Những thay đổi cơ thể
của tuổi dậy thì

Dậy thì là một quá trình
biến đổi về thể chất và
trưởng thành v
ề sinh dục,
để trở thành một người
lớn. Trong quá trình dậy
thì toàn bộ cơ th
ể của bạn
s
ẽ phát triển nhanh chóng
về thể chất như là kích
thước và trọng lượng
xương, bộ máy sinh dục, và các đ
ặc tính sinh dục
phụ, về tâm lý tình cảm … nói chung là rất nhiều
thứ trong một, vì vậy hãy chuẩn bị đương đ
ầu với
mọi thử thách nhé.
Nếu bạn thuộc các nước “đang phát triển”, nghĩa là
đang hoặc chuẩn bị dậy thì, thì bài viết này là dành
cho bạn, bằng không thì … biết hết rồi còn gì.
Nhìn chung dậy thì ở nữ bắt đầu từ độ tuổi 8-11 (một
số bạn gái có thể bắt đầu từ lúc 6 tuổi). Nam thường
dậy thì sau nữ một vài năm khoảng từ 11-14 tuổi. (Ở
đây là nói đến bắt đầu dậy thì theo khoa h
ọc nha, chứ
không phải biểu hiện đầu tiên rõ ràng nhất là “nguyệt
san” ở nữ và “núi lửa phun trào” ở nam). Phần đông

chúng ta hoàn tất quá trình dậy thì trước khi bước
sang tuổi 20, nhưng mà cũng có một số trường hợp
kết thúc muộn hơn - mọi người thường hiểu lầm rằng
tuổi dậy thì kết thúc sớm nhưng thật ra nó muộn hơn
họ tưởng. Cả quá trình kéo dài một số năm và
thường là tuân theo một thứ tự nhất định đối với tất
cả mọi người.
Dậy thì ngày nay sớm hơn rất nhiều so với trư
ớc đây,
đặc biệt là đối với nữ. So với 200 năm trước thì tuổi
dậy thì bây giờ sớm hơn tới 6 năm. Có rất nhiều giả
thuyết cố gắng giải thích tại sao như dinh dưỡng đầy
đủ hơn, xã hội phát triển hơn … cái chúng ta biết
được là tuổi dậy thì hiện nay đến sớm
hơn ngày xưa những vẫn chưa ai hiểu
tường tận tại sao nó lại xảy ra như vậy,
hãy coi là “trời sinh ra thế” nhé.
Sau đây chúng ta cùng “nghiên cứu” từng bước về
dậy thì, nhưng hãy quan tâm đến “cái gì” xảy ra hơn
là “khi nào” xảy ra. Bởi chúng ta có thể thấy một hiện
tượng này nọ xảy ra sớm hơn hoặc muộn hơn so với
“cột mốc” chung - hoàn toàn OK. Nếu bạn vẫn còn
băn khoăn thì hãy đi tư vấn hoặc thăm khám tại các
cơ s
ở y tế, bác sĩ sẽ giải thích tất cả, tuỳ theo từng cá
nhân, xem có sớm quá hay muộn quá không, hay chỉ
là … sợ quá thôi.
Các giai đoạn dậy thì ở bạn gái:
Núi đôi: Bằng chứng đầu tiên của dậy thì là núi đôi
bắt đầu chuyển mình từ … đồng bằng, chỉ nhu nhú

một chút như có hạt gì đó nằm ngay dưới vị trí sẽ là
đỉnh núi (thường là bên mọc trước bên mọc sau,
chẳng bao giờ cùng lúc đâu). Trong quá trình lớn
mạnh của núi đôi, thế nào cũng cảm thấy căng tức
hoặc hơi đau một chút. Suốt cả thời gian dậy thì, núi
đôi không ngừng phát triển và thay đổi “kiểu dáng” cả
về quầng, và núm. Cho tới cuối dậy thì, về căn bản
núi đôi đã phát triển xong về kích thước và hình dáng
“đặc thủ” của mỗi người. Dĩ nhiên về sau này còn
nhiều yếu tố tác động như: già đi này, thay đổi hóc
môn này, mập lên, sinh con đẻ cái …. đấy là chuyện
về sau.
"Rừng rậm" nhiều khu vực: Kho
ảng 6 tháng sau khi
“núi đôi” thức dậy, rừng thưa bắt đầu trổ lá. Ở một số
thiếu nữ, rừng thưa lại mọc trước “núi đôi”, cũng là
bình thường. Rừng thưa (lông mu) thường mọc xung
quanh “động đào” và đôi khi mọc ra gần hậu môn và
đùi trong. Rừng mới: mu, nách, chân thường là “c
ứng
cáp” và đen hơn các vùng khác của cơ thể.
Kinh nguyệt: Lần thấy “nguyệt san” đầu tiên thường
là sau khi “núi đôi” phát triển khoảng 2 năm, khởi đầu
bằng lần rụng trứng đầu tiên (ai mà phát hiện được
cái vụ này) sau đó thể hiện mình bằng “nguyệt san”.
Hầu hết “áo dài” thấy “nguyệt san đời đầu” ở tuối 9
đến 16. Nếu bạn gái nào nhẹ cân “suy dinh dưỡng”
hoặc ăn kiêng, vận động quá mức, thì “nguyệt san”
chưa bắt đầu được vì cơ thể phải tích luỹ đủ lượng
mỡ cần thiết.

