Tải bản đầy đủ (.doc) (20 trang)

Nghệ thuật vẽ tranh tường ở Mỹ La Tin doc

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (573.99 KB, 20 trang )

MỤC LỤC
A - LỜI MỞ ĐẦU 2
B - NỘI DUNG 3
1. Lịch sử của tranh tường 3
2. Các đặc trưng của nghệ thuật vẽ tranh tường 5
2.1. Không gian vẽ 5
2.2. Chất liệu vẽ 6
2.3. Họa sĩ 7
2.4 Hình vẽ 8
2.5 Quy trình vẽ 9
3. Sự khác biệt giữa tranh tường và các loại hình hội họa khác 11
4. Ý nghĩa của tranh tường 12
C – KẾT LUẬN 17
TÀI LIỆU THAM KHẢO 18
1
LỜI NÓI ĐẦU
Được mệnh danh là nghệ thuật của đông đảo quần chúng nhân
dân, là linh hồn của các đường phố, tranh tường ngày càng trở nên phổ biến
ở các quốc gia Mỹ Latinh, tạo nên một nét văn hóa đặc trưng của các quốc
gia này. Người dân tìm đến với tranh tường như một cách thức để giải tỏa,
giáo tiếp với cộng đồng, gửi gắm quan điểm và khát vọng tới chính phủ và
ngược lại, chính phủ dùng tranh tường để tuyên truyền, cảm hóa người dân.
Sự tương tác này đã khiến cho những bức tường ngày càng trở nên đa dạng
và hàm chưa lượng thông tin phong phú, đôi khi rất cập nhật. Qua những
bức tranh tường đó, ta không chỉ có cái nhìn khái quát về tình hình chính trị,
xã hội đương thời của các quốc gia Mỹ Latinh mà còn thấy được cả những
giá trị văn hóa cộng đồng của người dân các nước này. Bởi vậy, tìm hiểu
tranh tường là một cách tiếp cận hay khi muốn tìm hiểu về tình hình chính
trị, xã hội, văn hóa của các quốc gia Mỹ Latinh.
2
1. Lịch sử của tranh tường


Thuật ngữ tranh tường (mural painting) được dùng để chỉ những bức
tranh lớn được vẽ trực tiếp lên tường, trần nhà hoặc trên các bề mặt rộng và
bằng phẳng. Đây là một trong những loại hình hội họa lâu đời nhất, hiện nay
đã xuất hiện ở hầu hết các quốc gia trên thế giới và đặc biệt phổ biến ở Mỹ
Latinh
Những bức tranh tường cổ nhất được tìm thấy trong hang động thời
tiền sử ở Lascaux thuộc miền Nam nước Pháp, được cho là có từ năm
30.000 trước công nguyên. Nhiều bức tranh tường cổ khác cũng được tìm
thấy trong các ngôi mộ ở Ai Cập từ năm 3150 trước công nguyên, trong
những cung điện thời kỳ Minoan từ năm 1700 đến 1600 trước công nguyên
hay ở thành phố Pompeii từ năm 100 trước công nguyên đến năm 79 sau
công nguyên (thành phố này nằm phía Tây Nam nước Italia, dưới chân núi
lửa Vesuvius)
1
. Hầu hết những bức tranh tường cổ xưa này đều ghi lại cảnh
săn bắn, hái lượm, cuộc sống gia đình hay những nghi lễ của các bộ tộc, bộ
lạc bằng các chất liệu rất đơn giản như đất sét, đá lửa mài hoặc khoáng
sản đầy màu sắc được nghiền ra để tạo ra các sắc tố, màu sắc khác
nhau…
Tháng 3 năm 2001, một đoàn khảo cổ lại tiếp tục tìm ra những kiệt tác
tranh tường khác được cho là của người Maya – những cư dân đầu tiên của
vùng Trung và Nam Mỹ. Những bức tranh này được coi là có từ cách đây
khoảng 2000 năm, được tìm thấy trong các công trình xây dựng, các động
của người Maya ở San Bartolo - nay là một địa điểm khảo cổ học về nền văn
minh Maya tiền Colombus, nằm ở phía bắc Guatemala. Những bức tranh
này được vẽ bằng nhiều loại mầu khoáng, dựng lên những cảnh thần thoại
nổi tiếng của người Maya cổ đại. Điểm nổi bật trong những bức tranh ở San
Bartolo đó chính là được vẽ bằng rất nhiều màu sắc bao gồm cả màu xanh
Maya (Maya Blue) biểu trưng cho văn hóa của người Mesoamerica tiền
Columbus (gồm cả người Maya và Aztex). Màu xanh này được tạo ra từ lá

