Cập nhật phần mềm để máy tính luôn an toàn
Ngoài việc cài đặt các phần mềm bảo mật, cách tốt nhất để ngăn
chặn phần mềm nguy hại tấn công máy tính là duy trì một hệ thống
Windows luôn được cập nhật đầy đủ các bản vá. Điều này cũng bao
gồm việc cập nhật bản vá cho các ứng dụng không phải của
Microsoft.

Tuy nhiên, đôi khi các thiết lập cập nhật mặc định trong những ứng dụng này có thể mang lại
cho máy tính của bạn những phiền toái như lỗi phần mềm, hỏng đĩa cứng hoặc những tính năng
mới không được chào đón như Windows Genuine Advantage. Sau đây là vài ứng dụng quan
trọng (có cả Windows) và quá trình cập nhật của chúng, cũng như những điều mà bạn cần biết
rõ và mong đợi từ mỗi hãng sản xuất ứng dụng.
CẬP NHẬT WINDOWS:
Microsoft thường phát hành các bản cập nhật bảo mật cho Windows, Office và Internet Explorer
vào thứ 3 của tuần lễ thứ 2 mỗi tháng. Cũng có nhiều trường hợp, hãng phát hành các bản vá
khẩn cấp không theo đúng chu kỳ. Cách tốt nhất để nhận được các bản vá này là thiết lập hệ
điều hành Windows mà bạn sử dụng (có thể là XP, Vista hoặc tương lai là Windows 7) tự động
tải xuống và cài đặt ngay khi chúng được công bố. Tuy nhiên, Microsoft cũng cung cấp vài tùy
chọn khác để bạn cân nhắc.
Trước tiên, bạn hãy kiểm tra tình trạng hiện tại của tính năng Automatic Updates trong Windows:
1. Nhấn
Start
, rồi sau đó nhấn
Control Panel
.
2. Tùy thuộc vào chế độ hiển thị của Control Panel (Classic hay Category), thực hiện theo một
trong cách sau:
- Với chế độ Classic, bạn nhấn
Automatic Updates or System. Automatic Updates.
- Với chế độ Category, bạn nhấn
Performance and Mainterance.System. Automatic Updates

.
Microsoft khuyến cáo người dùng nên để Windows tự động tải xuống và cài đặt các bản cập nhật
và bản vá lỗi được khuyến nghị. Sau đây là những chọn lựa khác.
TINH CHỈNH CẬP NHẬT TỰ ĐỘNG
Trong một số trường hợp, có thể bạn không muốn Windows Update tự động xuất hiện. Ví dụ,
các thay đổi đối với trình duyệt Internet Explorer hoặc cài đặt liên quan đến giao thức mạng TCP
sẽ phá hỏng các kết nối tường lửa của ứng dụng/thiết bị của hãng thứ 3 đến internet. Nếu thích
chờ đợi trong vài ngày để đảm bảo rằng bản cập nhật mới không có trục trặc gì, bạn có thể chọn
phương án thứ 2 của Automatic Update là tải về các cập nhật đó nhưng sẽ cài đặt chúng sau (khi
bạn yêu cầu). Nếu chọn cách này, một biểu tượng cái khiên màu vàng với dấu chấm than đi kèm
sẽ xuất hiện trên khay hệ thống khi máy tính của bạn tải về một cập nhật mới. Biểu tượng này sẽ
tồn tại ở đó cho đến khi bạn chọn
một hành động thích hợp.
Các cập nhật này sẽ tồn tại trên
máy tính cho đến khi bạn nhấn
chuột lên biểu tượng cái khiên màu
vàng hoặc cho đến khi khởi động lại
máy. Lúc đó, bạn sẽ thấy một hộp
thoại yêu cầu chọn chế độ cài đặt
là Express hay Custom. Phương án Express
sẽ cài đặt các cập nhật đúng như Microsoft
cung cấp, trong khi đó phương án Custom
cho phép bạn xem xét và chọn các thành
phần cụ thể (phù hợp khi bạn muốn tránh
một gói dịch vụ mới có vấn đề).
Lựa chọn thứ 3 là buộc Windows phải thông
báo cho bạn bất cứ khi nào các bản vá mới
xuất hiện, nhưng không yêu cầu HĐH phải
tải xuống hay cài đặt chúng. Trong trường
hợp này, bạn sẽ thấy một danh sách bản