Thay đổi về “kích thước” và “kiểu dáng” cơ thể:
Trong quá trình dậy thì, cơ thể sẽ cao lên và phát
triển những đường nét. Nhìn chung khi bắt đầu thấy
“nguyệt san” thì các bạn gái cũng đã phát triển gần
xong về chiều cao và khối lượng xương (không giống
như giới “mày râu” phải đến cuối thời kỳ dậy thì họ
mới chịu dừng to cao).
Khi cơ thể và các đường nét đột ngột thay đổi, “chị
em” thường cảm thấy “kỳ kỳ thế nào ấy”, cứ như là
mình đội lốt ai đó trong một thời gian. Cánh tay, bàn
tay, cẳng chân, bàn chân thường phát triển “đi trước”
các bộ phận khác. Hông nở ra tích mỡ giúp cho
“nguyệt san” xuất hiện đều đặn để trở thành “người
l
ớn”. Đôi khi “chị em” cảm thấy khó chịu khi “chất béo”
cứ tập trung không đúng chỗ chút nào. Cho đến khi
tuổi teen đã qua thì mọi chuyện lại đâu vào đấy ý mà.

Cả bạn trai và bạn gái:
Những thay đổi trên da: Hóc môn thường tìm cách
“thể hiện mình” trên bề mặt da, các tuyến nhờn phát
triển như chưa bao giờ nổi dậy v
à gây cho chúng ta ít
nhiều phiền toái. Việc da trở nên nhờn và nhiều dầu
là quá bình thường, thậm chí ra nhiều mồ hôi và …
có mùi nữa, đơn giản là hóc môn được đ
ưa vào trong
máu một lượng nhiều chưa từng thấy từ trước đến
giờ. Chuyện mọc trứng cá, và "thoảng hương ngọc
lan" ở tuổi dậy thì là bình thường như là trên trời có

… mây trắng và nắng vàng ấy mà.
Đối với nhiều bạn nam nữ, thời kỳ dậy thì là một thời
kỳ … “căng thẳng và bực mình”. Vẫn biết phát triển l
à
tốt nhưng dậy thì cũng "khuyến mại" cho
ta không ít bất ổn về “tâm lý tình củm” nữa. Cơ thể
phát triển quá nhanh và dường như không kiểm soát
nổi khiến chúng ta cảm thấy rất khó xử. Tự bảo bản
thân phải chấp nhận một thân hình “chẳng giống ai”,
“còn xa mới lý tưởng” chẳng dễ dàng chút nào, chí ít
là trong giai đoạn này.
Cảm thấy ngượng nghịu, khó coi hoặc không bằng
lòng về hình thức của mình ở tuổi dậy thì là những
cảm giác rất bình thường và hay gặp. Tuổi teen phải
tăng cân nhanh, ăn nhiều để đảm bảo cho nhu cầu
đột biến của cơ thể trong thời điểm này, thế nhưng
nếu bạn bè và xã hội quanh ta lại cho rằng thân hình
thon thả gọn gàng mới là lý tưởng thì thật là “thảm
hoạ nhất thời”.
Mụn trứng cá, đổi giọng, “lông tóc móng”, những giai
đoạn phát triển “đa dạng” của núi đôi (thậm chí là
không chịu phát triển), dựng cột buồm bất ngờ hay
nguyệt san không đúng lúc đúng chỗ … tất cả đều
gây cho ta cảm giác “ơ, mình làm sao thế này”. Bạn
bè và người lớn cho dù vô tình hay hữu ý đều khiến
ta có cảm giác họ tất thảy đều chú ý đến “cơ thể bất
trị” của mình, làm cho chúng ta thấy thật là … cứ như
ca sĩ bị rọi đèn sáng choang trên sân khấu vậy, đến
cái mụn bé tí cũng không giấu được.
Có khi mẹ muốn con gái mình dùng “đồ em bé” trước

