BAI GIANG can ban ve MT, Mang, Internet
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (4.91 MB, 116 trang )
bu điện thành phố Hà nội
Trờng Bồi dỡng kỹ thuật nghiệp vụ Bu điện
Tài liệu hớng dẫn
lớp căn bản về máy tính,
mạng máy tính, Internet
- Năm 2007 -
Mục lục
II. Các khái niệm về tin học và máy tính 3
II.1. Khái niệm tin học: 3
II.2. Máy vi tính cá nhân (PC) 3
II.3. các bộ phận của máy tính 6
II.4. thiết bị lu trữ và cách bảo trì máy tính 14
II.5. Phần mềm (Software): 20
III. Hệ điều hành windows 21
III.1. Cài đặt windows xp 21
III.2. Làm quen với windows 26
III.3. DùNG CáC ứNG DụNG TRONG Windows XP 29
III.4. Làm việc với đĩa, th liệu,tập tin và mạng ngang hàng 33
III.5. Dùng các chơng trình phụ kiện Windows 40
III.6. Duy trì hệ thống 44
III.7. tiếng việt trong windows 49
IV. Mạng máy tính 51
IV.1. Lịch sử mạng máy tính: 51
IV.2. các thiết bị networking: 52
IV.3. Topo mạng (network topology) 64
IV.4. các giao thức mạng, bộ giao thức TCP/IP: 66
IV.5. Phân loại mạng máy tính: 89
IV.6. một số lệnh kiểm tra mạng 91
V. Internet 95
V.1. khái niệm về Internet 95
V.2. Yêu cầu đối với ngời truy nhập Internet: 101
V.3. Hớng dẫn sử dụng, các chức năng căn bản: 102
V.4. Hớng dẫn đổi mật khẩu truy nhập, e-mail 112
V.5. Một số dịch vụ gia tăng trên mạng 113
I.
Copyright â www.cuasocongnghe.com
2
Các khái niệm về tin học và máy tính
II. Các khái niệm về tin học và máy
tính
II.1. Khái niệm tin học:
Tin học (Computer Science) là ngành khoa học nghiên cứu các phơng pháp, công nghệ
và kỹ thuật xử lý thông tin một cách tự động.
Công nghệ thông tin (Information technology) là tập hợp các phơng pháp khoa học, các
phơng tiện và công cụ kỹ thuật hiện đại - chủ yếu là kỹ thuật máy tính và viễn thông - nhằm tổ
chức khai thác và sử dụng có hiệu quả các nguồn tài nguyên thông tin rất phong phú và tiềm
năng trong mọi lĩnh vực hoạt động của con ngời.
Bất kể một thông báo gì nhận đợc đều đợc gọi là thông tin. Thông tin có thể thu nhận
bằng nhiều cách khác nhau (thị giác, thính giác, xúc giác, khứu giác ).
Thông tin dữ liệu xung quanh chúng ta rất nhiều loại, muốn đa các dạng thông tin này
vào máy tính ngời ta phải dùng số mã nhị phân để biểu diễn. Trong máy tính phải dùng mã nhị
phân đơn giản là vì các linh kiện và vật liệu điện tử dùng để chế tạo máy tính, bộ nhớ đều chỉ
có cách thể hiện bằng hai trạng thái: đóng - hở mạch điện (ON - OFF) tơng ứng với 0 và 1.
Khi thông tin còn ít, con ngời có thể tự xử lý và họ cảm thấy không có vấn đề gì. Song
ngày nay, với sự phát triển của xã hội, thông tin ngày càng nhiều, nhiều vô kể và con ngời lúng
túng, thậm chí có lúc không xử lý nổi.
Máy tính điện tử (computer) ra đời đã giúp con ngời xử lý thông tin một cách tự động và
hợp lý, điều đó đã tiết kiệm thời gian và công sức của con ngời rất nhiều.
!"#$% &'()*+
,-,)./0*+
)1+2.3*'+4
$$4*,,)-)5%'67)()8#0$
*
92&')!,-:$$+
);<2$+))$ =+ >
+-:!$#0))?4%>#
!)!-!$%@%$!$
"A-!%5)-92B0)%>/
II.2. Máy vi tính cá nhân (PC)
(CB,3.DAC)%E-,8
$+(),*,! !1
(92%()+F2!G)H+
2!G,*,2.-)H+;9+%%>
+)+-6
Copyright â www.cuasocongnghe.com
3
C¸c kh¸i niÖm vÒ tin häc vµ m¸y tÝnh
M¸y tÝnh ®Ó bµn
2-)I.-)999.2-)J)
88'DAG-!%52-))92
+E<I-$)-92B.,-:)2-)
M¸y Laptop vµ m¸y Notebook
J+%%)H+KLI)(J+%%$
)6-*4*3K=+96-*L)MNI
K?A"'H08+%%)6-*E,)OPQ%%6A%+RS6
-+)T6U6CD+*+J+%%)6-*B%)T42JKVJASW)
92-X%#0) *'Y02))J+%%)
6-**,%-!%5=,0!,-:08+%%92
9E+#EAS)EZASIE)92B),-:2
'20
M¸y tÝnh cÇm tay
>+)H+K,*,2[+1H
I1J)*&-X2-)I>+
\0 !] 2>+,*,21%-
$&$))^9:)0E+ :+LA_9
292@%67+ )$,0!`a9,
*,2;-!9+36C+):=+-a+#0*293!(-1
0
Copyright © www.cuasocongnghe.com
4
C¸c kh¸i niÖm vÒ tin häc vµ m¸y tÝnh
Nh÷ng lîi Ých vµ h¹n chÕ cña m¸y tÝnh:
J=+&b)+4)8#005
L929,0 9208%\$0)H)>=
Lîi Ých cña m¸y tÝnh:
D>3(++!]=+
F92$ H0.3]!+?
