Giống dưa leo pps
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (172.49 KB, 7 trang )
Giống dưa leo
1. GIỚI THIỆU
Dưa leo được biết ở Ấn Độ cách nay hơn 3.000 năm, sau đó được lan
truyền dọc theo hướng Tây Châu Á, Châu Phi và miền Nam Châu Âu. Dưa
leo được trồng ở Trung Quốc từ thế kỹ thứ 6 và hiện nay được trồng rộng rãi
khắp nơi trên thế giới.
Dưa leo cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất. Trái dưa leo chứa
96% nước và 100g trái tươi cho 14 calo; 0,7 mg protein; 24 mg calcium;
vitamin A 20 IU; vitamin C 12 mg; vitamin B1 0,024 mg; vitamin B2 0,075
mg và niacin 0,3 mg.
2. ĐẶC TÍNH SINH HỌC
Rễ: Bộ rễ dưa phát triển rất yếu, rễ chỉ phân bố ở tầng đất mặt 30 - 40
cm.
Thân: Thân thảo hằng niên, thân dài, có nhiều tua cuốn để bám khi
bò. Chiều dài thân tùy điều kiện canh tác và giống, các giống canh tác ngoài
đồng thường chỉ dài từ 0.5 - 2,5 m. Thân trên lá mầm và lóng thân trong điều
kiện ẩm độ cao có thể thành lập nhiều rễ bất định. Thân tròn hay có góc
cạnh, có lông ít nhiều tùy giống. Thân chánh thường phân nhánh; cũng có
nhiều dạng dưa leo hoàn toàn không thành lập nhánh ngang. Sự phân nhánh
của dưa còn chịu ảnh hưởng của nhiệt độ ban đêm.
Lá: Lá đơn, to mọc cách trên thân, dạng lá hơi tam giác với cuống lá
rất dài 5 - 15 cm; rìa lá nguyên hay có răng cưa. Lá trên cùng cây cũng có
kích thước và hình dáng thay đổi.
Hoa: Đơn tính cùng cây hay khác cây. Hoa cái mọc ở nách lá thành
đôi hay riêng biệt; hoa đực mọc thành cụm từ 5 - 7 hoa; dưa leo cũng có hoa
lưỡng tính. có giống trên cây có cả 3 loại hoa và có giống chỉ có 1 loại hoa
trên cây. Hoa có màu vàng, thụ phấn nhờ côn trùng, bầu noãn của hoa cái
phát triển rất nhanh ngay trước khi hoa nở. Các giống dưa leo trồng ở vùng
ĐBSCL thường ra hoa sớm, bắt đầu ở nách lá thứ 4 - 5 trên thân chính, sau
đó hoa nở liên tục trên thân chính và nhánh.
Sự biến dị về tính trạng giới tính ở dưa leo rất rộng, đó là đặc tính
thích nghi mạnh của cây trong điều kiện môi trường. Nói chung, điều kiện
ngày dài, nhiệt độ cao và các điều kiện bất lợi khác làm cho cây cho nhiều
hoa đực. Ngoài ra, tỉa nhánh, sử dụng kích thích sinh trưởng và chế độ phân
bón có thể ảnh hưởng đến sự biến đổi giới tính của cây. Các dạng cây có
giới tính khác nhau ở dưa leo được nghiên cứu và tạo lập để sữ dụng trong
chọn tạo giống lai.
Trái, hạt: Lúc còn non có gai xù xì, khi trái lớn gai từ từ mất đi. Trái
từ khi hình thành đến khi thu hoạch có màu xanh đậm, xanh nhạt, có hay
không có hoa văn (sọc, vệt, chấm), khi chín trái chuyển sang màu vàng sậm,
nâu hay trắng xanh. Trái tăng trưởng rất nhanh tùy theo giống, có thể thu trái
từ 8 - 10 ngày sau khi hoa nở. Phẩm chất trái không chỉ tùy thuộc vào thành
phần các chất dinh dưỡng trong trái mà còn tùy thuộc vào độ chặc của thịt
trái, độ lớn của ruột trái và hương vị trái. Trái chứa hạt màu trắng ngà, trung
bình có từ 200 - 500 hạt/trái.
Dưa leo thuộc nhóm ưa nhiệt, nhiệt độ ngày thích hợp cho dưa tăng
trưởng là 30
o
C. và nhiệt độ ban đêm 18 - 21
o
C. Dưa có phản ứng với độ dài
ngày khác nhau tùy theo giống, thông thường ngày ngắn kích thích cây ra lá
và trái, vì vậy điều kiện thời tiết vùng đồng bằng cho phép dưa leo ra hoa
trái quanh năm.
