•
I. PHẦN GIỚI THIỆU
1. Tóm tắt cốt truyện :
a.Giới thiệu :
-thời gian xảy ra câu chuyện : trước Cách mạng Tháng 8-
1945(người dân Việt bị thực dânPhápvà phong kiến
thống trị)
-không gian truyện :vùng đồng bằng Bắc bộ , quê hương
NamCao
-nhân vật :+Bá Kiến : một địa chủ nhiều vợ ,giàu có,quyền
lực và thủ đoạn
+Thị Nở: một cô gái lỡ thì,xấu xí, mang máu phong hủi,đần
độn,nghèo khổ, mồ côi,sống cùng bà cô già ,nhưng giàu
tình người,là láng giềng của Chí Phèo
+Chí :Tá điền của BK.Từ bé,anh bị bỏ rơi tại lò gạch, được
dân làng nhặt về nuôi nấng, trong đó có một bà mù góa
.Anh ước mơ có vợ, cùng kiếm tiền bằng cày thuê, dệt vải
nuôi lơn, rồi mua đất, để làm nông dân chủ ruộng .
Bá Kiến : một địa chủ nhiều vợ ,
giàu có,quyền lực và thủ đoạn
Tá điền của BK.Từ bé,anh bị bỏ rơi tại
lò gạch, được dân làng nhặt về nuôi
nấng
Anh ước mơ có vợ, cùng kiếm tiền bằng cày thuê, dệt vải nuôi lơn, rồi mua đất,
để làm nông dân chủ ruộng .
•
Ước mơ bình dị của Chí
Bà vợ Ba của BK lạm dụng tuổi trẻ Chí, BK ghen, Chí (25 tuổi)bị giam tù 7,8 năm
b.Tình huống quan trọng(thắt nút truyện )Nhưng mơ
ước tiêu tan: Bà vợ Ba của BK lạm dụng tuổi trẻ
Chí, BK ghen, Chí (25 tuổi)bị giam tù 7,8 năm
c.Câu chuyện phát triển:
+Về làng,ngoài tuổi 30,Chí sống bằng nghề rạch
mặt ăn vạ ,tiền bạc do Bá Kiến cấp , và phụ nữ xa
lánh hắn.
+Hơn 10 năm sau,dân làng gọi Chí là “thằng không
cha, thằng chỉ có một nghề là rạch mặt ăn vạ . Phụ
nữ đều khiếp sợ hắn, trừ Thị Nở .Bá Kiến càng
nhiều quyền lực,càng giàu có và bốn vợ
•
+Chí Phèo triền miên say : để “hành nghề”,để trút
căm hận lên số phận,để oán trách cuộc đời, dân
làng,cha mẹ,nhưng không dám nguyền rủa BK
•
+Một lần Chí Phèo gặp và ân ái cùng Thị Nở,CP bị
ốm bệnh .Được TN chăm sóc ,khát vọng hạnh
phúc bừng dậy .CP hy vọng sẽ trở về cuộc sống
của một nông dân lương thiện ,mưu sinh chân
chính .Nhưng bà cô của Thị Nở đã ngăn cản họ.
•
D. Cao trào :Chí đau đớn nhận ra :kẻ hủy hoại mọi
ước mơ của anh chính là Bá Kiến.Anh tìm và giết
lão.
•
E. Kết thúc truyện : Chí Phèo tự sát .Thị Nở đã có
thai và nghĩ đến chiếc lò gạch bỏ hoang .Lý
Cường (con trai)cai trị dân làng thay cha .
•
2. Đọc-Bố cục đoạn trích –Cắt nghĩa từ khó:
a.Hắn về mau lên:CP về làng sau bảy tám năm tù và được
BK dung nạp
Lý trưởng:người đứng đầu một làng (Lý: làng )
-Bá : một thứ bậc quan do triều đình ban cho các ông nhà
giàu(BK:lý trưởng, chánh tổng, bá hộ tiên chỉ làng Vũ Ðại,
Chánh Hội đồng kỳ hào, huyện hào, Bắc kỳ nhân dân đại
biểu, khét tiếng đến cả trong hàng huyện ) ông ghen với
anh canh điền khoẻ mạnh nhưng lại sợ bà ba
Thằng săng đá:lính (soldat:tiếng Pháp )#kẻ độc ác, tàn bạo.
