1




www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội



www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu

Thú chơi người Hà Nội

Ban Dự án Hà Nội Tơi u
® HDINVESTMENT.JSC



Chịu trách nhiệm: Đinh Tiến Hồng | Biên tập: Nguyễn Thị Khun | Hiệu đính: Bùi Quang Tú








Đại Lễ 1000 năm Thăng Long
2010






2




www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội



www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu



Hà Nội ln là một địa danh văn hóa, kinh tế, chính trị của cả nước. Tìm hiểu các thơng
tin về kinh tế, văn hóa, giải trí….của Hà Nội ln là một nhu cầu thiết yếu của nhiều tầng
lớp nhân dân. Bên cạnh đó, năm 2010 là năm quan trọng, với rất nhiều những dịp lễ kỉ
niệm lớn, đặc biệt là đại lễ 1000 năm Thăng Long. Đây là một cột mốc văn hóa, lịch sử
được quan tâm của cả trong và ngồi nước. Đó chính là lí do chúng tơi lựa chọn chủ đề
về Hà Nội để định hướng nội dung cho dự án chuỗi website Hà Nội.
Dự án chuỗi website về Hà Nội mang tên Hà Nội Tơi u được cơng ty CP ĐT Hồng

Đạt triển khai thực hiện từ tháng 2 năm 2010. Với những nỗ lực, tâm huyết và tình u
dành cho Hà Nội, các thành viên ban dự án đã cho ra những sản phẩm văn hóa gây
được ấn tượng với độc giả u Hà Nội.
Đại Lễ 1000 năm Thăng Long đang đến rất gần, dự án cũng đang đi vào giai đoạn gấp
rút hồn thành để hòa chung khơng khí của ngày Đại Lễ.
Dự án là một bức tranh tổng thể, đi từ những sự kiện gắn với Đại Lễ, cũng như những
góc sâu trong tâm hồn Hà Nội, những nếp sống, những cảm xúc của người Hà Nội.
Bên cạnh việc xây dựng và hồn thiện chuỗi website về Hà Nội, Ban dự án còn cho ra
mắt những ấn phẩm về Hà Nội. Chúng tơi đã dành nhiều tâm huyết để xây dựng Tủ sách
Hà Nội với những ấn phẩm điện tử được tặng miễn phí cho q bạn đọc. Chúng tơi hi
vọng những tâm huyết này sẽ mang lại cho q bạn đọc u Hà Nội những điều thú vị.
Tư liệu chúng tơi sử dụng để thực hiện những ấn phẩm này hồn tồn được sưu tầm và
biên tập từ các nguồn trên Internet nên khơng tránh được những thiếu sót. Một số tư liệu
do lấy ở các nguồn thứ cấp, nên chúng tơi khơng thể trích dẫn nguồn đầy đủ. Chúng tơi
mong nhận được sự thơng cảm từ các tác giả.
Xin chân thành cảm ơn và mong nhận được những góp ý từ phía bạn đọc!
Ban d án










3





www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội



www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu


Mục Lục
Thư ngỏ 2

Thú chơi Hà Nội trong tùy bút Băng Sơn 3

Chơi hoa - Nét văn hóa đặc sắc của người Hà Nội 7

Thú chơi quạt cổ của những người u Hà Nội 9

Ăn đêm – Thú vui ẩm thực Hà thành 13

Cờ tướng hồ Gươm - Nét văn hố độc đáo 17

Cá cảnh – Mê hoặc lòng người 19

Chọi gà ở Hà Thành - Nghề chơi lắm cơng phu 23

Kỹ nghệ luyện chim vành khun ở Hà Nội 28


Thủy sinh, thú chơi mới của người 32

Hà Nội 32

Thú chơi xe đạp cổ của người Hà thành 35

Thú chơi chim chào mào của người 39

Hà thành 39

Người Hà Nội với thú chơi hoa đào 42

Thú chơi cây cảnh của người Hà Nội 46

Thú chơi cổ ngoạn của người Hà Nội xưa 48








4




www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội




www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu

Thú chơi Hà Nội trong tùy bút Băng Sơn
Một Hà Nội thanh lịch, hào hoa trong tâm trí của những người con thủ đơ và c
ủa cả
những ai một lần hoặc thậm chí chưa từng đặt chân lên mảnh đất này còn th
ể hiện ở thú
chơi tao nhã và đậm đà chất kinh kỳ. Tuỳ bút của Băng Sơn đã tái dựng trước mắt ngư
ời
đọc một Hà Nội “nghèo vẫn sang, vất vả vẫn ung dung”, nhất là trong nghệ thuật ch
ơi
nhiều cơng phu.
Trong tuỳ bút Tản mạn về chơi, Băng Sơn đã viết về một số thú chơi của người H
à
thành, đến hơm nay dù còn tồn tại hay đã trở thành “vang bóng”, nó v
ẫn hiện diện sống
động một Hà Nội sang trọng với thú chơi thanh cao tao nhã. Đó là những người ch
ơi
hoa, chơi cây thế, chơi chim, chơi tem, chơi sách…đã làm thành dấu ấn một Hà N
ội có
nét đẹp rất riêng. “Xem hát” cũng là thói quen của nhiều người thủ đơ những thập ni
ên
trước. Hình ảnh của những người đi xem hát mới thật hấp dẫn, đủ thành phần từ b
ình
dân đến trí thức có cả: “Ơng thơng, thầy ký, bà “la ghim”, bác hàng khơ, anh b
ốc vác, cậu

nhỏ, cơ sen, chị hai khâu đầm, chen chúc nhau để nghe xem”. Quang c
ảnh cũng vui mắt
đến lạ, đứng chen chúc nhau lố nhố trong bóng tối mà khơng ai kêu ca.



Cố nhà văn Băng Sơn
Thú xem hát của người Hà Nội khơng chỉ của riêng những tầng lớp trung lưu có ti
ền, nó
còn là món ăn tinh thần của những người bình dân, thậm chí thuộc tầng lớp dưới nh
ư cơ
sen, anh làm th…hấp dẫn bất cứ vị khách phương xa nào ghé lại Hà thành.