khi “áo dài” nhận ra “nhu cầu của mình” (mà có khi
mình chẳng bao giờ muốn thử mấy cái đồ đó); có khi
một ông bố sơ ý cho cả “làng nư
ớc” biết hôm qua con
trai mình có “núi lửa phun trào”. Kiểu kiểu như vậy
làm cho chúng ta cảm thấy khó chịu với cả “xã hội”,
cứ muốn quan tâm đến cái vấn đề “nhớn” của mình.
Trong thời niên thiếu, cuộc đời thật đơn giản, ta
chẳng phải lo về những thứ đại loại như “mùi hương
cơ thể”, mụn chứng cá, hay nguyệt san. Ngoài ra lại
có thêm những cảm giác “yêu đương giới tính” tự
nhiên xuất hiện nữa chứ, rồi thì người khác “chú ý”
đến mình …. luôn luôn làm cho chúng ta cảm thấy
khó xử thế nào ấy. Rất nhiều bạn chúng ta đã từng
căm ghét cơ thể mình, hoặc cảm thấy cái chỗ “liên
tục phát triển” của mình” như “núi đôi”, “rừng rậm
nhiệt đới” … thật là thô thiển, rồi thấy rất hổ thẹn với
những sự “tiến bộ” này. Một số bạn lại ước gì mình
cứ mãi là “con dế vô tư” không cần thành người lớn
nữa, đặc biệt là về hình dáng cơ th
ể. Nhiều khi những
vấn đề thiên hạ quan tâm làm mình khó chịu: cứ
muốn mình phải thật vui vẻ công bố “tình hình phát
triển” trong khi mình chẳng hứng thú gì, hoặc muốn
giấu những cái mình chẳng thể giấu được hoặc chí ít
là chẳng muốn giấu làm gì.
Một số teen phát triển sớm hơn hoặc muộn hơn số
đông còn chịu nhiều áp lực hơn chúng bạn. Dậy thì
muộn thường có cảm giác và bị đối xử như trẻ con –
so sánh với bạn bè, anh chị em khác. Dậy thì sớm lại

hay là tâm điểm cho những trò đùa, trêu ghẹo giới
tính.
Còn chuyện này nữa, vì “mày không râu” thường “trổ
mã” muộn hơn “áo dài”, mà “áo dài” thì nhiều khi
chẳng để ý đến vấn đề này, thế nên đôi khi “mày
không râu” bị “áo dài” tấn công trước mà chẳng hiểu
cơ sự ra làm sao vì mình đã … muốn như thế đâu.
Vậy thì:
Dậy thì - và những gì chúng mình sẽ trải qua – kiểu g
ì
cũng phải xảy ra. Cơ thể của chúng ta được lập trình
để đến một thời điểm nào đó - sẽ trưởng thành như
một người lớn thực thụ. Chúng ta chẳng thể bỏ qua
cũng như kiềm chế được quá trình dậy thì; b
ất kỳ một
hành động nào như: nhịn ăn quá mức để không lên
cân, không phát tri
ển “núi đôi”, hay ngăn chặn “nguyệt
san” chỉ làm cho chúng ta ốm bệnh mà thôi chứ
chẳng ngăn đư
ợc sự phát triển. Chúng ta cũng chẳng
thể “đẩy nhanh tiến độ” bằng cách uống thảo dược
hay hóc môn này nọ hay thử l
àm cách này cách khác.
Đôi lúc ta cảm thấy giai đoạn dậy thì dường như kéo
dài vô tận, nhưng thực ra nó cũng ngắn thôi, bằng
khoảng 1/15 cuộc đời, có nghĩa là ngắn hơn th
ời gian
học tiểu học. Dậy thì rồi cũng chấm dứt và ai c
ũng chỉ

phải “nếm mùi” một lần duy nhất. Điều đó không có
nghĩa là sau này ta không thèm “thay đổi nữa”, đơn
giản là sau dậy thì ta có thể thư giãn hơn vì không
bao giờ phải chịu đựng sự biến chuyển to lớn
nhường ấy trong thời gian quá ngắn như vậy. (ở đây
không tính đến chửa đẻ và những biến cố đột xuất
trong đời nha).
Ông trời đã lên lịch “dậy thì” cho tất cả mọi ngư
ời, cho
dù ta muốn sao đi nữa, không thể cưỡng nổi “ý trời”,
cứ thế mà … vui vẻ làm theo nhỉ.