Yêu cầu về độ ẩm đất của dưa leo rất lớn. Dưa chịu hạn rất yếu, thiếu
nước cây sinh trưởng kém và tích lũy chất cucurbitaxin làm trái trở nên
đắng. Tuy nhiên ẩm độ không khí cao lại giúp cho bệnh đốm phấn phát triển
mạnh.
3. GIỐNG
Có 2 nhóm giống dưa leo:
3.1. Nhóm dưa trồng giàn: Canh tác phổ biến ở những nơi có điều
kiện làm giàn. Các giống dưa trong nhóm này có:
3.1.1. Các giống lai F1:
- Mummy 331: Nhập nội từ Thái Lan, sinh trưởng khá, ra nhánh
mạnh, bắt đầu cho thu hoạch 35 - 37 NSKG, trái suông đẹp, to trung bình
(dài 16 - 20 cm, nặng 160 - 200 g), vỏ màu xanh trung bình, gai trắng, thịt
chắc, phẩm chất ngon, dòn, không bị đắng, năng suất trung bình 30 - 50
tấn/ha.
- Giống 759: Nhập nội từ Thái lan, sinh trưởng mạnh, cho thu hoạch
35 - 37 NSKG, trái thẳng, to trung bình, gai trắng, màu trái hơi nhạt hơn
nhưng năng suất và tính chống chịu tương đương Mummy 331.
- Mỹ Trắng: Nhập nội từ Thái Lan, cây phát triển và phân nhánh tốt,
cho thu hoạch 35 - 37 NSKG, tỉ lệ đậu trái cao, trái to trung bình, màu trắng
xanh, gai trắng, ít bị trái đèo ngay cả ở giai đoạn cuối thu hoạch.
- Mỹ Xanh: Nhập nội từ Thái Lan, cây sinh trưởng tốt, chống chịu tốt
hơn giống Mỹ Trắng, trái to tương đương Mỹ Trắng nhưng cho nhiều trái và
năng suất cao hơn.
- Happy 2 và Happy 14: Nhập nội từ Hà Lan, cây phát triển rất mạnh
nên cần giàn cao, cây cho 100 % hoa cái, có 10 % cây đực cho phấn. Do đó
trong kỹ thuật trồng chú ý đảm bảo tỉ lệ cây đực trong quần thể. Trái to (dài
> 20 cm, nặng > 200g), màu xanh trung bình, ruột nhỏ, gai trắng nên trái giữ
được rất lâu sau thu hoạch. Dưa Happy chống chịu tốt bệnh đốm phấn và
cho năng suất cao tương đương các giống F1 khác.
3.1.2. Các giống dưa leo địa phương
- Dưa leo Xanh: Tăng trưởng khá, ít đâm nhánh nên phải trồng dầy,
cho trái rất sớm (32 - 35 NSKG), trái to trung bình, vỏ xanh trung bình, gai
đen, dưa cho năng suất từ 20 - 40 tấn/ha. Khuyết điểm của giống là cho trái
loại 2 nhiều vào cuối vụ và dễ nhiểm bệnh đốm phấn. Hiện nay giống nầy
được Công Ty Giống Cây Trồng Miền Nam chọn lọc thành giống cao sản.
- Dưa Tây Ninh: Tăng trưởng mạnh, đâm nhánh mạnh, hoa cái xuất
hiện trên dây nhánh nên cho thu hoạch trễ (40 - 42 NSKG), trái to dài hơn
dưa leo xanh, vỏ xanh trung bình, có sọc, 2 đầu hơi nhỏ hơn phần giửa trái.
Dưa Tây Ninh chịu nóng tốt, thích hợp canh tác trong thời điểm giao mùa
hơn dưa Xanh và cho năng suất cao hơn. Giống nầy cũng được Công Ty
Giống Cây Trồng Miền Nam chọn lọc thành giống cao sản.
3.2. Nhóm dưa trồng trên đất: Trồng phổ biến ở những nơi không
có điều kiện làm giàn hay diện tích trồng lớn và canh tác trong mùa khô,
phần lớn là giống địa phương:
- Dưa chuột: Cây bò dài 1m - 1,5 m, cho thu hoạch rất sớm (30 - 32
NSKG), nhiều trái và mau tàn. Trái nhỏ, ngắn (dài 10 -12 cm, nặng < 100 g),
màu xanh nhạt, vỏ nhanh chuyển màu vàng sau thu hoạch, thịt trái mỏng,
ruột to, ăn ngon giòn, được ưa chuộng để ăn tươi hoặc trộn giấm nhưng
không có giá trị kinh tế cao.
- Dưa leo Phụng Tường: Tăng trưởng khá và ra nhánh mạnh, cho
trái sớm (32 - 35 NSKG), trái dài trung bình, màu xanh trắng, gai đen, ruột
đặc. Dưa Phụng Tường cho năng suất cao hơn và vỏ trái không chuyển sang
vàng nhanh như dưa chuột nên được trồng phổ biến hơn.