-Gọi tên tục:#xúc phạm đến tổ tiên.
Kẻ không chakhông mẹ : con hoang#hèn kém,thân phận nô
lệ,
-cạo răng và tóc : thái độ không tôn kính trời đất,cha mẹ
-Có họ:cùng chung một gia phả,dòng họ
-say khướt:rất say (Uống rượu nửa ngày)để trấn át nỗi khiếp
sợ BK từ lâu.
b.Hắn biết (CP tuổi ngoài 30-ngoài 40): giai đoạn CP
sống bằng nghề rạch mặt ăn vạ
-Phèo :phần ruột heo non ,món ăn khoái khẩu của
bợm rượu(1) ngủ say sưa (2)
-chửi:thể hiện sự bất lực, ức chế không được giải
tỏa
-tuổi 30-40 :giai đoạn quan trọng nhất của đời người
đàn ông ,có thể lực, trí tuệ, kinh nghiệm sống
vững vàng để thực hiện mục đích sống :có danh
vọng, có tiền bạc, có vợ hiền
-trời: số phận, định mệnh
-đời: quãng thời gian 30-40 năm sống của CP
c.Khi vui:CP gặp TN, ước mơ xưa sống lại(tuổi ngoài
40)
ngạc nhiên : thấy lạ vì đã từng không nghĩ như thế
-người phụ nữ:cha mẹ quyết định hôn nhân;có nghĩa vụ
yêu thương chồng con vô điều kiện,cày cấy, buôn
bán;có vai trò lớn tronggia đình;giải quyết mọi việc
theo tình >lý trí.
-ăn nằm : tình yêu thắm thiết đã có sinh hoạt tình dục
-bâng khuâng :: thoáng nửa buồn, nửa vui
•
lương thiện (tốt lành):cuộc sống có mục đích tốt đẹp
(lao động và thu nhập chân chính,gia đình hạnh phúc)
d.Chúng qua : Bi kịch của CP
II.Phần Đọc hiểu văn bản:
1.CP về làng sau bảy tám năm tù và được BK dung nạp
a. CP uy hiếp BK :
-mang ngoại hình một tên lính độc ác, tàn bạo (từ
đầuvà răng đều cạo,ngực xăm hình tướng dữ, vẻ
mặt vênh váo )->khinh bỉ tất cả mọi người
-hai hành động trái với bản chất hiền lành của
CP(say và chửi rủa BK):giải tỏa nỗi uất hận BK bị
ức chế trong suốt thời gian bị tù đày.
-rạch mặt ăn vạ(khi bị LC đánh ) trở về bản chất
người dân lành thường bị bọn thống trị ức hiếp.
•
B.BK dung nạp CP :
a.Nguyên nhân:
-BK nghi ngờ có phe cánh mới của CP sai phái đến
gây sự.
-BK dùng phươn g châm dụng nhân của lão: thứ nhất
sợ kẻ anh hùng, thứ hai sợ kẻ cố cùng liều thân.
-BK muốn biến CP thành tay sai :vơ vét tiền bạc của
dân lành để bù vào chỗ ba, bốn nghìn bạc chạy
chọt quan chức
b.Diễn biến:
-quát nạt vợ con, dân làng: tỏ uy quyền
-an ủi, ân cần, hối lỗi với CP:thương yêu CP
-nhận Chí là bà con: tạo cho hắn một địa vị vẻ vang
•
C.Kết thúc:
(1) BK đãi rượu thịt, đền bồi tiền chữa trị vết
thương->CP rất hả hê
(2)BK nhẹ nhàng đẩy CP vào con đường sống của
kẻ lưu manh :nghề rạch mặt ăn vạ
TIỂU KẾT : Đây là cái mốc đánh dấu cuộc đời đau
thương của CP : Bao nhiêu việc ức hiếp, phá
phách, đâm chém, mưu hại người ta giao cho hắn
làm! Những việc ấy chính là cuộc đời của hắn.
