Dạy cách ứng xử khi ăn uống doc
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (128.23 KB, 6 trang )
Dạy cách ứng xử khi ăn uống
Trong những bữa cơm hằng ngày, bạn có thể bắt gặp những thói quen xấu của trẻ
khi ăn uống mà nếu không được uốn nắn sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến nhân cách.
Thay vì cố gắng nêu lên những bài học về cách cư xử, phép tắc khi ngồi vào bàn
ăn, bạn hãy chỉ ngay ra những thói xấu cụ thể trẻ thường xuyên mắc phải và chỉ
ngay ra biện pháp yêu cầu trẻ sửa chữa.
Làm mẫu và lặp đi lặp lại hằng ngày những nguyên tắc ứng xử nhỏ nhất trong ăn
uống trẻ sẽ được khích lệ hình thành những thói quen tốt.
1. Muốn trẻ biết cách mời người lớn trước khi ăn thì bạn hãy làm gương. Chính
việc cha mẹ mời con cái ăn cơm lại là bài học hiệu quả bởi trẻ hay bắt chước và
mời lại. Đến lúc này bạn hãy chỉ ra cho trẻ lý do tại sao trước khi ăn phải mời
người lớn trước và mời tất cả mọi người. Đó là sự thể hiện tình cảm, sự tôn trọng
mà tất cả mọi người đều làm.
2. Khi trẻ gắp thức ăn hay làm rơi vãi hoặc có thói quen đảo bới đĩa thức ăn, hãy
chỉ cho chúng biết rằng không ai làm như vậy và chỉ cho trẻ đó là phép lịch sự tối
thiểu khi ăn uống. Lấy những chuẩn mực từ phía ông bà, anh chị lớn tuổi để làm ví
dụ thực tế cho trẻ chứ đừng rao giảng nhiều quá khi đang ăn. Những thói quen xấu
như nhai tóp tép, làm bắn thức ăn, nói chuyện huyên thuyên, húp canh gây tiếng
động cần được chỉ ra ngay lập tức thì trẻ mới không quên.
3. Thỉnh thoảng giải thích cho trẻ những câu thành ngữ, tục ngữ về ăn uống ngay
trong bữa cơm như: Thế nào là "ăn trông nồi, ngồi trông hướng" hay thế nào là
"liệu cơm gắp mắm". Nhân đó bạn có thể lấy chính mình và trẻ làm ví dụ cho lời
giải thích. Trẻ sẽ nhớ rất lâu và thuộc những câu nói này như một nguyên tắc để
làm theo.
4. Cho trẻ làm quen với phong cách ăn uống khi được mời dự tiệc hay ăn cỗ bằng
cách tập dượt. Bạn có thể làm một bữa tiệc nho nhỏ vào ngày nghỉ và yêu cầu tất
cả mọi người trong gia đình ăn mặc chỉnh tề, lịch sự làm mẫu cho trẻ. Bài học này
sẽ khiến trẻ thích thú và ghi nhớ mãi. Trẻ sẽ hiểu tại sao khi đi dự tiệc chỗ đông
người cần biết kính trên, nhường dưới, ăn uống từ tốn, lịch sự theo những lễ nghi
chung
5. Nếu có điều kiện hãy đưa trẻ đến nhà hàng một vài lần để chúng quan sát cách
ăn uống của những người lạ xung quanh. Đi ăn ngoài hàng như thế là cơ hội giúp
trẻ kiểm chứng những lời dạy bảo của bạn và học những điều mới mẻ. Bạn có thể
để trẻ tự gọi món, dạy chúng cách yêu cầu người phục vụ, chỉ và giải thích cho
chúng tại sao người ta nâng ly, chạm cốc và họ làm thế vào những dịp nào.
6. Nếu có ông bà ở quê, bạn hãy dành thời gian cho trẻ về thăm, ăn cơm cùng ông
bà. Đặc biệt là khi có cỗ bàn nhân dịp giỗ chạp hãy cho trẻ có cơ hội được làm
quen với không khí gặp gỡ họ hàng, ăn uống vui vẻ để trẻ thấy được sự hòa đồng,
tình cảm và những thói quen, tập tục ăn uống truyền thống của quê mình.
Dạy cho trẻ biết thông cảm
Cho dù con bạn chỉ mới 2-3 tuổi nhưng từ bây giờ đã có thể dạy cho cháu biết
thông cảm, hiểu người khác. Người ta nói "dạy con từ thuở còn thơ" là vậy!
Mong đợi gì ở lứa tuổi này?
Nhiều nghiên cứu cho thấy khi một đứa trẻ trong nhà trẻ khóc, thì những trẻ nào
cùng khóc theo sẽ có khuynh hướng dễ đồng cảm, thông cảm với người khác khi
chúng trưởng thành (vì thế đừng phát cáu khi thấy con bạn cũng mếu máo ngay
sau khi một đứa trẻ khác bật khóc). Là cha mẹ, bạn phải giáo dục con mình lòng
thương yêu và thông cảm với người khác. Ví dụ, nếu trẻ ở giai đoạn đi chập chững
đánh chị nó, bạn nói: "Khi con đánh người khác là làm cho người ta bị đau. Con
đâu có muốn vậy phải không?" Phải đợi một thời gian nữa cháu mới hiểu hết lời
bạn nói. Nhưng về mặt nào đó, lời nói của bạn sẽ được ghi nhận.