5




www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội



www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu


Tên tuổi của những rạp hát Sầm Cơng, Hiệp Thành, Tố Như; nh
ững nghệ sỹ một thời: Ái
Liên, Kim Chung, Sỹ Hùng, Huỳnh Thái, Kim Xn; những tích tuồng nổi tiếng: Lưu B
ình
Dương Lễ, Lã Bố hí Điêu Thuyền, Mồ Cơ Phượng…đã khiến đời sống tinh thần Hà N
ội
mang một nét độc đáo riêng đến hơm nay vẫn còn nức tiếng. Tục bói tuồng cũng l
à thú
vui của người Hà Nội, đầu xn năm mới người ta nơ nức đi xem một vở có hậu, có đ
ào
kép đẹp, giọng ca mùi…hi vọng niềm vui, xua đi sự xúi quẩy. Người Hà Nội hơm nay đ
ã
mất dần thú vui thuở trước nhưng nhà văn Băng Sơn khẳng định: “Chất hào hoa của H
à
N
ội đâu có mất, chẳng qua đang bị cái xơ bồ lấn át”. Những năm đầu thế kỉ XXI, văn hố
nghe nhìn có nhiều điều kiện khởi sắc, song dấu ấn một thời Hà Nội xếp h
àng chen chúc
ở các rạp cải lương, xem bói tuồng hay xa xỉ hơn là ánh đèn sang trọng chun nghi
ệp
tại Nhà hát Lớn “xn thu nhị kỳ” có lẽ còn mãi đến hơm nay như m
ột nét chấm phá
trong vơ vàn bản sắc kinh kỳ Thăng Long.
Thú sưu tầm của người Hà Nội cũng là một nét đẹp mà người chơi hiện lên là nh
ững
nhà thưởng lãm nghệ thuật thực sự. Băng Sơn kh
ắc hoạ chân dung của những con
người vừa sành sỏi, vừa tinh tường trong những mảng riêng của thú chơi này. Đó là m
ột

Thanh Tịnh nhà thơ suốt đời ăn cơm tập thể ba hào, sống trong căn phòng nh
ỏ lạnh lẽo
vắng vẻ mà dồn tình u của mình cho những cổ vật vơ giá. Đó là tình b
ạn của những
người có “con mắt xanh” tìm đến nhau trong mn trùng khó khăn, t
ặng nhau bản Kiều
vơ giá rồi góp cho mình một tri kỉ trong đời. Thú chơi ấy cho trí tuệ đư
ợc nâng cao, thăng
hoa thành tình người mới đúng là vẻ đẹp của đời sống.


Thú chơi chim của người Hà Nội







6




www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội



www.100hanoi.com

Hà Nội Tôi Yêu

Chơi hoa, chơi lá cũng là nét đẹp trong đời sống văn hố của người Hà N
ội. Tết đến
xn về, hầu như mỗi nếp nhà thủ đơ đều lung linh màu s
ắc của hoa: hồng lam, hồng
quế, hồng bạch, cẩm chướng, đậu thơm, păng xê, cúc đại đố…Thú chơi lá khiến ngư
ời
mê thích hình ảnh những hòn non bộ trên khoảnh sân chật hẹp ở phố cổ, một chậu nh
ài,
một thân cúc mốc…chút xanh tươi rì rào của cây lá đủ đem đến cho lòng ngư
ời chút dịu
nhẹ mà khơng khí bụi bặm của thành phố khó lòng có được. “Cắm hoa chơi là m
ột nghệ
thuật, một cách sinh dưỡng nữa”, chính vì thế, nét chơi sang trọng ấy của người H
à
thành cũng là cách mời gọi thiên nhiên, giao hồ những tiếng nhạc lòng vào b
ản phối khí
của vũ trụ.
Thú chơi của người Hà N
ội gói ghém trong đó cả những ý nghĩa của đời sống tinh thần,
do vậy chẳng thế nói văn hố vật chất của thủ đơ nằm bên ngồi nh
ững giá trị “phi vật
thể”, nó hồ quỵên vào nhau để đồng hành làm nên gương mặt đẹp, thanh tú v
à sang
trọng của mảnh đất đơ thành. Nét đ
ẹp ấy hiện diện trong cả miếng ăn, thức uống, trong
cả cách chơi một bơng hoa, một con tem q, vừa dân dã mà vẫn đầy lịch lãm. Đ
ằng sau
thú ăn chơi tinh tế ấy là dáng dấp của người Hà Nội d

ù chưa hồn tồn thư thái nhưng
vẫn ung dung, chưa hết vất vả những vẫn hào hoa, tao nhã, đủ biết cách thư
ởng thức
một chén trà, đọc một bài thơ…Bản sắc văn hố Hà Nội vì thế càng trở nên đậm đ
à và
nhất định khơng thể phai nhạt hay đứt gốc hồn tồn cho dù thế kỉ mới đã sang tr
ọn một
thập niên.


















7





www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội



www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu

Chơi hoa –
Nét văn hóa đặc sắc của Hà Nội

Hà Nội là thành phố của nghìn năm văn hiến. Sự đổi thay hàng ngày của Thủ Đơ l
àm
chúng ta phải nhớ lại một thời của Hà Nội xưa. Văn hóa Hà Nội dường như đã đi vào s
ử
sách. Và Hà Nội thu hút du khách trong và ngồi nư
ớc bởi những nét văn hóa đặc sắc.
Một trong những nét văn hóa đặc sắc và được duy trì như m
ột nết sống, một phong cách
sống đó là những gánh hàng hoa Hà Nội.
Mỗi sáng mai thức giậy, chúng ta bắt gặp những con phố Hà Nội bạt ngàn các lo
ại hoa,
rực rỡ trong sắc hoa và hương hoa. Khơng biết hoa từ đâu đồ về trung tâm thành ph
ố
Hà Nội mà nhiều đến thế, hoa được chở từ làng hoa Tây Tựu, làng hoa Ngọc Hà hay t
ừ
chợ hoa n Phụ Dù ở làng hoa hay chợ hoa nào đi nữa nhưng nh
ững gánh hoa,
những xe hoa vẫn tươi ngun, vẫn e ấp trong những giọt sương ban mai.