của cây añil, hòa trộn với palygorskite – một loại đất sét tự nhiên sau đó
được đun nóng ở nhiệt độ 100
0
C cho chuyển dần từ màu đen sang màu xanh
ngọc bích
2
.
Cũng trong thời gian này, các nhà khảo cổ còn tìm ra nhiều bức tranh
tường trong các thánh đường, miếu ở La Sufricaya và Uaxactún (nay đều
1
/>2
/>3
thuộc Guatemala). Những bức tranh tường được tìm ở hai địa danh này cũng
có điểm chung là có hai màu chỉ đạo là trắng và đỏ và có niên đại thậm chí
lâu đời hơn những bức tranh được tìm thấy ở San Bartolo.
Quốc gia láng giềng của Guatemala – Honduras cũng là một địa danh
có nhiều bức tranh tường cổ xưa. Những cuộc điều tra gần đây trong đền
Rosalía ở Copán – một trong những thành phố vĩ đại nhất của nền văn minh
Maya, nay là một tỉnh ở phía Tây Honduras đã cho thấy trong một số các
công trình xây dựng, các hình vẽ được vẽ bằng màu vẽ trộn với mica (một
loại khoáng chất) để làm cho những công trình này thêm tráng lệ dưới ánh
nắng mặt trời.
Ngoài việc tạo nên những kiệt tác tranh tường vĩ đại cho bộ tộc mình,
người Maya còn có ý thức bảo vệ những bức tranh này từ rất sớm. Nhiều tài
liệu ghi lại rằng, người Maya đã xây những kim tự tháp và những phòng
tranh nhỏ để bảo quản tranh. Họ niêm phong những bức tranh bằng cách đắp
bùn và chất đầy đồ vào phòng tranh đó. Do đó, kể từ lúc được cất giữ đến
khi được các nhà khảo cổ tìm thấy là khoảng 2000 năm, những bức tranh
này không hề tiếp xúc với ánh sáng và không khí.
Như vậy, những bức tranh tường được tìm thấy chính là những cơ sở

để khẳng định tính lâu đời của loại hình nghệ thuật này. Đặc biệt, số lượng
lớn những bức tranh tường được tìm thấy trong các hang động ở các quốc
gia Mỹ Latinh đã chứng tỏ loại hình nghệ thuật này đã xuất hiện và phổ biến
ở châu lục này từ rất sớm. Tuy nhiên, tranh tường hiện đại chỉ được phát
triển và phổ biến ở Mỹ Latinh từ phong trào vẽ tranh tường ở Mexico trong
những năm 1920. Phong trào này được coi là một trong những thành tựu to
lớn của nghệ thuật quần chúng, có sức ảnh hưởng rất lớn trong thế kỷ XX.
Những năm 1900, Mexico đã đạt những thành tựu lớn về mặt kinh tế,
khoa học, nghệ thuật phát triển song bên cạnh đó là sự bất bình đẳng trong
thu nhập giữa người giàu và người nghèo và sự đàn áp về chính trị. Thời kỳ
này, Mexico dưới sự trị vì của Porfirio Diaz. Do Diaz cố tình làm một cuộc
bầu cử giả mạo để tiếp tục nhiệm kỳ thứ 5 của mình nên điều này đã gây nên
nỗi bất bình trong người dân, dẫn đến bùng nổ cách mạng vào năm 1910.
Đất nước rơi vào chiến tranh, nội chiến và cuối cùng Đảng Cách mạng Quốc
gia, về sau đổi tên là Đảng Cách mạng Thể chế (PRI) lên nắm quyền vào
năm 1929
3
. Ngay sau đó, chính phủ mới thành lập đã mời họa sĩ về vẽ tranh
3
/>%C3%A9xico#Th.E1.BA.BF_k.E1.BB.89_20_v.C3.A0_th.E1.BA.BF_k.E1.BB.89_21
4
tường ở các tòa nhà lớn trong thành phố, những cơ quan công quyền như
trường học, các tòa nhà của bộ trưởng, bệnh viện Những nhà lãnh đạo mới
tin rằng, nghệ thuật có sức mạnh truyền đạt ghê gớm tới tất cả mọi người và
người nghệ sĩ cần đóng góp vào việc tôn vinh sức mạnh của người dân và
một tương lai bình đẳng hơn cho tất cả mọi người, cần làm cho mọi người
hiểu những chính sách của chính phủ như cải cách đất, quyền tự do cơ bản
của công dân, sự thịnh vượng, y tế và giáo dục công cộng cho tất cả mọi
người và những cải cách rộng rãi khác. Bộ trưởng giáo dục Jose’
Vasconcelos giao nhiệm vụ cho các họa sĩ vẽ tranh tường ở khắp thành phố

Mexico
Hầu hết, những bức tranh tường thời kỳ này đều mang màu sắc chủ
nghĩa hiện thực xã hội. Mỗi nghệ sĩ đều tìm ra nhiều cách thể hiện mà vẫn
lột tả được các vấn đề chính trị, giáo dục trong các bức tranh tường và
thường không bị sự kiểm soát nào đối với các nghiên cứu và tác phẩm nghệ
thuật của họ. Tinh thần chính trị chung được thể hiện với những phong cách
và kỹ thuật đa dạng. Bằng cách hòa trộn những ảnh hưởng nghệ thuật cổ
điển và hiện đại cùng với các di sản tiền columbus, các nghệ sĩ tranh tường ở
Mexico đã cho ra đời những tác phẩm mà có sức ảnh hưởng vượt ra khỏi
biên giới quốc gia và tạo lập được danh tiếng đối với quốc tế, điển hình là
với Mỹ
4
.
Có thể nói phong trào vẽ tranh tường ở Mexico những năm 1920 là
một chính sách văn hóa, chính trị của chính phủ nhằm đánh vào nhận thức
của người dân, làm cho những tư tưởng cách mạng trở nên phổ biến với hầu
hết những người dân trong cả nước. Ý tưởng này dần ảnh hưởng và được
nhiều quốc gia Mỹ Latinh khác áp dụng như Cuba (từ năm 1959 đến nay)
hay Nicaragua (từ 1979 đến 1990) Và cùng với đó, tranh tường trở nên
ngày càng phổ biến ở các nước Mỹ Latinh, tràn ngập các đường phố và trở
thành nét văn hóa đặc trưng của các quốc gia này. Tuy nhiên, theo thời gian,
những bức tranh tường được thể hiện trên các đường phố Mỹ Latinh còn
mang nhiều ý nghĩa khác nữa.
2. Đặc trưng của tranh tường
Ngày nay, tranh tường ngày càng trở nên phổ biến ở các nước Mỹ
latinh. Hầu hết những bức tranh này đều có những đặc trưng cơ bản sau:
2.1. Không gian
4
/>5
Có thể nói, không gian nghệ thuật của những bức tranh tường là một