Bạn nên làm gì?
- Ðặt tên cho cảm giác: Nếu bạn gọi tên những cách cư xử của trẻ, chúng có thể
hiểu được. Khi con hôn lên ngón tay đau của bạn, bạn hãy nói "Ồ, con ngoan lắm.
Mẹ hết đau rồi." Trẻ sẽ học từ phản ứng của bạn rằng sự thông cảm của trẻ được
nhận ra và có giá trị. Trẻ cũng cần được nhận biết những xúc cảm tiêu cực, vì thế
bạn cũng đừng e ngại mà cứ nói ra khi con không biết quan tâm. "Con giành lấy
cái trống lắc của em thì em sẽ buồn và khóc. Hai chị em chơi chung mới vui chứ."
- Khen cách cư xử đồng cảm: Khi con có một hành động tốt, bạn hãy nói cho trẻ
biết là nó làm đúng: "Cưng của mẹ ngoan lắm. Nhìn em con kìa, nó đang cười vì
được con cho mượn gấu bông đó." Khuyến khích trẻ nói về những xúc cảm của nó
và của bạn. Hãy để cho con biết bạn quan tâm đến những cảm xúc của nó bằng
cách chăm chú lắng nghe. Bạn nhìn vào mắt trẻ khi đang nói chuyện với bạn và
diễn giải điều trẻ nói. Ví dụ khi trẻ la lên "Hoan hô!", bạn nói ngay: "À, có chuyện
gì vui vậy con?" Trẻ sẽ không biết trả lời nếu bạn hỏi trẻ lý do tại sao, nhưng trẻ
sẵn lòng nói về "cảm giác hạnh phúc". Tương tự như vậy, bạn hãy chia sẻ cảm xúc
của bạn với trẻ: "Mẹ thấy buồn khi con đánh vào mẹ. Nếu không muốn mang đôi
giày đó thì phải nói cho mẹ biết là nó bị ướt chứ." Trẻ sẽ học biết những hành
động của trẻ ảnh hưởng đến người khác, một khái niệm không dễ dàng gì để trẻ
nhỏ có thể hiểu.
- Chỉ ra hành động của người khác. Hãy dạy cho trẻ quan tâm đến những cách cư
xử tốt của người khác. "Con có nhớ cô bán rau trong chợ gần nhà mình không? Cô
tốt lắm! Hôm qua mẹ đánh rơi bóp tiền, cô nhặt được và trả cho mẹ." Bằng cách
này, bạn củng cố sự hiểu biết của trẻ về những hành động của một người có thể
ảnh hưởng đến cảm xúc của người khác như thế nào. Sách vở cũng cho ta nhiều
gương tốt để học tập, vì thế bạn có thể hỏi trẻ xem nàng Bạch Tuyết cảm thấy thế
nào; hay tại sao bé gái trong một câu chuyện khác lại mỉm cười Nói với con bạn
cảm thấy như thế nào khi bạn đóng vai Bạch Tuyết, và hỏi xem nếu con bạn tưởng
tượng nó là một nhân vật nào đó thì nó phản ứng ra sao. Những trò chơi này giúp
trẻ học biết về những cảm xúc của người khác và liên hệ đến chính bản thân trẻ.
- Dạy trẻ phép lịch sự cơ bản. Tập cho con những thói quen tốt để thể hiện sự quan
tâm và tôn trọng người khác. Dạy con nói "xin lỗi" và "cám ơn". Nói với con rằng
bạn không hài lòng với cái giọng ra lệnh khi nhờ bạn làm điều gì. Dĩ nhiên, nếu
bạn lịch sự với trẻ thì điều đó lại có hiệu quả gấp ngàn lần cứ mãi nhắc nhở về
những luật lệ và lời giải thích. Bạn hãy nói "làm ơn" và "cám ơn" thường xuyên
với trẻ và với người khác. Con bạn sẽ bắt chước dùng những lời như vậy khi giao
tiếp ở nhà cũng như ngoài xã hội.
- Ðừng dạy con trong lúc giận. Dù rất bực khi trẻ đánh bạn cùng chơi với nó, bạn
cố gắng đừng mắng con ngay, nó sẽ khép mình lại và trở nên "lì lợm". Bạn hãy lấy
lại bình tĩnh rồi nói dứt khoát: " Mẹ biết con bực tức, nhưng con không nên đánh
bạn con. Con làm bạn đau, và làm cho mẹ buồn. Con xin lỗi bạn đi!"
- Tập làm những việc nhỏ: Nhiều nghiên cứu cho thấy trẻ em học sống có trách
nhiệm thì cũng biết quan tâm đến người khác. Trẻ 2 tuổi thích làm những việc nho
nhỏ như cho chó ăn Ðừng tiếc lời khen con khi nó làm một việc tốt: "Con nhìn
con Ky vẫy đuôi kìa! Nó thích con cho nó ăn."
- Nhớ làm gương tốt cho trẻ: Những hành động tử tế và bác ái là phương pháp hay
nhất để dạy trẻ lòng thông cảm. Bạn cho con đi theo đến giúp một người hàng
xóm bị bệnh hay một người bạn mới sinh em bé. Cứ để cho con giúp bạn xách giỏ
quần áo. Bạn có thể giải thích đơn giản rằng đôi khi người khác bị bệnh hoặc
không có đủ cơm ăn áo mặc, họ cần sự giúp đỡ của người xung quanh.