sửa lỗi mới, kèm theo tên là số hiệu
Knowledge Base để bạn có thể tham khảo
thêm thông tin nếu muốn. Bạn có thể bỏ
chọn bất kỳ bản vá hay bản cập nhật nào
nếu không muốn tải về và cài đặt. Tuy
nhiên, Microsoft sẽ khuyến cáo bạn cập nhật chúng vào lần sau khi có một bản vá mới hoặc khi
bạn tự đánh dấu chọn bản vá đó.
Phương án thứ 4 chỉ đơn giản là vô hiệu hóa tính năng Automatic Updates. Việc làm này sẽ hoàn
toàn trút bỏ gánh nặng của việc tiếp nhận các cập nhật bảo mật mới khỏi người dùng máy tính,
song cái giá phải trả cho lựa chọn này là hệ thống sẽ dễ bị tấn công từ các phần mềm nguy hại.
TỰ KIỂM TRA CẬP NHẬT
Microsoft duy trì 2 website khác nhau để bạn có thể tìm các bản vá mới nhất. Microsoft Update
(
update.microsoft.com
) cung cấp các bản cập nhật bảo mật mới nhất cho HĐH cũng như cho
những sản phẩm Microsoft là Office và Internet Explorer. Khi được hiển thị trong trình duyệt IE,
website này sẽ quét kiểm tra hệ thống của bạn thông qua một thành phần ActiveX, sau đó hiển
thị các bản cập nhật cần tải về, yêu cầu bạn cài đặt với 2 tùy chọn là phưong án Express và
Custom được nêu ở mục trên.
Lưu ý, nếu bạn dùng Firefox, website này sẽ không hoạt động. Thay vào đó, bạn phải sử dụng
một tiện ích bổ sung để mở một phiên bản làm việc của Internet Explorer trên trang chủ
Hình 1: Đối với hầu hết người dùng, điều tốt nhất nên làm là
để Windows cài đặt các bản cập nhật bảo mật cho HĐH dù
còn có nhiều tùy chọn khác.
Microsoft Update.
Nếu bạn không muốn mở Internet
Explorer hoặc nếu bạn muốn dùng
một trình duyệt khác, hãy đến
website thứ hai là Microsoft
Download Center

(
find.pcworld.com/62865
).
Tại đây, bạn nhấn Download
Categories ở phía trên thanh công
cụ, và chọn Windows Security
Updates từ trình đơn thả xuống. Có
nhiều bản cập nhật không dành cho
máy tính của bạn, nhưng bạn dễ
dàng tìm thấy bản cập nhật quan
tâm trong danh sách này.
TRÁNH RẮC RỐI
Nếu nhận thấy một bản cập nhật
hay bản vá mới phù hợp với Vista
nhưng lo ngại các ứng dụng hiện
tại không thể làm việc với chúng,
bạn có thể làm theo vài phương án
sau.
Bắt đầu bằng việc thiết lập
Windows Automatic Updates chỉ tải
xuống mà không cài đặt hoặc chỉ
thông báo cho người dùng. Tại dấu
nhắc, bạn chọn Custom, hủy chọn
đối với bản cập nhật mà bạn muốn
trì hoãn hoặc không muốn sử dụng,
sau đó cài đặt phần còn lại của bản
cập nhật. Bạn có thể sẽ nhận được
nhiều cảnh báo để tải về và cài đặt
các bản cập nhật còn lại, nhưng
bạn hoàn toàn có thể khước từ

chúng.
Nếu một bản cập nhật mới vừa
được cài đặt dẫn đến vài trục trặc,
bạn có thể thực hiện từng bước để
khắc phục. Nếu Windows System Restore đã được mở (
Start.All Programs.Accessories. Systems
Tools
), bạn có thể đưa hệ thống quay về trạng thái "khoẻ” mạnh trước khi cài đặt bản cập nhật
đó, tuy nhiên làm như vậy cũng có thể gỡ bỏ mọi phần mềm mới vừa được cài đặt.
Một cách khác, có thể dễ thực hiện hơn, đó là hủy cài đặt đối với bản cập nhật đó. Bạn mở
Control Panel.Add or Remove Programs,
sau đó đánh dấu chọn vào hộp thoại Show updates ở
phía trên đầu cửa sổ, sau đó trong danh sách các trình ứng dụng đã cài đặt bạn sẽ có thêm danh
Hình 3: Thi thoảng, các bản cập nhật cũng mang đến rắc
rối. Tuy nhiên, bạn có thể "quay ngược" thời gian bằng cách
sử dụng tính năng Add or Remove Programs trong Control
Panel.
sách các cập nhật Microsoft. Các bản cập nhật Windows Updates được nhận diện bằng số thứ tự
cập nhật và ngày, tháng. Bạn chọn bản cập nhật có số hiệu cao nhất (hay gần ngày hiện tại
nhất) và nhấn nút
Remove.