Các lồi hoa khoe sắc trên phố
Hoa đã trở thành một nhu cầu, một món ăn tinh thần khơng thể thiếu của người dân H
à
Nội. Và đó cũng là một thói quen thưởng thức hoa của người Hà Nội. Dù ở ph
òng làm
việc, hay phòng ăn, phòng ngủ và đặc biệt là phòng khách ln tồn tại một l
ọ hoa khoe
sắc và tỏa hương.
Hoa được người dân chở vào thành phố bằng mọi phương tiện, nào là nh
ững gánh hoa,
nào là những chiếc xe chở đầy hoa và thậm chí cả ơtơ chở hoa nữa. Nét văn hóa từ x
ưa
của người Hà Nội đó là dù ngày thường hay những ngày lễ, ngày t
ết họ đều mua hoa về
cắm.





8




www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội




www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu


Hoa rực rỡ ở một góc phố
Mùa nào thì có thức ấy và hoa cũng vậy. Hoa cúc, hoa hồng, hoa đồng tiền, hoa lay
ơn,
hoa tỉ muội, bách hợp, hoa sen hồng, sen trắng, hoa ly, hướng dương, hoa đ
ại cứ ln
phiên nhau khoe sắc theo từng mùa. Hoa hồng có quanh năm với nhiều màu s
ắc, nhiều
loại. Mua hoa ở những hàng bán rong ln được người dân lựa chọn vì hoa tươi, r
ẻ,
người bán hoa chân thật, tỉ mỉ, lúc nào cũng niềm nở, hiền lành như chính nh
ững bơng
hoa. Những buổi trưa hè hay vào buổi chiều tà, nhìn thấy hàng hoa rong, dù chỉ còn m
ột
còn lại một ít hoa, dù trời đang nắng hay đang mưa thế nào, cũng thấy lòng dịu lại v
à
sẵn sàng mua dù là những bơng hoa cuối cùng.
Tháng nào cũng thế, năm nào cũng vậy, cứ ngày ngày những xe hoa, gánh hoa tr
ên
đường Hà Nội vẫn cứ mải miết với cuộc đời của mình. Mỗi đời hoa là một đời m
ưu sinh
của những người bán hoa tơ thắm cho cuộc sống bằng hương và sắc. Cũng nh
ư bao lâu
nay, giá của các loại hoa vẫn vậy, những gánh hoa rong vì thế cũng sẽ c
òn mãi trên
đường phố Hà Nội như đã từ lâu nay

Dù cuộc sống vẫn ồn ào, tấp nập và ngày một đổi thay nhưng Hà Nội vẫn th
ơm hương
hàng hoa.










9




www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội



www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu

Thú chơi quạt cổ của những người u Hà Nội

Nhiều người có sở thích sưu tầm đồ cổ như xe máy, đồ gốm, tranh ảnh, nhưng đ
ối với

những người u Hà Nội lại có một thú chơi đặc biệt khác đó là thú chơi quạt cổ.
Trong cuộc sống ồn ã, náo nhiệt của người dân thị thành, đây đó, trong những ngõ ph
ố,
mái nhà, ban cơng cổ kính của Thủ đơ vẫn tồn tại thú chơi quạt cổ - niềm đam m
ê mang
đậm dấu ấn lịch sử của những người u Hà Nội, u mảnh đất ngàn năm văn hiến.
Hầu hết những người có sở thích chơi quạt cổ đều có điểm chung là r
ất am hiểu về nghề
cơ khí, điện dân dụng. Người chơi thường xun tìm tòi các tài li
ệu, học tập kinh nghiệm
về lắp đặt, cơ chế vận hành, rồi những nét dun dáng từ vẻ ngồi đ
ến từng con ốc,
từng mối hàn bên trong chiếc quạt và coi nó như m
ột thú vui trong cuộc sống, một món
cổ vật q giá.
Theo giới am hiểu đồ điện cổ, quạt điện xưa thường được chia thành ba đời: Một v
òng
chập (loại được làm từ 1902-1953) có vòng đồng ở lõi thép tạo hiệu ứng từ trư
ờng lệch;
đời “tân” là quạt chạy tụ (ra lò từ năm 1954 đến nay). Hiện trên thị trư
ờng quạt điện cổ
tới 99% là loại mơtơ vòng chập.
Loại thứ ba rất “ độc” là quạt chạy than hợp chất. Quạt này cũng sử dụng điện nh
ưng
dùng hai cục than đá trong thân quạt. Đây mới là lo
ại cổ nhất, xuất hiện từ khi có điện
đến năm 1902, rất hiếm ở nước ta.
u thích rồi đam mê từ độ nào khơng biết
Trong một căn nhà nhỏ trên phố Hàng Bồ, một con phố nhỏ lọt thỏm giữa khu phố cổ H
à

Nội, có một cửa hàng trưng bày, bán quạt cổ mang tên Duong & Son –
Old Fans
Workshop.





10




www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội



www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu


Từ nhiều năm nay, cơ sở kinh doanh mặt hàng tưởng chừng như khó mua,
khó bán,
chẳng mấy ai quan tâm này lại là nơi thu hút rất nhiều du khách nước ngồi. Họ tìm đ
ến
đây, dường như để tìm về những giá trị lịch sử của Hà Nội xưa.
Chủ cửa hàng, ơng Lê Tấn, kể nhiều năm trước, nhìn th
ấy những chiếc quạt điện cũ,
hỏng, nằm lăn lóc trong góc nhà của các gia đình, ơng n

ảy ra ý định xin về, rồi lọ mọ sửa
chữa, chắp nối từng con vít, mối hàn. Ơng t
ẩn mẩn tháo từng bộ phận, tra dầu, lau rửa
đến khi nó sáng bóng mới thơi.
Thời ấy, rất nhiều các cơ quan nhà nước thanh lý đồ đạc cũ trong đó có quạt n
ên cơng
việc thu thập của ơng rất thuận lợi.
Ơng cho rằng mỗi chiếc quạt là một thời kỳ lịch sử của Hà N
ội, từ những năm tháng khó
khăn đến thời kỳ đời sống người dân được cải thiện. Do vậy, càng làm, ơng Tấn c
àng
say sưa vẻ đẹp mà ơng cho là “q phái” của những cây quạt cổ.
Và, từ nhiều năm qua, trong căn nhà nhỏ ở Hàng Bồ của mình, t
ừ tầng một cho tới tầng
ba, ơng Tấn đều giành để chứa hàng trăm chiếc quạt cổ các loại. Quạt ơng sưu t
ầm
mang nhiều quốc tịch khác nhau từ Ý, Hà Lan, Pháp…
Ơng Tấn hào hứng cho biết quạt cổ có vẻ đẹp huyền bí vì nó có "hồn".






