Gi¸o ¸n ho¸ häc 9 Dù thi GV d¹y giái tØnh n¨m häc 2009 - 1010
TiÕt 51:
Ngµy so¹n: 16/03/2010
Ngµy gi¶ng: 17/03/2010
lun tËp ch¬ng IV
hi®ro cacbon - nhiªn liƯu
A. Mơc tiªu cđa bµi häc :
1.KiÕn thøc :
- Cđng cè c¸c kiÕn thøc ®· häc vỊ hi®rocacbon.
- HƯ thèng mèi quan hƯ gi÷a cÊu t¹o vµ tÝnh chÊt cđa c¸c hi®rocacbon.
2.KÜ n¨ng :
- Cđng cè c¸c ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp nhËn biÕt, x¸c ®Þnh c«ng thøc hỵp chÊt h÷u c¬.
B. Chn bÞ :
* Gi¸o viªn : M¸y chiÕu, phiÕu häc tËp, giao cho häc sinh «n tËp tríc kiÕn thøc ®· ®ỵc häc.
Ph¬ng ph¸p: VÊn ®¸p, ®µm tho¹i, ho¹t ®éng nhãm quan s¸t, ho¹t ®éng c¸ nh©n.
* Häc sinh :
¤n tËp c¸c kh¸i niƯm c¬ b¶n ë ch¬ng IV.
Kẻ bảng SGK/ 133 vào vở bài tập.
Làm bài tập SGK/ 133
C. Néi dung tiÕn hµnh :
1. ỉ n ®Þnh líp :
2.KiĨm tra bµi cò ( Lång vµo bµi míi )
3.Bµi míi
Ho¹t ®éng 1 : KiÕn thøc cÇn nhí.
Cđng cè nh÷ng kiÕn thøc ®· häc vỊ hi®rocacbon
HƯ thèng mèi quan hƯ gi÷a cÊu t¹o vµ tÝnh chÊt cđa c¸c hi®ro cacbon
ho¹t ®éng cđa thÇy ho¹t ®éng cđa trß
Yªu cÇu häc sinh nhí l¹i CTCT vµ tÝnh chÊt
ho¸ häc cđa : mªtan, etilen, axªtilem vµ
benzen
Th¶o ln nhãm ®Ĩ hoµn thµnh b¶ng SGK/
133
Metan Etilen Axetilen Benzen
Công thức
cấu tạo
C = C
H– C = C – H
Đặc điểm
Liên kết Có 1 liên kết Có 1 liên kết ba +Mạch vòng, 6 cạnh.
Gi¸o viªn: Ngun ThÞ Quyªn - Trêng THCS Hoµn Tr¹ch - Bè Tr¹ch - Qu¶ng B×nh
1
H H
H
H
C
H
H H
H
Gi¸o ¸n ho¸ häc 9 Dù thi GV d¹y giái tØnh n¨m häc 2009 - 1010
cấu tạo
đơn đôi
+3 liên kết đơn và 3
liên kết đôi xen kẽ
nhau.
Phản ứng
đặc trưng
Phản ứng
thế
Phản ứng cộng
(làm mất màu
dung dòch brom)
Phản ứng cộng
(làm mất màu dung
dòch brom)
Phản ứng thế với
brom lỏng.
Ứng dụng
chính
Làm nhiên
liệu trong
đời sống.
Điều chế nhựa
P.E, rượu etylic,
Làm nhiên liệu,
điều chế P.V.C,
cao su, …
Làm dung môi, sản
xuất chất dẻo, thuốc
trừ sau, …
-Hãy viết phương trình phản ứng minh
họa cho từng tính chất đặc trưng của các
hiđrocacbon trên ?
-Phương trình phản ứng minh họa:
CH
4
+ Cl
2
CH
3
Cl + HCl
C
2
H
4
+ Br
2
C
2
H
4
Br
2
C
2
H
2
+ 2Br
2
C
2
H
2
Br
4
C
6
H
6
+ Br
2
C
6
H
5
Br + HBr
Ho¹t ®éng 2 : Bµi tËp :
- Củng cố các phương pháp giải bài tập nhận biết, xác đònh công thức hợp chất hữu cơ.
Ho¹t ®éng cđa thÇy. Ho¹t ®éng cđa trß.
-Yêu cầu HS thảo luận nhóm làm bài
tập 1 SGK/ 133:
-Viết công thức cấu tạo đầy đủ và thu
gọn của các chất hữu cơ có công thức
phân tử sau: C
3
H
8
; C
3
H
6
; C
3
H
4
-Thảo luận nhóm để giải:
Gi¶i
+C
3
H
8
:
propan
+C
3
H
6
:
propilen
Gi¸o viªn: Ngun ThÞ Quyªn - Trêng THCS Hoµn Tr¹ch - Bè Tr¹ch - Qu¶ng B×nh
H
H H
H
H
H
H
C - C - C - H
H
H
H
C = C - C - H
HH
2
askt
Fe, t
0
Gi¸o ¸n ho¸ häc 9 Dù thi GV d¹y giái tØnh n¨m häc 2009 - 1010
-Theo em trong các chất trên chất nào
có phản ứng đặc trưng là phản ứng
thế? Chất nào làm mất màu dung dòch
brom ?
-Hãy viết phương trình phản ứng xảy
ra?