không gian mở và rộng lớn nhất. Do đặc tính được vẽ trên những bề mặt
rộng lớn, bằng phẳng nên chắc chắn không gian trưng bày những bức tranh
tường này cũng phải rộng lớn. Ở Mỹ Latinh, không gian nghệ thuật phổ biến
của những nghệ sĩ chuyên nghiệp hay không chuyên là những tòa nhà trên
phố, những công trình công cộng Khi vẽ, những nghệ sĩ thường phải quan
sát kĩ không gian, phân tích kết cấu xung quanh để làm sao cho những hình
vẽ phù hợp và ăn nhập với không gian.
2.2. Chất liệu vẽ
Tranh tường ở Mỹ Latinh được vẽ bằng rất nhiều chất liệu khác nhau.
Thời kì cổ đại, người Maya đã tự chế ra rất nhiều chất liệu để làm nổi bật
những bức tranh của mình. Họ sử dụng đất sét, nghiền khoáng sản, trà xước
đá mài hoặc công phu hơn là trộn lá añil với đất sét tự nhiên sau đó được
đun nóng ở nhiệt độ 100
0
C để tạo nên một mày xanh Maya kì diệu Những
người Maya cổ đại đã rất sáng tạo trong việc tạo nên những chất liệu vẽ phù
hợp với nội dung và hình ảnh họ muốn truyền đạt. Những người dân Mỹ
latinh cũng vậy. Tranh tường hiện đại thường được vẽ bằng dầu hoặc màu
pha nước (water-based media). Tuy nhiên, cũng có nhiều người sử dụng các
chất liệu khác như chế một loại sơn làm bằng một chất màu trộn với lòng đỏ
hoặc lòng trắng trứng gà và nước, sáp màu, sáp ong, nhựa thông hoặc là
dùng nước vôi đặc có pha mầu vẽ lên lớp vữa mới đắp còn ẩm
Cách sử dụng nước vôi đặc pha màu vẽ lên lớp vữa mới đắp được gọi
là fresco, nghĩa là tranh nề hoặc tranh vữa. Nhờ các phản ứng hóa học, màu
vẽ được quện chặt vào nền để đạt tuổi thọ cao, nhưng họa sĩ cũng không có
điều kiện sửa chữa những nhát cọ vẽ sai. Người họa sĩ cần nhanh tay, vì vữa
khô thì các mảng màu sẽ không ăn nhập vào nhau, tạo ra những gờ xấu xí
mà chỉ cần nhìn nghiêng là có thể thấy. Nhưng nếu như lỡ để vữa khô, người
nghệ sĩ cũng có thể tiếp tục vẽ. Vẽ lúc khô thì không gọi là fresco mà gọi là
secco

5
. Tuy nhiên, cách vẽ sử dụng nước vôi đặc pha màu vẽ lên lớp vữa
mới đắp còn ẩm thường ít được sử dụng ở Mỹ latinh vì độ khó, sự cầu kỳ,
phức tạp của loại hình này và không phải những người vẽ tranh tường ở Mỹ
Latinh đều là những nghệ sĩ am hiểu về những kĩ thuật hội họa này.
Bên cạnh đó, các loại sơn cũng được sử dụng để vẽ tranh tường. Loại
sơn hay được các họa sĩ sử dụng là sơn acrylic và sơn latex. Trong đó sơn
acrylic là loại sơn mềm khô nhanh có chứa các sắc tố của polime và axit
5
/>6
crilic
6
, còn sơn latex là loại sơn được tạo ra dựa trên sự phân tách nước của
các phân tử polime
7
. Người vẽ có thể chọn một trong hai loại sơn hoặc trộn
cả hai loại sơn này với nhau tùy theo mục đích vẽ. Hai loại sơn này được
xem là khá tương thích với nhau.
Vì đặc điểm tranh tường ở Mỹ latinh thường được vẽ ngoài trời, ở các
tường nhà hay các công trình công cộng nên những bức tranh đều phải
chống trọi với các điều kiện tự nhiên như ánh nắng mặt trời, gió, nhiệt độ
nóng, lạnh, mưa axit và ô nhiễm không khí Do đó, các chất liệu vẽ dễ bị
bay màu, mất màu. Nếu vẽ sử dụng kĩ thuật fresco thì tuổi thọ của bức tranh
thường cao. Nếu vẽ bằng sơn thì sơn acrylic được coi là loại sơn bền màu
nhất.
2.3. Họa sĩ
Nói đến các họa sĩ tranh tường ở Mỹ latinh ta không thể không nhắc
tới ba họa sĩ Diego Rivera, David Siqueiros và Jose Clemente Orozco. Đó là
những họa sĩ có công đầu trong phong trào vẽ tranh tường ở Mexico những
năm 1920.

