Làm hại trẻ vì thành tích
Cậu bé mới lên 3 tuổi, vậy
mà khi tan trường, bé đã biết
đứng chặn đường các bạn
gái trong lớp để “trấn” phiếu
bé ngoan…
Mẹ đòi điểm 10, con sinh tật
nói dối
Sự việc chỉ vỡ lở trong một lần,
vì “hăng” quá, bé đã lấy liền 2
phiếu bé ngoan của 2 bạn mà
không biết giải thích với mẹ như thế nào vì lần được
thưởng “đột xuất” này.
Chị Trần Thị Hương (huyện Yên Lạc, Vĩnh Phúc) giờ
vẫn chưa hết bần thần vì hành động của cậu con quý
tử mới lên 3 tuổi của mình. Chị không ngờ rằng,
những lần bé không được phiếu bé ngoan, chị phạt
con không cho ăn bim bim, không được xem siêu
nhân… đã khiến bé có hành động như vậy. Chị đau
lòng hơn, là bé còn quá nhỏ mà đã biết “đối phó” với
mẹ bằng cách nói dối về những phiếu bé ngoan vốn
không thuộc về mình.
Cậu bé Đ.L học sinh lớp 2 trường tiểu học Chu Văn
An (Hà Nội) cũng trở nên hay dối mẹ mỗi lần mẹ hỏi:
“Hôm nay, con được mấy điểm”. Vốn rất thông minh,
học giỏi nhưng cũng nghịch như quỷ sứ, mải chơi
nên không phải hôm nào L cũng mang về cho mẹ
được điểm 10 tròn trĩnh. Cứ hôm nào “dính” điểm 7, 8
là Linh lặng lẽ xé bỏ trang vở đó, tự mình làm “đền”
một bài tập mới mà kết quả cậu chắc chắn không sai,
rồi về chìa ra cho mẹ nói hôm nay cô giao bài nhưng
không chấm điểm.
Theo TS.BS Trần Tuấn, Giám đốc TT Nghiên cứu &
Đào tạo phát triển cộng đồng, chính áp lực từ bố mẹ
đã khiến trẻ có hành vi nói dối để không bị trách móc
hay phạt. Đây là trường hợp những em còn nhỏ nên
áp lực bắt học giỏi từ bố mẹ không ảnh hưởng quá
nghiêm trọng như ở trẻ lớn. Tuy nhiên, về lâu dài sẽ
gây ảnh hưởng xấu đến nhân cách của trẻ như có
hành vi nói dối, cướp giật của bạn bè…
Ở những trẻ lớn hơn, khi đã ý thức được sự ngại
ngùng, xấu hổ vì bị người lớn rầy la do học kém, thì
áp lực đó có thể gây hậu quả nặng nề.
Như mới đây, cô học sinh 18 tuổi tại Quỳ Hợp, Nghệ
An sau khi biết mình không đậu tốt nghiệp THPT, T.
đã thắt cổ tự tử trong vườn nhà. Được gia đình phát
hiện kịp thời, T vào viện cấp cứu trong tình trạng hôn
mê bất tỉnh, nguy kịch đến tính mạng.
Theo người thân, T. là một học sinh khá, nên khi thấy
mình không đậu tốt nghiệp đã buồn bã và làm điều
dại dột.
Rối nhiễu tâm trí vì áp lực học tập
Theo BS Tuấn, áp lực học tập là một trong những yếu
tố đẩy trẻ đến tình trạng bị rối nhiễu tâm trí (RNTT).
Theo nghiên cứu, cứ 5 trẻ thì có 1 trẻ bất thường, bị
RNTT gây ảnh hưởng nặng nề tới tương lai trẻ.
Năm ngoái, TT đã từng tư vấn, chữa trị cho một bệnh
nhân đặc biệt, bị trầm cảm vì đợi kết quả thi đại học.
