Danh nhân Khoa hc K thut Th gii i Tuyn ch biên NXB Thanh Niên 1999
Tiu s Alexander Fleming ti website ca ging Nobel
Alexandre Yersin
Alexandre Émile Jean Yersin (sinh 22 tháng 9, 1863 ti Lavaux, bang Vaud, Tht 1 tháng
3, 1943 ti Nha Trang, Vit Nam) là mn hc i Pháp (ông sanh ra
Thi Pháp gc Cevennes-
trong thi vua Henri IV. Lúc y bang Vaud còn thuc lãnh th c lp
ngày 24/01/1798 và gia nhp Liên Bang Thgày 14/04/1803).
c khun gây ra bnh dch ht theo tên ông
(Yersinia pestis)
T n 1884, ông Yersin theo hc y khoa ti Lausanne, Thi Marburg,
c và Paris, Pháp (1884-86, ông gia nhp vin nghiên cu ca Louis Pasteur ti
m Paris (École Normale Supérieure) do li mi c
vic phát trin huyt thanh nga bnh dn bng tii lu
Étude sur le Développement du Tubercule Expérimental và cng tác vi Robert Koch trong hai
tháng tc. Ông gia nhp Vin Pasteur Paris mc thành li
cng tác vc t bch hu (do trc khun
Corynebacterium diphtheriae to ra).
hành ngh y ti và nhc quc t
y gi là thua c
công ty Messageries Maritimes (Vn ti Hàng hi) trên tuyng Sài Gòn-
tuyng Sài Gòn-Hc chính ph Pháp và Vin Pasteur mi
n H t bùng phát ca bnh dch hch. T
nguyên nhân ca b i lu tiên chng minh rng trc khun hin
din chut bi bnh là mt, vì th c truyn
bc cng tác viên Émile Duclaux gn Vin Hàn lâm
Khoa hc Pháp trong bài bá La Peste Bubonique de Hong-Kong.
T u thêm v bnh dch h
v Vin Pasteur ti Paris và cùng vu ch
ra huyt thanh chng bnh dch h v p
mt phòng thí nghim nh t sn xut huyn này tr thành
mt chi nhánh ca Vi nghim huyt thanh nhc t Paris ti
Qung Châu và Áo i Bombay (Mumbai),
huyt thanh không có hiu qu. Ông quynh sng ti Ving tích c
thành li hc Y Hà Nn 1904.
Yersin cc nông nghip, là mi m u trong vic nhp cây cao su t
Brasil vào trng ti Vin thành lp mt nông tri
Sui D mt tri ng nhnn
u tiên Vit Nam (nhp t Nam M sn xut ký ninh cha bnh st rét.
c c danh d ca Vin Pasteur, Paris và là y viên Ban qun
tri trong thi gian di nh th chin ti nhà
chúc ông muc chôn ti Sui Dn dc dù vy, r
n ông v cui cùng.
li nhiu ký m ti Vii gi ông là
ngh xây dng mt thành ph tt. Sau hai li ch
, tên ct theo tên ông vi. Cnh m ông ti Sui
Du (cách Nha Trang 20 km) có mt miu th c nhii ving. Nhà ông ti Nha Trang
nay là mt vin bo tàng; Hà Ni và mt s ng hc mang tên ông. G
ti thành ph c xây dng nên, thành ph
hình thành mi Hc mang tên ông, Tri hc Dân lp Yersin - t.
Trần Duy Hưng
Tr- i gi chc Ch tu tiên
và lâu nht ca thành ph Hà Ni.
- Tiểu sử
Ông sinh ti thôn Hòe Th, nay thun T Liêm, Hà Ni. Ông h
cùng la v.
Ông tích cc tham gia các phong trào xã hi và có uy tín trong gic
th co sinh Bc K i s dn dt ca Huynh
o Thúy. Sau ngày Nho chính Pháp, chính quyn Bi ông ra
làm B ng B chi.
T tch y ban Hành chính Hà Ni 1945-i biu
Quc hi khóa I, th trng B Ni v (4/1947), th ng B Y t (6/1954). Ông tip tc gi
Ch tch y ban hành chính (sau này là y ban nhân dân) thành ph Hà Ni t
n 1977.
- Người thị trưởng đầu tiên
Sau Cách mng tháng Tám, Ch tch H i ng
Hà Ni th u tiên ca Chính ph Vit Nam Dân ch C
Ch tch y ban hành chính Hà Ni (1945-p ho qun chúng
i ngn c ca chính quyn mi. Ông a Chính ph c 6
gh trong Quc hi khóa I trong mt cuc bu c ng viên ca các t chc khác.
i tích cu trong cuc chin cng gic dt th
- Vị Chủ tịch Hà Nội lâu nhất
Sa v Hà Ni và tip tc gi u
thành ph n tu trong mn dt thành
ph t lúa cao nht min Bc. Mi hon nuôi, và
ngay c u c c. Hà Nu tiên có mô hình nhà lp ghép ri
t nh.
