Góp vốn dễ, rút ra khó
Khi cùng góp vốn mở công ty, không ít người cứ nghĩ rằng
nếu mai sau trục trặc hoặc lỡ như “cơm không lành, canh
không ngọt” thì lúc đó sẽ“a-lê-hấp” ra khỏi công ty. Nhưng
kinh doanh không hề đơn giản. Chính cách nghĩ sai lầm này
đã khiến cho họ phải trả giá, thậm chí mất hết cả tiền bạc,
vốn liếng.
Rút ngang: Không cho phép!Cách đây mấy năm, thấy thị trường
nước tinh khiết ngon ăn, chị Linh cùng với anh bạn Kiên bàn
nhau đầu tư vàomặt hàng này. Hai bên thỏa thuận chị Linh sẽ
góp tiền, còn anh Kiên sẽgóp công vì có hiểu biết về kỹ thuật sản
xuất nước. Kết quả sau đó làmột công ty trách nhiệm hữu hạn
chuyên sản xuất nước tinh khiết ra đời.Mặc dù danh nghĩa là
giám đốc nhưng hầunhư mọi công việc chị Linh đều tin tưởng
phó mặc cho anh Kiên điềuhành, thực hiện. Tổng cộng chị Linh
đã đưa cho anh Kiên hơn 100 triệuđồng để mua máy móc và
trang trải một số chi phí cho việc thành lập,hoạt động của công ty.
Tuy nhiên, “cuộc hôn nhân” kéo dài khoảng hơn một năm thì bắt
đầu rạn nứt. Sự việc nghiêm trọng đến mứcchị Linh phải gửi đơn
ra tòa yêu cầu được trả lại phần vốn góp của mìnhvà coi như
mình “không còn là thành viên công ty, không còn quyền lợi,nghĩa
vụ gì nữa trong công ty”. Sở dĩ có chuyện như trên là vì, theotrình
bày của chị Linh, anh Kiên đã có một số hành vi tùy tiện như:
sửdụng con dấu và giả mạo chữ ký giám đốc để mua bán hàng
mà không đưa vào sổ sách công ty; tự ý đưa vốn cho người
ngoài vay mượn; chiếm giữ giấy tờ, sổ sách của công ty…
Nói tóm lại, chị Linh hầu như không có quyền hành cũng như
không biết gì về hoạt động của công ty mặc dù tiền vốn do chị
hoàn toàn bỏ ra Dù bức xúc và thiệt thòi nhưng yêu cầu của chị
Linh lại trái luật. Tòa án Nhân dân TP HCM đã bác yêu cầu của
chị Linh vì cho rằng số vốn chị bỏ ra thực chất đã chuyển hóa
thành tài sản của công ty. Mà đã là tài sản của công ty thì không
thể “rút ngang”như vậy được. Chị Linh đành ngậm đắng nuốt cay
nhìn tài sản của mình bị rứt ra từng ngày mà chịu bó tay.
Một trường hợp khác tương tự. Năm 2002,bà Hà bỏ ra 42 lượng
vàng SJC cùng với người bạn mở một công ty tư vấn Người kia
được bầu làm giám đốc, còn bà Hà giữ chức chủ tịch hội đồng
thành viên. Mặc dù số vốn chiếm tới 52% tổng vốn góp và trên
thực tế chỉ có mình bà Hà bỏ vốn ra nhưng mọi việc quản lý, điều
hành bà Hà hầu như đều không được biết Đến khi công ty thua
lỗ, nợ nần đầm đìa thì bà Hà mới tá hỏa, xin được rút vốn. Yêu
cầu của bà Hà cũng đã không được tòa chấp nhận.
Mua lại: Không đời nào!
Cách đây bốn năm, ông Dũng cùng với sáu người bạn lập một
công ty trách nhiệm hữu hạn về phần mềm tin học. Với số vốn
góp khoảng trên nửa tỷ đồng, chiếm 36% trong tổng vốn góp, ông
Dũng được các thành viên bầu làm giám đốc công ty. Nhưng chỉ
được một thời gian sau thì giữa ông Dũng và các thành viên bắt
đầu hục hặc. Thấy khó có thể “đi chung đường”, ông Dũng xin rút
khỏi công ty bằng cách chuyển nhượng phần vốn góp của mình
cho các thành viên công ty theo đúng như quy định của pháp luật.
Đề nghị này được các thành viên nhất trí. Tuy nhiên, dùng dằng
mãi lời đề nghị vẫn không được thực hiện. Vậy là ông Dũng đâm
đơn kiện các thành viên công ty ra tòa. Khổ nỗi tại phiên tòa ông
Dũng đã không có chứng cứ rõ ràng thể hiện việc các thành viên
nhất trí mua lại phần vốn góp của ông. Chẳng những vậy, các bị
đơn đều phản tố và không đồng ý việc mua lại đó. Và tại phiên sơ
thẩm cách đây không lâu, Tòa án Nhân dân TP HCM đã bác toàn
bộ yêu cầu của ông Dũng. Ông Nguyễn Công Phú, Phó chánh
Tòa Kinh tế, Tòa án Nhân dân TP HCM cho biết tranh chấp trong
nội bộ công ty, đặc biệt về vốn góp như nói trên là một dạng tranh
chấp đang rất phổ biến. Hầu hết các yêu cầu về việc xin rút vốn
đều bị tòa bác với lý do việc đó không đúng quy định của pháp
luật.
“Góp vốn làm ăn cũng giống như một cuộc hôn nhân. Chỉ khác,
đến khi trục trặc thì việc chia tay giữa những người hùn hạp khó
hơn nhiều so với ly hôn. Nếu vợ chồng mâu thuẫn trầm trọng thì
tòa phải cho ly hôn nhưng với công ty thì khác. Luật không cho
phép các thành viên tự ý muốn rút ra khỏi công ty lúc nào cũng
được, kể cả khi mâu thuẫn đã trở nên trầm trọng”, ông nói. Trong
trường hợp “cơm không lành canh không ngọt”, theo ông Phú, chỉ
có bốn giải pháp được pháp luật cho phép là: chuyển nhượng
vốn; công ty mua lại phần vốn góp; được chia giá trị còn lại sau
khi công ty giải thể và giảm vốn điều lệ.
Tuy nhiên, các giải pháp này đều rất khó thực hiện vì muốn thực
hiện thì phải đạt được sự đồng thuận của các thành viên cũng
như thỏa mãn một số điều kiện của pháp luật (ví dụ,phải có kiểm
toán để chứng minh rằng ngay sau khi hoàn trả phần vốn góp cho
thành viên, công ty vẫn đảm bảo thanh toán đủ cho các khoản nợ
và các nghĩa vụ tài sản khác).
Đó là những điều không thể không nhớ trước khi đặt bút “se
duyên”.