A192)%@%%/%)(Z .92
25%+9+2+45%-X+
Fc!$$=&40&9*'Y)
G922$&$6'-'!H*\
$0+))H
!"F920\!&3d+0*&09
928+*>Z -9220,)-!!-
e=+-d+09-92&92,)%(*+0Z
-920]67]?R0+\+!)3+))+Y)
-+
#$%FA92+$29!$\$
%/%Z ,0-0]5%!-)-20E&'*,R0'>0(0
-4)=+-f1%-$9!$0R0'!9+9
2)Y$0R0'(=+-
$&F92$!$ #0>)9!
H+0)*&#$KZ -9228
-0E$gI%I!;f[838
1
'($F92$'\$ ?'h%/%Z
-9212,6f+I,*,&&
)*+),)F)'*]&$8)(&9
)'%Z -92)L+-!g)*
P92-$R0'iI.-X6C+
Copyright © www.cuasocongnghe.com
5
C¸c kh¸i niÖm vÒ tin häc vµ m¸y tÝnh
H¹n chÕ cña m¸y tÝnh
)!& f)92$)/Y1
>9$7)))L2$!&$Ha,0$+)
*&7)I*&)Lf*&++*,R0'6.0>0Z
,0-0]H6%0-4%jY,-+.0
%>Y05%)=+--%'08%]#.0G)H_
$12]0-4
II.3. c¸c bé phËn cña m¸y tÝnh
C"c bé phËn cña m¸y tÝnh c¸ nh©n
!98#0-!%5)G-!%5$!/Y8:
Pf#!]\-!%5R0+)/Y=+1!]
-!%5R0+=+2$T4k
M T!%A l )4
m k P)% n A0!
-./0
T!%9#0-!%5-'6+)+(
+A-!%5IB3;9)4-)%0!)
Chu Tr×nh §Çu vµo - Xö lý - §Çu ra
!?'+%/%260.B?-'=+A04<>0
Z)CoJiC<>0p+VOCDCqWZ H6H@!$?')%+)A&$)>9
)3)\+);03%+)B).\+)
A@)9)*,R0'0]=+Hi)
Copyright © www.cuasocongnghe.com
6
Các khái niệm về tin học và máy tính
1. !23435!
_)$.0.BOCDCq<>0))L\$0)$+
)oi)L\4)3\$0<>0+)L*,R0'=+R04
Hi
A^-0]$!%@%?'F(+]nr)kn
3,-%'>0))L704His(]nr)kn)>0))%@%
()Hi$Hi(.>0)"c,R0'+0Hi)lnlN)
>0+
6 789: !
;<$ =>23435
Thiết bị đầu vào
04<>0Z)CoJiC<>0p+>0)=+04+)&R0+
!,-:A,-:208%\$0)$),-:
>0)
!],-:>0)R0+$*.3(F
A0!
P)%
R0@
t6-+
Chuột
2L)\2:.)4a9
]3!%3!(])I9))#0,-:0!*&(
c 02!0!.00j-0!V!-+0X%+3R0+
63W*'-,202K.)463
A0!929+I-+%V)%W)%
8A9,-:0!3?)I !9--H6b
Copyright â www.cuasocongnghe.com
7
C¸c kh¸i niÖm vÒ tin häc vµ m¸y tÝnh
\+%%')%PH6)1%-0!?0R0+)4&
")!,-:K,-!\+9 ,-:%+4-0!a9u
02!-X$'5+E%'R0+,-:%R0+
?.
c-020!.!I%^-f8!_.02?
/.)4_.))#
S$+4!I%^?0>)!9R06]<$0!)
