Đại số 10 Ban KHTN
TIẾT 23
Ngày dạy:
1/ Mục tiêu:
1. Kiến thức cơ bản: Hiểu và nắm được tính chất của hàm số: miền xác đònh, chiều biến thiên và đồ thò
của hàm số; hàm số chẵn, hàm số lẻ. Hiểu và ghi nhớ các tính chất của hàm số y = ax + b và y = ax
2
+ bx
+ c; xác đònh được hiều biến thiên và vẽ được đồ thò của chúng.
2. Kỹ năng, kỹ xảo: Rèn luyện kỹ năng vẽ đồ thò hàm số bậc nhất và bậc hai; biết cách giải một số bài
toán về hàm số bậc nhất và hàm số bậc hai.
3. Thái độ nhận thức: Rèn luyện tính tỉ mỉ, chính xác khi: xác đònh chiều biến thiên, vẽ đồ thò các hàm
số bậc nhất và bậc hai.
2/ Chuẩn bò phương tiện dạy học:
a) Thực tiễn: Học sinh đã nắm được toàn bộ kiến thức hàm số, hàm số bậc nhất và hàm số bậc hai.
b) Phương tiện dạy học: Bảng phụ, máy tính bỏ túi, thước thẳng, phiếu học tập.
3/ Tiến trình tiết dạy:
a)Kiểm tra bài cũ: (5') Xác đònh tọa độ đỉnh và sự biến thiên của hàm số y = x
2
- 4x - 5.
b) Giảng bài mới:
Hoạt động 1: Hàm số.
TG Nội dung - Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên
10' • Học sinh thảo luận theo nhóm để điền vào nội dung phiếu học tập.
Cho hàm số y = f(x). Hãy điền vào phần ( ) trong bảng sau:
a) Tập xác đònh của hàm số:
D = { }
b) Tính chất:
Tính chất của hàm số Thể hiện qua đồ thò
= f( ) (với x
0
∈ D) Điểm (x
0
; y
0
) thuộc đồ thò
của hàm số.
Hàm số f đồng biến trên K nếu
∀x
1
, x
2
∈ K: x
1
< x
2
⇒ f(x
1
) f(x
2
).
x
y
a
b
b
a
O
x
y
Hàm số f nghòch biến trên K nếu
∀x
1
, x
2
∈ K: x
1
< x
2
⇒ f(x
1
) f(x
2
).
x
y
a
b
b
a
O
x
y
y = f(x) là hàm số chẵn nếu
∀x ∈ D thì -x ∈ D và f(-x) =
y
x
M
M '
a- a
f ( a )
f ( - a )
O
• Chia nhóm, phát phiếu
học tập cho học sinh.
GV: Lê Nhựt Nam
1
ÔN TẬP CHƯƠNG II
Đại số 10 Ban KHTN
y = f(x) là hàm số lẻ nếu ∀x ∈ D thì
-x ∈ D và f(-x) =
O
M
M '
f ( a )
f ( - a )
a
- a
y
x
• Các nhóm còn lại theo dõi, chỉnh sữa và khắc sâu kiến thức.
• Yêu cầu đại diện nhóm
lên trình bày phần làm
việc của nhóm.
Hoạt động 2: Hàm số bậc nhất.
TG Nội dung - Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên
7'
• Học sinh thảo luận theo nhóm để điền vào nội dung phiếu học tập.
Cho hàm số bậc nhất: y = ax + b (a ≠ 0). Điền vào các khoảng ( )
sau:
• Tập xác đònh:
• Sự biến thiên:
+ Nếu a > 0, hàm số y = ax + b trên R.
+ Nếu a < 0, hàm số y = ax + b trên R.
x
y
+-
+
-
x
y
+-
+
-
a 0 a 0
• Đồ thò:
Đồ thò hàm số y = ax + b không song song và không trùng với
các trục tọa độ.
