Nhiễm độc aflatoxin trong thức ăn nuôi vịt
1. Aflatoxin
Thức ăn dùng cho vịt như ngô, khô đậu
tương, khô dầu lạc, khô dầu bông v.v khi
gặp điều kiện nhiệt độ và độ ẩm thích hợp rất
dể bị nhiễm nấm mốc sản sinh ra độc tố
mycotoxin.
Ngày nay đã xác định được 200 loại
mycotoxin khác nhau, aflatoxin là mycotoxin
do laòi nấm Aspergillus flavus sinh ra.
Aflatoxin được tìm thấy lần đầu tiên vào năm
1960 từ những mẫu khô dầu lạc của Braxin
nhập nội vào Vương quốc Anh và cũng đến
thời kỳ này người ta mới nhận ra aflatoxin là
mối nguy hại lớn cho sức khoẻ con người và
động vật.
Có 4 loại aflatoxin: B1, B2, G1, G2 trong đó
loài B1 là loài độc hại nhiều nhất.
2. Nhiễm độc aflatoxin
Hầu hết các loài động vật, chim muông đều bị
nhiễm độc aflatoxin. Sự mẫn cảm với độc tố
aflatoxin rất đa dạng, tuỳ thuộc vào loài động
vật, tuổi, tính biệt, tập quán, điều kiện chăn
nuôi, môi trường
Vịt là loài mẫn cảm nhất với độc tố này (nhạy
cảm gấp 6-10 lần so với gà). Trong thực tiễn
người ta dùng vịt con làm động vật thí nghiệm
để kiểm tra sự có mặt của aflatoxin trong
thành phần thức ăn.
Các dòng vịt khác nhau đều mẫn cảm với độc
tố như nhau. Tác hại độc tố làm giảm năng
suất, giảm sức đề kháng làm cho vịt dễ bị
nhiễm bệnh vì mức globulin giảm, gan bị phá
huỷ, sưng ống dẫn mật, khí quản, ngăn cản
quá trình tổng hợp protein. Mức độ nhiễm độc
càng nghiêm trọng nếu vịt ăn thức ăn nghèo
protein.
3. Nhiễm độc aflatoxin trong thức ăn
Trong thức tế, người ta phòng nhiễm aflatoxin
bằng 2 cách: tránh làm hỏng sản phẩm lúc thu
hoạch và ngăn ngừa sự phát triển của nấm
mốc trong kho bảo quản.
4. Điều kiện bảo quản
- Loại bỏ thức ăn hạt bị hỏng, những mẩu
thức ăn bẩn.
- Ngăn ngừa công trùng xâm nhập, ngăn
ngừa bụi bẩn tràn vào kho thức ăn.
- Giảm nhiệt độ, ẩm độ, mức oxy hoá trong
kho. Nấm Aspergilus flavus sản sinh độc tố
thích hợp ở nhiệt độ 25°C và ẩm độ 85% hoặc
lớn hơn, aflatoxin không thể xâm nhập thức
ăn hạt ở ẩm độ không khí dưới 70% (ở mức
này hàm lượng nước của hạt khoảng 13%) và
những hạt có hàm lượng dầu thực vật cao
khoảng 7-10%.
Để tránh nhiễm độc tố, phải phơi hạt thật khô
trước khi đưa vào kho. Kho ẩm ướt là đặc biệt
nguy hiễm, và hơi nước là sản phẩm phụ
trong quá trình sinh trưởng của nấm mốc để
tạo ra chu kỳ vĩnh cửu của nó.
Sử dụng chất chống mốc là việc làm tốt để
ngăn ngừa sản sinh độc tố của nấm mốc trong
kho, nhưng điều trị nấm mốc thì chẳng đem lại
kết quả gì, khi thức ăn có 1% nấm mốc cũng
nên loại bỏ.