!8$K9I.-X+)$3-X+0I+)-92
020!.9a99!*@?)I%^)#0))$02
K0!H?P0!/*&Y.I*IGv
Bn phÝm
%2*i)P)%]-)
%=+\9u9.%*P)%%E-,8
9MNk%
@A
.-)%9!]%*+0A%%()F
• 4"BCA%);\)]
• 4'& C A%);80+8VFW808%jVwW80KVxW80
I?VyW)80I*@%VzW
• 4D),CA%);%%_.%A)%
/YV{M,{MlWA%)$/Y*+00!)
?9 A^%|a|p2-B>0!3?
4HiZYP'-B>0R044c,+0* +
)[24c,!& 4*,
&')%I-$2$!]$
2A180{M{l{m)/,,{MlA/Y=+%)
Copyright © www.cuasocongnghe.com
8
Các khái niệm về tin học và máy tính
)*+0)?4<24)/Y=+%{n)2)3\$0
+$.)4=+-
Máy quét
()"*2!-'+*}05]H=+!-/+I
'A^,0-+,!-/+4-92R0@42
')1)
EF G
Micro
(+)!,-:2(+]029()$0(+
H)!
Webcam
,!)!,-:9*'Y024'R0++]c
]39!!B=+P9292 %'
4)0I2)!'6
IJ
Thiết bị đầu ra
,-:>0+02\$0+3\4'(+)(
(A9-+,-:>0+R0+]3!%F
Copyright â www.cuasocongnghe.com
9
C¸c kh¸i niÖm vÒ tin häc vµ m¸y tÝnh
• )4
•
• J+
Mµn h×nh
(])4L9#0)9!%('+?298
2:]?a922:&[)42:\)
;+a991-5.2-5)B9
M¸y in
()+202\$0[)8.:9'
)0)6BA*))+-+)+))+.!
C)+)K) 6)9BJ!
Copyright © www.cuasocongnghe.com
10
C¸c kh¸i niÖm vÒ tin häc vµ m¸y tÝnh
AL$)+ $)"2M)K24 62BJ!
2M) 24 2BJ!
O*i38 O*i)L O*i)L
]!-X*i.( ]!-X
+.%1
]! -X
+.%1
]!)*'[lNN,nkN*i!
(
]!)*'[
k,~+
•
!%1
]!)*'[k
,lN+!%1
Loa
/2%+(+A192B%v I]
[ ))$]J+%@%-6)6$0/(+)Y-'
9.A^-0]0,4!9\*,:)
%':+%?$<2&,3*'-92,*,-)
3)%>(+<#0)*,\9I5%03)$0=+
-* (+?)L-)0,4.)4&
-
Thiết vào ra
!],-:$\!=+!,-:>0)),-:>0+
,-:9)+012I+013246)++$VaOAW)
=+,-:)€+
Modem
S\$09202R0+%?$*+0%$)9
+A%$L92+9)$0++$0++g
-:g0,;)H0[
$0])!0#*3 ::%(V!$]"
9+€'"+)]N)MW2)5]$0a9]3:
2)5\$00.$0]*&2R0+$
S9$0]%'02)$0++3*102R0+%
$?5\$00#%'02)$0]>0
5602$0])$0&%K)
Copyright © www.cuasocongnghe.com
11
C¸c kh¸i niÖm vÒ tin häc vµ m¸y tÝnh
c-![-,=+*69+u
),-:>0+0.*-569+u),-:>0
)692B% I )!%6]3!%
-X%)6)
1'J
6_)!%>!%=+6B%v
!%)6
Card Giao diện mạng (NIC)
A+•+$)!+B%2992]
A++$%@%*,].13*T>0,++
$,*,!.I!]92#0
I8)5!!)!.00j=+*,]
%; I%HB+
;.!'$)'),N$
Hộp m¸y chÝnh
c-90$3-4+-9+u),-:>0)a95&
-=+-+)02&9#"=+-a"-9+u),-:H
ia920&):4%';?/$9+u),-:>0+)
'-=+-
.!-)%)0!),-:>0)A801]!%)
):0$#Hi>,202>0))>0+6.0
>0
)4)),-:>0+A,-:>0))>0+]3=+
-%'])!-!%5!%L2\$09202A^
)4]3+6)+]3+(+A+6)+(
Copyright © www.cuasocongnghe.com
12
C¸c kh¸i niÖm vÒ tin häc vµ m¸y tÝnh
+X-'3,-:Hi-!3,-:O€q
++$a)+2]80)B%H,%)07)
X+0287,-:)>])
B¶n m¹ch in chÝnh (Main board)
!%9!-'39/+!]$K)!]-!
%5*a9)67+P')%>8R0+
!%)/+!]-!%5,/R0+=+
%+ VAD‚W)-!%5R0+8-'S\$0
5)[,-:>0)Z$Hi\$0C]I.\$0"C
g+-!HiA0]&"Hi3,-:H08
T4Mƒ&'&$=+!
)*O
6
.
)*O
!