11




www.100hanoi.com

Thú chơi người Hà Nội



www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu

Trong “kho” ơng Tấn có nhiều loại quạt nhưng ấn tượng nhất là lo
ại mang hiệu Marelli
(Ý). Đây là loại quạt mà giới sưu tầm trong và ngồi nước “lùng” nhi
ều nhất bởi sự q
hiếm của nó. Quạt Marelli được làm rất cơng phu. Thời đó, dòng quạt này chỉ gi
ành cho
giới tư sản q tộc. Quạt trần Marelli trong kho ơng Tấn là lo
ại có ba cánh bằng gỗ Ý
(loại gỗ cực q, khơng bị cong vênh, mối mọt dù ở bất cứ nhiệt độ, thời tiết nào). Qu
ạt
còn có tai đồng, thân gang sơn màu nâu đen.
Để có thể “tậu” được những chiếc quạt cổ, ơng Tấn phải đi rất nhiều nơi. Hễ có n
ơi nào
thanh lý quạt cũ hay biết nhà nào có là ơng lập tức có mặt để thẩm định và sẵn sàng b
ỏ
tiền ra mua bằng được. Thậm chí ơng còn đặt hợp đồng v
ới dân đồng nát, sắt vụn để khi
họ mua được những chiếc quạt cũ lâu đời thì bán lại cho ơng với giá cao hơn.

Nhắc đến dân đam mê quạt cổ Hà thành, ngồi ơng Tấn, còn ph
ải kể đến ơng Phúc ở Tạ
Hiền, anh Hùng ở Đường Thành, anh Long ở Hồng Hoa Thám những ngư
ời đi đầu

trong trào lưu sưu tập quạt bắt đầu rầm rộ vào những năm 1986 trước đây.
Trong giới sưu tập đồ cổ, ai cũng biết anh Long là một trong rất ít người sưu t
ập quạt cổ
có được vài quạt Marelli thuộc loại cực hiếm. Hai chiếc Marelli trong bộ sưu t
ập của anh
Long được sản xuất từ năm 1910, 4 cánh, lồng kích cỡ 40 cm, mỗi chiếc quạt có giá l
ên
tới vài ngàn đơ.
Ngồi ra, anh Long còn sở hữu một chiếc Libelle của Đức, được sản xuất v
ào năm
1915. Đó là một chiếc quạt nhỏ, lồng hai cánh, anh mua đư
ợc từ năm 2004, trong một
lần đến nhà người quen.






12




www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội



www.100hanoi.com

Hà Nội Tôi Yêu

Đặc biệt, nhà sưu tập quạt cổ này còn lưu trữ được hai chiếc quạt thuộc loại cực q
mà
sự ra đời của nó đánh dấu một dấu mốc trong q trình phát triển của ngành cơ khí th
ế
giới. Đó là những chiếc quạt được sản xuất vào năm 1890, khi điện mới đư
ợc phát minh,
chúng chạy bằng chổi than, cánh gỗ, dây dẫn điện có vỏ được làm bằng giấy một chi
ếc
do Mỹ sản xuất và một chiếc Genteur của Pháp.
Mỗi cây quạt, một thời kỳ lịch sử
Những năm gần đây, nguồn quạt cổ ở Việt Nam đã gần như cạn bởi giới mê quạt ng
ày
càng “săn” nhiều, dân chơi quạt thường phải đặt mua hàng ở Campuchia và Đức.
Theo anh Long, lịch sử cây quạt nói chung và qu
ạt Marelli ở Việt Nam cũng thăng trầm
như đời người vậy.
Quạt ra đời từ cuối thế kỷ 18 nhưng phải đến năm 1902 mới vào nước ta khi Nh
à máy
điện n Phụ xây dựng. Những quạt cổ này được người Pháp chở sang treo hàng lo
ạt
tại dinh sở, biệt thự Pháp cổ để làm dịu đi cái nóng như rang của miền nhiệt đới.
Niềm vui của mỗi người chơi quạt đó là khi sửa chữa thành cơng món đồ của mình.
Nhìn mỗi cánh quạt quay sau bao năm bị bỏ xó, dân sưu tập quạt cổ H
à thành hay nói
vui về niềm đam mê của mình là nghề khởi động lại cỗ máy thời gian.
Cũng vì niềm u thích ấy, dân chơi quạt cổ đã khơng qu
ản ngại vất vả, lang thang khắp
36 phố phường.

Và nỗi buồn đến với họ là khi phải trao món đồ ưng ý của mình cho nh
ững du khách
nước ngồi có cùng sở thích.
“Nếu có điều kiện, tơi muốn giữ tất cả cho mình như một chứng tích của một thời Hà N
ội
xưa", ơng Phúc nói.














13




www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội




www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu

Ăn đêm – Thú vui ẩm thực Hà thành

Hà Nội khơng chỉ ồn ào và náo nhiệt với rất nhiều hoạt động ban ngày mà đêm đến n
ơi
đây cũng tạo riêng cho mình sự sơi động, đơng đúc với những h
àng qn và món ăn
đêm hấp dẫn. Khơng chỉ dừng lại ở nhu cầu ăn uống đơn thuần, ăn đêm đã trở th
ành thú
vui của người Hà Nội thậm chí là nét văn hóa ẩm thực độc đáo.

Thật khó để thống kê được hết số lượng cũng như tên gọi bởi sự đa dạng v
à phong phú
của các qn ăn đêm ở Hà Nội. Từ những món ăn chơi như
ốc, nem chua rán, nộm,
trứng cút lộn cho đến những món điểm tâm làm ấm lòng những người đang đói nh
ư
cháo, bún, phở, bánh mỳ đều dễ dàng bắt gặp ở một góc phố hay con ngõ nhỏ n
ơi
thành phố này.







