Nhà lãnh đạo đích
thực
"Thời kỳ mà tài sản là các toà nhà và trang thiết bị đã qua đi, hiện
nay, ý tưởng là sự lưu thông nền kinh tế toàn cầu. Với các nhà lãnh
đạo, bài học mang về là sức mạnh đằng sau các ý tưởng, chứ không
phải là vị trí" - Giáo sư Warren Bennis bàn luận.
Mọi thứ ngày nay khác so với 20 năm về trư
ớc. Thực tế, trong cuốn sách
"Chiếc Lexus và cây ô liu", tác giả Thomas L. Friedman đã viết: “Thế
giới chỉ mới 10 tuổi”.
Mạng toàn cầu là một minh chứng đáng kể. Năm 1989, 400 người đầu
tiên chấp nhận Internet dự đoán, rằng nó sẽ cách mạng hoá cách mà mọi
người truyền đạt, nhưng thậm chí chính họ cũng không thể tưởng tượng
nó có thể trở nên rộng khắp như thế nào.
Kỹ thuật đã làm những điều mà hệ tư tưởng không thể làm được - đó là
tạo ra một cộng đồng toàn thế giới. Thậm chí nếu bức tường Berlin
không bị lật đổ vào tháng 10 năm 1989, khả năng truyền đạt một cách
hiệu quả của con người trên khắp thế giới sẽ lật đổ tất cả các bức tường
mà từng chia cách các quốc gia.
Nhưng thậm chí, ngay khi kỹ thuật đã làm cho việc trao đổi các ý tưởng
trở nên dễ dàng và làm cho thế giới trở nên nhỏ hơn, nó cũng không thể
làm cho thế giới trở nên hoà bình. Các phương tiện truyền thông hiện
thời đã tạo điều kiện cho sự nổi lên của các trào lưu chính thống về tôn
giáo mà làm biến chất những người vô thần và đặt các công nghệ mới
nhất vào việc sử dụng kiểu trung cổ. Chúng ta sống trong một thế giới
mà một người phụ nữ có thể bị ném đá đến chết vì tội ngoại tình, và mọi
người có thể xem nó trên vệ tinh truyền hình.
Thế giới cũng đã trải qua sự biến đổi kinh tế. Trung Quốc đã đi theo vi
ệc
buôn bán và các hình thái khác của chủ nghĩa tư bản. Còn Liên minh
Châu Âu hiện nay là một thay thế đồng franc và đ
ồng mac của Đức bằng
đồng tiền chung châu Âu, euro. Ở Mỹ, nền kinh tế mới nổi lên, cất cánh
và sụp đổ - được tiếp sức bằng vốn tri thức. Thời kỳ mà tài sản l
à các toà
nhà và trang thiết bị đã qua đi, hiện nay, ý tưởng là sự lưu thông của nền
kinh tế toàn cầu.
Với các nhà lãnh đạo, bài học mang về là sức mạnh đằng sau các ý
tưởng, chứ không phải là vị trí.
Và như vậy, các nhà lãnh đạo sẽ phải khen thư
ởng xứng đáng cho những
người có những ý tưởng tốt nhất. Trong thời kỳ khắc nghiệt, các nhà
lãnh đạo hạng nhì có sử dụng sức mạnh một cách khinh suất mà không
bị trừng phạt. Trong thời kỳ tốt đẹp, các nhà lãnh đạo phải đối xử với
nhân viên của họ không chỉ như cấp dưới, mà như những cộng sự và
những người hợp tác.
Một xu hướng khủng khiếp của những năm 1990 là sự nổi bật của các
Tổng giám đốc có danh tiếng. Người Mỹ có xu hướng xem các tổ chức
của họ là những hình bóng trải dài của những người vĩ đại và ca ngợi
đóng góp của các nhà lãnh đạo có sức hút vì vượt được sản lượng.
Sự biến mất của tầng lớp bậc trung, hình thành những người tin rằng
lòng trung thành và làm việc chăm chỉ sẽ mang lại sự an toàn và mức
sống thoải mái, có thể là câu chuyện kinh tế quan trọng nhất của thế kỷ
mới này. Và trừ khi xu hướng tiến tới sự giàu có hơn, với ít cánh tay h
ơn
như hiện tại bị đảo ngược, nó có thể thực sự là một chuyện không lay
chuyển được.
