“Gieo hành vi, gặt thói quen” pptx
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (107.48 KB, 5 trang )
“Gieo hành vi, gặt thói
quen”
Việc cha mẹ luôn cố gắng thực hiện
những hành vi tốt, phù hợp chuẩn
mực, biết kiểm soát và điều khiển
bản thân mình sẽ góp phần xây
dựng và uốn nắn hành vi, thói quen
của con cái một cách hiệu quả nhất.
Vào những buổi chiều tối, ai đứng ngoài cửa nhà chị Liên
cũng đều nghe tiếng trẻ con hét: “Đập chết mẹ nó luôn”,
“Đáng kiếp”, “Cho nó tiêu luôn”… Đó là tiếng cu Tin, con
chị Liên, từ lớp mẫu giáo về là Tin được coi phim hoạt hình
siêu nhân. Và cùng với diễn tiến trong phim, Tin luôn hào
hứng xổ liên thanh những câu đầy bạo lực như vậy.
Con tôi mà… giống ai vậy?!
Rồi chừng một giờ sau, khi Tin tắm rửa xong, đến lúc ăn
cơm, hàng xóm lại tiếp tục nghe những câu tương tự như
vậy. Nhưng lúc này nghe “Đập nó…”, “Đáng kiếp…” một
cách mạnh mẽ và có uy lực hơn nhiều vì đó là tiếng của ba
Tuấn chứ không phải tiếng của Tin nữa. Tin đang khóc bù
lu bù loa, mẹ vừa cằn nhằn vừa dọn dẹp đống cơm Tin
phun tùm lum. Đến hôm sau, Tin đi học về, lại coi phim
hoạt hình và lại tiếp tục… Vậy mà hôm trước, khi bác tổ
trưởng dân phố góp ý chị Liên sao không nhắc nhở, dạy dỗ
con ăn nói đàng hoàng, chị Liên chép miệng phân bua:
“Cha mẹ sinh con trời sinh tính bác ơi, nó con nhà này mà
giống ai đâu, hổng biết nữa?!”.
Rồi chị Liên kể trong lớp mẫu giáo của Tin có một đứa còn
“kinh” hơn nhiều, chửi thề, văng tục luôn miệng. Có bữa
đưa Tin đến lớp, chị nghe thằng bé kia chửi thề, sợ ảnh
hưởng đến con nên chị đến góp ý với cô giáo, nhờ cô phạt
bé và nhắc nhở cho phụ huynh của bé biết để uốn nắn, sửa
chữa. Ai ngờ cô giáo nói với chị Liên: “Dạ, chị thông cảm,
tụi em cũng có nhắc nhưng mà khó quá vì ba của bé đã
từng chửi mẹ bé ngay cửa lớp học, trước mặt con và cả cô
giáo”.
Vẫn còn đâu đó nhiều bậc phụ huynh có cùng quan điểm
với chị Liên như trên, đó là tuy con mình sinh ra, nhưng
“đứa nào ngoan thì nhờ, hư thì chịu vì trời định như thế rồi,
biết làm sao được”. Cũng có những bố mẹ không đổ thừa
ông trời nhưng lại đổ thừa… thầy cô giáo, nhà trường, theo
kiểu “trăm sự nhờ thầy” nên con hỗn, con lì cũng “tại
thầy”. Kể từ khi cho con đến trường, cứ mỗi lần trẻ có hành
vi gì sai trái, bố mẹ lại ta thán: “Ở trường cô (thầy) dạy
mày như vậy đó hả?!”. Có người lại đổ thừa tại con người
khác. Luận điệu của những phụ huynh này là: “Hồi đó con
tôi ngoan lắm, chỉ từ hồi học chung, chơi chung, ngồi
chung với con mấy người nó mới đổ đốn ra như vậy”.
Từ thói quen đến… thói quen
Các bậc cha mẹ đã quên một điều là trẻ con nhận thức các
tác động xung quanh rất nhanh mà môi trường và những
người gần gũi thường xuyên nhất với các em chính là bố
mẹ và gia đình. Ngay từ khi lọt lòng, dù trẻ chưa biết nói
thì các cơ quan nhận thức của trẻ vẫn luôn hoạt động, và
liên tục theo quá trình lớn lên, trẻ tiếp thu mọi nguồn thông
tin tác động xung quanh mình. Những hành vi, cử chỉ, lời
ăn tiếng nói, cách sinh hoạt, giao tiếp ứng xử của bố mẹ
luôn là những tác động trực quan sinh động diễn ra hằng
ngày, trẻ nhập tâm những điều đó rất nhanh. Khi lớn lên,
trẻ bắt đầu bộc lộ những điều đã tiếp thu trước đó. Khi đó,
cha mẹ lại ngỡ ngàng bảo: “Tôi đâu có dạy nó mấy thứ này
bao giờ?”.
Khi đến tuổi dậy thì, cơ thể phát triển, các em nhận ra mình
đã là người lớn, ít nhất cũng là qua hình thể. Mà đã là
người lớn thì phải nói năng, cư xử, hành động như người
lớn. Lúc đó, mỗi một hành vi của cha mẹ lại tiếp tục là bài
học sinh động cho con cái bắt chước, lây nhiễm. Cùng với
những chuẩn mực được cha mẹ khuyên răn mỗi ngày thì
những hành vi cụ thể khi người lớn làm điệu, hút thuốc, cãi
nhau, gia trưởng, bạo lực, bừa bộn cẩu thả, khinh người,
đua đòi, bồ bịch v.v… đều là những điều có thể lây truyền
cho con trong môi trường gia đình.
Có một câu chuyện đầy tính giáo dục mà chắc là nhiều
người biết: Trong một gia đình ba thế hệ, ông nội đã già
yếu, không làm được việc gì phụ giúp con cháu nữa. Một
hôm, con trai ông – bố của một đứa trẻ – vào rừng đẵn
những khúc cây to đem về nhà. Đứa trẻ mới hỏi bố: “Bố
đốn cây làm gì thế hả bố?”. Bố trả lời: “Để đóng xe đẩy
ông nội vào rừng, ông nội già rồi vô dụng quá, chẳng làm
được gì cả”. Đứa trẻ nhanh nhảu: “Vậy sau khi đẩy ông nội
vào rừng, bố nhớ mang cái xe về cho con nhé, để mai mốt
đến lúc bố già, con khỏi phải mất công đóng cái xe
khác!”…
Ông bà đã dạy “Gieo gì gặt nấy”. Người Trung Hoa cũng
có câu “Gieo hành vi gặt thói quen, gieo thói quen gặt tính
cách, gieo tính cách gặt số phận”. Việc cha mẹ luôn cố
gắng thực hiện những hành vi tốt, phù hợp chuẩn mực, biết
kiểm soát và điều khiển bản thân mình sẽ góp phần xây
dựng và uốn nắn hành vi, thói quen của con cái một cách
hiệu quả nhất.
