Từ điển chứng
khoán

Ch
ủ đề

D

DAILY INTEREST: Lãi hàng ngày. Lãi kiếm được từ thời điểm ký thác cho đến thời
điểm rút ra. Ngoài ra, tiền lãi tài khoản ký thác được kết hợp hàng ngày và được ghi
vào bên có tài khoản ký thác được kết hợp hàng ngày và được ghi vào tài khoản của
người ký thác thời khoảng khác nhau.Thí dụ, ký thác $100 trong 1năm (365 ngày) sẽ
kiếm được $ 0,84 tiền lãi kết hợp hàng ngày trong vòng 30 ngày, $2,53 trong 90 ngày,
$5,13 trong 180 ngày và $10,67 sau khi tròn năm. Xem Compound Interest.
DAILY TRADING LIMIT: Giới hạn mua bán hàng ngày. Số tối đa mà thị trường hàng
hoá và hợp đồng option được phép tăng hay giảm. Khi thị trường đạt đến mức giới hạn
sớm và giữ như vậy suốt ngày, nó được nói là đang ở mức giới hạn cao nhất hay thấp
nhất trong ngày. Thị trường thường áp đặt giới hạn mua hay bán hằng ngày trong mỗi
hợp đồng. Thí dụ, Chicago Board of Trade giới hạn bằng 2 điểm ($2000 cho mỗi hợp
đồng) tăng hay giảm trong hợp đồng option của future về công phiếu.
DAISY CHAIN: Mua bán giữa người đầu cơ giá thị trường (market manipulators) để tạo
ra một nhu cầu giả tạo về số lượng mua bán như mồi nhử lôi cuốn nhà đầu tư hợp
pháp. Khi những người mua bán này tăng giá lên, nhà đầu cơ giá tung những chứng
khoán trái phiếu ra, sau đó bỏ mặc cho những nhà đầu tư thiếu cảnh giác ôm số chứng
khoán khoán đó vì không có người mua lại.
DATA CAPTURE: Hệ thống thu dữ kiện Hệ thống điện tử thu hồi phiếu bán thẻ ngân
hàng thương mại nhận trực tiếp từ hệ thống chi trả mua bán lẻ của thương buôn hay
máy đăng ký tiền mặt điện tử (Electronic cash register). Hệ thống thu dữ kiện của ngân
hàng còn được gọi là draft capture (hệ thống thu hồi phiếu) làm tăng tốc độ thu quỹ cho
các ngân hàng thương nghiệp xử lý thẻ và các tài khoản thương nghiệp của họ bằng
cách loại bỏ thời gian trôi nổi của thư tín trong việc xử lý phiếu ghi thẻ ngân hàng.

DATA ENCRYPTION STADARD (DES): Tiêu chuẩn mã hoá dữ kiện Được ngành tài
chính thừa nhận nhằm bảo vệ các thông tin giao dịch mua bán bảo mật (sensitive
transaction information) bao gồm số cân đối tài khoản, mã số chứng minh ngân hàng
(còn gọi là khoá số của nhà phát hành) và mã số mở tài khoản của người sử dụng
(consumer account access codes). DES là tiêu chuẩn chung do Nation Institute of
Standards and Technology phát hành và cũng được biết dưới tên DEA (Data
Encryption Algorithm) và được ngành tài chánh chấp nhận.
DATE DRAFT: Hối phiếu cố định thời điểm Hối phiếu hoạt kỳ được chi trả theo thời
điểm ấn định,không liên quan gì tới thời điểm chấp nhận.
DATE OF RECORD: Ngày báo sổ Ngày tháng đó cổ đông phải sở hữu chính thức để
được hưởng cổ tức.Thí dụ, hội đồng quản trị công ty tuyên bố có cổ tức và ngày 1/11
và trả ngày1/12 đối với cổ đông được báo sổ ngày 15/11. Sau ngày báo sổ, chứng
khoán không có cổ tức (ex-dividend).
DATED DATE: Ngày đã ghi sổ - Ngày bắt đầu tính lãi. Ngày tháng theo đó lãi tích luỹ
được tính trên trái phiếu mới hay các phương thức nợ khác. Người mua trả cho nhà
phát hành một số tương đương với lãi suất tích luỹ kể từ ngày đã ghi sổ đến ngày
thanh toán trái phiếu. Tiền chi trả lãi suất đầu tiên của trái phiếu được làm lại cho người
mua.
DATED SECURITIES: Chứng khoán có định thời điểm cố định để thu hồi (chuộc lại).
DATING: Thời gian gia hạn Trong giao dịch thương mại, đó là khoảng thời hạn mà nhà
cung cấp dành cho khách hàng .Thí dụ, 90 ngày thay vì 30 ngày. Trong các ngành có
tính thời vụ cao và có khoảng cách thời gian dài, thời gian được gia hạn (dating) phối
hợp với tài trợ bằng tài khoản thu, giúp cho nhà sản xuất có vốn yếu có thể tiếp tục sản
xuất. Dating còn gọi là gia hạn theo thời vụ (Seasonal dating) hay gia hạn đặc biệt
(special of dating).
DAY CYCLE: Chu kỳ ban ngày Chu kỳ tiến hành ban ngày để chuyển bên nợ hay bên
có của trung tâm của trung tâm giao hoán thanh toán tự động giữ các hiệp hội giao
hoán trong vùng, thường từ 8 giờ sáng đến 1 giờ trưa.
DISINTERME DIATION: Bỏ trung gian ngân hàng Chuyển quỹ từ tài khoản hoa lợi thấp
ở các tổ chức ngân hàng truyền thống sang đầu tư có hoa lợi cao trong thị trường

