộ gồm:
- Đại não
- Não trung gian nằm

giữa trụ não và đại não
- Trụ não tiếp liền với
tuỷ sống ở phía dưới
gồm: hành não, cầu
não, não giữa.
- Tiểu não ở phía sau trụ
não.
Đồi thị
Dưới
đồi
thị
Não
trung
gian
Củ não
sinh tư
Cuống não
Não
giữa
Trụ
não
Cầu não
Hành
não
não trung gian
hành não
cầu não
não giữa
Củ não sinh tư
cuống não

tiểu não
Tiểu não
Đại não
Hình 46.1 – não bộ bổ dọc
Não
trung
gian
Trụ
não
Tiểu não
1
2 3
4
5
6
7

II. CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA TRỤ NÃO
Dựa vào thông tin mục II, thảo luận nhóm (2 bạn) hoàn thành sơ đồ sau:
Trụ não
Cấu
tạo
Chức
năng
Bộ phận trung ương
Bộ phận ngoại biên
Chất xám Chất trắng
Ở trong tập
trung thành
các nhân xám

Điều khiển, điều
hoà hoạt động
của các nội quan
( hô hấp, tiêu hoá,
tuần hoàn)
Bao phía ngoài
các nhân xám
Dẫn truyền bao
gồm các đường
dẫn truyền cảm
giác và dẫn
truyền vận động
Có 12 đôi dây
thần kinh não
gồm: dây cảm
giác, dây vận
động, dây pha

II. CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA TRỤ NÃO
Bao phía ngoài các nhân xám Dẫn
truyền lên (cảm giác), dẫn truyền xuống (vận
động) và nối 2 bán cầu tiểu não.
2.Bộ phận ngoại biên (dây thần kinh):
1. Bộ phận trung ương
Chất trắng:
Tập trung thành các nhân xám  Điều
khiển, điều hoà hoạt động của các nội quan: hô
hấp, tuần hoàn, tiêu hoá.
Chất xám:


III
I
II
IV
VIII
VI
V
VII
X
IX
XI
XII
Hình 46-2. Các dây thần kinh não (nhìn mặt dưới não)

II. CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA TRỤ NÃO
bao phía ngoài các nhân xám Dẫn
truyền lên (cảm giác), dẫn truyền xuống (vận động)
và nối 2 phần tiểu não.
2.Bộ phận ngoại biên (dây thần kinh):
1. Bộ phận trung ương
Chất trắng:
tập trung thành các nhân xám  Điều
khiển, điều hoà hoạt động của các nội quan: hô
hấp, tuần hoàn, tiêu hoá.
Có 12 đôi gồm 3 loại : dây cảm
giác, dây vận động và dây pha
Chất xám:

II. CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA TRỤ NÃO
Bảng 46. Vị trí, chức năng của tuỷ sống và trụ não

Tu sốngỷ Trụ não
Vò trí Chức năng Vò trí Chức năng
Bộ
phận
trung
ương
Chất
xám
Chất
trắng
Bộ phận ngoại
biên (dây thần
kinh)
Ở giữa
tủy sống,
thành dải
liên tục
Căn cứ
thần kinh
(trung khu)
Phân
thành các
nhân xám
C n c th n kinh ă ứ ầ
c a h tu n hoủ ệ ầ àn,
h hệ ơ h p, h ấ ệ
tiêu hố
Bao quanh
chất xám
Dẫn truyền

dọc
Bao phía
ngoài các
nhân xám
Dẫn truyền dọc
và nối 2 bán cầu
tiểu não
Dây thần kinh pha
( 31 đôi)
Gồm 3 loại: dây cảm giác, dây
vận động và dây pha thuộc dây
thần kinh não (12 đơi)
So sánh cấu tạo và chức năng của trụ não với tuỷ sống để hồn thành
bảng 46.

Quan sát lại hình 46.1 và
thông tin phần III trả lời
câu hỏi sau:
Hãy nêu cấu tạo và chức năng của não
trung gian?
III. NÃO TRUNG GIAN
Não
trung
gian
Đồi thị
Dưới
đồi
thị
Đồi thị
Dưới

đồi
thị
Não
trung
gian

III. NÃO TRUNG GIAN
chuyển tiếp các đường
dẫn truyền từ dướI lên não.
là các nhân xám  điều
khiển quá trình trao đổi chất và điều hoà
thân nhiệt.
- Chất trắng (ngoài):
- Chất xám ( trong):

IV. TIỂU NÃO
Nghiên cứu lại hình 46.1
và hình 46.3 và thông tin
trả lời các câu hỏi sau:
1. Vị trí của tiểu não?2. Tiểu não có cấu tạo
như thế nào?Sau trụ não dưới đại não
- Chất xám:
- Chất trắng:
-
Cấu tạo:
+ Chất xám: ở ngoài làm
thành vỏ tiểu não và các
nhân xám
+ Chất trắng: ở trong là
các đường dẫn truyền.

