Soạn:
Giảng:
TiÕt 39
§Ỉc §iĨm
S«ng Ngßi ViƯt NAM

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1.Kiến Thức : Sau bài học, HS cần:
- Bốn đặc điểm cơ bản của sông ngòi nước ta
- Mối quan hệ của sông ngòi nước ta với nhân tố tự nhiên và nhân tố xã hội
( đòa chất, đòa hình, khí hậu …và con người)
- Giá trò tổng hợp to lớn do sông ngòi mang lại.
- Trách nhiệm bảo vệ môi trường nước ta và các dòng sông để phát triển kinh tế
lâu bền
2. Kỹ năng:
- Rèn kó năng chỉ bản đồ sông ngòi .
3. Giáo Dục Tư Tưởng
- Lòng yêu nước .Yêu cảnh quan thiên nhiên VN, ý thức ø bảo vệ môi trường
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC :
- Bản đồ tự nhiên VN . Bản đồ sông ngòi Việt Nam
- Bảng mùa lũ 33.1 - Tranh ảnh
III.PHƯƠNG PHÁP: Tực quan, đàm thoại, nhóm.
IV. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG :
1. Ổn đònh :
2. Kiểm tra bài cũ :
3. Bài mới :
1. Đặc điểm chung của khí hậu nước ta là gì ? Nét độc đáo của khí hậu nước ta thể
hiện ở những mặt nào?
2.Nước ta có mấy miền khí hậu? Nêu đặc điểm khí hậu từng miền ?
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ BÀI GHI
HĐ1: HS làm việc cá nhân

GV treo BĐ sông ngòi lên bảng
?Em có nhận xét gì về mạng lưới sông ngòi
nước ta(mật độ, phân bố)
,
?Vì sao nước ta có rất nhiều sông suối, song
phần lớn lại là các sông nhỏ , ngắn và dốc?
HS quan sát trên BĐ cho biết sông ngòi nước
ta có mấy hướng chính (TB-ĐN, vòng cung)
hãy sắp xếp các sông lớn theo hai hướng kể
1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG
a) Nước ta có mạng lưới sông
ngòi dày đặc , phân bố rộng khắp
trên cả nước .
- Cả nước có 2360 con sông-> kH
mưa nhiều
- Sông thường nhỏ ngắn, dốc ->
đòa hình nước ta hẹp ngang, nhiều
núi và cao nguyên.
trên.(TB-ĐN:Hồng, cả, Mã, Ba, Tiền.
Vòng cung:Lô, Gâm, Cầu ,Thương, Lục Nam.)
? Bằng sự hiểu biết thực tế cho biết sông ngòi
nước ta có chế độ nước ntn.
-Vào mùa lũ nước sông ngòi dâng cao và chảy
mạnh . Lượng nước mùa lũ gấp hai đến ba lần ,
có nơi đến bốn lần lượng nước mùa cạn và
chiếm đến 70-80% lượng nước cả năm
? Dựa vào hình 33.1 và cho biết mùa lũ trên
các lưu vực sông có trùng nhau không và giải
thích vì sao có sự khác biệt ấy.
? Nhân dân ta đã tiến hành những biện pháp

nào để khai thác các nguồn lợi và hạn chế tác
hại của lũ lụt?(Xây hồ chứa nước, đánh bắt
nuôi trồng thuỷ sản, thau chua rửa mặn. Trồng
và bảo vệ rừng đầu nguồn)
.? HS nhiên cứu kênh chữ cho biết lượng phù
sa của sông ngòi nước ta.
lượng phù sa lớn như vậy có tác động như thế
nào với thiên nhiên và đời sống dân cư đồng
bằng châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long.
HĐ2:HS làm việc theo nhóm
Nhóm 1:Tìm hiểu và cho biết giá trò sông ngòi
của nước ta
Nhóm 2: Tìm hiểu những nguyên nhân làm ô
nhiểm sông ngòi
Nhóm 3: tìm hiểu cho biết một số biện pháp
chống ô nhiểm nước sông ở đòa phương
b) Sông ngòi nước ta chảy theo
hai hướng chính là tây bắc đông
nam và vòng cung
-Do độ nghiêng và hướng của đòa
hình.
c) Sông ngòi nước ta có hai mùa
nước:mùa lũ và mùa cạn khác
nhau rõ rệt .
Mùa mưa nhiều nước sông lớn
Mùa mưa ít nước sông nhỏ
=> do mưa theo mùa
Tổng lượng nước dồi dào do mưa
nhiều.
d ) Sông ngòi nước ta có lượng

phù sa lớn
-Do mưa lớn, tập trung vào một
mùa
-do đòa hình có độ dốc lớn.
2. KHAI THÁC KINH TẾ VÀ
BẢO VỆ SỰ TRONG SẠCH
CỦA CÁC DÒNG SÔNG
a/ Giá trò của sông ngòi :
- Thuỷ lơiï, thuỷ điện, thuỷ sản,
giao thông
b/ Sông ngòi nước ta đang bò ô
nhiễm
- Do rác thải và các hoá chất độc
hại từ khu công nghiệp , dân cư.
c/ Biện pháp:
- Tích cực phòng chống lũ.
- BV khai thác hợp lí các nguồn
lợi từ sông ngòi
- Không thải các chất bẩn xuống
sông hồ
4. Củng cố:
a. Vì sao sông ngòi nước ta lại có hai mùa nước khác nhau rõ rệt?
b. Có những nguyên nhân làm ô nhiểm sông ngòi? Liên hệ ở đòa phương?
c. GV hướng dẫn HS làm BT 3 SGK.
5. Hướng dẫn bài về nhà: Chuẩn bò bài 44
V.rót kinh nghiƯm:
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………