i tn dng tri t Duy Tin, Nghiêm T
Trình, Trc phát trin thành pht phá vi
nhng ch dàng vào th
nhà phân phi cho cán b thành ph va có tin mà cán b có nhà c t h sa
ch Khi hàng hóa khan him trong chin tranh chng M
nhân sn xut th công mt s mt hàng thit yu tr li.
i th ng vi tm nhìn ct trong thi gian ông làm Ch tch,
quy hoch tng th thành ph luôn c tôn tri ôm ng bin sông
Hng tr thành mt thc th ca Hà ni.
i sng gin d, luôn luôn tn ty vi dân. Ông luôn có mng viên kp thi
i dân trên chính các khu ph b bom M ch Mai
ngay c a trn Biên Ph trên không lch s
tinh tho sinh ngày nào vn còn mãi trong ông.
Tên ct cho mng ph mi ca Hà Nng Tri t
ng Nguyn Chí Thanh-ng Phm Hùng-Khut Duy Tin
Nguyễn Quang Quyền
n Quang Quyn (23 tháng 9, 1934 ti Hi Phòng - 15 tháng 11, 1997 ti
Thành ph H Chí Minh) là mt chuyên gia xut snh vc gii phu hc và hình thái hc
và mi thy kh kính ca nhiu th h sinh viên y khoa Hà Ni và Sài Gòn (Thành ph H
Chí Minh).
t nghing, tr i hc Y - c khoa Hà
Ni. t nghi lng ging dn hành
nghiên cu gii phu hu tiên (v các phân thùy phi). n tranh Vit Nam
tr nên ác lit c hai mit Bc. T
hoàn thành nhng công trình nghiên cu có giá tr v m hình thái và th lc ca các dân
tc thiu s trong vùng. t bn hai cun sách T tiên ci hii và Các
chng ti. C nhân và nhân chng hc c bit quan tâm. Ông là
ng phong trào hin xác cho khoa hc ti Vi
tình nguyn hit tai nn giao thông, ý nguyn
c thc hin.
Anh rut ông là Nguyn Quang Rii em út ca ông là Nguyu là
nhng nhà khoa hc Pháp.
Sinh thi GS-BS Nguyn Quang Quyn tng hi mt nghii thy gii
phu hu tiên cc trò kh tr l
Song GS li là tôi. Tôi ch mang bài ging ca mi thy
ng tên tu
Xuân Huyn vn tri thi tht s
hi sinh cui mình cho y hi th mình trong formol phòng gii
phi t tù chp nhn sau khi ch mình cho các nhà y h,
vt ly d ng máu tu i.
ng quên rng tng dây thn kinh, mch máu các anh lc tìm trong nhng cái xác y
n tên tui cho nhiu nhà phu thut tài danh. Th c my v
nh li tri ân vi nhng cái xác y - nhi thy
u tiên c
Ni thu tiên ca sinh viên y khoa là nhi thm li th
cùng c cui y thut ca thy thuc, không ch là nhng v ch là nhng
i bnh. Chính nh i b
bi kinh nghim cho mi hành y.
H sn sàng cho nhng chic t trên lng ngc, sn sàng cho nhng ngón tay sinh
viên tp gõ trên vùng phi n sàng cho nhng loi thuc mi th nghim
h giúp chng minh hiu qu lâm sàng ca mt loi thuc, dù có khi vài chc
c mi phát hin ra nhng tác dng ph nguy him ca loi thum
y.
i bch s phát trin y hc, song h i xng
vi s ng thy thu i, khi th
c nhng bt ri thân ca h hng ngày phi
i bnh, ch sng m.
ng thy thuc làm hoen a màu áo trn vi b
làm du n ngã giá cho chút kin thc y hc trên toa thuc. Chính vì lòng trân trng
i vi bnh mà nhng thy thuc th
th nghiu tr trên bn thân h c khi áp di bnh.
Tt nhiên không thiu nhng thy thuc tn tâm, ht lòng vì ni b
thy thuc th? Du vì có nhin y hc hi thc
nghim, song thy thuc không th quên tri ân h - nhi bnh - i th
mt li cy thuc gi bnh sau khi lành bnh,
rng h t trang lâm sàng mi cho quyn sách y hc ca nhân loi.
Nguyễn Khắc Viện
Nguyn Khc Vin (1913 - 1997) là Nhà hong chính tr - xã hi, nhà nghiên c
tâm lý - y hc - giáo dc, Gic Vit Nam và Grand prix de la Francophonie ca
Vin Hàn lâm Khoa h li nhiu công trình nghiên cu giá tr cho Vit Nam.
Tiểu sử
Quê ông làng Gôi V bên b sông Ngàn Ph tnh Hà
Tĩnh. Ông là con trai ca c Hoàng giáp Nguyn Kh L tri
Nguyn.