Khi bản cập nhật đó đã được gỡ bỏ, Windows sẽ cố cài lại bản cập nhật đó ở lần sau nếu có cơ
hội, đặc biệt khi bạn mở tính năng Automatic Updates. Để tránh điều này, bạn thiết lập
Automatic Updates chỉ thông báo về các cập nhật mới nhất hoặc chỉ tải xuống mà không cài đặt.
Ngay cả khi bạn sắp xếp để trì hoãn cài đặt tất cả bản cập nhật thì không phải mọi bản cập nhật
đều "xuôi chèo mát mái". Ví dụ, bản cập nhật Service Pack 1 for. Net Framework 1.1 không cài
đặt đúng đối với vài người dùng bất kể họ thực hiện theo cách nào. Theo Microsoft, cách khắc
phục là xóa đi một khóa Registry cụ thể, sau đó bản cập nhật sẽ được cài đặt chính xác. Bạn có
thể tham khảo cách khắc phục sự cố trên bằng cách gõ tên lỗi vào Google hay bất kỳ công cụ

tìm kiếm nào, kết quả thu được sẽ có tối thiểu một mục Knowledge Base từ website của
Microsoft TechNet hay Support.
Trong các trường hợp khác, bạn có thể chỉ muốn có một phiên bản mới hơn của Internet
Explorer, hãy đến website của Microsoft Update, Microsoft Download Center hoặc của chính trình
duyệt Internet Explorer.
CẬP NHẬT ỨNG DỤNG CỦA HÃNG THỨ 3
Hệ điều hành không phải là "phần
mềm" duy nhất mà bạn cần phải
cập nhật các bản vá. Trước đây,
người dùng thường phải tìm các
bản cập nhật bảo mật của hãng thứ
3 cho chính mình. Tuy nhiên, hiện
nay bọn tội phạm máy tính bắt đầu
nhắm đến các ứng dụng phổ biến
của máy tính để bàn nên các hãng
sản xuất có phần tích cực hơn trong
việc cung cấp các bản cập nhật bảo
mật cho các sản phẩm. Sau đây là
cách thức cập nhật cho vài ứng
dụng phổ biến.
Firefox: Mozilla âm thầm và tự
động tải về các bản cập nhật bảo
mật cho trình duyệt ở chế độ nền.
Ở lần khởi chạy sau, Firefox sẽ cảnh báo và yêu cầu bạn chờ đợi để trình duyệt thực hiện quá
trình cập nhật. Nếu bạn nghĩ rằng còn vài thứ chưa được cài đặt, nhấn chọn Help
.Check for
Updates
. Tuy nhiên, các bản cập nhật đầy đủ (như cập nhật từ Firefox 2 lên Firefox 3) về cơ bản
là một cài đặt "mới tinh" từ Mozilla.
iTunes và QuickTime: Bất cứ khi nào bạn khởi chạy một ứng dụng Apple trong Windows,

Apple sẽ thực hiện một kiểm tra nhanh rồi sau đó thông báo cho bạn về phiên bản mới nhất đối
với iTunes hoặc QuickTime. Bạn cũng có thể yêu cầu một cập nhật bằng cách nhấn chọn
Help.Check for Updates.
Ngay sau đó, Apple sẽ cung cấp một cảnh báo về bản cập nhật bảo mật
mới cho iTunes, QuickTime hoặc cả hai. Trong trường hợp này, bạn sẽ thấy một hộp thoại bật ra
để giải thích những gì có trong cập nhật đó.
Hình 5: Bên cạnh việc Windows tự cập nhật, trang chủ
Windows Update có thể tìm kiếm và cài đặt bản cập nhật
cho Office và các ứng dụng của Microsoft.
Đáng tiếc, Apple vẫn cung cấp
những bản cập nhật khác– như
Safari và Bonjour for Windows –
ngay khi bạn đã có các ứng dụng
này. Nếu không thích, bạn chỉ cần
bỏ chọn đối với các hộp thoại trước
khi cài đặt bản cập nhật.
Flash và Adobe Reader: Giống
như Apple, Adobe đẩy những bản
cập nhật bảo mật trực tiếp đến
người dùng ngay khi chúng hoàn
tất và được phát hành. Ngoài ra,
bạn có thể yêu cầu một tác vụ kiểm
tra bản cập nhật bằng cách nhấn
chọn
Help.Check for Updates.

Java: Gần đây, Sun phát hiện các phiên bản Java cũ và không an toàn của Java vẫn tồn tại
trong các máy tính Windows đã cài đặt các phiên bản Java mới hơn và an toàn hơn. Với JRE6
Update 10, Sun đã "tống khứ" các phiên bản Java cũ khỏi máy tính, nhưng vẫn chưa gỡ bỏ được
bất kỳ một phiên bản "tiền Update 10" nào do đó bạn phải thủ công gỡ bỏ chúng.