Cô bé Tự Lập (3 - 4 tuổi)
Có 2 động cơ khiến bé gái
3-4 tuổi trở thành Cô bé tự
lập. Một là do trẻ luôn có
lòng khát khao bẩm sinh
được tự mình làm nhiều việc hơn. Động cơ thứ
hai thuộc về cha mẹ, cha mẹ nào cũng khuyến
khích con trẻ tự lập bởi lẽ đó là phần chính yếu
của cuộc sống trẻ sau này.
Quan điểm của cha mẹ về sự độc lập của con được
chia thành 3 lọai khác nhau:
Nghiêm khắc: Những phụ huynh này muốn con
tự lập càng nhanh càng tốt. Ngay từ nhỏ họ đã cố rèn
luyện sao cho bé mới là “trẻ con” thành “đứa trẻ
chững chạc” chỉ trong ngày một ngày hai. Nếu tự
mình làm được nhiều việc thì được khen thưởng,
trường hợp ngược lại thì sẽ bị phạt mỗi khi bé nhõng
nhẽo hoặc cái gì cũng chờ đợi sự phụ giúp của bố
mẹ.
Thực tế: Cha mẹ nhận biết sự tự lập của bé là
một quá trình tịnh tiến. Họ chịu bỏ thời gian để hướng
dẫn, chờ đợi sự tiến bộ của con và không bao giờ so
sánh con của mình và những đứa trẻ khác.
Bình thường: Cha mẹ cứ để trẻ phát triển theo
tốc độ riêng của chúng và không tạo ra cho trẻ bất kỳ
áp lực nào. Những vị phụ huynh này luôn nghĩ tuổi
thơ là tuổi của hạnh phúc, vui chơi và không nên
“huấn luyện” khắc khe và giao cho trẻ công việc nhà.
Dù bạn thuộc tuýp người nào thì điều chắc chắn xảy
ra là con bạn luôn cần sự hướng dẫn, khuyến khích
của bạn để trở thành một con người độc lập.
Nhu cầu của trẻ:
Luôn quan tâm đến nhu cầu tình cảm của bọn trẻ.
Nếu quan sát bạn sẽ thấy rằng một đứa bé không tự
tin sẽ càng lo lắng, sợ hãi hơn khi nó cảm nhận được
cha mẹ trông chờ vào nó quá nhiều; nhưng tình
huống tương tự lại là sự khuyến khích đối với trẻ tự
tin, mạo hiểm và độc lập trong suy nghĩ. Vì vậy, áp
dụng phương pháp nào là còn tùy thuộc vào tính tình
của trẻ.
Cha mẹ nên
dạy cho con
cách tự lập.
Ví dụ: “Thay
vì phải ngồi
đợi mẹ mang
nước cam
đến cho con
thì con có th
ể
tự mình đi l
ấy
cho mình.
Việc không
khó chút nào,
ch
ỉ cần mở tủ
lạnh và lấy ly
nước cam
Ngoài ra, những nguyên nhân về tâm
lý cũng ảnh hưởng rất lớn đến sự
phát triển khả năng tự lập ở trẻ:
Bệnh tật: Cha mẹ và những
người thân thường làm giúp bé mọi
việc khi thể trạng bé ốm yếu, tội
nghiệp khi thấy bé phải tự làm việc gì
đó. Và thế rằng bé chẳng thể nào tự
lập được bởi bé không tin tưởng vào
bản thân mình và ngại khó; việc gì bé
cũng yêu cầu người khác giúp đỡ.
Rủi ro: Mối nguy hiểm luôn rình
rập con trẻ dù rằng bé chỉ loanh
quanh trong nhà. Mỗi lần đau là mỗi
lần sợ hơn. Dạy trẻ đừng nên quá
mạo hiểm nhưng lưu ý rằng không
nên bắt bé ngồi im một chỗ, không
được làm gì cả vì như vậy cũng làm
cho bé thiếu tự lập.
mẹ đã vắt
sẵn cho con
mà thôi”.
Hoặc “Nếu
con tự mình
dọn dọn đồ
chơi nhanh
gọn thì con
sẽ có thêm
một ít thời
gian để xem
ti vi. Còn cứ
lề mề mãi thì
con sẽ mất
đoạn đầu
hoặc phải đi
ngủ”.
Học hỏi điều khó: đừng đòi hỏi trẻ có thể làm
nhiều việc cho bản thân mình, cha mẹ nên hạ thấp
tiêu chuẩn của mình đến mức hợp lý. Dần dần bé sẽ
ngày càng tự lập hơn.
Cha mẹ nên làm gì?
Một đứa bé rất sợ thất bại hoặc kém cỏi hơn so với
anh chị em hoặc bạn bè. Giúp bé hiểu rằng không ai
có khả năng làm tốt hết tất cả mọi việc, thất bại là mẹ
thành công và nhất định lần sau bé sẽ làm tốt hơn.
Trong một số trường hợp trẻ không hiểu tại sao
chúng phải tự lập, bạn cần những giải thích đơn
giản để trẻ nhận thức sự cần thiết của tự lập và cố
gắng phát huy nó.
Và điều quan trọng là đừng nên trông chờ trẻ quá
nhiều hoặc khi chúng con quá bé. Những việc đối với
người lớn chúng ta quá đơn giản như cởi vớ, cởi giày
lại là việc lớn đối với những đứa trẻ 3 tuổi. Bé cần
thời gian để nắm vững mỗi công việc một. Nhưng đôi
khi cứ không phải việc bé có thể làm là bé thích làm.
Mỗi đứa trẻ có một tốc độ phát triển riêng trong quá
trình hình thành khả năng tự lập vì thế cha mẹ cần
phải quan sát để giúp bé.