14





www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội



www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu

Nếu trước đây, những món ăn đêm đa phần chỉ dành cho những ngư
ời lao động phải
làm ca, đêm muộn, tạt vào bên đường, ăn uống qua qt thì giờ đây ăn đ
êm là thú vui
của mọi giới, mọi lứa tuổi và tầng lớp khác nhau. Người trẻ, tàn cuộc ch
ơi là lúc “ơng
anh ruột” lên tiếng, họ kéo nhau vào qn nh
ỏ, xt xoa bát ốc nóng, lai rai quả sung nối
tiếp câu chuyện. Với người già, bát cháo khuya vừa ấm lòng vừa bổ sung dư
ỡng chất
cần thiết…
Giờ đây, người ta ăn đêm khơng chỉ “giải quyết nhu cầu của cái dạ d
ày” mà thay vào đó
là vì thú vui, là để gặp gỡ bạn bè, giãi bày sau những giờ làm vi
ệc căng thẳng hay dịp để
gia đình, người thân qy quần thân mật. Mỗi người mỗi mục đích, vì thế mà nh
ững
hàng qn đêm ln đơng vui, ai ai cũng râm ran chuyện trò… Hà Nội về đêm b

ỗng lột
xác, khơng xơ bồ, ồn ào như cuộc sống hối hả ban ngày mà sâu l
ắng, nhộn nhịp theo
một cách riêng khơng nơi nào có được.

Làm nên sự sơi động cho ẩm thực đêm Hà thành có sự góp mặt của vơ v
àn món ăn
khác nhau nhưng có lẽ thơng dụng hơn cả là phở. Phở thì ở đâu cũng có nh
ưng ngon
nhất vẫn là phở Hà Nội. Khơng chỉ đơn thuần là món ăn chơi, phở là món ăn dân dã,
ăn
vừa ngon, vừa no lại rẻ tiền. Phở khơng chỉ được lòng thực khách trong nước từ b
ình
dân đến sang giàu, mà rất nhiều khách nước ngồi khi đ
ến Việt Nam cũng tỏ ra thích thú
với món ăn thú vị này.





15




www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội




www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu


Đứng ngay sau phở, và cũng là “họ hàng” nhà phở phải kể đến các món bún, miến m
à
được ưa chuộng nhất vẫn là miến ngan. Từ nồi nước luộc của hàng ch
ục con ngan,
thêm chút hành khơ, măng, thảo quả… bát miến ngan có sức hấp dẫn khơng kể đ
êm
đơng lạnh giá hay đêm hè trăng thanh.
Cháo cũng là một món ăn khơng thể bỏ qua khi khi nhắc đến món ăn đêm Hà N
ội. Cháo
đêm Hà Nội có nét thú vị riêng, thường nấu đặc chứ khơng lỗng và lõng bõng nư
ớc
như bát cháo đêm ở Sài Gòn. Thường gạo dùng nấu cháo có một phần đư
ợc ngâm
trước, giã dập, đun nhỏ lửa cho cháo qnh lại. Khơng chỉ thơm ngon b
ởi vị ngọt của
thịt, của các ngun liệu dùng nấu cháo, cháo đêm Hà Nội còn đậm đà đ
ủ vị bởi các gia
vị kèm theo. Phảng phất là hương hành hoa, tía tơ, là vị cay nồng của dấm tỏi, hạt ti
êu,
ớt bột… bát cháo đêm nhẹ nhàng, v
ừa đủ no bụng để “cầm cự” đến sáng hơm sau vừa
đủ hấp dẫn để “chiều lòng” mọi thực khách. Bên c
ạnh những món ăn quen thuộc, do nhu
cầu ăn đêm ngày càng tăng, các món ăn đêm vì thế cũng đa dạng từng ng
ày. Nào món

nướng, món luộc, lẩu và các món nhậu… mỗi món ăn mang hương vị riêng phù h
ợp với
từng mùa khác nhau khiến cho bức tranh ẩm thực Hà thành trở nên sinh đ
ộng, nhiều
màu sắc hơn.





16




www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội



www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu


Đến Hà Nội, bên cạnh những danh lam thắng cảnh và r
ất nhiều nét đẹp khác bạn nhớ
đừng bỏ qua thế giới ẩm thực mn màu nhé. Trong đó, những món ăn đêm cũng là m
ột
phần khơng thể thiếu. Có thể rất nhiều món bạn đã bắt gặp đâu đó trên m
ọi miền đất

nước, song khi thưởng thức những món ăn đặc trưng và do chính bàn tay chế biến t
ài
hoa của người Hà Nội, món ăn như mang phong vị khác: gần gũi, vấn vương, v
ừa quen
vừa lạ.



















17




www.100hanoi.com

Thú chơi người Hà Nội



www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu

Cờ tướng hồ Gươm - Nét văn hố độc đáo

Đến Hà Nội, thăm hồ Gươm, nếu dừng chân lâu hơn một chút, kỹ hơn m
ột chút, hẳn du
khách sẽ nhận ra, bên cạnh tháp Rùa, tháp Bút , còn có những nét rất đời thư
ờng
nhưng độc đáo, cuốn hút: Những bàn cờ tướng ven hồ.
Cứ đến khoảng chiều tà, khi ánh nắng mặt trời đã d
ịu đi nhiều, khơng khí mát mẻ dần
bao trùm khơng gian thì cũng là thời điểm "hội" cờ bắt đầu. Điểm tập trung các bàn c
ờ
nhiều nhất là bờ hồ phía tây, đối diện với khu tượng
đài vua Lê và phía sân bên trong
của đền Ngọc Sơn.
Trung bình có khoảng 25 - 30 bàn cờ nằm rải rác dọc bờ hồ, đơi khi tràn sang c
ả góc hồ
phía phố Hàng Khay, còn trong đền Ngọc Sơn, số lượng có ít hơn nhưng c
ũng phải đến
cả chục bàn.
Mỗi bàn cờ chỉ có 2 người chơi nhưng có đến 5 - 6 người xem và bình lu
ận, chính điều
này đã tạo nên sức hút và sự rộn rã của những bàn cờ tướng.
Khơng ai nhớ chính xác bàn cờ tướng xuất hiện ở bên hồ Gươm từ khi n

ào, nhưng theo
một số cụ chơi cờ lâu năm, cách đây khoảng gần 20 năm, người ta đã th
ấy xuất hiện
bàn cờ tướng trên phố Lê Thái Tổ, về sau do ngày càng đơng người chơi nên đã m
ở
rộng ra phía bờ hồ đối diện.
Phần lớn người chơi cờ ở đây là các cụ cao tuổi. Ngồi thư dãn, hóng mát, đây c
òn là
nơi để các cụ gặp gỡ, giao lưu, học hỏi.








