Dinh dưỡng với bệnh loãng xương ppt
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (84.08 KB, 3 trang )
62
DINH DƯỢNG
VỚI BỆNH LOÃNG XƯƠNG
N
ếu như tính chất tiêu biểu của da là sự uyển chuyển,
dẻo dai bề ngoài, thì xương là tượng trưng cho sự
kiên cố bên trong của cơ thể con người.
Cơ thể một người trưởng thành có 206 chiếc xương, chiếm
14% tổng trọng lượng cơ thể. Nhiệm vụ chính của bộ xương
là tạo ra một bộ khung vững chắc để trên đó phân bố tất cả
các cơ quan của cơ thể, đồng thời cũng bảo vệ các cơ quan
nội tạng. Xương cũng phối hợp với bắp thòt để giúp cơ thể
chuyển động và di chuyển một cách uyển chuyển và vững
chắc.
Cấu tạo của xương
Thành phần hóa học của xương là hỗn hợp chất hữu cơ
và vô cơ theo tỷ lệ 1:2.
Xương được cấu tạo với ba chất căn bản: 45% khoáng
chất, trong đó
calci chiếm đa số, 30% các mô mềm collagen
với tế bào, mạch máu và 25% nước.
Khoáng chất chính là
calci phosphat (5/6), số còn lại là
calci carbonat, fluorid, chlorid, magnesium, một ít natri
chlorid và sulfat. Collagen là chất hữu cơ có thể tách riêng
khi ngâm xương vào dung dòch.
Có tới 98% tổng lượng
calci trong cơ thể được dự trữ ở
xương và 1% lưu hành trong máu. Khi
calci trong máu giảm
Dinh dưỡng và điều trò
64
Khi lượng calci trong máu giảm, parathormon rút calci
từ xương ra để cân bằng. Khi nhu cầu
calci đủ rồi thì tuyến
giáp lại tiết ra
hormon calcitonin để chặn tác dụng của
parathormon .
Estrogen là loại hormon nữ, nhưng cũng có một lượng
rất nhỏ ở nam giới.
Estrogen làm giảm sự rút lấy calci từ
xương. Vì thế, khi mãn kinh nữ giới thường bò bệnh loãng
xương.
Vitamin D giúp sự tạo xương và duy trì xương
cứng chắc.
Trong khi đó, một số chất như cà phê, thuốc lá, rượu lại
làm giảm sự hấp thụ
calci.
Thuốc kháng sinh
tetracyclin, erythromycin, isoniazid,
làm giảm hấp thụ
calci; các thuốc chống acid dạ dày như
Mylanta, Maalox, thuốc lợi tiểu furosemid, thiazid làm
tăng bài tiết
calci qua nước tiểu.
Calci trong thực phẩm ít khi gây ra xáo trộn cho cơ thể,
nhưng khi uống thêm thì
calci có thể gây ra một vài vấn đề
chẳng hạn như đầy hơi, táo bón hoặc nước tiểu nhiều
calci
đưa tới sỏi thận.
Vì dạ dày chỉ có thể hấp thụ từng lượng nhỏ
calci, ta nên
uống khoáng chất này làm nhiều lần, mỗi lần một ít.
Sự xáo trộn của
calci có thể dẫn đến một bệnh phổ biến
là
loãng xương.
Bệnh loãng xương (Osteoporosis)
Thoái hóa xương là một diễn biến bình thường, khởi sự
ngay từ tuổi trung niên và nối tiếp cho tới khi về già. Trong
diễn biến này, thành phần cấu tạo xương không thay đổi,
nhưng khối lượng và độ đặc của xương thay đổi.
Dinh dưỡng và điều trò
66
5. Cho con bú. Khi nuôi con bằng sữa mẹ quá sáu tháng
thì sự hao xương nhất thời có thể xảy ra, vì lượng
calci
trong sữa rất lớn (khoảng 320mg/lít). Vì thế, người
mẹ cần dùng đủ số
calci và vitamin D để phòng bệnh
xương.
6.
Dược phẩm. Một số dược phẩm như Dilantin,
Phenobarbital, Corticosteroid, Lithium, Phenothia-
zine, Tetracycline, Cyclosporin,
hormon tuyến giáp
làm tiêu hao
calci từ xương hoặc ngăn cản sự hấp thụ
calci ở ruột.
7.
Ít vận động cơ thể. Cơ thể ít vận động dẫn đến hao
xương, giảm khối xương. Người bệnh nằm liệt giường
lâu ngày thì xương rất yếu và dễ gãy.
8.
Tâm trạng căng thẳng như chấn thương, đói khát,
sợ hãi.
9. Dùng nhiều rượu và thuốc lá.
10.
Thiếu vitamin D. Quan sát những người sử dụng
cùng lượng
calci như nhau, người sống ở vùng có ít
ánh nắng thường bò loãng xương nhiều hơn người sống
ở vùng có nhiều ánh nắng. Đó là vì nắng chiếu trên
da tạo ra
vitamin D, và vitamin D góp phần tích cực
trong việc bảo vệ xương.
Ngoài ra, thực phẩm có nhiều chất xơ làm giảm hấp thụ
calci; ăn nhiều đạm động vật làm tăng bài tiết calci trong
nước tiểu, trong khi đạm thực vật không có tác dụng này.
Uống nhiều cà phê cũng làm hao xương ở người cao tuổi,
nhất là khi không uống thêm loại sữa có bổ sung
calci.
Để tránh loãng xương, ngoài việc tiêu thụ đầy đủ lượng
calci như đã nói ở trên, ta cần tránh các nguy cơ đưa đến
hư hao xương.