Diego Rivera (1886-1957) là một người họa sĩ cách mạng, người mà
muốn đem nghệ thuật tới đông đảo công chúng bằng ngôn ngữ trực tiếp và
rõ ràng qua phong cách vẽ hiện thực, chứa đựng nhiều thông điệp mang ý
nghĩa xã hội, chính trị. Tác phẩm nghệ thuật của ông là sự hòa trộn giữa kiến
trúc trong tranh của Gauguin (một họa sĩ nổi tiếng người Pháp) và kiến trúc
của người Maya và Aztex cổ đại. Ông sử dụng những dạng thức đơn giản
hóa với những màu sắc rực rỡ, sống động không chỉ thể hiện được văn hóa
tiền Columbus mà còn tái hiện được lịch sử Mexico. Những bức tranh tường
mà Rivera vẽ ở Mexico đã khiến ông trở nên rất nổi tiếng đến nỗi ông ấy
không chỉ trở thành một người tiên phong trong phong trào vẽ tranh tường
và còn trở thành một nhà lãnh đạo chính trị nổi tiếng. Ông là một thành viên
của Đảng cộng sản từ năm 1923 đến năm 1930 và từ 1954 cho tới khi ông
chết
8
.
Cũng như Diego Rivera, David Siquerios và Jose Clemente Orozco là
những nghệ sĩ tranh tường theo chủ nghĩa hiện thực xã hội. Ba người đã
cùng nhau tạo nên sự thành công của phong trào vẽ tranh tường ở Mexico
6
/>7
/>u0J:en.wikipedia.org/wiki/Paint+latex+paint&cd=4&hl=en&ct=clnk
8
/>7
những năm 1920. David Siquerios thường vẽ về chủ đề tôn vinh cuộc cách
mạng. Ông sử dụng fresco là kĩ thuật chính để vẽ tranh tường. Ông cũng sử
dụng những công nghệ tiên tiến như phun sơn giống như vẽ graffiti ngày
này. Các tác phẩm nổi tiếng của Siquerios là “Burial of a Worker”, “the
March of Humanity” Trong khi đó, Jose Clemente Orozco thường lấy cảm
hứng vẽ từ sự đau khổ của con người, ít mang tính hiện thực mà có nhiều sự
lôi cuốn hơn tranh của Rivera. Các tác phẩm nổi tiếng của Orozco có thể kể

đến "The Elements", "Man in Battle Against Nature", "Christ Destroys His
Cross", "Destruction of the Old Order", "The Aristocrats"…
Tuy có những sự khác nhau trong kĩ thuật vẽ hay nguồn cảm hứng
nhưng nhìn chung tác phẩm của ba ông có mục đích là giáo dục con người,
phản ánh những niềm tin của người dân và tạo lập nên những lý tưởng, quan
niệm mới cho người dân cũng như thể hiện quan điểm về các vấn đề chính
trị, xã hội và tạo nên một bản sắc dân tộc riêng, thậm chí khi họ không có
cùng điểm nhìn như nhau.
Nhờ sự mở đường của Diego Rivera, David Siqueiros và Jose
Clemente Orozco, nhiều họa sĩ Mỹ Latinh khác đã tiếp tục khai thác các đề
tài chính trị, xã hội và sáng tác lên những kiệt tác. Tuy nhiên, nét đặc sắc của
nghệ thuật tranh tường ở Mỹ latinh không chỉ ở những họa sĩ chuyên nghiệp
với các kiệt tác nổi tiếng mà còn ở chính những người dân Mỹ Latinh. Chính
họ cũng tự biến mình thành những họa sĩ, tự do sáng tác, thể hiện quan điểm
của mình trên những bức tường nhà, tạo nên nét đặc sắc cho căn nhà của họ
và góp phần vào sự đa dạng của các đường phố Mỹ latinh. Họ có thể vẽ một
mình hoặc là vẽ tập thể theo nhóm lớn hoặc nhỏ tùy theo sự ăn ý và không
gian vẽ to hay nhỏ.
2.4. Hình vẽ
Phổ biến từ phong trào vẽ tranh tưởng ở Mexico thập niên 1920,
những bức tranh tường ngày càng phổ biến ở Mỹ latinh, trong các ngôi nhà,
hay trên đường phố hoặc trên các công trình công cộng Những hình vẽ
ngày càng trở nên đa dạng và phong phú, tùy thuộc theo các thời kỳ và mục
đích thể hiện hay nói cách khác là xu hướng vẽ tranh tường. Có thể kể đến
xu hướng vẽ tranh tường nhằm ca ngợi, tôn vinh vẻ đẹp, hay đơn thuần chỉ
là trang trí tường, làm mới đô thị, để quảng cáo, phục vụ phát triển du lịch
và kinh tế, giáo dục người dân, đưa ra các thông điệp xã hội và chính trị
hoặc là để đánh dấu lãnh thổ Tùy từng thời kỳ và xu hướng khác nhau mà
những hình vẽ có biến đổi, đa dạng hơn. Có khi với cùng một chủ để, nhưng
8