Một điều mà đã trở nên rõ ràng với tôi là sự liêm chính là đặc điểm quan
trọng nhất của nhà lãnh đạo - và là điều mà họ phải chứng tỏ đi chứng tỏ
lại. Quá nhiều nhà lãnh đạo quên mất rằng, họ bị đặt dưới sự quan sát kỹ
lưỡng và có thể bị đòi hỏi trách nhiệm bất kỳ lúc nào. Họ quên r
ằng, một
điều hợp pháp không có nghĩa là nó đúng và công chúng cho họ cái gì
thì có thể lấy lại cái đấy. Các vụ bê bối rất có sức phá huỷ.
Điều này để các nhà lãnh đạo ngày nay ở đâu? Mọi người đang đòi hỏi
nhiều cách làm việc thực sự từ các nhà lãnh đạo. Các nhà lãnh đạo chắc
chắn sẽ nhận được ít tiền hơn và nhiều sự giám sát hơn. Đó có thể là m
ột
việc tốt. Mọi thứ chúng ta học về sự sáng tạo cho rằng tiền thường là
một chướng ngại nhiều hơn là một sự khuyến khích. Các nhà lãnh đạo
khiêm tốn nhất tập trung vào sự bù đắp thực chất với việc làm tốt công
việc và thừa nhận rằng vai trò của họ có một thước đo đạo đức quan
trọng như việc nuôi dưỡng những điểm mấu chốt.
Nhiều người cần phải hỏi: Mục đích của chúng ta là gì ngoài việc tạo ra
giá trị cho các cổ đông? Ngày nay, chúng ta xem các tổ chức như một
cộng đồng mà chúng ta dành phần lớn cuộc sống của chúng ta và chúng
ta khao khát sự cân bằng hơn giữa công việc và cuộc sống cá nhân.
Thậm chí khi chúng ta bị ngăn bởi các phương tiện và điện thoại di
động, chúng ta mong muốn công việc mà dường như có đủ ý nghĩa để
biện minh cho việc thiếu đi những khó khăn trong cuộc sống của con cái
chúng ta.
Các nhà lãnh đạo cần phải tạo ra sự khen thưởng có ý nghĩa là nhân đạo
hoá nơi làm việc. Nó có thể là một thảm kịch nếu các vụ bê bối khiến
cho tổ chức bị xem như một lời mời gọi không có giá trị. Thái độ của
chúng ta với các nhà lãnh đạo là tuần hoàn. Chúng ta có xu hướng lãng
phí sự chú ý và khen ngợi thiếu cân đối vào họ trong một thời gian, để
đối xử với họ như những ông hoàng, chỉ để quay lưng lại với họ trong
một vài điểm và đối xử với họ như những kẻ xấu. Cũng không sự quá
khích nào là thật sự. Với mỗi CEO bị hất cẳng, có hàng ngàn nhà lãnh
đạo có khả năng, được kính trọng.
Các nhà lãnh đạo vĩ đại bồi đắp văn hoá của sự vô tư, không thiên vị.
Không gì đáng giá hơn một người nói sự thật về sức mạnh. Các tổ chức
đôi khi r
ất ngu xuẩn, thậm chí không có đạo đức, khi phớt lờ các tin xấu.
Nhưng các nhà lãnh đạo thực sự nắm lấy những người nói sự thật đáng
giá, dù khó nghe. Không gì nhấn chìm nhà lãnh đạo nhanh như bao
quanh họ là những người chỉ biết nói vâng. Thậm chí khi những người
hay phủ nhận có sai, họ cũng bắt nhà lãnh đạo đánh giá lại vị trí của họ.
Các ý kiến hay trở nên mạnh mẽ hơn bằng việc được thử thách. Những
người nói sự thật cần sự can đảm, và có thể phải trả giá cho sự không
thiên vị của họ.
Các nhà lãnh đạo vĩ đại và nhân viên luôn luôn gắn kết trong sự liên
minh sáng tạo. Chúng ta vẫn có xu hướng nghĩ về các nhà lãnh đạo như
những nghệ sĩ, như những thiên tài quân sự. Thực tế, thời kỳ này đã qua
khi những cá nhân đơn lẻ, nhưng có tài năng, có thể giải quyết vấn đề
của chúng ta. Ngày nay, chúng ta cần các nhóm người có tài năng, được
dẫn dắt bởi các nhà lãnh đạo thiên tài để giải quyết các vấn đề phức tạp.
