Tài liệu tham khảo:

Essentials of Environmental Toxicology. (William Hughes)

Environmental Toxicology (Wayne G. Landis)

Độc học môi trường và sức khoẻ con người.
(Trịnh Thị Thanh)

Giáo trình độc học môi trường, TS.Nguyễn Văn Hạ, trường ĐH ĐL
01/09/2010 1Bài giảng Độc học môi trường – K32
Nội dung

Chương 1: Giới thiệu

Chương 2: Mối quan hệ liều lượng – đáp ứng

Chương 3: Sự hấp thụ các độc chất

Chương 4: Sự phân bố và lưu trữ độc chất

Chương 5: Sự chuyển hóa sinh học và đào thải độc
chất

Chương 6: Nhiễm độc cơ quan chọn lọc

Chương 7: Sự gây quái thai, đột biến và ung thư

Chương 8: Các độc chất môi trường

Chương 9: Đánh giá độ nguy hại

01/09/2010 Bài giảng Độc học môi trường – K32 2
(Introduction to
Environmental Toxicology)
01/09/2010 3Bài giảng Độc học môi trường – K32
01/09/2010 Bài giảng Độc học môi trường – K32 4
1.1 Khái niệm Độc học và Độc học môi trường
Chemicals in the Environment
Chemicals in the Environment

Outline some of the challenges this table
represents.

How can we (society) address those challenges?
Author Chemicals in
Existence
New Chemicals/Year
Moeller (2003) 70,000 200-1000
Philp (1995) 64,000 700
5

The study of the
harmful effects of
chemicals on the
health of organisms
(ultimately, humans).
Khái niệm Độc học (Toxicology)
01/09/2010 Bài giảng Độc học môi trường – K32
Khái niệm Độc học (Toxicology)

Three basic component in toxicology study:


Toxicant/ Toxin/ Poison/ Hazard
Bất cứ tác nhân nào có thể gây ra những đáp ứng có hại cho
sinh vật sống.

Adverse/Toxic effects
Sự thay đổi trạng thái bình thường của cơ thể sinh vật theo
chiều hướng không mong muốn
Sự phụ thuộc vào hàm lượng của hoạt chất tại vị trí tiếp
nhận trong một khoảng thời gian thích hợp.

Living organism
Vị trí tiếp nhận và tích luỹ độc chất trong cơ thể
01/09/2010 Bài giảng Độc học môi trường – K32 6
1. What is a poison?
2. Where dose it come from?
3. How does it get into living organism?
4. What does it do to living organism?
5. How can we treat/prevent this toxicity?
01/09/2010 7Bài giảng Độc học môi trường – K32
KHÁI Ni M Đ C H C MÔI TR NGỆ Ộ Ọ ƯỜ
(Environmental Toxicology)

Duffus (1980): the study of the effects of toxic
substances occurring in both natural and man-made
environments

Landis and Yu (1995): the study of the impacts of
pollutants upon the structure and function of
ecological systems (from molecular to ecosystem)


Truhaut (1977): the branch of toxicology concerned
with the study of toxic effects, caused by natural and
synthetic pollutants, to the constituents of
ecosystems, animals (including human), vegetable
and microbial, in an integrated context


01/09/2010 9Bài giảng Độc học môi trường – K32

Độc học môi trường nghiên cứu sự biến đổi, tồn lưu
và những ảnh hưởng có hại tới con người và các sinh
vật khác của các tác nhân gây ô nhiễm trong môi
trường.

Khái niệm độc học môi trường (environmental
toxicology) và độc học sinh thái (ecotoxicology)
01/09/2010 10Bài giảng Độc học môi trường – K32
KHÁI Ni M Đ C H C MÔI TR NGỆ Ộ Ọ ƯỜ
(Environmental Toxicology)

ENVIRONMENTAL TOXICOLOGY as a tool is based on a four-
part process

The release of a chemical into the environment;

The transport of the chemical into biota, with or without
chemical transformation;

The exposure of the chemical to one or more target

organisms and

The response of biosphere and constituents of the
biosphere to the chemical exposure
01/09/2010 11Bài giảng Độc học môi trường – K32
What shall I learn?