những người vẽ dùng cách cảm, cách nghĩ khác nhau để sáng tác, do đó
những bức tranh tường sẽ khác nhau và mang đặc trưng tính cách của từng
người.
Bên cạnh đó, người Mỹ latinh đặc biệt thích những màu đậm, rực rỡ.
Tiêu biểu như người Mexico rất thích những màu hồng pha lẫn da cam hoặc
vàng, hoặc màu hòa trộn giữa đỏ, tím, chàm, xanh lá cây. Do đó, các hình vẽ
và sơn tường ở những ngôi nhà ở Mỹ Latinh thường rất sặc sỡ. Bên cạnh đó,
người dân còn dùng màu để nhấn mạnh kiến trúc như trần nhà, vòm, cầu
thang, cửa chớp, cửa ra vào tạo nên sự khác biệt và cá tính cho các ngôi
nhà.
2.5. Quy trình vẽ
Một quy trình từ lúc chuẩn bị đến hoàn thành một tác phẩm tranh
tường khá nhiều công đoạn và không hề đơn giản. Đầu tiên là công đoạn
chuẩn bị, người vẽ phải chọn một bức tường khô (trừ vẽ với kĩ thuật
fressco), không có hơi ẩm. Thường những bức tường mới được phủ bê tông
sẽ giữ hơi ẩm cho đến tận hai hoặc ba tháng thậm chí hơn nếu như điều kiện
thời tiết ẩm ướt, mưa nhiều. Hơi ẩm thường được hấp thụ bởi các chất nền
khi xây tường, và đó chính là nguyên nhân làm trôi màu hoặc đứt gãy những
mảng màu vẽ. Tiếp đến là công đoạn làm sạch bề mặt tường mà họ định vẽ,
đảm bảo bề mặt tường không còn sơn dầu, sáp màu Tâm lý chung của
những người vẽ là có một bức tường sạch sẽ với màu trắng để dễ vẽ và dễ
phối màu.
Sau công đoạn làm sạch bề mặt tường, người vẽ thường phải quan sát
xem những mảnh tường có bị vỡ hay không bằng phẳng không. Nếu có
mảng tường lồi lên hoặc thụt xuống, người vẽ cần khắc phục bằng cách trát
phẳng để đảm bảo những hình ảnh được vẽ lên đẹp nhất và những mảng màu
vẽ không chị gãy. Tiếp đến là phải thử độ bám của sơn hay màu vẽ trên
tường. Cách thử độ bám cũng khá cầu kỳ và tốn thời gian. Thường người vẽ
sẽ thử vẽ một vài đường lên tường, để khoảng 72 tiếng hoặc thậm chí hơn
nếu như trong điều kiện thời tiết ẩm. Sau khi những đường vẽ đó hoàn toàn

khô thì khía những hình gạch chéo lên tường bằng một con dao nhỏ và đắp
một tấm phủ lên bề mặt không bằng phẳng này và đánh bóng cho tấm phủ.
Tiếp đến là từ từ tháo tấm phủ này ra. Nếu có bất kỳ mảng màu nào bong ra
thì chứng tỏ độ bám màu của bề tường này không tốt. Ngoài ra, người vẽ
cũng có nhiều cách thử độ bám khác nhau, tùy thuộc vào sở thích và điều
kiện cũng như ý tưởng mà họ nghĩ ra. Song song cùng với việc chuẩn bị
9
không gian vẽ, người vẽ cần xác định chất liệu gì họ sẽ sử dụng. Sự lựa chọn
chất liệu dựa trên không gian vẽ, bề mặt vẽ cũng như nội dung của hình vẽ.
Sau khi hoàn tất công việc chuẩn bị, người vẽ sẽ bắt tay vào việc sáng
tác. Nếu như vẽ theo nhóm thì cần có một sự thống nhất, phân chia rõ ràng
ngay từ đầu để chắc chắn mọi người hiểu nhiệm vụ của mình và làm đúng
yêu cầu, tránh việc một bức tranh được tạo ra không ăn khớp nhau. Thường
thì các bức tranh tường trên những bề mặt tường rộng lớn đề do các nhóm
vẽ. Nếu như vẽ một mình thì người vẽ cũng phải tự phân chia khoảng để vẽ
cho hợp lý vì đặc tính vẽ trên bề mặt rộng lớn sẽ dễ gây sự nhầm lẫn, khó
quản lý những nét vẽ của mình.
Khi công việc được hoàn thành, người vẽ cũng nên đánh một lớp dầu
bóng lên bức tranh của mình để làm tăng tuổi thọ cho bức tường, giảm thiểu
những tác hại do yếu tố thời tiết, ô nhiễm Nếu bức tranh tường bị bẩn thì
người vẽ cũng có thể khéo léo xóa lớp dầu bóng mà không ảnh hưởng tới
hình vẽ bên dưới, tất nhiên nếu như người vẽ biết và làm đúng kĩ thuật.
Ngoài ra, để thuận tiện, người vẽ có thể vẽ lên một bức tường giả sau đó
dựng trước hoặc gắn lên bức tường hiện có. Bức tường giả tạo điều kiện cho
họa sĩ vẽ trong studio chứ không phải vẽ ngay ở ngoài không gian thực. Hơn
nữa lại tránh được những sự bong tróc, nứt nẻ của lớp vôi trát tường. Có thể
tưởng tượng những bức tường giả giống như những bức tranh gốm được gắn
trên tường của con đường gốm sứ nổi tiếng của Việt Nam. Các nghệ sĩ đã
ghép các mảnh gốm thành những hình ảnh đặc trưng cho lịch sử, văn hóa
Việt Nam tạo thành một bức tường gốm sứ rồi gắn lên bức tường thật trên