Vốn là học sinh trường chuyên có tiếng ở tỉnh Vĩnh
Phúc, học thuộc dạng “top” của lớp, nhưng cô bé này
luôn ám ảnh nỗi sợ hãi thi không đỗ đại học, vì cô
nghĩ thi cử có may, có rủi, nên chỉ sợ phần rủi đó rơi
vào mình.
Thi xong, tự chấm điểm cho mình cũng không đến nỗi
nào nhưng H không thoải mái chờ đợi kết quả thi như
các bạn cùng trang lứa. Mỗi ngày, H đều lên mạng,
vào những trang web có kết quả thi để xem có điểm
chưa. Không chơi bời, suốt ngày ngồi trong phòng ôm
máy tính, đếm thời gian trôi đi từng ngày để mong
ngày có điểm thi.
Sau gần nửa tháng, gia đình thấy cô bé có biểu hiện
không bình thường, ngơ ngơ, ít trò chuyện, hay cáu
gắt, nhất là mỗi khi nó đến chuyện thi cử, giảng
đường đại học…
Khi đến TT khám, dùng nhiều phương pháp, tâm sự,
thủ thỉ, các bác sĩ mới biết cô bé quá căng thẳng đợi
kết quả thi nên sinh ra tính khí thất thường. Một ngày
chưa có kết quả, ngày đó cô bé chưa thể yên tâm và
chỉ nghĩ đến cảnh mình… trượt ĐH đã khóc nấc, nổi
da gà vì không biết lúc đó sẽ đối mặt với điều đó như
thế nào.
Theo BS Tuấn, tình hình RNTL trí ở thanh thiếu niên
đã trở thành vấn đề y tế công cộng và gánh nặng với
gia đình và xã hội Việt Nam. Theo kết quả điều tra
dịch tễ mẫu, do Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo
Phát triển Cộng đồng tiến hành trong 5 năm qua, tỷ lệ
thanh thiếu niên Việt Nam ở lứa tuổi từ 8 – 17 bị rối
nhiễu tâm trí chiếm tới gần 20%.
“Chính vì nhiều bậc cha mẹ lúc nào cũng nghĩ con
mình học giỏi số 1, học giỏi, đỗ đạt, điểm cao là điều
hiển nhiên… nên đã vô tình gây áp lực rất lớn cho trẻ.
Có thể nói, những trẻ bị áp lực về học tập khó có lúc
nào ăn ngon, ngủ yên, lúc nào đầu óc thảnh thơi mà
không nghĩ đến việc học. Đầu óc những em này lúc
nào cũng nghĩ đến học, thậm chí, nhiều em, khi đã
học xong bài, đến giờ đi ngủ, lên giường mà mãi vẫn
chưa thể vào giấc ngủ do những con chữ nhảy múa
trong đầu, cứ nhẩm, học lại những gì mình vừa học”,
BS Tuấn nói.
Ở nhiều trẻ, những biểu hiện của rối nhiễu tâm trí là
nhức đầu, mệt mỏi không rõ nguyên nhân, chán ăn,
lo lắng, mất tập trung, giảm trí nhớ…Điều này ảnh
hưởng đến cuộc sống hàng ngày của trẻ, trẻ dần mất
tập trung học tập, sức học sa sút, chán học và thậm
chí bỏ học. Hay có những trẻ rơi vào trạng thái trầm
cảm, thu hẹp mình, chỉ biết im lặng lao đầu vào học
nên tình trạng rối nhiễu ngày càng nặng hơn do trẻ tự
tạo ra áp lực học cho chính mình.
Vì thế, theo TS Tuấn, để lứa tuổi học trò không bị
những trạng thái rối nhiễu tâm trí, cha mẹ không nên
tạo quá nhiều áp lực cho trẻ. Hãy để trẻ học, thể hiện,
phát huy theo đúng khả năng vốn có. Chắc chắn sẽ
mang lại nhiều hiệu quả tích cực cả về mặt học tập
cũng như về khía cạnh xã hội hơn là cố ép, bắt trẻ
phải học.