?.96),0
Card Video
8+8!B)(299*'Y2:a9*91%
=+-2$\$03R0+A+6_)-!#0%
6-+6-+2:6+;+)-!#0%;+G-!#0%9
-!%502$0]C)C$0&%K%3pQ6)-!#0*2
62\$09202,)4a,0-0+!3)
-0]$!]$ 239V^u?6.O66W48
%'4+6]8?4=+-
@C.!'P)'J
Card ©m thanh
89)!,-:!%%@%5Hi)
%(+A+(+%@%0(R0+!&Hi&0.
+)*,R0')(+++a,0-:I6-)u?3)
3=+4,0H6*}0+03*0+3
Copyright © www.cuasocongnghe.com
13
Các khái niệm về tin học và máy tính
E.!'Q
II.4. thiết bị lu trữ và cách bảo trì máy tính
C"c thiết bị lu trữ:
/:;))2L\$003$2-!Hi92
P92*]\$00]$-3
-4/+8.)?:*+0<=:R0,:*]
\$0920.,-:0\
Dữ liệu máy tính
!0#0\$0)&-!3=+4']VNCW\
VQCW)*i$0)*i*VyW$192
\\)$:%(L+\]CN)Md]N)M$:%(
)-V\]:%(WP)?:00\K8!-!-
)-6
~- M-6
MNlk-6 M*-6VcPW
MNlkcP M6+-6VPW
MNlkP M+-6VPW
MNlkP M6+-6VPW
Bộ nhớ trong
Còn gọi là bộ nhớ chính (Main memory). Bộ nhớ trong của máy tính dùng để chứa chơng
trình và số liệu gắn liền với CPU để CPU có thể làm việc đợc. Đặc điểm của bộ nhớ trong là :
- Tốc độ trao đổi thông tin với CPU là rất lớn.
- Dung lợng bộ nhớ không cao.
Bộ nhớ trong hiện nay thờng đợc xây dựng với hai loại vi mạch nhớ cơ bản sau :
+ RAM (Random Access Memory): là bộ nhớ khi máy tính hoạt động ta có thể ghi vào,
đọc ra một cách dễ dàng. Khi mất điện hoặc tắt máy thì thông tin trong bộ nhớ cũng bị mất luôn.
+ ROM (Read Only Memory) : là bộ nhớ ta chỉ có thể đọc thông tin ra. Thông tin tồn
tại bên trong bộ nhớ, ngay cả khi mất điện hoặc tắt máy. Việc ghi thông tin vào bộ nhớ ROM là
công việc của các chuyên gia kỹ thuật, nhà sản xuất.
Chúng ta có thể ví: Khối CPU + Bộ nhớ trong = Bộ não con ngời.
CPU + Bộ nhớ trong chỉ huy điều khiển, tính toán, suy nghĩ và nhớ.
AL$)+ $)"RS6R5
Copyright â www.cuasocongnghe.com
14
Các khái niệm về tin học và máy tính
AT! &$U )=VRSW ATXYVR5W
c00\2\
?4)\$0Hi
c00\2\$>,2#0
) A $ ) 0 \
H0.c&2H9+I+E1
S\$0f8)2B0; &0\*&-:8+'*"B
Bộ nhớ ngoài
A_)*->!626-YC@->!,-:0
)>2)[Đặc điểm của bộ nhớ ngoài:
- Dung lợng bộ nhớ ngoài có thể rất lớn so với bộ nhớ trong.
- Tốc độ truy của bộ nhớ ngoài không nhanh bằng RAM, ROM.
Đối với con ngời ta có thể ví bộ nhớ ngoài nh các cuốn sách, các sổ ghi chép, các băng
đĩa ghi hình Con ngời không thể nhớ nhiều trong bộ nhớ trong cho nên cần phải kiến thức vào
bộ nhớ trong để xử lý cho nhanh. Tất nhiên quá trình nạp này chậm hơn so với quá trình truy
nhập bộ nhớ trong. Cac thiờt bi lu tr th ng c s dung gụm nhng loai sau:
+/
+#
+%+LVASCpqW)EAS
+4]VSZSW)ESZS
Z[\$
?@&),-:0)8I>0,DA+/
B3!%[ 92E+/+*KS0
0\=+E/*+0)06+-6>0,b)
#09E//+!)+-6
@[\$!$][\$
Z[^
?@),-:0)2))!+#
EZ[^
A@)!,-:0)20*]\$0KS00\=+
!+#)MkkP!2=++#)9g-:K9-
Copyright â www.cuasocongnghe.com
15
C¸c kh¸i niÖm vÒ tin häc vµ m¸y tÝnh
)[A^!*`%8[?'92%=\$00+#Z4
5-.0;?R0+)\$0R0+*.#0+#I!
%?$*^+%+V#5%%>+0W<+#_
)•%%I*66
H[^
Z[..XYV._3R5W
?A@<BC4(),-:0)2+ASCpqS00\=+
>0,+ASCpq)*'rnNPIƒNNP#0)i'+?