đường Yên Phụ. Việc dùng tường giả gắn lên tường thật về cơ bản cũng như
vậy.
Một quy trình được đề ra là như vậy, tuy nhiên trong thực tế người
dân thường đơn giản hóa những công đoạn này đi. Điều này là do những
người dân thường vẽ những hình không cầu kỳ, thậm chí chỉ sơn màu rực rỡ
rồi viết lên những khẩu hiệu, tâm tư tình cảm của mình, quan điểm về một
vấn đề chính trị xã hội với một vài hình minh họa giản đơn. Hơn nữa, do đặc
tính truyền tải thông tin và thông điệp xã hội của những bức tranh tường ở
Mỹ latinh nên những bức vẽ tường cũng hay được thay đổi, vẽ lại với những
hình vẽ và nội dung khác nhau. Do đó, nếu làm theo một quy trình này thì
quá mất thời gian và công sức.
10
3. Sự khác biệt giữa tranh tường và các loại hình hội họa khác
Sự khác biệt của tranh tường và các loại hình hội họa khác xuất phát
từ những đặc trưng của nó. Tranh tường khác với những loại hình hội họa
khác bởi vì nó có sự ăn nhịp với kiến trúc và điêu khắc, nhất là với kiến trúc.
Trong khi đó, các loại hình hội họa khác hầu như không có. Điều này là dễ
hiểu bởi vì tranh tường thường được vẽ trên không gian thực tế, và cần sự
phối hợp cao giữa các mảng tường, hình ảnh và cấu trúc của ngôi nhà. Nhiều
dự án vẽ tranh tường trên đường phố lớn được thực hiện với những hình ảnh
ba chiều sống động. Nó đòi hỏi sự kết hợp chặt chẽ trong không gian, tức là
chiều xa gần, chiều sâu rộng sao cho thật gắn chặt với 1 bộ phận kiến trúc,
mảnh đất mà nó sống, nó chịu chi phối, ngoài ra nó cũng đòi hỏi một sự cân
đối, nhịp nhàng và hợp lý khiến người xem đứng từ phía nào cũng có thể nhận
ra hình vẽ, hiểu được hình vẽ phù hợp với cái nhìn và suy nghĩ của họ
9
.
Ngoài sự khác biệt kể trên, tranh tường và các loại hình hội họa khác
còn khác nhau ở tính phổ biến. Nếu như các loại hình nghệ thuật khác mang
tính nghệ thuật cao, đòi hỏi nhiều ở người nghệ sĩ thì tranh tường lại rất gần

gũi với đông đảo quần chúng nhân dân. Không gian trưng bày của các loại
hình nghệ thuật khác thường là những bảo tàng, những phòng tranh, còn đối
với tranh tường, đặc biệt là tranh tường ở Mỹ Latinh, đường phố mới là
không gian trưng bày chính.
Hình vẽ được thể hiện trong những bức tranh tường cũng khác biệt so
với các loại tranh khác. Vì được thể hiện trên một khổ lớn nên tranh tường
thường có nhiều hình và các hình thường không cầu kỳ, mang tính biểu
trưng cao. Thậm chí, nhiều người còn vẽ tranh tường chỉ với một vài đường
nét giản đơn và thêm vào một vài khẩu hiệu thể hiện quan điểm và thái độ
của họ. Trong khi đó, các loại tranh khác thường chọn những loại hình mang
tính chất biểu trưng cao, thường được vẽ tỉ mẩn và thật chi tiết. Những loại
tranh này mang nhiều tình nghệ thuật nhưng lại hàm chưa được ít thông tin
hoặc nếu có thì những thông tin thường ẩn đi, không rõ ràng.
Điểm khác nhau cuối cùng giữa tranh tường ở Mỹ Latinh và các loại
hình nghệ thuật khác chính là ở mục đích vẽ tranh. Ngoài mục đích chung là
giải trí và kinh tế , tranh tường còn có mục đích là để che đi những khuyết
điểm của ngôi nhà, vật liệu xây dựng cũng như sự nghèo khổ của người dân.
Thực tế rất nhiều quốc gia Mỹ latinh kinh tế chưa phát triển, nhiều người
dân phải sống nghèo khổ. Do đó, việc xây nhà đối với họ rất khó khăn. Họ
9
/>11
thường phải xây bằng những chất liệu không tốt hoặc phải sống trong những
ngôi nhà cũ kĩ. Do đó, việc vẽ tranh tường với các màu sắc sặc sỡ sẽ che
giấu đi được sự cũ kĩ của các ngôi nhà, che giấu đi sự nghèo khổ của các gia
đình, của cá nhân. Hơn nữa, việc vẽ tranh tường cũng là một cách làm mới
cho ngôi nhà của họ.
4. Ý nghĩa của tranh tường ở Mỹ Latinh
Ở Mỹ Latinh, tranh tường là một loại hình nghệ thuật gần gũi với
người dân, là một nét văn hóa đặc trưng của đất nước và con người Mỹ
Latinh. Có nhiều người đã ví von: tranh tường là nghệ thuật gắn với không