Đồ thò hàm số y = ax + b cắt trục hoành tại điểm A( ; ),
cắt trục tung tại điểm B( ; ).
y
x
y
=
a
x
+
b
a
1
O
C
- b / a
b
y
x
y
=
a
x
+
b
a
1
O
C
- b / a
b
a 0 a 0
* Chú ý:
• Đồ thò hàm số y = ax + b (a ≠ 0) là một đường thẳng gọi là
đường thẳng y = ax + b, có hệ số góc
• Cho hai đường thẳng d: y = ax + b và d': y = a'x + b', ta có:
d song song d' ⇔ ;
d ≡ d' ⇔ ;
d cắt d' ⇔
• Các nhóm còn lại theo dõi, chỉnh sữa và khắc sâu kiến thức.
• Chia nhóm, phát phiếu
học tập cho học sinh.
• Yêu cầu đại diện nhóm
lên trình bày phần làm
việc của nhóm.
Hoạt động 3: Hàm số bậc hai.
TG Nội dung - Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên
GV: Lê Nhựt Nam
2
Đại số 10 Ban KHTN
8'
• Học sinh thảo luận theo nhóm để điền vào nội dung phiếu học tập.
Cho hàm số bậc hai: y = ax
2
+ bx + c (a ≠ 0). Điền vào các khoảng
( ) sau:
• Tập xác đònh:
• Sự biến thiên:
+ Trường hợp a > 0:
Hàm số trên khoảng (-∞;
a
b
2
−
), trên khoảng (
a
b
2
−
;
+∞) và có giá trò nhỏ nhất là
khi x =
x
y
-
+
- b
2 a
4 a
-
+
+
+ Trường hợp a < 0:
Hàm số trên khoảng (-∞;
a
b
2
−
), trên khoảng (
a
b
2
−
;
+∞) và có giá trò lớn nhất là khi
x =
x
y
-
+
- b
2 a
4 a
-
-
-
• Đồ thò: Đồ thò của hàm số y = ax
2
+ bx + c (a ≠ 0) là một parabol
có đỉnh I( ; ), nhận đường thẳng x = làm trục đối xứng
và hướng bề lõm lên trên khi a 0, xuống dưới khi a 0.
• Các nhóm còn lại theo dõi, chỉnh sữa và khắc sâu kiến thức.
• Chia nhóm, phát phiếu
học tập cho học sinh.
• Yêu cầu đại diện nhóm
lên trình bày phần làm
việc của nhóm.
Hoạt động 4: Bài tập vận dụng.
TG Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung
10'
• Chia nhóm, yêu cầu học sinh
thực hiện giải bài tập 42 trên
bảng con.
• Chỉnh sữa, nhấn mạnh nội
dung bài tập.
?: "Khi hệ số a âm hay dương
thì hàm số bậc hai đạt giá trò
nhỏ nhất?".
?: "Giá trò nhỏ nhất của hàm
số bậc hai là giá trò nào?".
?: "Hàm số y = f(x) nhận giá
trò bằng 1 khi x = 1 thì ta có
điều gì?".
• Thực hiện giải bài tập và
trình bày kết quả.
• Nghe, sữa và ghi nhớ.
TL: Khi a > 0.
TL: Giá trò nhỏ nhất của
hàm số bậc hai là
a4
∆
−
.
TL: Ta có f(1) = 1.
Bài 42: Vẽ đồ thò các hàm số y
= x - 1 và y = x
2
- 2x - 1 trên
cùng một hệ trục tọa độ và xác
đònh tọa độ giao điểm của
chúng.
Bài 43: Xác đònh các hệ số a, b
và c để cho hàm số y = ax
2
+
bx + c đạt giá trò nhỏ nhất bằng
4
3
khi x =
2
1
và nhận giá trò
bằng 1 khi x = 1. Lập bảng
biến thiên và vẽ đồ thò hàm số
đó.
c) Củng cố: (5') Gọi từng nhóm lên trình bày lại nội dung ba phiếu học tập đã thực hiện.
d) Bài tập về nhà: Xem trước bài đại cương về phương trình.
GV: Lê Nhựt Nam
3