Soạn:
Giảng
TiÕt 40
C¸c hƯ thèng
S«ng lín ë níc TA
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1.Kiến Thức : Sau bài học, HS cần:
- Vò trí tên gọi chín hệ thông sông lớn.
- Đặc điểm ba vùng thuỷ văn (Bắc Bộ , Trung Bộ , và Nam Bộ )
- Một số hiểu biết về khai thác nguồn lợi sông ngòi và giải pháp phòng chống lũ
lụt ở nước ta
2. Kỹ Năng:
- Rèn kó năng chỉ bản đồ sông ngòi .
3. Giáo Dục Tư Tưởng
- Lòng yêu nước .Yêu sông nước VN, ý thức bảo vệ môi trường .
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC :
- Bản đồ tự nhiên VN . Bản đồ sông ngòi Việt Nam
- Bảng hệ thống sông lớn 34.1 - Tranh ảnh
III.PHƯƠNG PHÁP:Quan sát,thuyết trình
IV. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG :
1. Ổn đònh :
2. Kiểm tra bài cũ :
a. Đặc điểm chung của sông ngòi nước ta là gì ? Vì sao sông ngòi nước ta lại có hai
mùa nước khác nhau rõ rệt?
b. Có những nguyên nhân làm ô nhiểm sông ngòi? . Cho biết một số biện pháp
chống ô nhiểm nước sông ở đòa phương
3. Bài mới :
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ BÀI GHI
HĐ1: HS Làm việc theo nhóm ( 3 nhóm)
- Hãy tìm trên bản đồ vò trí và lưu vực của

chín hệ thống sông nêu trong bảng 34.1- Tìm
hiểu về chế độ nước, mùa lũ, cạn, tên sông,
của sông ngòi ba vùng Bắc Bộ, Trung Bộ,
Nam Bộ .
Sông ngòi ở Bắc Bộ có đặc điểm gì?
- Về chiều dài- Chế độ nước? Vì sao?
- Lũ về mùa nào? Vì sao?
- Chỉ trên bản đồ những con sông đó?
1.SÔNG NGÒI Ở BẮC BỘ
Gồm:Sông Hồng, Thái Bình, Kì
cùng, Bằng giang, Mã.
Đặc điểm: sông có dạng nan quạt ,
- Chế độ nước thất thường lũ từ
tháng 6 đến tháng 10 cao nhấ tlà
tháng 8.
Đặc điểm Sông ngòi Bắc Bộ Sông ngòi Trung
Bộ
Sông ngòi Nam Bộ
Chiều dài
Đặc điểm
sông
Chế độ nước
Tên một số
sông lớn
- Chiều dài tổng cộng
là 1126 km
- Chế độ nước thất
thường
- Sông Hồng (sông
Thao), sông Đà và sông

Lô hợp lại ở Việt Trì
- Ngắn, dốc
- Lũ lên nhanh và
rút nhanh
- Mùa lũ tháng 9-
12
- Sông Mã, Cả,
Thu Bồn, sông
Ba
- Chiều dài tổng cộng
là 4300 km, chảy qua 6
quốc gia
- Lượng nước lớn
- Chế độ nước theo
mùa, điều hoà
- Cửu Long
? Sông ngòi ở Trung Bộ có đặc điểm gì?
- Về chiều dài- Chế độ nước? Vì sao?
- Lũ về mùa nào? Vì sao?
- Chỉ trên bản đồ những con sông đó?
- So sánh với sông ở Bắc Bộ ?
- Sông ngòi ở Nam Bộ có đặc điểm gì?
- Về chiều dài- Chế độ nước? Vì sao?
- Lũ về mùa nào? Vì sao?
- Chỉ trên bản đồ những con sông đó?
- Hãy cho biết sông Mê Công chảy qua nước
ta có tên là gì? Chia làm mấy nhánh?Đổ ra
biển bằng những cửa nào?
- So sánh với sông ở Bắc Bộ, Trung Bộ ?
?Nêu những thuận lợi và khó khăn do lũ

gây ra ở đồng bằng sông Cửu Long?
? Cần có những BP gì phòng chống lũ ở
ĐBSCL
2. SÔNG NGÒI TRUNG BỘ
- Sông ngòi ở Trung Bộ : Ngắn, dốc
- Lũ lên nhanh và rút nhanh
- Mùa lũ tháng 9- 12 vào thu đông
- Sông Mã, Cả, Thu Bồn, sông Ba
3. SÔNG NGÒI NAM BỘ
- Có hai hệ thống sông lớn là sông
Mê công và sông Đồng Nai
- Lượng nước lớn
- Chế độ nước theo mùa, điều hoà
lũ từ tháng 7 đến tháng 11 ảnh
hưởng của thuỷ triều lớn ->thuận
lợi cho GTVT.
* Thuận lợi
-Thau chua rửa mặn, bồi đắp phù sa
GT, du lòch sinh thái
*Khó khăn: Gây ngập úng trên diện
rộng phá hoại nhà cửa, vườn tược
gây dòch bệnh ô nhiễm môi trường,
làm chết người và gia súc
*Biện pháp:chủ động phương tiện,
LTTP thuốc men trước mùa lũ
-XD cơ cấu KT và nếp sống phù
hợp, các công trình phân lũ, thoát lũ
XD nhà nổi, làng nổi.
4. Củng cố:
a/ Hãy tìm trên bản đồ vò trí và lưu vực của chín hệ thống sông nêu trong bảng 34.1

b/ Sông ngòi ở Bắc Bộ, Trung Bộ, Nam Bộ có đặc điểm gì?
c/ Nêu cách phòng chống lũ lụt ở đồng bằng sông Hồng, đồng bằng sông Cửu
Long? Hướng dẫn bài về nhà: - Chuẩn bò bài 35 Thực hành
V. rót kinh nghiƯm:
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………