4%>#3*Ž3+ASCpq)•02=++ASCpq)\$0
0-:K?*&2+E\$0.+ASCpq
Z[._3R5!$
Lưu y<D@<EFGH0@<1 IJ)7KL
-MN=+8<G
[._$)6]._$)
?<+),-:0\92\$0.+AS!ASI-$
%@%-H9+!0")\$0)ŒAS920!\
$03.ASa9_92+ASCpqT"3XASCpq)AS)+
%?$*+01L&]+0)&+
0)AS
Z_P_
?<O<),-:0)2SZSCpqIESZS_
AS<O<BC4(_]ASCpq[$9/+\$03?V8
)kĥPWS903SZS20-)0,4+
%?$3)%292*,%(+);+8+
Copyright © www.cuasocongnghe.com
16
Các khái niệm về tin học và máy tính
;CZ_P_
Các yếu tố ảnh hởng đến hiệu suất của máy tính
T$008=+% 0!=,0)9-+.0pQ.$])]
!Hi$)\$0
Tốc độ của bộ vi xử lý
%+ )-!%5!%$$Hi\$0P!H
i92Hi~MrIml-\$0!1P!Hi~C-L92Hi[-6\
$0!1P!HiMrC-92Hil-6\$0!1*%mlC-92
Hik-6\$0
a90DAMr-f+?$~C-)DAmlC-f+?~C)
MrC-Z$0#\$0\+-!Hi-!3),-:$&R0+
.T>0,-!Hi$+-0mlC-+)ml-\$092'
!1DA9-0rkC-_9+%E-,
Dung lợng lu trữ của RAM
d]pQ>,0!)?4-.=+4T$0
08%i$+>]20)pQMl~Pa,0-0]!]?
4!13$%)Y-'3->%'Y]pQY0.
nMlPI5MNlkP92Y*2$008=+-pQb.)
)e!!5%.[+R0+9Y]pQ.)*'>0
,*$2(+$008=+-
Tốc độ đồng hồ
]!?-')5))PQQ]!)+-!
HiHi$)\$0)+]!;;-20:66+6
VTWI+6VTW
Các yếu tố ảnh hởng đến hiệu suất của màn hình
<!%(')4)I2=,0=+)4)B,3
]2'))4922:.!$8:<2)$0g
)?.)44-92#0L!%(')4=+-d]
2')++)4)7?.)4
!I2R0+\+)>]9R0:]4'92@%
3+0!(>])++))%.Ba,0-
0]4))4kn%1I?">]]20)lT
Copyright â www.cuasocongnghe.com
17
C¸c kh¸i niÖm vÒ tin häc vµ m¸y tÝnh
B¶o tr× m¸y tÝnh
!#0R0+)%'-'42'-'$008E:)!-#=+
-!%5*+0
C¸c biÖn ph¸p an toµn chung
<=9
• •\&*&)*&-
• B)B)4!%)3*B0;$
• T"5))0])
• S)!*'\+)=2*&*0&
• a]=+-)!0;0$. V‚DdW,092‚Dd;!
%92\0;$!+8:+0*8$c-:
8$=+-h,% !!1+9-9
20\$0+0)B61a,0*&9‚Ddf
B!!*8$)\\$0-+0f-:8
M`$=9
• c&2Y0]>a3E+-)%)B]%E
-,)h,K^-)%
• c&2=+-,%3B2KR09
• c&2+(><+#)E/),-:0\[)92-:
8\$0
• c&]b)4)!%)*&)-!%5
A92-f(02‘
Copyright © www.cuasocongnghe.com
18
C¸c kh¸i niÖm vÒ tin häc vµ m¸y tÝnh
B¶o tr× hép m¸y chÝnh
P'4!%H0.)!9R06]2'-'!-#)
\8#K9*&8,
<=9
• SE+#AS)SZS!`)
• <9E3*B<2)5.tUoD8%A> ++0
98%>
M`$=9
• c&9)+9,$]+
B¶o tr× mµn h×nh
)4839$[,-:*$!
)+A>%'2i-'$)4=+-*K\g09
<=9
• B)4**& 2,*$$
• <2,-:9%+9$+H+)4=+-A192)g0
)4
M`$=9
• <[+_5B))4a9922,+- -jI
)K
B¶o tr× bµn phÝm
A%.-)%8’I- -j.%92(K
<=9
• Z$-)%H0.
• S1- >+K21- .-)%
M`$=9
• <[5%%
• c&Y0]*-)%
B¶o tr× chuét
P0! 0!1%0!6702c0!R0+-#I-j-
-jf )-)-+-H6a9'b,!H)K0!6
02!=+ ,-:0!)$0!%'*&2- )-j
<=9
• S$0!
• a,0*&9$0!4I0!.!I%^
M`$=9
• <[*@(%0!