gian công cộng, không gian cộng đồng; tranh tường là linh hồn của những
con phố Sự xuất hiện của tranh tường làm cho con phố trở nên tươi mới,
rực rỡ và dường như dồi dào sức sống hơn. Thông qua tranh tường, người
dân có thể nói lên những tâm tư, tình cảm, những khát khao mong muốn,
những vấn đề chính trị, xã hội mà họ phải đối mặt Như vậy, có thể nói
tranh tường là tiếng nói của người dân, tiếng nói của cộng đồng, là phương
tiện để mọi người dân giao tiếp, chia sẻ với nhau những điều trong tâm trí
của họ. Không cần một micro, một sân khấu lớn, người dân có thể tự do nói
lên ý nghĩa của mình với rất đông người dân trong xã hội. Đó chính là ưu
điểm lớn nhất của tranh tường ở Mỹ Latinh. Bức tranh dưới đây là một ví dụ
điển hình cho sự giao tiếp này.
12
Trên đây là một bức tranh được một người Nicaragua thể hiện. Bức
tranh không có nhiều hình ảnh, chủ yếu những quan điểm của người vẽ được
thể hiện qua câu chữ. Điều này khá dễ hiểu bởi không phải ai cũng có thể vẽ
những hình ảnh sống động, mang tính biểu trưng cao. Mục đích của người
thể hiện bức tranh tường này chính là nói lên quan điểm của mình. Dòng chữ
trong ảnh có nội dung khái quát mong muốn chính phủ sẽ đưa ra chính sách
an sinh xã hội tốt cho người dân.
Đối với người dân, tranh tường là phương tiện để họ giao tiếp với
cộng đồng, là cách mà họ gửi gắm thông điệp tới chính phủ. Ngược lại,
nhiều chính phủ Mỹ Latinh cũng sử dụng tranh tường như là một chính sách
văn hóa, chính trị. Nhiều chính phủ dùng tranh tường để thể hiện quan điểm
chính trị, xã hội của mình cũng như để cảm hóa dần, thuyết phục người dân
tin những quan điểm đó. Trường hợp gần đây ở Venezuela là một ví dụ.
Hàng loạt những hình vẽ graffti, những khẩu hiệu, những bức tranh tường
xuất hiện trên khắp các đường phố Venezuala, truyền bá thông điệp của
chính phủ nhằm xây dựng một thế hệ xã hội chủ nghĩa mới, chống lại sự
“Mỹ hóa”, đồng thời vận động ủng hộ quan điểm chủ nghĩa xã hội của tổng
thống Hugo Chavez

10
. Bản thân hình ảnh tổng thống Chavez cũng được xuất
hiện trong nhiều bức tranh tường cùng với những nhân vật nổi tiếng như
Lenin, Các Mác hay Simon Bolivar Mặc cho những nỗ lực xóa bỏ của các
phe đối lập, những bức tranh tường vẫn có sức tác động to lớn đối với người
dân.
Hình ảnh tổng thống Hugo Chavez và Simon Bolivar
10
/>13
Ngoài ý nghĩa kể trên, tranh tường ở Mỹ Latinh còn là phương tiện để
người dân học và lưu giữ lịch sử. Trên các đường phố ở Mỹ Latinh, đan xen
với những bức tranh thể hiện các vấn đề chính trị, xã hội, quan điểm hay
niềm tin của nhân dân và chính phủ là những bức tranh ghi lại thời khắc lịch
sử của quốc gia, thường là lịch sử đấu tranh giành được độc lập bởi kẻ thực
dân đô hộ hoặc những cuộc nội chiến, hoặc đơn giản chỉ là hình ảnh của
những nhân vật có công lớn, có tầm ảnh hưởng lớn trong lịch sử. Dưới đây
là một bức tranh minh họa cho ý nghĩa đó:
Trong bức tranh ta có thể nhìn thấy những hình ảnh xiềng xích, người
chết, đổ vỡ Đó là hình ảnh một thời ở Nicaragua nói riêng và Mỹ Latinh
nói chung khi bị thực dân Châu Âu xâm chiếm. Người dân mất tự do và đã
phải trải qua một cuộc chiến tranh dài để giành được độc lập. Việc họ tái
hiện lại những hình ảnh này không phải để bi quan về một quá khứ đau
thương mà dường như là để giáo dục cho lớp con cháu về một lịch sử dựng
nước và giữ nước, để thế hệ sau luôn nhớ tới cội nguồn, nhớ tới những
truyền thống của dân tộc, mạnh dạn bước tiến đưa đất nước đi lên.
14
Bên cạnh đó, tranh tường còn đặc biệt có ý nghĩa giáo dục đối với
người dân. Trên các đường phố Mỹ Latinh, người ta thường thấy nhiều bức
tranh với chủ đề giáo dục phẩm chất, lối sống cho con người. Thay vì những
pano và áp phích quảng cáo như ở các nước như Mỹ, Việt Nam người Mỹ

