Đề cương Giải phẫu học phần III (Phần 10) ppsx
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (236.55 KB, 8 trang )
Câu 35: Dây thần kinh hàm trên ( Nhân, rễ, đường đi, vùng chi phối,
áp dụng )
Bài làm
- Dây thần kinh hàm trên là dây cảm giác đơn thuần tận hết ở phần dưới
hạch Gasser
1) Đường đi
- Từ hạch Gasser chạy thẳng ra trước qua lỗ tròn to tới mặt trên hố chân
hàm, rồi tạt ngang ra ngoài tới đầu rãnh dưới ổ mắt lại bẻ gập một lần nữa để chui
vào rãnh, rồi khi qua rãnh dưới ổ mắt thì toả thành một cụm nhánh tận
2) Liên quan
- Ở tầng giữa nền sọ : dây hàm trên chạy sát xương, ở chỗ mà thành ngoài
của xoang tĩnh mạch dính vào cánh to x.bướm, dây chạy dưới tất cả các dây chạy
trong thành của xoang
- Trong ống tròn to : cùng đi với dây hàm trên có nhiều tĩnh mạch liên lạcđi
từ xoang tới đám rối chân bướm
- Ở đáy hố chân hàm : dây hàm trên chạy phía ngoài dây hàm dưới và ở
ngoài hạch bướm khẩu cái
- Ở ống dưới ổ mắt : dây hàm trên cùng đi với đ/m dưới ổ mắt, liên quan
Ở trên với các thành phần của ổ mắt ( chỉ có cốt mạc ngăn cách )
Ở dưới liên quan với xoang hàm trên
3) Phân nhánh
a) Nhánh tận
- Từ lỗ dưới ổ mắt dây cho một bó nhánh cho mi dưới, má, mũi và môi trên
b) Nhánh bên
- Có 6 nhánh
+ Nhánh màng não : cảm giác cho vùng thái dương và đỉnh
+ Nhánh gò má ổ mắt : ngoài các sợi cảm giác còn mang các sợi tiết dịch
của dây VII, tiếp nối với dây lệ để tạo nên một quai, từ quai tách ra các nhánh lệ
cho tuyến lệ và dây thái dương gò má
+ Dây bướm khẩu cái : Dây chạy phía trước hạch bướm khẩu cái, dính vào
hạch và tách ra 4 nhánh
Nhánh ổ mắt : chạy vào trong các xoang sàng
Nhánh mũi : qua lỗ bướm khẩu cái, chạy vào hố mũi, tách ra nhánh
mũi trên đi vào ngách mũi trên, nhánh mũi khẩu cái đi vào vách lá mía và vòm
miệng
Nhánh khẩu cái : nhánh trước chui qua ống khẩu cái sau, các nhánh
giữa và sau chui qua các ống khẩu cái phụ để phân phối vào các ngách mũi dưới
màn hầu và phần sau vòm miệng
Nhánh chân bướm khẩu cái : qua ống chân bướm khẩu cái phân phối
vào niêm mạc tỵ hầu
+ Các dây răng sau, răng giữa và răng trước : đi vào cảm giác lợi, xương
hàm trên và răng hàm trên
3) Cách tìm
- Ngang mức bờ trên mỏm tiếp, ở 1cm sau bờ ngoài của ổ mắt, dây ở sâu
cách da độ 4cm
Câu 36: Dây thần kinh hàm dưới ( Nhân, rễ, đường đi, vùng chi phối,
áp dụng )
Bài làm
Là dây hỗ hợp vận động và cảm giác, rễ vận động ( rễ dây V ) và rễ cảm
giác tận hết ở hạch Gasser
1) Đường đi
- Khi tới lỗ bầu dục, hai rễ tụm lại và chui qua lỗ bầu dục để ra ngoài hộp
sọ vào khu chân bướm hàm
- Ở lỗ bầu dục dây hàm dưới liên quan với động mạch màng não bé, ở vùng
chân bướm hàm dây đi trước cân cơ chân bướm ngoài và trong khi cách lỗ bầu dục
1cm dây phân chia thành hai nhánh tận
2. Phân nhánh