• <[20!b?9!j+
Copyright © www.cuasocongnghe.com
19
Các khái niệm về tin học và máy tính
P,B)
<2- )R0+-0!-%'$0!H0.+0F
M B)0!+
l J+0- bI30!
m bB%3=+0!-XH+#0*;;
k Aj58-0!+
n S*YI8#+0- -.-
r Aj5I-K)- -.-H6R0+0!
<I-0!)G_
~ <9B%-XI6#0*;;2*9+
AB0!)-5.
II.5. Phần mềm (Software):
Phần mềm là những chơng trình làm cho phần cứng của máy tính hoạt động đợc. Thông
thờng, phần mềm chia làm 3 loại chính nh sau:
- Hệ điều hành.
- Ngôn ngữ lập trình
- Phần mềm ứng dụng
Hệ điều hành (OS: Operating System):
Là phần mềm cơ bản, gồm tập hợp các chơng trình điều khiển hoạt động của máy tính
cho phép ngời dùng sử dụng khai thác dễ dàng và hiệu quả các thiết bị của hệ thống.
Một số hệ điều hành: MS-DOS, Windows,Unix,OS/2,Linux
Ngôn ngữ lập trình (Programming Language):
Dùng lập chơng trình cho máy tính hoạt động. Một số ngôn ngữ lập trình: C, Pascal,C++,
Visual Basic, Visual C++, Delphi,Java
Phần mềm ứng dụng (Application):
Là các chơng trình ứng dụng cụ thể vào một lĩnh vực.
- Phần mềm soạn thảo văn bản (Wordprocessing): Microsoft Word, EditPlus
- Phần mềm quản lý dữ liệu (Database Management System) : Visual Foxpro, Access, SQl
Server
- Phần mềm đồ họa: Corel Draw, PhotoShop, FreeHand, Illustrator
- Phần mềm thiết kế: AutoCad cho ngành xây dựng, cơ khí, Orcad cho ngành điện tử viễn
thông
- Phần mềm chế bản điện tử: PageMaker, QuarkPress
Copyright â www.cuasocongnghe.com
20
Hệ điều hành windows
III. Hệ điều hành windows
III.1.Cài đặt windows xp
Windows XP có các phiên bản sau:
(Xem thêm chi tiết tại />Windows XP dành cho máy đơn và hệ thống mạng, cho phép cài mới hay nâng cấp từ
Windows 98/ ME/ NT/ 2000/ XP Home. WinXP có thể cài đặt bằng nhiều cách nh: Boot từ CD
WinXP rồi tự động cài (có thời gian cài nhanh nhất); Khởi động bằng đĩa cứng hay đĩa mềm rồi
cài từ dấu nhắc DOS (thời gian cài lâu nhất); Cài mới hay nâng cấp trong Windows đã có.
Yêu cầu hệ thống
- CPU: Tối thiểu là Pentium 233MHz. Nên có Pentium II trở lên
- Bộ nhớ RAM: Tối thiểu 64MB, nên có 128MB trở lên.
- Dung lợng đĩa cứng: 1,5GB, tối thiểu khi nâng cấp từ Windows ME là 900MB.
Kiểm tra sự tơng thích phần cứng và phần mềm
Khi nâng cấp, bạn nên tiến hành việc kiểm tra máy bạn có tơng thích với WinXP hay không bằng
cách chạy Setup.exe trên đĩa CD WinXP rồi chọn mục Check system compatibility. Trình Setup
sẽ kiểm tra và liệt kê các thiết bị phần cứng và phần mềm đang có không tơng thích với WinXP,
bạn nên tháo gỡ các thành phần này rồi mới tiến hành cài đặt để tránh trờng hợp nâng cấp lên
WinXP xong là máy hết chạy, phải cài lại rất
mất thời gian. Bạn cũng có thể tham khảo danh
sách phần cứng và phần mềm tơng thích với XP
trong Website của Microsoft: .
Copyright â www.cuasocongnghe.com
21
Hệ điều hành windows
Các phơng pháp cài đặt
Clean Installation (cài sạch, mới hoàn toàn):
áp dụng cho một ổ đĩa mới mua hay mới phân vùng và định dạng lại. Bạn khởi động
bằng đĩa CD WinXP và chơng trình Setup Wizard sẽ tự động chạy hoặc khởi động bằng đĩa mềm
(hay đĩa cứng) DOS rồi chạy file Winnt.exe trong th mục I386 trên CD WinXP.
New Installation (cài mới):
Để thay thế phiên bản Windows đang chạy hay cài lên phân vùng hoặc đĩa cứng khác.
Trong Windows đang chạy (thí dụ: Windows 98/ ME ), kích hoạt file Setup.exe trong đĩa
WinXP rồi chọn mục New Installation. Sau khi cài mới, bạn phải cài lại tất cả ứng dụng mà bạn
cần chạy trong Windows XP.