Latinh sử dụng luôn những bức tường nhà, những bức tường của các công
trình công cộng để truyền tải thông điệp nhằm giáo dục con người. Có thể là
giáo dục phòng chống HIV/AIDS, có thể là giáo dục con người phải biết
phấn đấu đi lên, không ngại khó khăn gian khổ
Tranh tường giáo dục về an toàn tình dục, phòng chống AIDS
Tranh tường giáo dục con người phải không ngừng phấn đấu
15
Thêm vào đó, tranh tường còn có tác dụng thúc đẩy ngành du lịch ở các
quốc gia Mỹ Latinh phát triển. Chính sự phổ biến của những bức tranh
tường trong các tòa nhà, trên đường phố, chính sự đa dạng của những hình
vẽ, sự rực rỡ của những sắc màu đã tạo nên một nét văn hóa đặc trưng của
người Mỹ Latinh mà có sức hút lớn đối với nhiều người trên thế giới. Cùng
với những loại hình nghệ thuật đường phố khác như khiêu vũ, lễ hội
carnaval Mỹ Latinh đã trở thành điểm dừng chân của rất nhiều khách du
lịch. Điều này tạo điều kiện để các quốc gia Mỹ Latinh phát triển ngành du
lịch và đóng góp cho sự phát triển kinh tế.
Một ý nghĩa nữa mà tranh tường mang lại cho toàn thể người dân Mỹ
latinh đó là khả năng tư duy sáng tạo, tư duy logic và khả năng làm việc
nhóm. Để vẽ được một bức tranh tường đẹp và đặc sắc không hề dễ. Người
vẽ phải nghĩ xem hình ảnh nào phù hợp với nội dung của bức tranh, rồi vẽ
như thế nào, bằng chất liệu gì để tạo sự khác biệt. Việc vẽ tranh cũng yêu
cầu phải tưởng tượng các hình khối, nhất là khi tranh tường, đặc biệt là
những bức tranh lớn thường được vẽ với hình ảnh ba chiều, tạo nên sự sống
động cho bức tranh, đòi hỏi cao khả năng tư duy của người vẽ: vẽ hình nào
trước, hình nào sau, vẽ sao cho cân xứng Cũng do đặc tính phức tạp và
thường được vẽ trên bề mặt rộng lớn nên tranh tường ở Mỹ Latinh thường
được vẽ theo nhóm. Các cá nhân trong nhóm cần phải thảo luận và phân
công rõ ràng để xem ai làm nhiệm vụ gì, vẽ phần nào tránh tạo ra những
hình ảnh khập khiễng, không ăn nhập với nhau. Điều này sẽ thúc đẩy khả
năng làm việc nhóm. Có thể nói vẽ tranh tường là một cách giúp hình thành

khả năng, kĩ năng một cách rất hữu hiệu ở Mỹ Latinh.
16
KẾT LUẬN
Như vậy, tranh tường ngày nay đã trở thành một nét văn hóa đặc trưng
của người Mỹ Latinh, trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống
hàng ngày của người dân các quốc gia này. Bởi vậy mà việc bảo tồn và phát
huy những sáng tạo nghệ thuật của những người Mỹ Latinh đang được chính
phủ rất quan tâm. Đối với những bức tranh tường cổ có từ thời cư dân Maya,
các quốc gia sở hữu những bức tranh tường này đều có chính sách bảo tồn,
gìn giữ chúng. Nước Mỹ cũng hứa sẽ hỗ trợ cho những nước Mỹ Latinh này
trong việc bảo tồn các di sản quốc gia. Từ năm 2001, Mỹ đã chi hơn 13 triệu
đô la cho hơn 500 dự án bảo tồn ở 120 quốc gia trên thế giới. Các dự án ở
Trung và Nam Mỹ đc hỗ trợ khoảng 2.3 triệu đô la. Hai trong số những dự
án đáng chú ý nhất là dự án bảo tồn di sản Maya ở Guatemala. Ngoài ra, với
những tác phẩm hiện đại của các nghệ sĩ nổi tiếng, các chính phủ sẽ đưa vào
trưng bày và bảo vệ trong những bảo tàng lớn của quốc gia như bảo tàng
Museo de Arte Carrillo Gil (MACG) ở Mexico. Tuy nhiên thực chất, nhiều
bức tranh có giá trị của các nghệ sĩ Mỹ Latinh đều được trưng bày ở các bảo
tàng nổi tiếng của Mỹ, Canada, Italia Điều này có nguyên nhân phần lớn là
do nạn ăn cắp và buôn lậu cũng như sự kém quản lý của một số quốc gia Mỹ
Latinh. Bên cạnh đó, với những tác phẩm nghệ thuật tranh tường đường phố,
dường như chính phủ cũng rất cổ xúy cho hoạt động nghệ thuật này. Bởi vì
những ý nghĩa mà tranh tường mang lại, bởi vì đó là một nét văn hóa đặc
trưng của Mỹ Latinh.


17
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- “A Brief History of Murals and Mural Painting”, Jonsson, 12/1/2011,
/>inting.html

- “Maya art”, 13/1/2011, />- “ Mural painting: applications and techniques”, 13/1/2011,
/>- “What is the difference between using latex and acrylic paints when
creating a wall mural? Which is the best one and why?”, 13/1/2011,
/>- “Mural Painting”, 13/1/2011,
/>- “Current Trends in Wall Art”, 13/1/2011,
/>- Ngủ cạnh "Raphael", 22/12/2010,
/>raphael.htm
- “American Professor Finds, Preserves Ancient Mayan Murals”, Sharon L.
Carper, 14/1/2011, />english/2009/March/20090306143316LSreprac0.974682.html
- “ Diego Rivera”, 14/1/2011,
/>- "20th century latin american art: critical issues of influence”, Cynthia
DeFilippo, 14/1/2011,
www.chatham.edu/pti/curriculum/units/2001/DeFilippo.pdf
- “Nicaragua’s revolutionary murals”, John Mitchell, 14/1/2011,
/>murals.html
18
- “Venezuela streets brim with revolutionary art”, Andrew Cawthorne,
15/1/2011,
/>- {Hot! Hot! Hot!} Colores, 14/1/2011,
/>colores
- “ Đồ Họa”, 15/1/2011, />hoc.haguong2009.35CE2EFA.html
19
20

×