18




www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội



www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu


Cụ Phương - một người chơi cờ gần 30 năm nay cho biết, con người ta muốn th
ành
cơng dù là chuyện lớn hay chuyện nhỏ, điều đầu tiên cần phải có là tính cẩn thận. Ch
ơi
cờ tướng khơng chỉ là một cách thư dãn mà còn là cách để rèn luyện con ngư
ời bởi khi
chơi, người cầm qn khơng thể vội vàng, qua qt trong mỗi nước đi.
Nếu như trước đây, cờ tướng được xem là mơn thể thao dành riêng cho ngư
ời cao tuổi
thì hiện nay, đã có khá đơng thanh niên bị những qn cờ này "hút hồn".
Đến với "hội" cờ tướng bên bờ hồ Gươm, b
ạn sẽ thấy tóc bạc, tóc xanh xen lẫn với
nhau. Bên cạnh những lời bình chậm rãi, khoan thai của các cụ là những tiếng cư
ời,
tiếng xt xoa trước thế cờ hiểm của lớp thanh niên.
Mơn cờ tướng đã gắn kết được các thế hệ với nhau, khơng còn s
ự phân biệt tuổi tác.
Anh Nguyễn Đăng Khoa - một trong những người "nghiện" cờ tướng dù ch
ỉ mới 30 tuổi
cho biết, cờ tướng là một mơn thể thao trí tuệ, thể hiện tính cách, khả năng tư duy, t
ầm
nhìn và trình độ của mỗi người, nó còn rèn luyện cho con người khả năng nh
ìn xa trơng
rộng, tính cẩn thận và kiên trì.
Khơng những thế, chơi cờ tướng còn giúp người ta tăng cường, duy trì trí nh
ớ, nhanh
nhẹn và hoạt bát hơn. Những người chơi cờ lâu năm cho biết, cờ tướng còn là mơn th
ể
thao thể hiện tính cách, quan điểm của người phương Đơng ln s
ử dụng trí tuệ chứ

khơng phải vũ lực để chiến thắng.
Trong cờ tướng, trình độ người chơi được chia làm hai loại: Phổ thơng và cờ đạo. T
rong
cờ tướng phổ thơng, người chơi sử dụng mọi biện pháp để chiến thắng. Còn trong c
ờ
đạo, đó lại là sự giao lưu tính cách giữa hai người chơi.
Cụ Phương cho biết, xem một ván cờ là biết được tính cách của người chơi. Ai suy ngh
ĩ
nơng cạn, nước cờ chỉ nhắm vào cái lợi trước mắt; ai mưu mơ thì nư
ớc đi đầy toan tính,
thế cờ giăng nhiều bẫy; còn ai điềm tĩnh, ơn hồ thì thế ngồi vững chãi, nư
ớc cờ thống
đạt, nhanh nhưng hiệu quả, cơng thủ tồn diện. Những bàn cờ nào có "k
ỳ thủ" cầm qn
bao giờ cũng đơng chật người xem.
Vượt qua ý nghĩa là một mơn thể thao trí tuệ, lành mạnh, cờ tướng ven bờ hồ Gươm đ
ã
và đang trở thành một nét sinh hoạt văn hố tao nhã và độc đáo. Những người đã t
ừng
một lần đặt chân đến hồ Gươm, một lần được xem một ván cờ tướng, sẽ khơng thể n
ào
qn, bởi đó cũng chính là một nét văn hố của người Hà Nội.









19




www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội



www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu

Cá cảnh – Mê hoặc lòng người


Chỉ một ngày sau khi Hiệp định Paris ký kết vào tháng Giêng năm 1973, dân Hà Nội s
ơ
tán ở các tỉnh, thành lục tục kéo về. Mơ ước của người lớn là hòa bình húp cháo c
ũng
sướng. Còn đám con trẻ háo hức về thành phố để mùa hè được bắt ve, chơi trốn t
ìm,
chơi xèng và nhất là chơi cá chọi.
Những dấu vết đổ nát vẫn còn và những căn nhà b
ằng tre lợp giấy dầu do các tỉnh giúp
những gia đình bị bom Mỹ bắt đầu mọc lên ở phố Khâm Thiên, Phương Li
ệt, Giáp Bát,
ngõ Mai Hương, An Dương Các cửa hàng gạo, thực phẩm đơng đúc hơn. L
ũ trẻ, trong
lúc xếp hàng chờ cơ mậu dịch viên mở cửa tranh thủ chơi cá chọi.

Buổi sáng, chờ cho người lớn đi làm là bắt đầu cơng việc của lũ trẻ. Đứa thì mang v
ợt
làm bằng mảnh vải xơ ra các rãnh thốt nư
ớc đi bắt hồng trần hay cầm móc sắt bắt giun
về cho cá ăn.








20




www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội



www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu

Đứa nào chưa có cá chọi mà ở mạn Vọng hay làng Tám, Giáp Bát thì ra Chợ Mơ,đám
ở
trên phố ra chợ Hơm, chợ Hàng Bè hay chợ Hàng Da. Phố Hàng Bơng có gia đ
ình ơng