Nguồn gốc của các độc chất

Những chu trình vận chuyển độc chất trong môi trường

Phương thức những độc chất này đi vào và gây ảnh
hưởng lên cơ thể con người

Mức độ nguy hại có thể chấp nhận được và độ an toàn do
xã hội quy định
01/09/2010 12Bài giảng Độc học môi trường – K32
Toxicology and Environmental Toxicology are similar
but not identical.
01/09/2010 13Bài giảng Độc học môi trường – K32
There are also differences
Toxicology

Cơ chế tự bảo vệ của sinh vật

Sự nhạy cảm của từng cá thể.

Những ảnh hưởng đơn

Phơi nhiễm tích luỹ

Environmental toxicology

Sự tích luỹ sinh học

Phóng đại sinh học

Không bao giờ là những ảnh hưởng đơn

Sự di chuyển của các độc chất trong MT
01/09/2010 14Bài giảng Độc học môi trường – K32
Các hướng nghiên cứu của
Độc Học Môi Trường

Độc học mô tả: nghiên cứu
các thử nghiệm (test)

Độc học cơ chế: nghiên cứu
các quá trình sinh hoá mà
thông qua đó các độc chất tác
động lên cơ thể sinh vật.

Độc học điều chỉnh: sử dụng
số liệu từ độc học mô tả và
độc học cơ chế để quyết định
sự sử dụng của một hoá chất.
01/09/2010 15Bài giảng Độc học môi trường – K32
Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu nghiên cứu của độc học môi trường là phát
hiện các tác nhân (hoá,lý, sinh học) có nguy cơ gây

độc để có thể dự đoán, đánh giá các sự cố và có biện
pháp ngăn ngừa các tác hại đối với quần thể sinh vật
trong hệ sinh thái tự nhiên.
01/09/2010 16Bài giảng Độc học môi trường – K32
Lịch sử nghiên cứu
2700 B.C. người Trung Quốc đã
ghi chéplại những loài thực vật và
cá độc.


01/09/2010 17Bài giảng Độc học môi trường – K32
1900-1200 B.C. người Ai Cập
đưa ra tài liệu hướng dẫn cách
thu thập, chế biến và lưu trữ của
hơn 800 loại thuốc và chất độc
Độc học được xem là một trong những
ngành khoa học cổ xưa nhất của loài người.
Lịch sử nghiên cứu
German physician Paracelsus (1493-
1541) credited with being
“the father of modern toxicology.”
“All substances are poisons: there is
none which is not a poison. The right
dose differentiates a poison from a
remedy.”
01/09/2010 18Bài giảng Độc học môi trường – K32
- Paracelsus - Miner’s Disease (1533) came from
inhaling metal vapors, foundation for the
field of chemotherapy.
- Hill (1761) linked tobacco (snuff)

to cancer.

- Pott (1775) linked scrotal cancer
and soot (benzo(a)pyrene) in
chimney sweeps.

01/09/2010 19Bài giảng Độc học môi trường – K32
Lịch sử nghiên cứu
20th Century
Paul Ehrlich –phát triển kỹ thuật nhuộm màu để quan sát
tế bào và mô mở đường cho những nghiên cứu về sự tác
động của độc chất tới cơ thể sinh vật
Lịch sử nghiên cứu
01/09/2010 20Bài giảng Độc học môi trường – K32
20th Century
Rachel Carson – cảnh báo về sự
nguy hiểm của pesticides
trong môi trường.
Lịch sử nghiên cứu
01/09/2010 21Bài giảng Độc học môi trường – K32
01/09/2010 22Bài giảng Độc học môi trường – K32
ô nhiễm nguồn nước
01/09/2010 23Bài giảng Độc học môi trường – K32
ô nhiễm nguồn nước
01/09/2010 24Bài giảng Độc học môi trường – K32
Ô nhiễm không khí
Cincinnati – Hazecam
Ideal ConditionsJuly 18, 2005
Why is Cincinnati hazy?
01/09/2010 25Bài giảng Độc học môi trường – K32

PM 2.5
Diesel Truck Coal Fired Power Plant
School Bus
Construction
Equipment
01/09/2010 26Bài giảng Độc học môi trường – K32
Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