Con tôi bảo cháu ghét trường học
Ðừng vội mắng cháu: "Không học thì dốt!"
Mỗi khi có thời gian gần gũi con, bạn hãy
bảo bé kể cho bạn nghe một chút về những
chuyện ở trường. Cảm thấy an toàn, yêu
thương và gần gũi, bé có thể nói hết với bạn
những khó khăn nó đang gặp. Ðể tạo cảm giác gần gũi với
con, hãy chơi chung với trẻ thật sôi nổi và hết mình, hoặc
thân tình lắng nghe cháu nói. Nếu cháu kể chuyện gì một
cách giận dữ, cứ nghe cháu nói với những tình cảm sôi sục
trong lòng nó, đừng tranh luận hay phòng thủ. Con bạn sẽ
cảm thấy gần gũi đến mức sẵn sàng tự động tâm sự về tất
cả mọi thử thách nó đang gặp.
Con bạn cũng có thể cởi mở nếu ban đầu bạn đưa ra những
câu hỏi mang tính tích cực. Lựa một lúc nào đó, khi đang
cho con ăn kem, đang chơi trong phòng khách hay đang đi
dạo ngoài đường, bạn hỏi: "Nếu cần làm một cái gì đó cho
nhà trường thì con sẽ làm gì?" "Nếu được chọn ai đó con
biết để làm cô giáo con, thì con chọn ai? Tại sao?" "Giờ
giải lao trên trường nên làm gì thì thú vị nhất?" "Nếu các
bạn nhờ con tổ chức cho chúng nó chơi thì con sẽ tổ chức
như thế nào?"… Qua đó bạn sẽ được nghe về những khó
khăn con bạn đang gặp. Nhớ đừng áp dụng cách này khi trẻ
đang có cảm xúc thất vọng. Những lúc ấy, bạn càng hỏi trẻ
càng lặng thinh.
Ðôi khi chẳng có sự cố gì gây khó khăn cho trẻ ở trường cả.
Có thể nó buồn vì xa cha mẹ, hoặc từ bé nó đã bị sợ hãi
nhiều nên không muốn ra khỏi nhà. Trẻ em có thể mang
theo những cảm xúc mạnh mẽ từ lúc chập chững, và nhà
trường có thể lại là nơi gợi lên những cảm xúc cũ mà nó
cảm thấy không an toàn, không được ân cần, hay không có
trách nhiệm. Trẻ có thể kể cho bạn nghe những điều này,
hoặc chẳng bao giờ bạn biết một cách chính xác đâu là
nguồn gốc khó khăn của trẻ với nhà trường.
Cố gắng xác định những điểm nhạy cảm nhỏ dẫn đến
những cảm xúc sôi sục trong lòng trẻ. Rõ ràng nó sống cả
ngày ở trường với một khối cảm xúc lớn. Trẻ thường cố
trút ra những cảm xúc đau khổ bằng cách kiếm những cớ
nhỏ nhặt để thoái thác. Có thể nó nói: "Con không muốn
mặc cái quần đó đi học" hay "Mẹ cho con uống nước nóng
quá" hoặc "Con mệt, con không đi học được" và nó oà lên
khóc. Khi trẻ viện cớ để tức giận hay để khóc, cứ để nó làm
như thế. Ðừng bắt nó nín khóc "kẻo bạn cười" hay đại loại
những lý do như vậy. Nhiều khi người lớn chúng ta cũng
cần khóc thật to! Và một đứa trẻ đang ghét đến trường có
nhiều cảm xúc buồn trong lòng cần tống khứ ra để nó cảm
thấy thoải mái hơn. Nếu ngay lúc bạn ở bên cạnh và chiều
chuộng nó mà nó vẫn khóc to và kéo dài, hay nổi giận, thì
thật ra nỗi đau khổ thực sự của nó bấy giờ là do cảm thấy
sẽ mất đi sự yêu thương nó đang có. Những đứa nhõng
nhẽo cũng là muốn bạn thương nó nhiều hơn mà thôi.
Thương nhiều đâu có đồng nghĩa với nuông chiều đâu, bạn
đừng lo! Con bạn có thể nghĩ ra cách giải quyết chuyện ở
trường, hay nó sẽ vui hơn khi ở đó có ai nghe được một
chút những cảm xúc buồn tồn đọng nó đang mang trong
lòng.
Lắng nghe con, yêu con không có nghĩa là bạn nhượng bộ.
Ðiều gì bạn đã nói không được làm thì đừng cho phép nó
làm ngay cả khi nó đang giận, đang khóc. Ví dụ, bạn luôn
khăng khăng bắt trẻ phải đánh răng thì đừng biểu nó: "Hôm
nay khỏi đánh răng" vì bạn muốn nó nín khóc. Khi nó
nhõng nhẽo, "làm nư", đừng bỏ đi ngay hay quát mắng ầm
ĩ. Hãy ở đó với nó một chút (nhiều lắm là khoảng nửa
tiếng) trong khi nó biểu lộ từng cảm xúc cho bạn thấy.
Thường nó sẽ bình tĩnh lại một cách đột ngột khi có cơ hội
biểu lộ cho ai đó nhận thấy cảm xúc bị ép buộc mà nó đang
chịu. Ðừng để nó có nhiều dịp khóc, ăn vạ, nổi giận…
Không dễ dàng điều khiển những tình huống như thế. Bạn
đang muốn đi làm đúng giờ, còn con bạn thì thích được ai
đó ngồi xuống, đưa tay ra ôm nó, nghe nó khóc rồi dỗ dành.
Bạn còn thường phải nghe những lời chỉ trích chân thành
về bạn: "Mẹ là người xấu, con không chơi với mẹ nữa."
"Con ghét ba! Con không thương ba!"… Ðiều đó có thể
làm bạn buồn lòng vì bạn đã dốc hết công sức nuôi dạy nó.
Nhưng khi một đứa trẻ có thể khóc để biểu lộ được nỗi
lòng, lúc đó nó chỉ dùng bạn như một đối tượng để "xả ra"
áp lực nó đang chịu. Và hôm sau, nó sẽ lại dễ thương như
mọi ngày, lại thích đi học. Bạn vượt qua lúc khó khăn đó
không dễ, nhưng đó là dấu hiệu chắc chắn cho thấy con bạn
có một khởi điểm tốt lành về tình cảm và hành động.
Bạn có hai nhiệm vụ. Một là giúp trẻ cùng với những xúc
cảm của nó. Lắng nghe trẻ nói và khóc về thầy cô hay về
những bất công trong lớp sẽ giúp nó tưởng tượng ra những
cách để tránh một tình huống xấu hoặc tự bảo vệ mình. Hai
là giúp trẻ đương đầu với những việc trớ trêu mà trẻ thường
gặp ở trường, như là các bạn cùng lớp luôn chọc ghẹo, đánh
nhau, hoặc thầy cô hạ nhục và phạt trẻ, hay đối xử bất công
với nó.
Nếu bạn thấy cần cô giáo giúp đỡ, hãy hỏi xem con bạn có
muốn bạn đến gặp cô giáo nó không.