Tiêu, ở số nhà 114 nổi tiếng về bán các loại cá thu hút con trẻ các phố H
àng Gai, Lý
Quốc Sư, Hàng Trống đến chỉ trỏ và mua suốt ngày.
Thời ấy thiếu vải nên đám con trai mặc quần đùi, áo may ơ 3 lỗ nhảy tàu điện trốn vé l
ên
tận đầu Đường Thanh Niên, ch
ợ Đồng Xn mua cho rẻ. Đám con gái thích ni cá
Vàng, Khổng tước, Xe can hay Kiếm nhưng đám con trai đứa nào cũng th
ích ni cá
chọi.
Cá chọi có vài màu nhưng chủ yếu là hai màu: Xanh lá mạ và xanh tím. Các b
ể cá ở chợ
Đồng Xn những năm đó bao giờ cũng ríu rít lũ choai choai.Tiền được gi
ấu kỹ trong
cạp quần vì sợ lũ lớn hơn trấn lột, chúng chỉ trỏ, khen con này,chê con kia và cuối c
ùng
chọn được những con mà chúng cho là máu chiến.
Có đứa xt xoa tiếc vì khơng đủ tiền. Lại có đứa khơng có kinh nghiệm về nhà m
ới biết
mua phải con cái cho dù được đám trẻ ở phố phổ biến là con đực bao giờ cũng trư
ờng
mình và sẫm màu hơn con cái.
Cá cảnh thời đó được ni ở làng n Phụ. Cho ăn, sưởi ấm về mùa đơng ai cũng l
àm
được nhưng ép cho chọi đẻ thì chỉ có cánh đàn ơng trong gia đình n
ắm bí quyết. Lộ ra
khơng chỉ mất nghề mà còn bị lên án.
Thế nhưng, một vài chị về làm dâu làng Nghi Tàm cũng trộm đư
ợc nghề xây bể ni cá.
Lúc đầu dân làng n Phụ bực lắm, nhưng sau cũng thơi vì có cái nghề nhà ch

ồng
khơng coi thường và lại đất nơng nghiệp của Nghi Tàm cũng ít. Xa xưa, n Ph
ụ có
nghề làm hương, nhưng đất chật người đơng, ngày nắng phải tranh nhau mang h
ương
lên đê phơi nên nhiều người bỏ nghề. Chuyện kể rằng một người đ
àn ơng trong làng
bng câu ở Hồ Tây câu được con giống như con săn sắt.





21




www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội



www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu


Người này đem thả vào trong vại, hơm sau lại câu được con giống như vậy, lại thả v
ào
vại. Mấy hơm sau ngó vào thì đi hai con nát bươm, người đàn ơng này liền nghĩ ra tr

ò
chọi cá. Thế là giăng lưới ở hồ và chỉ bắt loại cá biết chọi này. C
ũng chả ai biết ni cá
chọi ở n Phụ có từ bao giờ nhưng từ thập niên 50 thế kỷ trước, trong làng có kho
ảng
dăm nhà. Ngồi ni cá chọi, họ còn ni cá Vàng, cá Kiếm, Mã giáp nh
ập từ Hồng
Kơng. Trẻ con vào làng ngẩn ngơ vì các loại cá.
Sau khi có búi giun, đám trẻ lọc sạch đất rồi thả vào bể cho cá ăn. Tham ăn nhất l
à cá
Vàng. Bụng lồi này bao giờ cũng tròn căng. Cá được nhiều người ni v
ì màu vàng óng
ả, mỗi khi chúng bơi nghiêng là loang lống màu vàng tựa như kiếm vàng của vua L
ê
rời khỏi vỏ bay về phía thần Kim Quy ở hồ Lục Thủy.

Song ni cá Vàng phải thay nước liên tục vì cá này thiếu ơxy là ngáp ch
ết ngay. Ni
cá chọi là thích nhất vì ăn càng ít chúng đánh nhau càng hăng. Bể cá thời đó l
àm khung





22





www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội



www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu

bằng tơn, loại to nhất cũng chỉ dài khoảng 30cm vì người ta khơng dám làm to hơn v
ì
kính 5 ly rất hiếm, chỉ có kính 3 ly, đổ nước nhiều áp lực lớn làm vỡ bể.
Bể được làm ở phố Hàng Thiếc. Các bác thợ gò khéo tay thì làm tàu thủy, còn thợ n
ào
cũng có thể làm bể cá được. Kính được cắt vừa, sau đó lắp vào khung và ngư
ời ta trộn
cát với sơn đắp vào các chỗ nối. Vài ngày khơ sơn là thành bể. Trước khi mang cá
đi
chọi, đứa nào cũng phải cho cá tập giương vây, vè nhi
ều lần bằng cách để một chiếc
gương con ngay bên cạnh bình cá. Nếu khơng để gương thì để hai bình sát nhau.
Cá chọi có đặc điểm thấy bóng nó là tự giương vây gây chiến. Khi chọi thư
ờng đám trẻ
phải chọn nhưng con tương ứng nhau, vì để con to chọi với con nhỏ là con nh
ỏ chỉ có
chạy quanh bình. Mỗi lần con nào bị xé vây trước là đám trẻ hò reo sung sư
ớng. Con
nào khơng bị rách vây hay đi hoặc bị ít hơn là con đó thắng. Phần thư
ởng cho chủ cá
chiến thắng đơi khi cũng rất đơn giản, kẻ bị thua phải trả một cục giun.
Chỉ có vậy thơi mà đám trẻ chơi mãi khơng chán. Cá của đứa nào thua là phải dành d

ụm
t
ừng xu bằng cách khơng ăn xơi xéo buổi sáng để có tiền mua con mới. Khơng chỉ con
trẻ, nhiều người lớn cũng mê chơi cá. Bây giờ trẻ con ít chơi cá chọi.
Dù chơi chọi có hấp dẫn chúng cũng khơng có thời gian để chăm bởi trẻ suốt ngày ph
ải
học. Mới lại trẻ bây giờ có nhiều trò chơi khác hiện đại và văn minh hơn. Có thể ch
ơi cá
chọi sẽ mất đi và nó chỉ còn là câu chuyện kể trong cuốn sách n
ào đó nhưng dù sao đó
cũng là trò chơi thú vị của một thời.

















23





www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội



www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu

Chọi gà ở Hà Thành - Nghề chơi lắm cơng phu

Áo nhàu nhĩ xắn cao, anh Trần Ðức Hanh nhúng tay vào chi
ếc bát con, vốc từng vốc
nhỏ nước nghệ ngâm với rượu trắng để xoa bóp cho chú gà chọi của m
ình. Con gà
xám mơ cao, to, dáng oai phong, rướn cổ, khoan khối tận hư
ởng những cử chỉ vỗ về
của chủ.
Hà Nội một chiều cuối đơng. Ánh đèn đường đổ bóng dài xuống những lưng ngư
ời
đứng ngồi lố nhố tại bãi đất phía cổng cơng viên Tuổi trẻ. Trước mặt họ, hai chú gà ch
ọi
đang lao vào cuộc thư hùng quyết liệt.