chung. Thí dụ, rút quỹ từ tài khoản sổ tiết kiệm trả hoa lợi 5,5% để mua công phiếu
ngắn hạn có hoa lợi 10%. Ngược lại, ngân hàng có thể trả lãi suất cao hơn cho người
ký thác, sau đó tính với người mượn cao lên, điều này đưa đến tình trạng tiền bị hạn
chế và hoạt động kinh tế bị giảm xuống. Do điều chỉnh này của ngân hàng, việc bỏ
trung gian ngân hàng không còn là vấn đề kinh tế nữa.
DISINVESTMENT: Đầu tư giảm Giảm đầu tư tư bản vốn hoặc là bằng cách thanh lý
hàng hoá tư bản (như nhà máy và trang thiết bị) hay bằng cách không duy trì hoặc
không thay thế tài sản tư bản sắp sửa dùng hết hay đã cũ kỹ.
DISPOSABLE INCOME: Lợi tức sử dụng tuỳ ý Lợi tức cá nhân còn lại sau khi đóng,
các sắc thuế và các phí nhà nước không có tính cách thương mại. Tiền này có thể tiêu
dùng cho các nhu cầu thiết yếu hay không thiết yếu hay có thể tiết kiệm.
DISPROPORTIONATE SHARING ARRANGEMENT: Thoả thuận phân chia không
đồng đều Trong thoả thuận này, tổng thành viên sẽ chịu một phần giá phí của chương
trình nhưng sẽ nhận tỷ lệ doanh thu cao hơn (không đồng đều). Thông thường trong
thoả thuận, tổng thành viên chịu 10% giá phí chương trình và nhận 25% lợi thuận. Tổng
thành viên chỉ chịu một loại giá phí còn nhà đầu tư phải chịu cả hai loại giá phí: giá phí
khấu trừ vào thuế và giá phí không được khấu trừ vào thuế.
DISSECTING: Phân tích thời gian mua bán chứng khoán trong ngày Trong một ngày
mua bán ở thị trường chứng khoán New York, từ 9 :30 sáng tới 4:00 chiều, tính tỷ lệ số
lượng mua bán cổ phần chứng khoán từng giờ một, tỷ dụ từ 9:30 sáng tới 10:30, số
lượng mua bán là 30 triệu cổ phần, từ 10:30 tới 11:00, số lượng mua bán là 45 triệu cổ
phần
DISTANT CONTRACT: Hợp đồng còn lâu mới đáo hạn Đây nói về hai hay nhiều hợp
đồng futures có thời gian tính đến ngày đáo hạn lâu nhất. đầu tư độc nhất để có quyền
sở hữu hơn 10% chứng khoán có có quyền bầu hiện hành trong một công ty.
DIVESTMENT: Cởi bỏ bớt Chính sách của Nhà Nước nhằm bán các xí nghiệp Nhà
nước cho doanh nghiệp tư nhân. Các xí nghiệp thông thường được bán đứt theo từng
giai đoạn. Việc bán này được sắp xếp thông qua một công ty vô vi lợi được thiết lập vì
mục đích này.
DIVESTITURE: Tái bố trí tài sản - Từ bỏ Bố trí lại tài sản hay đầu tư bằng cách bán