Nếu bạn cài đè vào th mục Windows đã có, trình Setup sẽ xóa toàn bộ Windows cũ trớc
khi cài. Nếu muốn chạy song song WinXP và Windows 9x, bạn nên cài Windows 9x trớc, cài
WinXP sau và định dạng FAT32 cho đĩa cứng vì Windows 9x không hỗ trợ định dạng NTFS.
Upgrade (nâng cấp):
Mục đích của nâng cấp (cài chồng lên Windows cũ) là để giữ lại toàn bộ các ứng dụng và
xác lập đã có trong Windows cũ. Bạn vào Windows, chạy
file Setup.exe trong th mục gốc hay file Winnt32.exe trong
th mục I386 của của bộ cài đặt WinXP (trên CD hay trên đĩa
cứng) và chọn mục Upgrade. Khi nâng cấp, trình Setup luôn
luôn tiến hành việc kiểm tra hệ thống của bạn có tơng thích
với WinXP hay không.
Nếu ổ CD khó đọc đĩa (kén đĩa) bạn có thể chép bộ cài đặt
WinXP từ CD vào đĩa cứng rồi tiến hành cài đặt từ đĩa cứng.
Cách cài cũng giống nh trên CD nhng thời gian cài lâu hơn vì
trình cài đặt sẽ thực hiện thêm một bớc sao chép toàn bộ file
vào th mục tạm tự tạo trớc khi cài chính thức.
Tiến trình cài đặt mới hoàn toàn Windows XP từ đĩa
CD ROM
Trớc tiên bạn cần vào BIOS để chọn khởi động từ CD-ROM, sau đó đặt CD WinXP vào ổ
CD-ROM rồi khởi động lại máy tính. Bạn bấm phím bất kỳ khi màn hình xuất hiện thông báo
Press any key to boot from CD để khởi động bằng CD.
Màn hình đầu tiên của tiến trình cài đặt hiện ra, trong màn hình này, bạn có thể bấm phím
F6 để cài đặt driver của nhà sản xuất nếu bạn sử dụng ổ cứng theo chuẩn SCSI, SATA, RAID.
Sau đó Setup sẽ nạp các file cần thiết để bắt đầu cài đặt.
Trong màn hình Welcome to Setup, bạn bấm phím Enter để tiếp tục cài đặt (bấm phím F3
để thoát khỏi trình cài đặt).
Copyright â www.cuasocongnghe.com
22
Hệ điều hành windows
Trong màn hình License, bấm F8 để đồng ý với thỏa thuận về bản quyền.
Trong màn hình liệt kê ổ đĩa, không gian cha phân vùng (partition), các phân vùng hiện
có và định dạng của chúng. Bạn có thể dùng phím mũi tên chọn ổ đĩa (hay phân vùng) rồi bấm
Enter để cài đặt (hay chọn Unpartitioned space rồi bấm phím C để tạo phân vùng mới, hoặc xóa
phân vùng đang chọn với phím D). Trong trờng hợp ổ đĩa mới và bạn không cần phân vùng, chọn
Unpartitioned space rồi bấm Enter.
Nếu muốn phân vùng, bạn bấm phím C -> nhập dung lợng chỉ định cho phân vùng ->
Enter.
Bấm phím mũi tên để chọn định dạng cho phân vùng là FAT (FAT32 cho phân vùng trên
2GB) hay NTFS, có thể chọn chế độ Quick (nhanh) nếu muốn bỏ qua việc kiểm tra đĩa (tìm và
đánh dấu sector hỏng) để rút ngắn thời gian định dạng -> Enter để tiến hành định dạng.
Bạn nên chia đĩa thành 2 phân vùng, gồm: phân vùng khởi động (Primary) để cài WinXP
và phân vùng Logic (extanded) để lu trữ dữ liệu quan trọng của bạn. Nh vậy, khi WinXP bị h
hỏng bạn chỉ cần định dạng và cài lại phân vùng
WinXP, không ảnh hởng đến phân vùng dữ liệu.
Setup sao chép các file cần thiết của
WinXP từ CD vào ổ cứng. Sau khi sao chép
xong, Setup sẽ tự khởi động máy lại.
Khi khởi động lại cũng sẽ xuất hiện
thông báo Press any key to boot from CD. Lần
này, bạn đừng bấm phím nào cả để máy khởi
động bằng đĩa cứng và tiếp tục quá trình cài đặt trong chế độ giao diện đồ họa (GUI - Graphical
User Interface).
Copyright â www.cuasocongnghe.com
23
Hệ điều hành windows
Màn hình Regional and Language Options xuất hiện. Bạn bấm nút Customize để thay đổi
các thiết đặt về dạng thức hiển thị số, tiền tệ, thời gian, ngôn ngữ cho phù hợp với quốc gia hay
ngời dùng. Bấm nút Details để thay đổi cách bố trí bàn phím (Keyboard layout) -> Bấm Next để
tiếp tục.