Các đấu sĩ áp sát nhau, "khóa cổ" rồi tìm cách tung những ngón đòn hi
ểm hóc, dũng
mãnh về phía đối thủ. Chú gà lơng tía bỗng nhảy vụt lên, hai chân tung cao, x ra r
ồi

bổ quặp xuống đầu con lơng xám
Từ nhiều thế kỷ nay, chọi gà đã là thú vui của người dân thành phố ngàn năm tu
ổi.
Người Hà thành mê chọi gà khơng chỉ bởi sức hấp dẫn từ đấu pháp, tài ngh
ệ của
những "đấu sĩ" này, mà niềm đam mê đó còn thể hiện khát vọng thượng võ, nét v
ăn
hóa truyền thống của người kinh kỳ.
Nghề chơi lắm cơng phu
Áo nhàu nhĩ xắn cao, anh Trần Ðức Hanh nhúng tay vào chiếc bát con, v
ốc từng vốc
nhỏ nước nghệ ngâm với rượu trắng để xoa bóp cho chú gà chọi của m
ình. Con gà
xám mơ cao, to, dáng oai phong, rướn cổ, khoan khối tận hư
ởng những cử chỉ vỗ về
của chủ.
Anh Hanh là tay chọi gà “sừng sỏ” đã hơn 10 năm nay. Nói tới Hanh "tươi" ở ng
õ
Quỳnh, thì sới gà Long Biên, Bách Thảo, Vân Hồ (Hà Nội) có lẽ hiếm ngư
ời khơng biết
tới người đàn ơng tuổi ngoại tứ tuần, thấp bé, râu rậm, mê chọi gà như điếu đổ.






24





www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội



www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu


Anh Hanh kể: "Cả đời tơi chỉ có một thú vui duy nhất là chọi gà, từ thủa 12, 13 tuổ
i, tơi
đã chập chững làm quen với trò chọi gà. Tơi thích cái ch
ất máu lửa, quyết đấu của trận
thư hùng giữa hai chú gà, lại u cái dịu dàng khi đư
ợc chăm sóc, chứng kiến sự lớn
lên, trưởng thành của gà con. Những tình cảm ấy tự nhiên ngấm sâu, in đậm tron
g tơi.
Hiện nay, lúc nào trong nhà tơi lúc nào cũng thường trực năm, sáu con gà chọi."
Vuốt ve chiếc cổ trụi lụi, da dầy, đỏ sần của chú gà "cưng", anh Hanh tâm s
ự, để "đúc"
được con gà chọi ưng ý thì rất cầu kỳ, cơng phu, tốn thời gian. Người ni phải kh
ắt
khe từ việc chọn giống, gây giống, xem tướng gà đến ni dưỡng, luyện tập cho gà.

Chọn gà phải lựa từ khi còn non và phải thuộc dòng gà có mẹ là con mái kh
ỏe mạnh,
bền bỉ, gan dạ, sức chịu đòn tốt, còn gà b
ố phải có chân đá hiểm hóc, sở hữu nhiều

ngón đòn hay. Đ
ồng thời, chỉ "chấm" những con có mỏ to thẳng, miệng rộng, đầu nhỏ
theo xi với cần cổ, lưng rộng, cánh dài, đùi to, chân thanh, ngón thắt
Muốn cho gà chọi ra sới đấu ít khi phải chịu thất bại thì chế độ ăn của gà được ngư
ời
ni rất coi trọng.
Một ngày gà chỉ được ăn 2 diều lúa, trưa cho ăn xen kẽ rau xanh, vài ngày m
ới cho ăn
một ít thức ăn tươi. Nếu ăn nhiều q, gà sẽ bị béo, giảm sự linh hoạt, nhanh nhẹn.
Thấy anh Hanh dốc bầu tâm sự với khách về chuyện "đúc" gà, ơng Trần Ð
ức Tạm, bố
anh Hanh, cũng là một cao thủ dầy dạn kinh nghiệm trong làng chọi gà Hà N
ội, vui vẻ
góp chuyện, khi gà "chấm niên", nghĩa là tròn một tuổi, mới đư
ợc đem huấn luyện





25




www.100hanoi.com
Thú chơi người Hà Nội




www.100hanoi.com
Hà Nội Tôi Yêu

“chiến đấu”, cho đá tập với một con gà khác.

Cách này giúp gà luyện những đòn, thế cơ bản như các chiêu đánh vào m
ình, vai và
khu vực tam giác trước cổ (gọi là kiềng), đánh từ bên cạnh, đánh ngang (gọi l
à mé), hay
chui vào dưới cánh, đánh ngược lên (đánh kiểu thơng vỉa), và cũng giúp ngư
ời ni
khám phá ra tính nết và ngón võ hay của gà nhà.

Bên cạnh đó, để lớp ga dà dày, có sức chịu đựng tốt thì người ni còn dùng nghệ t
ươi,
phèn chua, đem giã nát rồi ngâm rượu để xoa cho gà mỗi ngày và cho gà phơi n
ắng
thường xun. Đến khi được một năm rưỡi là "hai thày trò" có th
ể đem nhau ra "xới"
chọi với gà khác.
"Đúng thời điểm mới được phép mang ra thi đấu. Nhiều người chơi thi
ếu kinh nghiệm
và háo thắng hay ép gà đá non đã chịu thảm bại dưới tay các bậc đàn anh trong ngh
ề.
Vì vậy mới có người đúc kết kinh nghiệm in hẳn thành sách bán". Ơng Tạm thủng th
ẳng
nói.
Tinh thần thượng võ
Nhiều người Hà thành mê chọi gà còn nhớ như in trận thư hùng vơ ti
ền khống hậu tại

vườn Bách Thảo cách đây gần 20 năm trước. Lần đó, Bách lửa v
à Ơ tía, hai con gà
chọi có tiếng thời điểm đó của hai chủ kê xới Vân Hồ và xới Bách Thảo, đánh r
òng rã
đến hiệp thứ 13, con Bách lửa bị đối thủ mổ mất một bên mắt, da trên c
ổ bong ra một