đứt, bán hết cổ phần cho nhân viên, thanh lý v.v Ngoài ra nó còn có nghĩa là một
công ty được lệnh phân tán một số lượng lớn chứng khoán của Công ty khác mà trước
đây đã giữ để đầu tư. Thí dụ, toà án đã ra lệnh cho Dupont phải tử bỏ (bán hết) chứng
khoán General Motors.
DIVIDED ACCOUNT: Tài khoán được phân ra.
DIVIDEND: Cổ tức. Phân phối lợi nhuận cho cổ đông theo hạng loại của chứng khoán
và được trả bằng hình thức tiền mặt, chứng khoán tạm thời (strips) hoặc sản phẩm hay
tài sản công ty (hiếm khi). Hội đồng quản trị quyết định số cổ tức và thường được trả
hằng quý. Cổ tức phải được công bố rõ ràng như lợi tức trong năm mà người ta được
nhận. Cổ tức quỹ đầu tư hỗ tương được trả dưới dạng lợi tức, thường là từng quý theo
đầu tư của quỹ. Thuế đánh trên cổ tức tuỳ theo đó có phải là tiền phân phối từ lợi tức tư
bản, lợi tức tiền lãi hay cổ tức nhận được hay không. Những phân biệt này phần lớn đã
không còn từ năm 1988 bằng đạo luật Tax Reform Act of 1986.
DIVIDEND CAPTURE: Cách mua bán để thu lợi cổ tức
DIVIDEND DISCOUNT MODEL: Mô hình khấu trừ cố tức Mô hình toán học dùng để
xác định giá chứng khoán sẽ phải bán dựa trên trị giá khấu trừ của kế hoạch chi trả cổ
tức tương lai. Nó được dùng để nhận biết chứng khoán dưới trị giá thị trường
(undervalued stock) tiêu biểu cho tiềm năng lợi nhuận tư bản.
DIVIDEND EXCLUSION: Miễn thuế cố tức ở Hoa Kỳ, điều khoản trước khi có đạo luật
Tax Reform Act of 1986 cho phép trừ vào cổ tức có tiêu chuẩn như lợi tức có thuế theo
qui định của lnternal Revenue Service - $100 cho cá nhân và $200 cho 1 cặp vợ chồng
cùng khai thuế. Năm 1986 Tax Act đã loại bỏ việc này và có hiệu lực từ năm thuế l987.
Các công ty nội địa có thể được miễn thuế lợi tức 80% của số cổ tức nhận từ các công
ty nội địa khác. trước khi có đạo luật 1986, họ được trừ 85%.
DIVIDEND lN ARREARS: Cổ tức trong số nợ còn khất lại- Cổ tức tích luỹ Cổ tức tích
luỹ của chứng khoán ưu đãi tích luỹ, sẽ được trả cho sở hữu chủ hiện hành. Chứng
khoán ưu đãi trong tình hình công ty phát hành đã phục hồi lại triển vọng kiếm lời sẽ
hấp dẫn người mua khi được bán với giá hạ (giá đã khấu trừ) và có cổ tức tích luỹ (cổ
tức nằm trong số nợ sẽ trả sau )
DIVIDEND PAYING AGENT: Nhân viên chi trả cổ tức Nhân viên công ty, thường là