Nghiên cứu 2 thí
nghiệm sau:
TN1: Phá tiểu não chim
bồ câu, con vật đi lảo
đảo, mất thăng bằng.
TN2: Phá hủy một bên
tiểu não ếch cũng làm
ếch nhảy, bơi lệch về
phía bị hủy tiểu não.
=> Từ 2 thí nghiệm trên
em hãy rút ra kết luận
về chức năng của tiểu
não.
Điều hoà,
phối hợp các cử động
phức tạp và giữ thăng
bằng của cơ thể.
- Chức năng :
Tiểu não
Đồi thị
Dưới
đồi
thị
Não
trung
gian
Củ não
sinh tư
Cuống não
Não

giữa
Trụ
não
Cầu não
Hành
não
Tiểu
não
Đại não
Tiểu não
Tiểu
não
Ở ngoài
làm thành vỏ tiểu não và
các nhân xám
Ở trong
là các đường dẫn
truyền.

Hãy giải thích tại sao những người say rượu thường có biểu
hiện chân này đá chân kia trong lúc đi ?
Trả lời: Do rượu đã ngăn cản, ức chế
sự dẫn truyền qua xinap giữa các tế
bào có liên quan đến tiểu não khiến sự
phối hợp các hoạt động phức tạp và
giữ thăng bằng cơ thể bị ảnh hưởng.

2. Tại sao khi tham gia giao thông
chúng ta phải đội mũ bảo hiểm đúng
theo qui định ?

Trả lời: Để bảo vệ tốt não bộ
1. Khi đùa giỡn, không nên đánh vào
phía sau ót của bạn . Vì sao?
Trả lời: Vì sẽ làm tổn thương đến tiểu
não

TRỤ NÃO, TIỂU NÃO, NÃO TRUNG GIAN
Bài: 46
I. VỊ TRÍ VÀ CÁC THÀNH PHẦN CỦA NÃO BỘ
Não bộ gồm:
- Đại não
- Não trung gian nằm giữa trụ não và đại não
- Trụ não tiếp liền với tủy sống ở phía dưới gồm: hành não, cầu não, não giữa.
- Tiểu não ở phía sau trụ não.
II. CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA TRỤ NÃO
bao phía ngồi các nhân xám Dẫn truyền lên (cảm giác),
dẫn truyền xuống (vận động) và nối 2 phần tiểu não.
2.Bộ phận ngoại biên (dây thần kinh):
1. Bộ phận
trung ương
Chất trắng:
tập trung thành các nhân xám  Điều khiển, điều hồ hoạt
động của các nội quan: hơ hấp, tuần hồn, tiêu hố.
Có 12 đơi gồm 3 loại : dây cảm giác, dây vận động
và dây pha
Chất xám:
III. NÃO TRUNG GIAN
chuyển tiếp các đường dẫn truyền từ dướI lên não.
là các nhân xám  điều khiển q trình trao đổi chất và điều hồ
thân nhiệt.

- Chất trắng (ngồi):
- Chất xám ( trong):
IV. TIỂU NÃO
- Cấu tạo:
+ Chất xám: ở ngoài làm thành vỏ tiểu não và các nhân
+ Chất trắng ở trong là các đường dẫn truyền
-
Chức năng: điều hoà, phối hợp các cử động phức tạp và giữ thăng bằng cơ thể.

1. Số lượng dây thần kinh của não trong cơ thể là
bao nhiêu ?
a. 12 đơi b. 21 đơi c. 25 đơi d. 31 đơi
a. 12 đơi
A. Hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:
2. Vò trí của não trung gian
a. nằm phía dưới tủy sống
c. nằm ở giữa tủy sống và trụ não
d. nằm ở giữa hành não và cầu não.
b. nằm ở giữa trụ não và đại nãob. nằm ở giữa trụ não và đại não

Các bộ phận
của não
Chức năng Trả lời
1. Trụ não
2. Tiểu não
3. Não trung
gian
a. Điều hoà và phối hợp
các hoạt động phức
tạp, giữ thăng bằng

cơ thể
b. Điều khiển điều hoà
hoạt động của các nội
quan (tuần hoàn, hô
hấp, tiêu hoá).
c. Điều khiển quá trình
trao đổi chất.
1 ghép với…
2 ghép với…
3 ghép với…
B. Hãy sắp xếp chức năng tương ứng với từng
bộ phận của não:
a.
b.
c.
1 ghép với
2 ghép với
3 ghép với
a.
c.
b.

HƯỚNG DẪN HỌC TẬP Ở NHÀ
•
Học bài theo nội dung. Đọc “Em có biết”/ 146 sgk
Trả lời câu hỏi 1 / 146 sgk như mẫu gợi ý sau:
Chất xám Chất trắng Chức năng
Trụ não
Não trung gian
Tiểu não

•
Chuẩn bị bài 47: Đại não
Tìm hiểu cấu tạo và chức năng của đại não theo
thông tin và yêu cầu của các lệnh / 147, 148 và
149 sgk.



TN2: Phá tiểu não ếch.