Ông tng hc ng Collège Vinh, mng có ting nhiu hc sinh gi
Hãn, Nguyc Nguyên (tc Hoài Thanh)
Sau khi chuyn vào Hu h i hc lng
i.
tú tài ri hc Y khoa Hà Ni.
c sang Pháp hc ti hc Y khoa Paris.
t nghinh nhi chin th
hai bùng n nên ông không th tr v. Trong thi gian này, ông mc bnh lao và phu tr
dài hn trong tri tm hi phc và tr li Paris
Ti Pháp, ông nghiên cu và qut Nam ra th gii, phi chin tranh ca
th quc M to phong trào Vit kiu yêu
c tng xuyên vit bài gii thiu Vit Nam, phê phán ch c dân
p chí vào báo ni ting t
p san Cng s
c Pháp m
gii ngoi nhiu bút danh: Nguyn Ngh, Nguyn Kiên
Ông tng là ch tch ca Hi Vit Nam ti Pháp (Union Générale les Vietnamiens en
France).
c sáng lp và ch biên ti ngou Ving
ting Pháp và tic Nhà xut
bn Ngot bn Th gii)
c Trung tâm nghiên cu tâm lí tr em và tâm bnh lí
(trung tâm NT), xut bn t c bin nhng tr em b
ri lon tâm trí do hoàn cnh
c nng nàn, có nhing tin b v chính trc
ngh cc nhà cm quyn dn ngun]
n Khc Vic nhn ging Grand prix de la Francophonie
ca Vin Hàn lâm Pháp. Vi tm lòng yêu tr thing hin phn ln khon tin
0 USD) trong ging Grand prix de la
Francophonie ca Vin Hàn lâm Pháp tng ông cho qu ca Trung tâm Nghiên cu Tâm lý Tr
em (Trung tâm N-T).
c Vit Nam trao tc lp hng nht
Ngày 1-9-2000, Ch tã quynh truy tng Gic cho cun "Vit
Nam, mt thiên lch s".
n Khc Vic an táng t
Mai Dch Hà Ni dành cho nhu trong s nghip xây dng và bo v
T quc Vit Nam.
Các tác phẩm
Truyn Kiu (dch sang ting Pháp)
Lch s Vit Nam
Kinh nghim Vit Nam
Min Nam Vin Biên Ph
Tuyn tc Vit Nam
Vit Nam, Patrie retrouvée
T n tâm lí
T vng tâm lí
T n xã hi hc
Ni kh ca con em
Tâm lí tiu hc
T ng sinh
Tâm lí tr em
Tâm bnh lí tr em
Bàn v o Nho
Tìm li T Quc
Vit Nam mt thiên lch s
m.
Tâm lý hi st, Nguyn Khc Vin H.: Khoa hc xã hi, 1994
309tr
Hoàng Tích Trý
c vi-
c và là B ng B Y t Vit Nam trong nh-
1958.
Tiểu sử
c, huyn T Liêm, Hà Nội, trong m
truyn thng khoa b
hc và tt nghi
Tr v làm vic ti Vin Pasteur Hà Ni (nay là Vin V sinh Dch t
u tr các bnh s, giang mai, di
là các bnh ph bin Vit Nam lúc by ging Phòng thí nghim và Ch nhim
khoa ti Vin Pasteur nh-1945, và là Hi viên nhng nhà Vi trùng hc Paris và Phó
hng Hip h
Sau Cách mng tháng 8, ông tham gia Chính ph lâm thi v Th ng B Y t (B
m Ngc Thc Vin Vi trùng hc Vit Nam (Vi
(1945-1954), quyi hc Y-c-Nha Vii biu Quc hi khóa I. Sau khi
m Ngc Thch vào công tác mi ng B ng
B Xã hi - Y t - Cu t ng Chính ph liên hip lâm thi bãi nhim, ông chính thc
c c B ng B Y t ca Chính ph
Sau khi kháng chin chng Pháp bùng n, ông rút v c ri chuyn lên chin khu
Vit Bc. Vin Vi trùng hc Vi pht b phn cùng
ông lên chin khu Vit Bc (sau này sát nhp ln,
ông cùng B Y t ch o xây dng mi y t nhân dân, phi hp cùng vi quân y tham gia
cp cu, phòng dch ngoài mt trng thi xây dng cán b ng y. Ông
c tip ch o Vin Vi trùng hc nghiên cu và ch to thành công vc xin phòng các
bu mùa, di.
Sau khi tr v Hà Ni vào ngàp tc gi chc B ng B Y t,
ng thng B môn Vi sinh vt và là mu tiên ci
hc Y Hà Ni. Ông mt ng
Hoàng Tc chôn ct t
t cho mng ng Kim Liên, qui.
Gia đình
Em trai ông là GS.BS Hoàng Tích Mnh, sau này tng làm Ving Vin Vi trùng hc (1954-
1955) thay cho ông. y Nguyên, Hoàng Thu Long,
K Lc Tc Tng công ty Thit b y t Vit Nam, Hoàng Thu Tin Phó
Cng Cc An toàn V sinh thc phm - B Y t, tt c u hoc y t.
y Nguyên, Hoàng Thng gi chc Ving Vin V sinh