ngân hàng thương mại được chỉ định chịu trách nhiệm chi trả cổ tức hàng quý cho cổ
đông có tên trong danh sách. Người này có thể hoặc không thể giống như nhân viên
chuyển giao (Transfer Agent) là người theo dõi thu hồi và phát hành chứng khoán mới.
DIVIDEND PAYOUT RATIO : Tỷ lệ trả cổ tức Phần trăm lợi nhuận trả cho cổ đông
bằng tiền mặt. Thông thường, tỷ lệ chi trả càng cao chừng nào thì chứng tỏ công ty
càng trưởng thành chín chắn chừng đó. Công ty dịch vụ về điện và điện thoại có
khuynh hướng tỷ lệ chi trả cao nhất. Trong khi các công ty đang phát triển nhanh
thường tái đầu tư tất cả lợi nhuận nên không chi trả cổ tức.
DIVIDEND RECORD: Bản báo cáo cổ tức Standard & Poor's Corporation công bố tin
tức về các chính sách của công ty và quá trình chi trả cổ tức.
DIVIDEND REINVESTMENT PLAN: Kế hoạch tái đầu tư cố tức Tự động tái đầu tư cổ
tức của cổ đông có nhiều cổ phần trong công ty. Vài công ty thẩm thấu hầu hết hay tất
cả phí môi giới chứng khoán tương ứng, vài công ty hạ thấp (khấu trừ) giá chứng
khoán. Kế hoạch tái đầu tư cổ tức cho phép cổ đông tích luỹ tư bản trong một thời gian
dài sử dụng trung bình giá phí dollar (dollar cost average). Đối với công ty, kế hoạch tái
đầu tư cổ tức là phương tiện tăng quỹ vốn mà không phải sử dụng giá phí thả nổi trong
việc phát hành chứng khoán trái phiếu mới.
DIVIDEND REQUIREMENT: Quy định về cổ tức Số lượng lợi nhuận hằng năm cần để
chi trả cổ tức quy định trong hợp đồng về chứng khoán ưu đãi.
DIVIDEND ROLLOVER PLAN: Kế hoạch xoay qua cổ tức Phương pháp mua và bán
chứng khoán gần ngày công ty tuyên bố chứng khoán được chia cổ tức để thu cổ tức
và mua bán lại để kiếm một ít lợi nhuận. Điều này đòi hỏi phải mua cổ phần khoảng 2
tuần trước khi chứng khoán ở vào vị thế không có cổ tức. Sau ngày chưa được chia cổ
tức (ex-dividend) giá sẽ giảm xuống vào khoảng bằng trị giá cổ tức, sau đó sẽ trở lại giá
cũ. Bằng cách bán hơi cao hơn giá mua, nhà đầu tư có thể trang trải giá phí môi giới,
thu lại cô tức, và có một lợi nhuận nhỏ trong 3 hay 4 tuần. Kế hoạch này còn gọi là nắm
bắt cổ tức (dividend capture).
DIVIDEND WARRANT: Chứng chỉ cổ tức Chi phiếu về cổ tức có ghi trên mặt chi phiếu
số cổ tức và số thuế được trừ ra. trong một vài quốc gia chứng chỉ cổ tức được nộp
cho cơ quan thuế để đòi trả lại tiền khi bản thân người có chứng chỉ không có nợ thuế.

DIVIDEND YIELD: Hoa lợi cổ tức Tỷ lệ phần trăm lợi nhuận hàng năm mà nhà đầu tư
nhận được trên số cổ phần thường hay cổ phần ưu đãi. Hoa lợi dựa trên số cổ tức
hằng năm chia cho giá thị trường của cổ phần (vào thời điểm mua).
DIVIDENDS PAYABLE: Số cổ tức được trả Số Dollar trị giá cổ tức sẽ được chi trả như
đã báo cáo trong bản báo cáo tài chánh. Cổ tức này trở thành một món nợ khi hội đồng
quản trị đã công bố và được liệt kê như món nợ trong báo cáo hàng năm và hàng quý.
DOCUMENTARY COLLECTLON: Thu theo chứng từ Còn gọi là tiền mặt căn cứ trên
chứng từ (cash against documents), một hình thức khác của tài trợ tín dụng thư.
DOCUMENTARY COMMERCIAL BILL: Hoá đơn (hối phiếu) thương mại có kèm
chứng từ Hối phiếu được ngân hàng chấp nhận, có vận đơn và các chứng từ khác đính
kèm. Ngược lại với clean draft (hối phiếu không kèm chứng từ). Chứng từ đính kèm
được giao cho người chi trả khi người này chấp nhận hay chi trả hối phiếu
DOCUMENTARY CREDIT: Tín dụng có chứng từ Tín dụng thư thương mại do ngân
hàng cấp để chi trả theo tên người thừa hưởng, thường là người bán hàng hoá dựa
trên chứng từ giao nhận đã ấn định trong tín dụng.
DOCUMENTARY DRAFT: Hối phiếu có kèm chứng từ. Trong ngoại thương, đây là hối
phiếu có kèm theo vận đơn và các chứng