Trong màn hình Personalize Your Software, nhập tên của bạn (bắt buộc) và tên công
ty/tổ chức bạn đang làm việc (không bắt buộc) -> Next.
Khi màn hình Your Product Key xuất hiện, nhập mã khoá cuả bộ cài đặt WinXP gồm 25
ký tự đợc kèm theo sản phẩm khi mua (in trong tem Certificate of Authenticity dán trên bao
bì).
Tiếp theo, trong màn hình Computer Name And Administrator Password bạn đặt tên cho
máy tính không trùng với các máy khác trong mạng (có thể dài tối đa 63 ký tự với giao thức
mạng TCP/IP, nhng vài giao thức mạng khác chỉ hỗ trợ tối đa 11 ký tự). Đặt mật mã của Admin
(ngời quản lý máy), nếu máy chỉ có mình bạn sử dụng và bạn không muốn gõ Password mỗi khi
chạy WinXP, hãy bỏ trống 2 ô password này (bạn xác lập password sau này cũng đợc).
Nếu máy bạn có gắn Modem, Setup sẽ phát hiện ra nó và hiển thị màn hình Modem
Dialing Information. Bạn chỉ định Quốc gia/vùng (Country/region= Vietnam), mã vùng (Area
code=8), số tổng đài nội bộ (nếu có) và chọn chế độ quay số là Tone (âm sắc).
Trong màn hình Date and Time Settings, bạn điều chỉnh ngày/giờ cho phù hợp thực tế.
Nếu bạn có card mạng, Setup hiển thị màn hình Networking Settings để cài đặt các thành
phần mạng. Bạn chọn Typeical settings để cài Client for Microsoft Networks, File and Print
Sharing, QoS Packet Scheduler và giao thức TCP/IP với cách định địa chỉ tự động.
Nếu bạn chọn Custom settings (dành cho ngời nhiều kinh nghiệm) rồi bấm Next, bạn sẽ
có thể thay đổi các thiết đặt mặc định trong màn hình Network Components bằng cách thêm (nút
Install), bỏ bớt (nút Uninstall) hay điều chỉnh cấu hình (nút Properties) các dịch vụ.
Trong màn hình Workgroup or Computer Domain, bạn đặt tên cho nhóm làm việc
(workgroup) khi kết nối mạng ngang hàng hay nhập tên Domain (hệ thống máy chủ mạng) mà
máy sẽ là thành viên.
Sau khi hoàn tất việc sao chép file, Setup sẽ tạo Start Menu -> đăng ký các thành phần
(registering components) -> lu các thiết đặt -> xóa các th mục tạm -> khởi động lại máy (bạn có
thể lấy đĩa CD WinXP ra đợc rồi đó). Khi thông báo cho biết là Windows sẽ thay đổi độ phân
giải của màn hình (mặc định là 800 x 600 hay 1024 x 768), bạn bấm OK để tiếp tục.
Màn hình chào mừng xuất hiện, bấm Next -> Nếu bạn có Card mạng hay Modem, Setup
sẽ giúp bạn cấu hình mối kết nối Internet trong màn hình How Will This Computer Connect to
the Internet?. Bạn có thể chọn Telephone Modem (nếu có modem thờng), Digital Subscriber line
- DSL (Modem DSL/ modem cáp) hay Local Area Network - LAN (thông qua mạng nội bộ). Nếu
không cần cấu hình lúc này, bấm Skip để bỏ qua.
Trong màn hình Ready to register (đăng ký sử dụng sản phẩm), bạn có thể chọn No, not
at this time để đăng ký sau -> bấm Next.
Copyright â www.cuasocongnghe.com
24
Hệ điều hành windows
Trong màn hình Who will use this computer?, bạn có thể thiết lập đến 5 tài khoản ngời
dùng (nếu có nhiều ngời dùng chung). Tên (Your name) có thể dài 20 ký tự (không đợc có ký tự
đặc biệt nh: * +, /: ; < = > ? [ ] |) và không đợc trùng nhau -> Next -> Bấm Finish để hoàn tất
và đăng nhập vào tài khoản bạn vừa tạo.
Sau khi đăng nhập, bạn phải đăng ký quyền sử dụng hợp pháp Windows trong một thời
gian hạn định, thí dụ: 30 ngày (xuất hiện ở system tray thông báo 30 days left for activation)
bằng cách bấm vào cái biểu tợng thông báo (hình chiếc chìa khóa) và thực hiện theo hớng dẫn.
Sau khi đăng ký sẽ không còn thấy thông báo này.
Đến đây xem nh việc cài đặt Windows XP đã hoàn tất, bạn có thể khởi động máy lại lần
nữa và hởng thụ thành quả của mình.
Copyright â www.cuasocongnghe.com
25