II. PHẦN ĐỌC HIỂU VĂN BẢN :
2.Nỗi đau đớn tuyệt vọng của CP(tuổi 30-40)
a. Tg mô tả một CP điên cuồng, say sưa ngật
ngưỡng , trút căm hận lên số phận, oán trách
cuộc đời, dân làng,cha mẹ,nhưng không hề
nguyền rủa BK: nỗi oán hờn càng dấu kín, càng
mung mủ nhức nhối.
b. Tg để CP ba lần nghiến răng rủa sả “cái đứa đã
đẻ ra hắn”(kẻ không cha: L.Cường, bà cô của TN
đã mỉa mai nhắn)- :nỗi mặc cảm âm ỉ dày vòCP
:->là nguyên nhân khiến hắn phải làm đầy tớcho
BK,và ước mơ đẹp đẽ bị thiêu rụi.
•
CP ăn, thức dậy, đập
đầu rạch mặt chửi bới,
dọa nạt trong lúc say,
say vô tận. Chưa bao
giờ hắn tỉnh để nhớ
rằng có hắn ở đời- Có
lẽ hắn cũng không biết
rằng hắn là con quỷ dữ
của làng Vũ Ðại, tác
quái cho bao nhiêu dân
làng. Hắn say nên làm
bất cứ cái gì BK sai
hắn làm
•
Hắn đã phá bao nhiêu
cơ nghiệp, đập nát bao
nhiêu cảnh yên vui,
đạp đổ bao nhiêu hạnh
phúc, làm chảy máu và
nước mắt của bao
nhiêu người lương
thiện. Tất cả dân làng
đều sợ và tránh mặt
mỗi lần hắn qua.
C.Nam Cao đã đúc kết :
3.CP gặp TN, ước mơ xưa sống
lại (tuổi ngoài 40)
Chim ríu rít
•
Anh thuyền chài gõ mái
chèo đuổi cá
•
Một người đàn bà
hỏi một người khác
đi bán vải về
•
A.Sự việc bắt đầu từ:
-xa:Chí gặp Thị Nở,ăn nằm với nhau dưới
trăng.Đêm,Chí bị ốm,được Tn dìu về lều
-gần:+những âm thanh của cuộc sống làng quê yên
bình thuở xưa của CP(chim hót, gõ bắt cá,trao đổi
chuyện buôn bán)->gợi lại ước mơ đẹp đẽ
xưa:Anh có vợ, cùng kiếm tiền bằng cày thuê, dệt
vải nuôi lơn, rồi mua đất, để làm nông dân chủ
ruộng .
+CP trông thấy sự cô độc, ốm đau, tuổi già, đói
rét-> hắn thèm muốn một gia đình nho nhỏ
B.Diễn biến tiếp :
-
…chồng cày thuê, vợ dệt vải, nuôi lơn làm vốn;khá giả thì mua dăm ba sào ruộng
làm
•
Chí ngạc nhiên, mắt ươn ướt .Lần thứ
nhất hắn được một người đàn bà cho.Cháo
hành ăn rất ngon .
•
Hắn thấy nhục ,lại sợ
•
CP Trước kia:
-tư thế : một thằng rạch mặt
ăn vạ (anh hùng):mọi
người khiếp sợ,xa lánh
-Vật chất :phải dọa nạt, giật
cướp của dân lành
-Tình cảm:Hắn chưa được
một người đàn bà nào yêu
cả;hắn chỉ có kẻ thù.
•
CPBây giờ
-một bệnh nhân,không
đủ sức làm ác:CP
thấm thía sự cô
độc,sự thất thế
-TN tự nguyện nấu cháo
hành mang cho->CP
ngạc nhiên, bâng
khuâng, hối hận
-Thèm lương thiện,
muốn làm hòa với
mọi người.TN sẽ mở
đường cho hắn.