Khi viÕt c«ng thøc cÊu t¹o cđa 1 hỵp chÊt
h÷u c¬ ta cÇn lu ý ë nh÷ng ®iĨm nµo ?
Bài tập 2 SGK/ 133:
- Dựa vào tính chất hóa học đặc trưng
xiclopropan
+C
3
H
4
:
propin
propadien
xiclopropen
Chất có phản ứng đặc trưng là phản ứng
thế là: C
3
H
8
C
3
H
8
+ Cl
2
C
3
H
7
Cl + HCl
Chất làm mất màu dung dòch brom là: C
3
H
6
và C
3
H
4
C
3
H
6
+ Br
2
C
3
H
6
Br
2
C
3
H
4
+ 2Br
2
C
3
H
4
Br
4
Gi¶i :
Dẫn 2 khí qua dung dòch brom khÝ nµo lµm mÊt
mµu dung dÞch brom lµ C
2
H
4
.
PT : C
2
H
4
+ Br
2
C
2
H
4
Br
2
Gi¸o viªn: Ngun ThÞ Quyªn - Trêng THCS Hoµn Tr¹ch - Bè Tr¹ch - Qu¶ng B×nh
H
2
C
C H
2
C H
2
H
H
H
C = C - C - H
C = C = C - HH
H H
HC
C H
C H
2
3
askt
Gi¸o ¸n ho¸ häc 9 Dù thi GV d¹y giái tØnh n¨m häc 2009 - 1010
của từng chất, em hãy tìm cách phân
biệt 2 chất khí : CH
4
và C
2
H
4
Mn gi¶i bµi tËp nhËn biƯt dùa vµo
nh÷ng u tè nµo ?
Mn nhËn biÕt chÊt b»ng ph¬ng
ph¸p ho¸ häc ta dùa vµo tÝnh chÊt ho¸
häc ®Ỉc trng cđa chÊt.
Ba ̀ i tË p 4. Đốt ch¸y 3 gam chất hữu cơ A
thu ®ược 8,8 gam khÝ CO
2
, 5,4 gam H
2
O
a/ Trong chất hữu cơ A cã những nguyªn
tè nµo ?
b/ Biết ph©n tử khối của A nhỏ hơ n 40.
T×m c«ng thøc ph©n tư cđa hỵp chÊt A.
-Hướng dẫn HS làm bài tập 4 SGK trang
133 theo các bước:
+Bước 1: tìm m
C
và m
H
.
+Bước 2: đặt công thức chung của A.
+Bước 3: lập tỉ lệ x, y = ?
Em h·y tãm t¾t bµi to¸n ?
Tr×nh bµy c¸ch gi¶i c¸c bíc
Lưu ý: đề không cho khối lượng mol của
chất A, ta chỉ có thể tìm được công thức
đơn giản của A. Muốn tìm được CTPT
của A ta phải biện luận.
Mn t×m c«ng thøc ph©n tư cđa c¸c hỵp
chÊt h÷ c¬ ta t×m theo nh÷ng bíc nµo ?
-Tõ khèi lỵng hc thĨ tÝch cđa CO
2
vµ H
2
O ta t×m ®ỵc khèi lỵng cđa C vµ H
( nÕu cã oxi m
O
= m
hỵp chÊt
- m
C
- m
H
)
- Sau ®ã lËp tØ lƯ t×m x vµ y ( z)
- BiƯn ln ®Ĩ t×m ra CTPT
Gi¶i :
a. Ta có:
m
O
= m
h/
chÊt
- m
C
- m
H
= 3 - 2,4 - 0,6 = 0
Vậy A chỉ có 2 nguyên tố là: C và H.
b. Đặt công thức chung của A: C
x
H
y
Ta có:
+n =1 CTPT của A là CH
3
: vô lý.
+n = 2 CTPT của A là C
2
H
6
4. DỈn dß
- Lµm tiÕp bµi tËp sè 1, 2,3 SGK trang 133; 42.2, 42.3SBT.
- Xem trước sè lỵng vµ n¾m néi dung bµi thùc hµnh.
- Tr×nh bµy tãm t¾t c¸ch tiÕn hµnh c¸c thÝ nghiƯm, hiƯn tỵng ho¸ häc?
- Chuẩn bị mỗi nhãm một bản tường tr×nh theo mÉu sau :
Gi¸o viªn: Ngun ThÞ Quyªn - Trêng THCS Hoµn Tr¹ch - Bè Tr¹ch - Qu¶ng B×nh
=
C
m
CO
2
X 12
m
44
=
8,8
X 12
44
= 2,4 ( g)
=
H
m
H
2
O
X 2
m
18
=
5,4X 2
18
= 0,6 ( g)
=
y
(m
H
: 1)
=
(2,4 : 12)
(0,6 : 1)
x
(m
C
: 12)
0,2
0,6
=
1
3
=
CTPT của A có dạng: (CH
3
)
n
Vì M
A
< 40 15n < 40 n <2,67
Mà n là số nguyên dương, nên:
4
Giáo án hoá học 9 Dự thi GV dạy giỏi tỉnh năm học 2009 - 1010
Nhóm: Lớp: Bài thực hành: Tính chất của hiđro cacbon
TT Tên TN Cách tiến hành TN Hiện tợng quan sát Viết phơng trình ( nếu có)
Giáo viên: Nguyễn Thị Quyên - Trờng THCS Hoàn Trạch - Bố Trạch - Quảng Bình
5