Để dẫn dắt một nhóm lớn, các nhà lãnh đạo không cần phải có tất cả các
kỹ năng của các thành viên. Điều họ phải có là tầm nhìn, khả năng tập
hợp những người khác và khả năng huấn luyện - tìm kiếm các tài năng,
khả năng để nhận ra các lựa chọn đúng đắn, sự lạc quan, khả năng phát
hiện những điều tốt nhất trong những người khác, khả năng để truyền
thông dễ dàng và xử lý xung đột, sự công bằng và sự đích thực và sự
chính trực để tạo ra sự tin cậy.
Việc lãnh đạo thường sinh ra sau một cuộc thử thách. Một vài điều kỳ
diệu diễn ra trong các cuộc thử thách gắt gao, dù kinh nghiệm biến đổi l
à
một thử thách, giống như những năm Mandela ở trong tù, hoặc một cơ
hội, giống như được huấn luyện. Khi được quăng vào đó, các nhà lãnh
đạo từ các cuộc thử thách sẽ mạnh mẽ hơn và có những kỹ năng mới. D
ù
cuộc kiểm tra có dữ dội như thế nào, họ trở nên lạc quan và cởi mở.
Tất cả các nhà lãnh đạo có 4 khả năng tất yếu.
Đầu tiên, họ gắn kết những người khác bằng việc tạo ra ý nghĩa được
chia sẻ. Họ có một tầm nhìn, và thuyết phục mọi người làm cho tầm
nhìn đó là của riêng họ. Họ thể hiện sự cảm thông, hoà hợp với nhân
viên và cảm thấy nỗi đau, nhu cầu và mong muốn của họ.
Thứ hai, các nhà lãnh đạo đích thực có tiếng nói đặc biệt - mục đích, tự
tin và cảm giác về bản thân và sự hiểu biết cảm xúc.
Thứ ba, các nhà lãnh đạo có đặc tính hoặc sự liêm chính - một phạm vi
đạo đức mạnh mẽ, một niềm tin có sức mạnh vào những điều bên ngoài
bản thân họ.
Thứ tư, các nhà lãnh đạo có khả năng thích nghi để đáp lại một cách
nhanh chóng và thông minh với các thay đổi - để hành động, trước khi
có đủ tất cả các dữ liệu, sau đó đánh giá kết quả, quy trình đúng và hành
động nhanh chóng. Sự thích nghi của họ bao gồm sự kiên cường hoặc
kiên định - một kiểu sáng tạo mà khuyến khích họ xác định và nắm lấy
các cơ hội.
Khi tôi xem mọi người trở thành lãnh đạo, tôi bị ngập trong cách mà m
ọi
người tuyển dụng những người hướng dẫn mà h
ọ cần một cách hiệu quả.
Khả năng này phức tạp hơn việc làm việc theo mạng lưới. Đó là khả
năng chọn những người có thể tạo ra khác biệt trong cuộc đời bạn và đặt
họ bên cạnh mình. Trong những năm gần đây, tôi đã thấy quy trình từ
người hướng dẫn, khi những thanh niên tài năng đưa tôi vào cuộc sống
của họ và làm cho tôi quan tâm đến họ. Việc huấn luyện là một điệu
nhảy mà có lợi cho cả hai bên.
Quy trình trở thành một nhà lãnh đạo giống như quy trình làm cho một
người trở thành một con người khoẻ manh, hoàn thiện. Việc lãnh đạo
luôn là về đặc điểm và sự đích thực. William James từng nói: “Cách tốt
nhất để xác định đặc điểm của một người là tìm kiếm tinh thần đặc biệt
hoặc thái độ đạo đức mà trong đó, khi nó xuất hiện, anh ta cảm thấy bản
thân linh hoạt và đầy sức sống một cách sâu sắc và nhạy cảm. Đó là một
tiếng nói phát ra bên trong rằng “đây mới thực sự là tôi”. Tìm và nuôi
dưỡng sự đích thực của bản thân là cách chắc chắn để trở thành một nhà
lãnh đạo.
Warren Bennis
Leadership Excellece
Nguyệt Ánh (dịch)