Trẻ em dễ bị mù do thiếu vitamin A docx
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (187.08 KB, 6 trang )
Trẻ em dễ bị mù do thiếu vitamin A
Vitamin A có vai trò rất quan trọng đối với mắt. Thiếu
vitamin A gây triệu chứng quáng gà, dẫn tới khô mắt,
nhuyễn biểu mô kết giác mạc gây mù. Vì vậy, các bậc cha
mẹ và mọi người cần biết cách phòng, phát hiện sớm bệnh
và xử trí đúng để tránh mù lòa cho trẻ em.
Dấu hiệu giúp phát hiện sớm bệnh là gì?
Biểu hiện sớm nhất của thiếu vitamin A là bệnh quáng gà:
vào lúc chập choạng tối, trẻ còn bé có thể hay theo nhầm
người khác tưởng là mẹ, trẻ nhỏ đi lại khó khăn, hay va vấp
phải các đồ vật trong nhà, hoặc phải lần theo tường để đi.
Đối với trẻ lớn hơn thì không dám chạy theo bạn đùa
nghịch, thường ngồi yên ở góc nhà hoặc bậc cửa. Trong khi
ăn cơm, trẻ thường xúc trượt đĩa thức ăn. Giai đoạn khô kết
mạc (hay khô lòng trắng mắt): nếu khỏe mạnh, lòng trắng
mắt của trẻ phải ướt đều, bóng láng, trong suốt. Khi bị khô
mắt, lòng trắng mắt bị khô, trở nên sần sùi, không còn ướt
bóng nữa. Dần dần, lòng trắng mắt của trẻ bị mờ đục, đổi
thành màu vàng nhạt hoặc xám nhạt, nhăn nheo. Ở lòng
trắng mắt của trẻ xuất hiện những đám bọt xốp màu trắng
như bọt xà phòng. Khi đó trẻ hay chớp mắt, hay cụp mắt
nhìn xuống khi ra chỗ sáng.
Giai đoạn khô nhuyễn giác mạc (khô lòng đen), ở trẻ khỏe
mạnh, lòng đen mắt phải nhẵn bóng, ướt đều, trong suốt,
trông đen nhánh. Khi bị khô mắt, lòng đen mắt trở nên mờ
đục, sần sùi, trông lờ mờ như tấm kính bị bám hơi nước.
Nếu không được phát hiện bệnh và điều trị kịp thời, chỉ
trong vài ngày, lòng đen mắt bị nhuyễn nát, loét ra, tạo
thành ổ loét có màu vàng bẩn, rồi mắt bị thủng và nhiễm
khuẩn. Để đến giai đoạn này mới đưa trẻ đi bệnh viện khám
chữa bệnh thì đã muộn, nhất định sẽ để lại sẹo giác mạc
gây mù loà, nghiêm trọng hơn có thể phải khoét bỏ con
mắt. Ở trẻ bị khô mắt thường kèm theo các bệnh nặng khác
như suy dinh dưỡng, tiêu chảy, rối loạn tiêu hoá kéo dài,
viêm phổi, viêm phế quản, sởi có thể dẫn đến tử vong
nhanh chóng.
Tổn thương loét khô giác m
ạc do thiếu
vitamin A.
Xử trí và chăm sóc khi trẻ bị bệnh ra sao?
Cha mẹ hay người nuôi dưỡng khi thấy trẻ có các triệu
chứng kể trên phải nhanh chóng đưa trẻ đi khám bệnh ở cơ
sở y tế gần nhất. Khi đã xác định trẻ bị bệnh khô mắt cần
cho cho uống ngay vitamin A liều cao 200.000 UI. Trường
hợp không có sẵn vitamin A 200.000 UI, có thể cho trẻ
uống 4 viên vitamin A 50.000 UI. Đối với vùng sâu vùng
xa không thể mua ngay được vitamin A, có thể cho trẻ ăn
ngay mỗi ngày từ 1 - 2 lạng gan lợn hoặc gan bò nấu chín.
Tốt nhất là cho trẻ vào điều trị ở khoa nhi các bệnh viện để
kết hợp điều trị suy dinh dưỡng và các bệnh nhiễm khuẩn
khác.
Phòng bệnh thiếu vitamin A cho trẻ em
Phụ nữ khi có thai và trong thời kỳ cho con bú cần được ăn
đủ lượng và chất hàng ngày, uống nước nhiều và nghỉ ngơi
đầy đủ để đảm bảo con sinh ra được khoẻ mạnh. Chú ý
trong thời gian 3 tháng đầu có thai, phụ nữ không được
uống vitamin A liều cao vì có thể xảy ra dị dạng bẩm sinh
cho thai nhi. Cần nuôi con bằng sữa mẹ ngay từ khi mới đẻ
cho đến khi trẻ được 24 tháng tuổi hoặc hơn. Từ tháng thứ
4 trở đi cần cho trẻ ăn dặm để đảm bảo thức ăn cung cấp đủ
vitamin A, chất đạm và chất béo cũng như muối khoáng
hàng ngày. Vitamin A có nhiều trong các thức ăn có nguồn
gốc động vật như gan, lòng đỏ trứng, cá, sữa nhưng có rất ít
trong thịt nạc. Chất tiền vitamin A có nhiều trong các loại
quả, củ có màu đỏ hoặc màu vàng sẫm như gấc, bí ngô,
xoài, hồng, khoai lang nghệ, quả trứng gà…; các loại rau có
màu xanh sẫm như rau ngót, rau cải, rau mồng tơi, rau dền,
rau đay, rau lang, thì là, súplơ Khi trẻ từ 6 tháng tuổi trở
đi, cần cho trẻ đi uống vitamin A liều cao bổ sung định kỳ
6 tháng/lần theo lịch của cơ quan y tế. Khi phát hiện trẻ có
các dấu hiệu thiếu vitamin A đầu tiên như quáng gà, khô
lòng trắng mắt, cần đưa trẻ đến ngay các cơ sở y tế để
khám và uống vitamin A kịp thời sẽ phòng tránh mù loà
cho trẻ.
Tổ chức Y tế Thế giới ước tính, h
àng năm có
khoảng hơn 3,1 triệu trẻ em dư
ới 5 tuổi bị mắc
b
ệnh khô mắt do thiếu vitamin A, trong đó một
nửa triệu trẻ em bị tử vong, hơn n
ửa triệu trẻ
em khác bị mù, đây là một trong 5 nguy
ên nhân
gây mù chủ yếu cho nhân loại. Ở nước ta trư
ớc
đây, bệnh khô mắt do thiếu vitamin A đã t
ồn tại
dai dẳng và khá tr
ầm trọng. Từ năm 1989,
chương trình phòng chống bệnh khô mắt v
à
thiếu vitamin A ở Việt Nam đã đư
ợc Bộ Y tế
triển khai rộng khắp cả nư
ớc với sự giúp đỡ
của quốc tế bằng biện pháp chủ yếu là cho tr
ẻ
uống vitamin A liều cao định kỳ 6 tháng/l
ần.
Sau nhi
ều năm thực hiện, đến nay, bệnh khô
mắt và thiếu vitamin A ở trẻ em Việt Nam đ
ã
được đẩy lùi, chỉ còn rải rác ở các v
ùng núi
cao, vùng sâu, vùng xa.
BS. Đặng Thị Ngọc Ba