a) Nhánh bên
- Nhánh quặt ngược , chạy vào màng não qua lỗ tròn bé
b) Nhánh tận
- Gồm hai thân tách thành 7 nhánh
- Thân trước : gồm 3 nhánh
+ Dây miệng : chạy giữa hai bó của cơ chân bướm ngoài, sau khi phân
phối vào trong cơ thì tách ra 2 nhánh
Nhánh lên : vận động cơ thái dương
Nhánh xuống : tới cơ mút phân phối vào da và niêm mạc má
+ Dây thái dương giữa : Vận động cơ thái dương
+ Dây cơ cắn : Ở bờ trên cơ chân bướm ngoài tách ra làm hai nhánh
Nhánh lên : vận động cơ thái dương
Nhánh xuống : vận động cho cơ cắn
- Thân sau : gồm 4 nhánh
+ Thân chung ( dây chân bướm trong, cơ căng màn hầu, cơ búa ), thân
chui qua cân liên cơ chân bướm để chạy vào khu hàm hầu và phân nhánh cho 3 cơ
trên
+ Dây tai thái dương : Dây phân nhánh vào da thái dương vùng đỉnh,
mang nhánh thực vật của dây IX đi đến tuyến nước bọt mang tai
+ Dây răng dưới : Là nhánh to nhất, chạy giữa hai cơ chân bướm tới mặt
trong ngành lên x.hàm dưới, dây cùng đm chui vào lỗ răng dưới vào tuỷ xương
hàm dưới và phân nhánh vào các răng và x.hàm dưới, thoát ra ở lỗ cằm cảm giác
cho da môi dưới, lợi, hàm dưới
+ Dây lưỡi : Đi theo cơ chân bướm tới đầu trên tuyến dưới hàm rồi chạy
vào vùng dưới lưỡi, ở ngay dưới niêm mạc rãnh lợi lưỡi và đi cùng đm lưỡi, cảm
giác đau nóng lạnh, xúc giác cho lưỡi, miệng và niêm mạc , dây nhận sợi tiết dịch
của dây VII' ở thừng nhĩ
Câu 37: Dây thần kinh mắt ( Nhân, rễ, đường đi, vùng chi phối, áp
dụng)
Bài làm
1. Đường đi
- Từ hạch gasser chạy chếch lê trên ra trước theo thành ngoài xoang tĩnh
mạch hang tới khe bướm
2. Phân nhánh
a) Nhánh bên
- Các nhánh nối : nối với đám rối giao cảm quanh động mạch cảnh, nối với
dây III và dây IV
- Nhánh màng não : Có nhánh quặt ngược chạy vào lều tiểu não
b) Nhánh tận
- Có 3 nhánh kể từ ngoài vào trong
+ Dây lệ : Qua khe bướm vào ổ mắt, dọc bờ trên cơ thẳng ngoài, phân
nhánh trong mi trên và vùng ngoài ổ mắt
+ Dây trán : Cũng qua khe bướm vào ổ mắt, sát dưới trần ổ mắt, trên cơ
kéo mi mắt, chia thành 2 nhánh dây trên ổ mắt và dây ròng rọc, hai dây cảm giác
cho trán, mũi và mi trên
+ Dây mũi : Qua vòng Zinn ở khe bướm vào ổ mắt , cùng đm mắt chạy
trên dây III, rồi chếch vào trong tách ra các nhánh bên và tận hết bằng hai nhánh ổ
hốc mũi
Nhánh bên : Rễ dài cảm giác của hạch mắt, dây mi dài và dây
sàng sau các nhánh này cảm giác cho nhãn cầu, xoang bướm và xoang sành sau
Nhánh tận : Nhánh sàng trước và nhánh dưới ổ mắt nhận cảm
giác ở vách lá mía, da đầu mũi, da sống mũi và đường lệ
Tóm lại
- Dây mắt là dây cảm giác ở da của trán trên, sống mũi, niêm mạch mũi
trên, nhãn cầu, màng não vùng trán và vùng chẩm
- Dây mắt còn mang các sợi thực vật của dây VII ( tiết nước mắt ) và dây
III ( phản xạ giãn đồng tử và vận mạch nhãn cầu )
